Zou dat kunnen, kijken door de ogen van een ander?
Je hoornvlies is het buitenste deel van je oog.
Door dat stukje volledig doorzichtige huid kijk je.
Als je hoornvlies erg wordt beschadigd, kun je een hoornvliestransplantatie ondergaan.
Dan kijk je door ‘het oog’ van een ander.
In de laatste module van dit thema gaat het over transplantaties.
Bekijk de volgende video over hoornvliestransplantatie:
Bekijk ook de informatie tot en met het gedeelte over volledige hoornvliestransplantatie. Bespreek daarna met een klasgenoot hoe jij denkt over orgaandonatie.
Eindproduct
Je kunt een keuze maken uit een van de twee eindproducten:
Start een campagne om je medeleerlingen te informeren over het tekort aan donoren in ons land en zoveel mogelijk nieuwe donoren te werven.
Maak een overzicht van de mogelijkheden om een Mens 2.0 te ontwikkelen.
Wat ga ik leren?
Leerdoelen
Aan het eind van deze module kun je:
de bloedgroepantigenen voor het ABO- en Rhesus-systeem beschrijven.
uitleggen welke transfusies in het ABO systeem niet verantwoord zijn.
uitleggen hoe rhesusantagonisme is te voorkomen.
uitleggen wat de problemen zijn die bij een weefsel of orgaantransplantatie kunnen optreden.
Hoe worden slachtoffers van een brand behandeld met een huidtransplantatie?
Stap 2
Wat komt er allemaal kijken bij een bloedtransplantatie
Stap 3
Wat is de rol van antigenen op je rode bloedcellen?
Stap 4
Wat is rhesus-antagonisme?
Stap 5
Wat als de afweer op een allergische reactie uit de hand loopt?
Afronding
Onderdeel
Kennisbank
Alle Kennisbankitems uit deze module.
Eindopdracht
Je hebt de keuze uit twee eindproducten: het starten van een campagne om meer donoren te werven of het in kaart brengen van de mogelijkheden om een mens 2.0 te ontwikkelen.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Tijd
De belasting voor deze module is ongeveer 8 SLU.
Aan de slag
Stap 1: Transplantatie van de huid
Derdegraads brandwonden kunnen behandeld worden met een huidtransplantatie. Huidcellen kun je ook kweken uit zogenaamde stamcellen.
Maak de oefeningen.
Stap 2: Bloed als weefsel
Bloedtransfusies zijn de meest voorkomende transplantaties. Bloed is een weefsel en geen orgaan. Bij een bloedtransplantatie kan het gaan om het plasma of om de rode- of witte bloedcellen.
De reacties die optreden wanneer iemand bloed van een verkeerde bloedgroep heeft ontvangen lijken sterk op de afstotingsreacties bij een orgaan transplantatie.
Wanneer je in het ziekenhuis wordt opgenomen moet je bloedgroep bekend zijn. Meestal ga je daarvoor naar het ziekenhuislaboratorium waar een analist je bloedgroep(en) bepaalt. Bij een bloedtransfusie is die bepaling eenvoudiger dan bij een weefseltypering voor een orgaandonatie. Twee groepen antigenen zijn bij een bloedtransfusie van belang. De antigenen A en B van het ABO-systeem en het Rhesusantigeen.
Bloedgroepen
Ga naar Onderzoek bloedgroepen - www.bioplek.org
Bepaal met behulp van de simulatie de bloedgroepen bij de patiënten.
Begrijp je het nog niet helemaal? Maak dan de volgende opdracht.
Lukt het? Ga dan verder met de volgende stap.
Stap 4: Rhesus-antagonisme
Je hebt ontdekt dat er naast de A en B antigenen van het ABO-systeem ook een rhesus-antigeen op rode bloedcellen kan voorkomen.
Maak keuzeopdracht A of keuzeopdracht B.
Stap 5: Allergische reactie
In een aantal gevallen komt het voor dat de afweer van je lichaam geen maat weet te houden of zelfs helemaal niet werkt. Dat kan levensbedreigend worden.
