Vulkanisme (voor trainingsdoeleinden wikiwijs)

Vulkanisme (voor trainingsdoeleinden wikiwijs)

Hoe ontstaat vulkanisme?

Waarom barst een vulkaan uit?

Het ontstaan van vulkanisme

Vulkanisme kan ontstaan op drie verschillende manieren door convergentie, divergentie of door hotspots.

Convergentie

 vulkanen

Als platen naar elkaar toe bewegen heet dat convergentie. Je hebt twee types aardplaten een oceanische plaat of een continentale plaat. Bij subductie een Oceanische plaat onder een andere plaat. Dit kan bij een continentale of een andere oceanische plaat gebeuren.

Als dit gebeurt, ontstaat er een paar kilometers van de breuklijn een vulkaan. Hij zit op deze afstand van de breuklijn omdat op dit punt wordt de wrijving van de platen teveel waardoor er door breukjes Magma naar boven sijpelt. Zodra magma boven de grond komt heet het lava. De lava zorgt meestal zelf voor een vulkaan doordat het afkoelt en er steen blijft liggen dus ontstaat er een berg om de plek waar het naar boven komt heen. Bij een andere Oceanische plaat ontstaan er ook eilanden doordat de lava afkoelt.

 

Divergentie

Bij divergentie bewegen twee platen uit elkaar. Op de plaats waar ze uit elkaar drijven komt er magma naar boven. Bij contact met de oceaan stolt het waardoor er oceaanruggen ontstaan. Dit gebeurt bij de Atlantische oceaan. IJsland is door zo’n vulkaan ontstaan. Deze vulkanen zijn veel minder actief dan degenen die ontstaan bij convergentie. Dit zijn vaak spleetvulkanen.

 

Hotspots

 

Een hotspot is een gebied met een dunne aardkorst. Hotspots liggen vaak ver van de randen van Aardplaten. Waarschijnlijk zijn die dunne plekken er, doordat er een convectiestroom, dit is een langzame circulatie van een materiaal die door verschil in temperatuur of dichtheid rondcircelen, in dit geval magma, dit laat de aardkorst van onderen smelten. Als de aardkorst dunner is komt het magma makkelijker naar boven. Het verzamelt zich in een magmakamer net onder de aardkorst, als die vol is barst de vulkaan uit. Dit zijn vaak schildvulkanen.

Een hotspot vulkaan gaat uiteindelijk dood door beweging van de platen, hij komt te ver van de convectiestroom vandaan waardoor hij geen aanvoer van magma meer krijgt.

Aardrijkskunde HAVO/VWO Domein Aarde: Aardbevingen, vulkanisme en gebergten

En je ziet dat er een uitgebreidere editor bij zit, zoals word.

Soorten vulkanen

VOOR JE BEGINT

Voor je aan deze opdracht werkt, lees je best eerst even deze tips.

 

- Aan de linkerkant is er een menu met knoppen. Het is belangrijk

dat je op alle knoppen klikt in volgorde van boven naar beneden.

 

- Lees alles, bekijk het filmpje, klik op de links... kortom gebruik alles

op deze website.

 

- De antwoorden van de quiz moet je online invullen. Klik hiervoor op

de juiste link van het antwoordblad met jouw naam. In het menu eerst

op "antwoorden" klikken. Als je jouw antwoorden ingevuld hebt, kan

je het document gewoon afsluiten. Je moet het niet eerst opslaan, dat

wordt automatisch gedaan.

 

- Om antwoorden te zoeken, maak je gebruik van het internet (bijvoorbeeld

google, youtube, ...).

 

- Op het einde kan je nog een blad invullen waarin ik je menig vraag. De

antwoorden op deze vragen zijn altijd juist, het gaat om jouw eigen menig!

 

WAT IS EEN VULKAAN?

Klik hier om filmpje te bekijken

 

 

Wat gebeurt er in een vulkaan waardoor die uitbarst?

Vanuit de aardmantel wordt gloeiend hete magma de berg in geduwd. Dat

gaat met zoveel kracht dat de berg er van gaat trillen en uitzet.

 

Magma is een hete brei die stolt als het de krater bereikt. Het vormt daar

een grote hete prop. Af en toe vallen er stukken af. De prop wordt groter en

groter en bárst dan uit elkaar. Gas ontsnapt en schuimend magma borrelt op.

