Opdracht: Lezen - Plaats en tijd vmbo-kgt34

Opdracht: Lezen - Plaats en tijd vmbo-kgt34

Lezen - Plaats en tijd

Intro

Deze fictie-opdracht heeft als titel 'Plaats en tijd'.

In deze introductievideo kijk je naar de rol van tijd in verhalen.

Kun je zomaar de tijd in een verhaal veranderen?

Wat kan ik straks?

Aan het eind van de opdracht kun je:

  • herkennen dat plaats en tijd in verhalen een belangrijke rol spelen;
  • het verschil omschrijven tussen verteltijd en vertelde tijd;
  • herkennen welke invloed tijdsverdichting, tijdssprong, tijdsvertraging en flashbacks op een verhaal hebben.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Lees hoe plaats en tijd van invloed zijn op een verhaal. Bestudeer het Kennisbankitem. Leg het verschil tussen verteltijd en vertelde tijd uit. Overleg met je klasgenoot. Maak de sleepoefening.
Stap 2 Lees de tekst over tijd en plaats in een verhaal. Kies in overleg met je docent een leesboek uit de lijst uit. Lees het eerste hoofdstuk en geef aan op welke plaats het verhaal zich afspeelt. Bespreek met een klasgenoot in vijf minuten het eerste hoofdstuk van jullie boeken.
Stap 3 Lees het tweede hoofdstuk en geef aan in welke tijd het verhaal zich afspeelt. Bespreek met een klasgenoot in vijf minuten het tweede hoofdstuk van jullie boeken.
Stap 4 Lees het derde hoofdstuk. Herschrijf (een stukje van) hoofdstuk 3. Bespreek met je klasgenoot de herschreven tekst.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Samenvattend Hier vind je de Kennisbank die hoort bij deze opdracht.
Eindopdracht Luister naar het eerste hoofdstuk van een luisterboek. Beantwoord vragen over dit fragment. Vergelijk en bespreek je antwoorden met een klasgenoot.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer drie à vier lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Plaats en tijd

Elk verhaal speelt zich af op een bepaalde plaats en in een bepaalde tijd.
Plaats en tijd hebben veel invloed op het verhaal.
Op een school kunnen er hele andere dingen afspelen dan in een onderzeeër.
Een verhaal dat zich afspeelt in de toekomst kan veel verschillen van een verhaal dat zich afspeelt in de huidige tijd.

Vaak wordt in een verhaal wel iets over de plaats en de tijd gezegd.
Als dat niet zo is, kun je het meestal wel uit de tekst afleiden.
Je kunt afgaan op de kleding die gedragen wordt, de omgeving of de gebeurtenissen.

Een schrijver kan in zijn verhaal ‘spelen’ met tijd.
Bestudeer in de Kennisbank de theorie over dit onderdeel.

Maak de volgende sleepoefening.

Stap 2: Plaats

In deze opdracht ga je de ‘plaats’ waar een verhaal zich afspeelt onder de loep nemen.

1. Lees de volgende tekst goed door. Het gaat over plaats en tijd in een verhaal.

Plaats en tijd
Ze zijn erg belangrijk voor het verhaal. Elk verhaal speelt zich af op een bepaalde plek.
Het kan in Nederland zijn, of in een ander land, ergens anders op de wereld. Misschien lees je net een toekomstverhaal en speelt het verhaal zich af op Mars.
De plaats waar een verhaal zich afspeelt, heeft invloed op het verhaal. In een lift kunnen heel andere dingen gebeuren dan aan het strand, in een gevangenis of op school.
De schrijver kiest een plek voor het verhaal dat hij wil vertellen. Hij kan zijn personages precies de ruimte geven die hij wil.

Wanneer?
Elk verhaal speelt zich af in een bepaalde tijd. De tijd waarin een verhaal zich afspeelt, heeft gevolgen voor het verhaal.
Als een verhaal in de riddertijd speelt, kunnen er geen auto's in voorkomen of sms-jes.

Aanwijzingen
In een verhaal vind je aanwijzingen over de plek en de tijd waarin het verhaal zich afspeelt.
Soms worden plaats en tijd genoemd, maar af en toe moet je op de aanwijzingen af gaan.
Dan kijk je naar de omgeving, de kleding, wat de personages in het verhaal doen en wat er gebeurt.

Bron: Schooltv

 

2. In overleg met je docent kies je een leesboek uit de Literatuurlijst vmbo, dat je leuk lijkt om te lezen.
Lees het eerste hoofdstuk van het boek dat je hebt uitgekozen.
Beantwoord daarna de vragen.

