We beginnen deze week aan een nieuw thema! Voeding en vertering staat de aankomende weken centraal.
Bij elke les hoort een mapje die is opgedeeld in submapjes. Deze zijn gemaakt op basis van de leerdoelen die we deze periode zullen behalen. Alles wat je nodig hebt voor dit thema is te vinden in dit eBook. Bij veel lessen hoort ook een opdracht die je thuis als voorbereiding moet maken. Het is dus belangrijk dat je alles goed doorneemt, tijdens de les zullen we namelijk actief aan de slag gaan met de lesstof die jedan al hoort te kennen.
Hieronder is er nog een lessenoverzicht te vinden voor thema 5.
Veel succes!
Bij vragen kun je mij bereiken via de mail.
Lessenoverzicht: thema 5
Voeding
Beste leerling,
Deze Wikiwijs is opgesteld voor les 1 van thema 5.
Voor deze les zijn er twee leerdoelen opgesteld:
Je kunt aan het einde van de les zes verschillende voedingsstoffen uit Biologie Voor Jou benoemen en uitleggen wat elk inhoudt.
Je weet aan het einde van de les wat voedselbederf inhoudt en 6 manieren van hoe je dit tegen kunt gaan.
Als je even een kijke neemt in de koelkast, dan zie je dat voedingsmiddeleneen hoop verschillende verpakkingen kunnen hebben. Deze verpakkingen hebben de conserveer functie. Wanneer je voeding conserveert zorg je ervoor dat je het langer kunt bewaren, zonder dat het bederft.
De afbeeldingen hieronder komen uit Biologie Voor Jou. In de afbeelding staan de verschillende conserveer methoden die jij moet kennen. Lees ze goed door en bedenk vervolgens vier voorbeelden van geconserveerde voedingsmiddelen die jij in je dagelijkse leven wel eens gebruikt.
Voedingsmiddelen en -stoffen
Alles wat je eet en drinkt noem je voedingsmiddelen. Appels, chocolade, water, cola, chips, brocoli, boter, etc.
Deze voedingsMIDDELEN bestaan uit voedingsSTOFFEN. Deze heeft het lichaam nodig.
Er zijn zes groepen voedingsstoffen, namelijk:
eiwitten
koolhydraten
vetten
water
vitaminen
mineralen
Voedingsstoffen kunnen vier functies hebben. Hieronder staat een tabel met de functies van voedingsstoffen.
Eiwitten
Bouwstof + brandstof
Koolhydraten
Brandstof, bouwstof of reservestof
Vetten
Brandstof, bouwstof of reservestof
Water
Bouwstof (rol bij vervoer stoffen in je lijf)
Vitaminen
Bouwstof (bijv. kalk in bot) of beschermende stof
Mineralen
Bouwstof of beschermende stof
Opdracht! Voedingsstoffen in voedingsmiddelen
Kies thuis een voedingsmiddel uit, het is van belang dat hier een etiketje met voedingswaarden op staat.
Klik vervolgens op de bovenstaande link (in de titel van de opdracht). Vul daar in hoeveel van elke voedingsstof er in jouw voedingsmiddel zit.
In de bovenstaande link kun je een samenvatting vinden over voedingsstoffen en de functie ervan.
Gezonde voeding
Beste leerling!
Deze Wikiwijs is opgesteld voor les 2 van thema 5.
Voor deze les zijn er een paar "kleine" leerdoelen die we samen willen behalen:
De leerling kan de schijf van vijf toelichten zoals het op de site van voedingscentrum staat.
De leerling kan aan het einde van de les rekenen met kJ en kcal (1 : 4).
Met behulp van aankomende pagina's en de bijeenkomst moet dit een eitje zijn.
Tussentijdse, diagnostische toets
Aan het EINDE van deze les moet je een diagnostische toets maken. Op deze manier kunnen we de volgende stap zetten.
