Module: De weg van het bloed - v456

Module: De weg van het bloed - v456

De weg van bloed

Intro

Post wil je graag op tijd ontvangen.
Transportfirma's doen alles voor een probleemloze en snelle bezorging.
In de file staan hindert dat transport.
De aanleg van snelwegen moet het transport zo makkelijk mogelijk maken.
In een organisme worden bloedvaten gebruikt om probleemloos stoffen van hoofd naar teen te transporteren. Hoe complexer een organisme in elkaar zit, hoe belangrijker goede transportmogelijkheden. In deze module kijk je naar het bloedvatenstelsel.

De vaatchirurg is bij uitstek de medicus die 'transportproblemen' in je lichaam kan oplossen.
Bekijk de eerste drie minuten van het filmpje. Welke problemen/oorzaken van hartproblemen komt de arts het meeste tegen? Bespreek het met een klasgenoot.

Eindproduct
De bouw van de bloedvaten en hun onderlinge verschillen maken het werk van de vaatchirurg begrijpelijk.
Vanuit de anatomie van slagader en ader ga je een medisch probleem verklaren.

Wat ga ik leren?

Leerdoelen
Aan het eind van deze module kun je:

  • de bouw, werking en functie van de bloedsomloop en bloedvaten bij eukaryoten, in het bijzonder de mens, beschrijven;
  • verschillen en overeenkomsten tussen organen en orgaanstelsels van de mens en verschillende diersoorten herkennen;

Deelconcepten
Hart, slagader, ader, haarvat, open en gesloten bloedsomloop, enkele en dubbele bloedsomloop, grote bloedsomloop, kleine bloedsomloop, lymfevatenstelsel.

Wat ga ik doen?

Aan de slag

Stap

Inhoud

Stap 1

Welke verschillende bloedvatenstelsels kun je onderscheiden?

Stap 2

Wat is het verschil tussen slagaders, aders en haarvaten?

Stap 3

Hoe werkt het lymfestelsel?

Stap 4

Hoe komt het bloed bij de organen?

Stap 5

Hoe kun een beeld krijgen van de doorbloeding van een orgaan?

Afronding

Onderdeel

 

Kennisbank

Alle Kennisbankitems uit deze module.

Eindopdracht

Vanuit de anatomie van slagader en ader ga je een medisch probleem verklaren.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.

 

Benodigdheden

Tijd
De belasting voor deze module is ongeveer 6 SLU.

 

Aan de slag

Stap 1: Transport

Mossel

In de loop van de evolutie zijn organismen steeds complexer geworden. Een amoebe kan, net als een witte bloedcel, alle transport binnen zijn cel regelen. Mensen bestaan uit enorm veel cellen die allemaal door een transportstelsel bereikt moeten worden.

Bestudeer de volgende Kennisbankitems.

Celmembraan

Verschillen tussen plantaardige en dierlijke cellen

Bouw en functie

Doe de oefening.

Bestudeer nu ook het volgende Kennisbankitem.

Bloedvatenstelsel

Maak de oefening.

Stap 2: Slagaders, aders en haarvaten

Lees in de Kennisbank.

Slagaders/Haarvaten

Aders

Bekijk hierna de video. De informatie uit de Kennisbanken en de video kun je gebruiken bij het beantwoorden van de oefeningen.

Het bloed moet je leven lang rond gepompt worden, om alle delen van je lichaam van allerlei stoffen te voorzien.
Het bloed stroomt altijd één kant uit.

Maak de oefeningen.

Stap 3: Tweede transportstelsel

In het lichaam van gewervelde dieren kun je een tweede transportstelsel aantreffen; het lymfevatenstelsel. Het bestaat uit vaten en er zijn 'knopen' op de kruispunten. De manier waarop de vloeistof, lymfe, in dat stelsel wordt getransporteerd verschilt van die in het bloedvatenstelsel.

Klik het Kennisbankitem aan en bestudeer de pagina's 'Transport en haarvaten' en 'Weefselvloeistof en lymfe'.

Transport en haarvaten - Weefselvloeistof en lymfe

 

Stap 4: Bloed voor de organen

Het is voor een vaatchirurg belangrijk om te weten op welke manier onze organen door bloedvaten met elkaar zijn verbonden. Veel problemen die om een chirurgische oplossing vragen zijn ontstaan door het slecht functioneren van de bloedvaten.

Bestudeer de informatie in de Kennisbank.

Doorbloeding

Maak de oefeningen.

Stap 5: fMRI en doorbloeding

Het is moeilijk om de mate van doorbloeding van een bepaald weefsel in levende lijve te meten.
Met een MRI-scanner kun je een beeld krijgen van de doorbloeding van een orgaan.

Doe de oefening.

Afsluiting

Samenvattend

Eindopdracht

Eindproduct
In groepjes
De bouw van de bloedvaten en hun onderlinge verschillen maken het werk van de vaatchirurg begrijpelijk. Vanuit de anatomie van slagader en ader ga je een medisch probleem verklaren.

Maak een of een paar sheets voor een presentatie (Powerpoint of Prezie).
Geef het verband weer tussen de bouw en werking van bloedvaten en het medisch probleem.
Plaats centraal een tekening van de anatomie van de bloedvaten.
Geef informatie over een van de volgende problemen de 'werking' van steunkousen

  • Ontstaan en behandeling van spataders
  • Ontstaan en behandeling van 'etalagebenen'
  • Ontstaan en behandeling van atherosclerose
  • Ontstaan en behandeling van een hemangioom
  • Ontstaan en behandeling van stenose

Beoordeling:
Jullie docent let bij de beoordeling van de presentatie op de volgende punten:

  • Het is gelijk duidelijk wat het onderwerp van de presentatie is.
  • De informatie past bij de doelgroep.
  • De informatie is biologisch juist.
  • De informatie geeft informatie op alle bovenstaande punten.
  • De informatie is overzichtelijk geordend.
  • De presentatie is aantrekkelijk vormgegeven.
  • Je hebt een actieve rol in de voorbereidingen en de presentatie.

Presentatie maken

Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.

 

Pecha Kucha maken

Een Pecha Kucha is een presentatie die bestaat uit 20 slides. Voor iedere slide heb je 20 seconden de tijd om te presenteren, dus je verhaal duurt in totaal 6 minuten en 40 seconden.

 

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Hoeveel tijd ben je met de opdracht bezig geweest?
    Komt dat een beetje overeen met de aangegeven studiebelasting van 6 SLU?
  • Inhoud
    Veel stof in deze module was herhaling uit de onderbouw. Toch heb je in deze module ook nieuwe dingen geleerd. Schrijf minimaal drie nieuwe dingen op en leg deze daarna uit aan je klasgenoot. 
  • Het arrangement Module: De weg van het bloed - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2021-07-06 10:03:37
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’Bloed en bloedsomloop'. Het onderwerp van deze les is: de weg van het bloed. Aan het eind van deze module kun je: de bouw, werking en functie van de bloedsomloop en bloedvaten bij eukaryoten, in het bijzonder de mens, beschrijven; verschillen en overeenkomsten tussen organen en orgaanstelsels van de mens en verschillende diersoorten herkennen;
    Leerniveau
    VWO 6; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding; Stofwisseling van het organisme; Bloed, bloedsomloop en lymfe;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    6 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, bloed, bloedsomloop, bloedvaten, eukaryoten, orgaanstelsel, organen, stercollectie, vwo4/5/6
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.