Een grote zware wolk dendert als een bulldozer langs de helling naar beneden.

Aan de buitenkant is de wolk grijs, maar binnenin zit roodgloeiend gas en as.

 

Rondom de vulkaan komt heel veel as en puin terecht. Als het regent levert dat

een nieuw gevaar op: het regenwater en de as kunnen dan een grote modderstroom

gaan vormen. Die modder stroomt met veel geweld naar beneden, sleurt grote

keien met zich mee en vernielt het land en de dorpen.

 

Vulkaanuitbarstingen kunnen grote rampen veroorzaken, zoals in 1883 bij de

Krakatau. Door een enorme uitbarsting werd het eiland waar de vulkaan op staat,

bijna volledig van de aardbodem geveegd. (Boem!!) As werd tot 80 kilometer

 hoog de lucht in geblazen. De zon werd verduisterd en in een groot gebied was

het 2 ½ dag donker. Er ontstond een tsunami, een vloedgolf van 36 meter hoog,

waardoor wel 30.000 mensen verdronken! De golf ging een paar keer rond de aarde.

De knal van de uitbarsting werd zelfs in Australië gehoord, meer dan 3.000 kilometer

verderop.

 

 

ENKELE INTERESSANTE WEBSITES:

vulkaanweetjes

 

netwijs vulkanen

 

vulkanenspel

QUIZ

Quiz over vulkanen

 

1) Op welk plaatje kan je de gevolgen zien van een vulkaanuitbarsting?

 A    B  

 C   D

 

2) Wanneer was de laatste vulkaanuitbarsting? Waar was het? Wat is

de naam van de vulkaan?

 

3) Noem vijf vulkanen in Europa.

 

4) Noem vijf vulkanen uit de rest van de wereld.

 

5) Wat is het verschil tussen magma en lava?

 

6) Wat is de grootste vulkaan op aarde?

 

7) Wat is de "pacific ring of fire" of "ring van vuur"?

 

8) Hoe noemt men een vulkaan die op het moment niet actief is

maar wel terug actief kan worden?

 

9) Waar komt het woord "vulkaan" vandaan?

 

10) Welke vulkaan leidde in het jaar 79 na Christus tot de verwoesting

van de Romeinse stad Pompeii?

 

 

 

 

Antwoorden

JOUW MENING

Heb je alles bekeken op deze website? Heb je de quiz ingevuld?

Dan is het nu tijd om je mening te geven!

 

Het is heel belangrijk voor me om te weten wat jullie vinden van

deze webwandeling. Het is de eerste keer dat ik zoiets maak

en met behulp van jullie tips en tops kan ik aan de slag om nog

meer webwandelingen te maken.

 

Je kan me alles vertellen door hieronder op jouw link te klikken.

Net zoals bij de antwoorden, moet je het weer niet bewaren (saven).

Als je het afsluit (je document dicht doet), dan wordt jouw document

automatisch opgeslagen.

 

Alvast hartelijk dank voor het meedoen! Ik hoop dat je het leuk (en ook

 een beetje leerrijk) vond.

 

Groetjes,

Hilde

 

mening van Elke

 

mening van Felicity

 

mening van Jeroen

 

mening van Melissa

 

mening van Runa

Nog een titel

  • Het arrangement Vulkanisme (voor trainingsdoeleinden wikiwijs) is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Sanne Pit Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2019-10-10 17:15:26
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Voorbeeld voor trainingsdoeleinden
    Leerniveau
    HAVO 3;
    Leerinhoud en doelen
    Systeem aarde; Endogene processen; Werking van endogene krachten wereldwijd; Aardrijkskunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Waarom barst een vulkaan uit?
    https://www.youtube.com/watch?v=LxOwjgx_rZA
    Video
    Aardrijkskunde HAVO/VWO Domein Aarde: Aardbevingen, vulkanisme en gebergten
    http://www.youtube.com/watch?v=dEB_4JkVyxM
    Link
    Klik hier om filmpje te bekijken
    http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20060208_vulkaan02
    Link

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Verschooten, Hilde. (2012).

    WEBWANDELING: VULKANEN

    https://maken.wikiwijs.nl/35209/WEBWANDELING__VULKANEN

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Toets over vulkanisme

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.