De diagnostische toets kun je vinden door de volgende stappen te volgen:
1. Klik op de link
2. Klik in het linker menu op "K9 Lichaam in stand"
3. Klik op "Toets" naast "KB1 Voedingsstoffen en voedingsmiddelen"
4. Maak de toets!
Wil je meer informatie nadat je klaar bent met de pagina's uit je eBook, dan kun je ook altijd in Biologie Voor Jou kijken. Thema 5: Voeding en vertering, basisstof 4.
De schijf van vijf
De Schijf van Vijf helpt je wanneer je voor jezelf, voor je cliënten of gasten een gezonde maaltijd wilt bereiden.
Belangrijk zijn deze vijf regels:
Eet gevarieerd
Eet niet te veel en beweeg
Gebruik weinig verzadigd vet
Eet volop groente, fruit en brood
Ga veilig met voedsel om
Als je kiest uit alle vakken, eet je gevarieerd. In de vakken vind je:
Groente en fruit
Brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten
Zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers
Vetten en olie
Dranken
Extra's
Voedingsmiddelen zoals sauzen, snacks, koek, snoep en gebak, staan niet in de Schijf van Vijf. Het zijn extra’s die niet noodzakelijk zijn voor een gezond eetpatroon. Ze leveren al snel veel calorieën. Wat en hoeveel je hiervan kan eten, hangt af van de hoeveelheid calorieën die je verbruikt.
Gebruikte bronnen: Voedingscentrum | Albert Heijn | Ik Kies Bewust | De Dagelijkse Voedingsrichtlijn
Opdracht! Voedingsdagboek bijhouden.
Voor de aankomende drie dagen moet je een voedingsdagboek bijhouden. Dit om bewuster te worden van jouw eetgewoontes. Daarnaast kom je er op deze manier ook achter hoeveel jij overal van binnen krijgt.
Jouw voedingsdagboek moet je bijhouden via sociale media. Je mag gebruik maken van Instagram of Tumblr.
Het is de bedoeling dat je alles wat jij op een dag eet en drinkt deelt met een foto op jou pagina. Je typt hierbij wat het is en voegt een hashtag toe. De hashtag die wij zullen gebruiken is #voedingsdagboek... . Op de plaats van die puntjes vul je de naam van jouw klas in (bijv. #voedingsdagboekA4Z1).
Voedingsmiddelen bevatten energie die jij nodig hebt voor al je dagelijkse activiteiten. Deze energie wordt uitgedrukt in kilojoules of kilocaloriën.
De hoeveelheid energie die een voedingsmiddel bevat is te vinden op het etiketje. Hierop staan de voedingswaarden (per 100 gram).
Voedingswaarden; Dinosaurus chocolade biscuit
In de afbeelding zie dat er op zo'n etiketje van voedingswaarden kilojoules én kilocaloriën worden aangegeven.
Wanneer je alleen weet hoeveel kilojoules er in een voedingsmiddel zitten kun je zelf uitrekenen hoeveel kilocariën het bevat.
1 kcal ≈ 4 kJ
Reminder: Tussentijdse, diagnostische toets
Nu kun je een diagnostische toets maken. Op deze manier kunnen we de volgende stap zetten.
De diagnostische toets kun je vinden door de volgende stappen te volgen:
1. Klik op de link
2. Klik in het linker menu op "K9 Lichaam in stand"
3. Klik op "Toets" naast "KB1 Voedingsstoffen en voedingsmiddelen"
4. Maak de toets!
Het gebit
Beste leerling,
Deze Wikiwijs is opgesteld voor les 3 van thema 5.
Voor deze les zijn er drie leerdoelen opgesteld:
De leerling kan alle onderdelen van de tand benoemen zoals deze in het eBook staan.
De leerlingen kennen de begrippen die horen rondom het gebit die te vinden zijn in Biologie Voor Jou.
De leerlingen kunnen uitleggen hoe een gaatje in de tand kan ontstaan, wat een tandvleesontsteking is en wat tanderosie is.
