De tranen lopen over je wangen en je proeft de zoute smaak.
Melk smaakt een beetje zoet. En zweet, kun je je herinneren hoe dat smaakt?
Alle drie hebben ze ongeveer dezelfde osmotische waarde als bloedplasma.
Ze worden gemaakt uit weefselvloeistof en door het lichaam uitgescheiden.
Eindproduct
De lever haalt veel stoffen uit het bloed gehaald en onschadelijk gemaakt. Alcohol is een van die stoffen en het is een gevaarlijke stof. Overmatig alcoholgebruik kan je lever onherstelbaar aantasten. Alleen een transplantatie kan dan nog je leven redden.
Levertransplantaties zijn zware en tijdrovende ingrepen voor patiënt en artsen.
Als afsluiting van deze module organiseren jullie een klassikale discussie rond één van de volgende vragen.
Levertransplantatie voor zware alcoholisten ... ja of nee?
Is het toelaatbaar dat uiterlijke kenmerken gebruikt worden om FAS patiënten op te sporen?
Overleg met je docent op welke manier je de discussie vorm en inhoud gaat geven.
Wat ga ik leren?
Leerdoelen
Je kunt:
Uitleggen waarom het uitscheiden van stoffen belangrijk is voor cellen.
De vier uitscheidingsorganen en hun functies noemen.
De ligging van de lever en galblaas in een illustratie van het menselijk lichaam aangeven.
De ligging van de aan- en afvoerende vaten in een leverlobje aangeven.
De functie van de bloedvaten die de lever in- en uitgaan uitleggen.
De functies noemen van de lever bij de regeling van het bloedsuikergehalte, de afbraak van rode bloedcellen, de detoxificatie en de eiwitstofwisseling.
De gevolgen van langdurig alcoholgebruik voor je lever uitleggen.
In de lever liggen duizenden kleine functionele eenheden, de zogenaamde leverlobjes (leverkwabjes). Elk leverlobje is omgeven door aan- en afvoerende bloedvaten. De cellen in de leverlobjes zijn verantwoordelijk voor alle functies die de lever uitvoert.
In een natuurgetrouwe tekening verwerp je veel meer details dan in een schematische tekening. Je zorgt ervoor dat je het object zo realistisch mogelijk weergeeft.
Stap 4: Samenstelling van gal
De lever ontvangt dus stoffen uit de bloedsomloop en via de poortader uit de darmen. De lever geeft bovendien stoffen af via het bloed en via de darm. Je kijkt nu eerst naar die laatste functie. De uitscheidingsproducten voor de darmen worden verzameld in de galblaas. Gal is de vloeistof die door de leverlobjes via de galgang naar de galblaas wordt vervoerd.
Doe de oefeningen.
Stap 5: De lever en de spijsvertering
Je weet dat de lever stoffen ontvangt uit de bloedsomloop en via de poortader uit de darmen. De lever geeft bovendien stoffen af via het bloed en via de darm. De lever is onze chemische fabriek bij uitstek. Je kijkt nu naar de rol van de lever bij de afbraak van eiwitten en de regeling van het bloedsuikergehalte.
Doe de oefeningen.
Stap 6: De generatie NIX18
Het verhaal gaat dat jonge kinderen in zuidelijke landen verdunde wijn drinken om ’eraan te wennen’!
Alcohol is de meest sociaal geaccepteerde drug voor volwassenen die onze maatschappij kent.
Keuzeopdracht B
Is het toelaatbaar dat uiterlijke kenmerken gebruikt worden om FAS-patiënten op te sporen?
Stel je het volgende voor: Ongeboren kinderen kunnen vergiftigd worden door alcohol. Na de geboorte lijden ze aan FAS (foetaal alcohol syndroom). Een medewerker van het Trimbos instituut (zie www.trimbos.nl) wil jullie als toekomstige ouders graag voorlichten over FAS.