Om je een idee te geven van twee verschillende allergische reacties, kijk je naar de volgende twee video's:
Voor de afronding van deze module kin je kiezen uit twee mogelijkheden.
Je kunt een keuze maken uit een van de twee eindproducten.
A Tekort aan donoren
Deze module sluit je af door met elkaar, als klas of groep, een campagne te starten. De bedoeling is dat je medeleerlingen uit de bovenbouw informeert over het tekort aan donoren in ons land. Je probeert zoveel mogelijk nieuwe donoren te werven door een informatiestand in school in te richten, die te bemensen en voor voldoende informatiemateriaal te zorgen. Om een goede campagne te voeren moet je weten waar je over praat.
B Mens 2.0
Mens 2.0 is de verbeterde versie van de mens zoals die nu is. De ‘designer mens’ staat er aan te komen. Op veel terreinen van de medische wetenschap kan er gesleuteld worden aan verbeteringen van ons lichaam. Maak een overzicht van de mogelijkheden die er op dit moment zijn om je lichaam’ te verbeteren. Organiseer een discussie in de klas over de wenselijkheid en toelaatbaarheid van die ‘ingrepen’ ter verbetering.
Beoordeling
Bij de boordeling let de docent op dat je kunt:
beschrijven welke bloedgroepantigenen voor het ABO- en Rhesus-systeem nodig zijn.
uitleggen welke transfusies in het ABO systeem niet verantwoord zijn.
uitleggen hoe rhesusantagonisme is te voorkomen.
uitleggen wat de problemen zijn die bij een weefsel of orgaantransplantatie kunnen optreden.
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze module nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Voor de opdracht staat een studiebelasting van 8 SLU.
Ben je die tijd met de module bezig geweest.
Inhoud
Klik de vijf stappen nog eens door.
Welke stap vond je het leukst/interessants? Waarom?
Het arrangement Module: Mens 2.0 - v456 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’Afweer'. Het onderwerp van deze les is: mens 2.0.
Aan het eind van deze module kun je:
de bloedgroepantigenen voor het ABO- en Rhesus-systeem beschrijven.
uitleggen welke transfusies in het ABO systeem niet verantwoord zijn.
uitleggen hoe rhesusantagonisme is te voorkomen.
uitleggen wat de problemen zijn die bij een weefsel of orgaantransplantatie kunnen optreden.
Leerniveau
VWO 6;
VWO 4;
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Biologie;
Instandhouding;
Afweer;
Reacties op lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen en cellen;
Bij afweer betrokken cellen en organen;
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vwo leerjaar 4/5/6. Dit is thema ’Afweer'. Het onderwerp van deze les is: mens 2.0.
Aan het eind van deze module kun je:
de bloedgroepantigenen voor het ABO- en Rhesus-systeem beschrijven.
uitleggen welke transfusies in het ABO systeem niet verantwoord zijn.
uitleggen hoe rhesusantagonisme is te voorkomen.
uitleggen wat de problemen zijn die bij een weefsel of orgaantransplantatie kunnen optreden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Zou dat kunnen, kijken door de ogen van een ander?
Tijd
Bloedtransfusies zijn de meest voorkomende transplantaties. Bloed is een weefsel en geen orgaan. Bij een bloedtransplantatie kan het gaan om het plasma of om de rode- of witte bloedcellen.
Wanneer je in het ziekenhuis wordt opgenomen moet je bloedgroep bekend zijn. Meestal ga je daarvoor naar het ziekenhuislaboratorium waar een analist je bloedgroep(en) bepaalt. Bij een bloedtransfusie is die bepaling eenvoudiger dan bij een weefseltypering voor een orgaandonatie. Twee groepen antigenen zijn bij een bloedtransfusie van belang. De antigenen A en B van het ABO-systeem en het Rhesusantigeen.
Kan ik wat ik moet kunnen?