Literatuurlijst Nederlands vmbo

Titel Auteur   Jaar
Die dag aan zee Peter van Gestel   2003
De dagen van de bluegrassliefde Edward van den Vendel   1999
Het verrotte leven van Floortje Bloem Yvonne Keuls   1982
De reünie Simone van der Vlugt   2004
Ex-drummer Herman Brusselmans   1994
Weg van de zon Lydia Rood   1997
Komt een vrouw bij de dokter Kluun   2003
De eetclub Saskia Noort   2004
Negen open armen Benny Lindelauf   2004
Een verhaal uit de stad Damsko Hassan Bahara   2006
Meisje met negen pruiken Sophie van der Stap   2006
Alles is weg Lieke en Anke Kranendonk   2008
Echte mannen eten geen kaas Maria Mosterd   2006
Het zwijgen van Maria Zachea Judith Koelemeijer   2008
Vader en dochters. Martin Bril   2008
Lieve Céline Hanna Bervoets   2011

Stap 3: Tijd

In deze opdracht ga je de ‘tijd’ wanneer een verhaal zich afspeelt onder de loep nemen.

Lees het tweede hoofdstuk van het boek dat je in Stap 1 hebt uitgekozen.
Beantwoord daarna de vragen.

Stap 4: Herschrijven

In deze opdracht ga je een stukje uit het boek dat jij hebt gekozen, veranderen.
Het is de bedoeling dat je de plaats of de tijd verandert, zodat het verhaal in het boek anders wordt.

1. Lees hoofdstuk drie uit je boek.
Let goed op de plaats waar het verhaal zich afspeelt en de tijd waarin het verhaal zich afspeelt.

2. Schrijf op in welke tijd en op welke plaats het hoofdstuk zich afspeelt.
Bedenk een andere tijd of een andere plaats.
Je mag zelf kiezen of je de tijd of de plaats verandert.
Schrijf op welke onderdelen van het verhaal anders zouden zijn, in de tijd of de plaats die jij hebt bedacht.
Bekijk het voorbeeld dat hieronder staat.

Voorbeeld

Het verhaal gaat over een jongen en een meisje die verliefd zijn op elkaar.
Ze gaan daten in de stad. De jongen gaat met de metro naar de afgesproken plaats toe.
De versie die jij bedenkt, speelt zich af in de middeleeuwen.
De jongen komt dan niet met de metro naar de afgesproken plaats, maar te paard.

 

3. Bespreek met een klasgenoot het stukje dat je hebt herschreven.
Probeer elkaar goede feedback te geven.
Zijn jullie creatief geweest in het bedenken van de verandering?
Gebruik voor deze opdracht ongeveer vijf minuten.

Afronding

Samenvattend

Hier vind je de Kennisbank die hoort bij deze opdracht.

Eindopdracht

Luisterboek

Een boek kun je niet alleen lezen, je kunt er ook naar luisteren.
In deze opdracht ga je luisteren naar een fragment uit ‘De grijze jager’, geschreven door John Flanagan.

Luister naar het eerste hoofdstuk van het boek.

 

Terugkijken

Intro

  • Heb je de introductievideo bekeken?
    Was de uitleg over de tijd in verhalen duidelijk?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Herken je in een verhaal als er flashbacks, tijdsvertragingen of tijdssprongen worden gebruikt? 

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Heb je tijdens het lezen van een boek wel eens bewust gelet op tijdsvertraging of tijdssprongen? Wat gebeurt er dan met het verhaal?
  • Eindopdracht
    Vond je het leuk om een keer naar een stukje uit een luisterboek te luisteren?
    Kon je het goed volgen?
  • Het arrangement Opdracht: Lezen - Plaats en tijd vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-06-30 14:39:35
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Wonen', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vmbo-kgt34. In deze opdracht leer je herkennen dat plaats en tijd in verhalen een belangrijke rol spelen, het verschil omschrijven tussen verteltijd en vertelde tijd, en herkennen welke invloed tijdsverdichting, tijdssprong, tijdsvertraging en flashbacks op een verhaal hebben. De eindopdracht van deze opdracht is het luisteren naar een fragment uit het boek 'De grijze jager' van John Flanagan. Je luistert naar het eerste hoofdstuk van het boek en beantwoordt vervolgens vragen over de tijd in het verhaal. Je kunt het fragment stopzetten om de vragen te beantwoorden. Veel succes met het luisteren naar het fragment en het beantwoorden van de vragen!
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands; Schrijfvaardigheid; Mondelinge taalvaardigheid; Luisteren; Lezen van fictionele teksten en literaire teksten (Nederlands); Leesvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, flashbacks, lezen, lezen-plaats en tijd, nederlands, stercollectie, vertelde tijd, verteltijd, vmbo-kgt34, wonen

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Leermateriaal, StudioVO. (z.d.).

    Tijdelijk vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/147811/Tijdelijk_vmbo_kgt34

    VO-content - Kennisbanken. (2018).

    Nederlands vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/90286/Nederlands_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.