Om je bekend te maken met FAS stelt de voorlichter het volgende voor: Gebruik de symptomen op de site van De Hersenstichting ( www.hersenstichting.nl) om te kijken of deze klopt met de uiterlijke kenmerken van FAS-patiënten op www.fasproject.nl.
Houd in de klas een discussie over de vraag of het voorstel van de voorlichter uitvoerbaar, maar vooral ook toelaatbaar is!
Beoordeling
Jullie docent let bij de beoordeling van de discussie op de volgende punten:
Je keuze tussen A en B kun je onderbouwen.
Je deelname aan de discussie is actief.
Je argumenten zijn biologisch onderbouwd.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze module nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Was de studiebelasting van deze module inderdaad ongeveer 6 SLU?
Inhoud
Je hebt vast wel eens iets gedronken. Maar was je er op dat moment ook bewust van wat dit met je lichaam doet? Hoe hard je lichaam moest werken om het af te breken. Sta je de volgende keer hierbij stil als je alcohol drinkt?
Eindopdracht
Wat vond je van je eigen bijdrage in de discussie? Wat zijn je sterke en wat je zwakke punten?
Op welke manier wil je je zwakke punten verbeteren? Denk je dit alleen te kunnen of denk je hier hulp bij nodig te hebben. Zo ja, vraag je docent om advies.
Het arrangement Module: Melk, zweet en tranen - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’uitscheiding'. Het onderwerp van deze les is: melk, zweet en tranen.
Je kunt:
Uitleggen waarom het uitscheiden van stoffen belangrijk is voor cellen.
De vier uitscheidingsorganen en hun functies noemen.
De ligging van de lever en galblaas in een illustratie van het menselijk lichaam aangeven.
De ligging van de aan- en afvoerende vaten in een leverlobje aangeven.
De functie van de bloedvaten die de lever in- en uitgaan uitleggen.
De functies noemen van de lever bij de regeling van het bloedsuikergehalte, de afbraak van rode bloedcellen, de detoxificatie en de eiwitstofwisseling.
De gevolgen van langdurig alcoholgebruik voor je lever uitleggen.
Leerniveau
VWO 6;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Uitscheiding bij eukaryoten;
Biologie;
Instandhouding;
Stofwisseling van het organisme;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’uitscheiding'. Het onderwerp van deze les is: melk, zweet en tranen.
Je kunt:
Uitleggen waarom het uitscheiden van stoffen belangrijk is voor cellen.
De vier uitscheidingsorganen en hun functies noemen.
De ligging van de lever en galblaas in een illustratie van het menselijk lichaam aangeven.
De ligging van de aan- en afvoerende vaten in een leverlobje aangeven.
De functie van de bloedvaten die de lever in- en uitgaan uitleggen.
De functies noemen van de lever bij de regeling van het bloedsuikergehalte, de afbraak van rode bloedcellen, de detoxificatie en de eiwitstofwisseling.
De gevolgen van langdurig alcoholgebruik voor je lever uitleggen.
De tranen lopen over je wangen en je proeft de zoute smaak.
Benodigdheden
Allerlei afvalstoffen verlaten je lichaam via de uitscheidingsorganen. Vaak kun je zelf ruiken of zien welke stof wordt uitgescheiden.
In de lever liggen duizenden kleine functionele eenheden, de zogenaamde leverlobjes (leverkwabjes). Elk leverlobje is omgeven door aan- en afvoerende bloedvaten. De cellen in de leverlobjes zijn verantwoordelijk voor alle functies die de lever uitvoert.
Je weet dat de lever stoffen ontvangt uit de bloedsomloop en via de poortader uit de darmen. De lever geeft bovendien stoffen af via het bloed en via de darm. De lever is onze chemische fabriek bij uitstek. Je kijkt nu naar de rol van de lever bij de afbraak van eiwitten en de regeling van het bloedsuikergehalte.
Het verhaal gaat dat jonge kinderen in zuidelijke landen verdunde wijn drinken om ’eraan te wennen’!
Kan ik wat ik moet kunnen?
