Opdracht: Spelling - Tekens vmbo-kgt34

Opdracht: Spelling - Tekens vmbo-kgt34

Uitspraak- en klemtoontekens

Intro

Kijk naar deze video.
Hier wordt op veel woorden de klemtoon (de manier waarop je een woord uitspreekt) verkeerd gelegd.

Is de tekst nog te volgen?

Wat kan ik straks?

Aan het eind van de opdracht kun je:

  • omschrijven wanneer je uitspraaktekens gebruikt in een woord;
  • omschrijven waarom je klemtoontekens gebruikt in een zin;
  • uitspraaktekens en klemtoontekens op de juiste manier gebruiken.

 

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leest over het gebruik van uitspraaktekens en leert een ezelsbruggetje over klinkers en medeklinkers. Je leest over het gebruik van accenten uit de Franse taal.
Stap 2 Oefen met het gebruik van uitspraaktekens in woorden. Vergelijk je antwoorden met een klasgenoot.
Stap 3 Oefen met het gebruik van klemtoontekens in zinnen. Vergelijk je antwoorden met een klasgenoot.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Eindopdracht Maak een dictee voor een klasgenoot met klemtoontekens en uitspraaktekens. Jij maakt het dictee van je klasgenoot.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.

​
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer twee lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Uitspraaktekens

Een uitspraakteken gebruiken we als een klinker in de gegeven context meer dan één uitspraak kan krijgen, met een verschillende betekenis.
Een uitspraakteken is een streepje op een klinker.

Weet jij nog het verschil tussen klinkers en medeklinkers?
Bestudeer het ezelsbruggetje hieronder.

Ezelsbruggetje

Je kunt onderscheid maken tussen klinkers en medeklinkers door het volgende ezelsbruggetje.
Neem in de volgende zinnen de vetgedrukte hoofdletter in ieder woord, dat zijn de klinkers: aeiou.

  • Ik Eet Alle Uien Op
  • Apen Eten Olienootjes Uit Indie
  • jAn Is gEk Op zUs
  • Alle Eieren In Oostwolde Uitverkocht

Alle andere letters in het alfabet zijn medeklinkers: bcdfghklmnpqrstvwxz.

Het uitspraakteken wordt gebruikt om misverstanden te voorkomen in de uitspraak.
Kijk naar de volgende zin:
"Het kan zijn dat je een woord op meer dan één manier kan uitspreken."
In deze zin heeft het woord één uitspraaktekens gekregen.
Je kunt het telwoord één in deze zin foutief te lezen, namelijk als het lidwoord een.

Accenten uit het Frans

Ook bij een aantal woorden die afkomstig zijn uit het Frans, gebruik je een uitspraakteken.
Er zijn drie uitspraaktekens:

  1. Het streepje naar rechts. Dit teken heet accent aigu.
    Voorbeelden: café, rosé
  1. Het streepje naar links. Dit teken heet accent grave.
    Voorbeelden: etagère, carrière, hè, blèren
  1. Het dakje. Dit teken heet accent circonflexe.
    Voorbeelden: enquête, crêpe

Stap 2: Oefenen

Stap 3: Klemtoontekens

Om aan te geven op welke lettergreep de klemtoon valt, kun je een klemtoonteken gebruiken.
Een klemtoonteken wordt ook wel een nadrukteken genoemd.

Een klemtoonteken is een streepje naar rechts op een klinker.
Als de klemtoon ligt op een lettergreep met daarin twee klinkers, dan zet je op beide klinkers een streepje naar rechts (bijvoorbeeld: één).

Afronding

Eindopdracht

Dictee

In deze opdracht ga je een dictee maken voor een klasgenoot.
Het dictee gaat over uitspraaktekens en klemtoontekens.

Bekijk de volgende video.

Hoe ga je te werk?

  • Zoek acht woorden waarbij een uitspraakteken wordt gebruikt.
  • Schrijf deze woorden onder elkaar, zonder uitspraakteken.
  • Bedenk vervolgens vijf zinnen, waarin een klemtoon geplaatst kan worden.
  • Schrijf deze zinnen onder elkaar, zonder klemtoonteken.
  • Wissel met een klasgenoot van dictee.
  • Schrijf op het dictee dat je klasgenoot heeft gemaakt alle woorden en zinnen met de juiste tekens.
  • Gebruik eventueel het woordenboek of zoek op internet.
  • Wissel van papier en kijk elkaars werk na. Bespreek de eventuele fouten.

Beoordeling

Lever je ingevulde dictee in bij de docent, die het zal beoordelen.
Hij of zij let daarbij op:

  • Heb je de uitspraaktekens op de juiste plek op het woord gezet?
  • Heb je goede zinnen bedacht, waarin klemtoontekens gebruikt kunnen worden?
  • Heb je geen taalfouten gemaakt in de woorden?

Terugkijken

Intro

  • Heb je de introductievideo bekeken?
    Kon je wel verstaan wat er werd gezegd? Wel lastig als de klemtoon overal verkeerd wordt gezegd!

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je omschrijven wat het verschil in gebruik is tussen een uitspraakteken en een klemtoonteken?

Hoe ging het?

  • Inhoud
    Wist je al veel over gebruik van uitspraaktekens en klemtoontekens?
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Ben je tevreden over het dictee dat je hebt gemaakt?
    Heb je het dictee van je klasgenoot ook goed gemaakt?

  • Het arrangement Opdracht: Spelling - Tekens vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-06-30 14:45:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Vakantie' en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Nederlands voor vmbo-kgt34.In deze opdracht leer je omschrijven wanneer je uitspraaktekens gebruikt in een woord, omschrijven waarom je klemtoontekens gebruikt in een zin, en uitspraaktekens en klemtoontekens op de juiste manier gebruiken. Om de opdracht af te sluiten, ga je een dictee maken waarin uitspraaktekens en klemtoontekens centraal staan. Het dictee wordt uitgevoerd met een klasgenoot. Jij zult het dictee voorbereiden en je klasgenoot zal het maken. Nadat jullie elkaars dictee hebben gemaakt wisselen jullie van papier en controleren jullie elkaars werk. Succes!
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Nederlands; Schrijfvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, dictee maken, klemtoontekens, nederlands, spelling, spelling- tekens, stercollectie, uitspraaktekens, vakantie, vmbo-kgt34

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Leermateriaal, StudioVO. (z.d.).

    Tijdelijk vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/147811/Tijdelijk_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van