Succes :)
De tand
Toen je ongeveer 6 maanden oud was, begonnen je tanden te groeien. De tanden en kiezen zijn ongeveer hetzelfde gebouwd. Het enige verschil tussen een tand en een kies is dat een kies twee wortels heeft en een tand maar één.
Hieronder staat een afbeelding waarin alle onderdelen benoemd worden. Deze moet je kennen. Je kunt ze oefenen en leren met de link die eronder staat.
De functie van de snij- en hoektanden is het afbijten van voedsel. De kiezen worden gebruikt om het voedsel wat je hebt afgebeten te vermalen.
Vervolgens slik je het door en gaat het de rest van je verteringsstelsel door!
In totaal heeft een volwassen persoon 8 snijtanden, 4 hoektanden en 16 kiezen.
Om dit grote aantal tanden toch overzichterlijk te kunnen verdelen, wordt het gebit vaak in vier stukken verdeeld:
Linksboven
Rechtsboven
Linksonder
Rechtsonder
Zo'n stuk heet een kaakhelft. In elke kaakhelft kan er een kies bijkomen, namelijk de verstandskies. Echter groeien deze vaak niet goed en worden er daarom vaak uitgetrokken door een kaakchirurg.
Verzorging van het gebit
Het gebit is het eerste orgaan van het verteringsstelsel. Dit is dus ook de "poort" waar al het voedsel doorheen moet om binnen te komen. Je kunt je wel voorstellen dat het gebit dan wordt blootgesteld aan een hoop bacteriën.
Een deel van de bacteriën die je binnen krijgt, worden gedood door stoffen in je speeksel. Als je echter je tanden niet goed en regelmatig poetst, dan ontstaat er een laagje tandplak op je tanden. Wanneer tandplak voor een langere periode op je tanden blijft zitten, veranderd dit in tandsteen. Tandsteen kun je zelf niet meer weg poetsen en moet weggehaald worden door de tandarts.
Deze Wikiwijs is opgesteld voor les 4 en 5 van thema 5.
Voor deze lessen is er één leerdoel opgesteld:
De leerlingen kunnen het verteringstelsel helemaal uitleggen, met bijbehorende verteringssappen en spieren.
Succes :)
De veteringsorganen
Tijdens de eerste les hebben we geleerd dat voedingsmiddelen voedingsstoffen bevatten. Ook hebben we geleerd dat je lichaam deze voedingsstoffen nodig heeft. De voedingsstoffen die jij binnenkrijgt (door eten) worden opgenomen in het verteringsstelsel. Je kunt niet alles direct opnemen, daarvoor moet je het eerst verteren.
Het verteringsstelsel bestaat uit elf organen: mondholte, speekselklieren, slokdarrm, maag, twaalfvingerigedarm, lever, galblaas, alvleesklier, dunnedarm, dikkedarm, endeldarm en anus.
In de bovenstaande link kun je een filmpje vinden. In dit filmpje wordt de weg van het voedsel behandeld en komen de verteringssappen ter sprake.
Het filmpje is Engels, je kunt er echter Nederlandse ondertiteling aan toevoegen door de volgende stappen te volgen:
Klik op de link van het filmpje en pauzeer het filmpje
Klik op het ondertiteling icoontje naast het icoontje voor instellingen.
Nu heb je Engelse ondertiteling. Je klikt op instellingen, hier staat "Ondertiteling", als je hierop klikt kun je zelf een taal uitkiezen.
Klik op Nederlands.
Klik weer op play en bekijk het hele filmpje!
Het verteringsstelsel
Je kent nu het rode draad van het verteringsstelsel, het pad wat het voedsel aflegd tijdens de vertering.
Het is nu tijd om ons verder te verdiepen hierop. Hiervoor moet je basisstof 7 uit Biologie Voor Jou lezen en goed begrijpen.
Het arrangement Voeding en vertering is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Merve Karadurmus
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2016-04-08 21:33:27
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Beste leerling,
Beste leerling!
Filmpje: De verzorging van het gebit
