De Tweede Wereldoorlog - hv123

De Tweede Wereldoorlog - hv123

De Tweede Wereldoorlog

Intro

Deze opdracht gaat over het verloop van de Tweede Wereldoorlog.
Hoe begon deze oorlog en welke gebeurtenissen hebben het verloop ervan bepaald?

Wat weet jij al van de Tweede Wereldoorlog? Maak met een klasgenoot een mindmap.

In het midden schrijven jullie 'Tweede Wereldoorlog'. Daaromheen schrijven jullie alle woorden die jullie al kennen die te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog.

Jullie docent zal de verschillende mindmaps klassikaal bespreken.
Lees voor je begint nog even de Gereedschapskist hieronder door. 

Mindmap maken

Woorden bij een onderwerp bedenken en met elkaar verbinden.

 

Wat kan ik straks?

Aan het eind van deze les kun je:

  • minimaal twee oorzaken voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog noemen.
  • de volgende gebeurtenissen kort omschrijven en in de juiste volgorde zetten:
    • Duitsland pikt Sudetenland in
    • conferentie van München
    • Duitsland valt Polen binnen
    • Duitsland verovert een aantal landen in West-Europa
    • Duitsland valt Rusland aan
    • Japanse aanval op Pearl Harbor
    • D-day
    • Overgave Duitsland
    • Atoombommen op Japan
    • Overgave Japan
  • de term Blitzkrieg voor de aanval op een aantal landen in West-Europa verklaren.
  • uitleggen waarom de Tweede Wereldoorlog een totale oorlog is geweest.
  • de rol van Stalin, Roosevelt en Churchill in WO II omschrijven.

Wat kan ik al?

Kijk wat je al weet? Maak de volgende oefening.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Stap Activiteit
Stap 1 Je bestudeert de Kennisbank 'Oorzaken WO II' en bespreekt met een klasgenoot de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog.
Stap 2 Je leest in de Kennisbank over 'Begin WO II - Blitzkrieg - Aanval op Rusland' en beantwoord een aantal vragen.
Stap 3 Lees hoe Hitler het 'Jodenvraagstuk' wilde oplossen.
Stap 4 In de Kennisbank 'Pearl Harbor' lees je hoe Amerika bij de oorlog betrokken raakte.
Stap 5 Bij enkele data in 1944 en 1945 zoek je de juiste gebeurtenis en je legt uit waarom de Tweede Wereldoorlog een totale oorlog genoemd kan worden.
Afronding
Onderdeel Activiteit
KB+Begrippenlijst Hier vind je de Kennisbankitems en de begrippen die passen bij deze opdracht.
Jaartallen Hier vind je jaartallen die passen bij deze opdracht.
Eindopdracht A Als je kiest voor eindproduct A maak je de toets Tweede Wereldoorlog.
Eindopdracht B Als je kiest voor eindproduct B maak je een tijdlijn over het verloop van WO I.
Eindopdracht C Je maakt een portret van Stalin, Roosevelt of Churchill en bespreekt dit met klasgenoten.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Tijd

Voor deze opdracht heb je 3 à 4 uur nodig.
Tijd is mede afhankelijk van de keuze van het eindproduct

Aan de slag

Stap 1: Oorzaken WO II

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de oorzaken van de Tweede Wereldoorlog.

Tweede Wereldoorlog - oorzaken

 

 

 

 

 

Stap 2: Begin WO II

Ga naar de Kennisbank geschiedenis.
Bestudeer de pagina's:

  • Begin Tweede Wereldoorlog
  • Blitzkrieg - Aanval op Rusland.

Tweede Wereldoorlog 1939 - 1941

Stap 3: Geplande genocide

In 1941 namen Hitler en zijn handlangers het schokkende en ingrijpende besluit om alle Joden uit te roeien. Ze noemden dat de oplossing van het Jodenvraagstuk. De 'gewone' moordpartijen op Joden in de eerste oorlogsjaren waren blijkbaar niet genoeg. In 1942 werd de Endlösung, de massamoord op de Joden, effectief georganiseerd.

Hier lees je de eerste alinea van een brief van een hoge Duitse militaire leider Hermann Göring:
'In aanvulling op uw opdracht van 24 januari 1939 om het Joodse probleem in de vorm van emigratie of evacuering op te lossen op een manier die recht doet aan het huidige tijdsgewricht, geef ik u hierbij de opdracht om alle organisatorische en materiële voorbereidingen te treffen voor een totale oplossing van het Joodse probleem in het onder Duitse invloed staande Europese gebied.'

Stap 4: Pearl Harbor

Op 7 december 1941 raakt Amerika betrokken bij de oorlog. Bestudeer de volgende pagina.

Tweede Wereldoorlog - Pearl Harbor

 

Stap 5: Einde WO II

Vanaf 1944 is het duidelijk dat Duitsland en Japan de oorlog niet gaan winnen.
Bestudeer de twee pagina's met informatie over:

  • de Tweefrontenoorlog - Atoombommen op Japan
  • Totale oorlog

Tweede Wereldoorlog

 

Stap 6: Indonesië

© Tropenmuseum
Vernietiging van marine-
installaties te Soerabaja

Indonesië in de Tweede Wereldoorlog
Ga naar Entoen.nu en lees de informatie over Indonesië in de Tweede Wereldoorlog.

Indonesië was in 1939 nog een Nederlandse kolonie en heette Nederlands-Indië.
Tijdens en na de Tweede Wereldoorlog kwam er een einde aan deze eeuwenlange overheersing.
Hoe gebeurde dit?

Op de website van Entoen.nu kun je veel informatie vinden over de koloniale tijd van Indonesië. Bestudeer de pagina goed en bekijk ook de verschillende informatie op de Vensterplaat.

Op deze plaat zie je hoe Koningin Juliana in Amsterdam haar handtekening zet onder de soevereiniteitsoverdracht: hierin erkent Nederland officieel dat Indonesië een zelfstandig land is en
Nederland de koloniale banden verbreekt.
Deze gebeurtenis vond plaats op 27 december 1949 in het Paleis op de Dam.

Achter de i-knoppen op de plaat vind je allerlei informatie
over de ontwikkeling van Nederlands-Indië tot een onafhankelijke republiek.

Noteer voor jezelf, in een (Google-)document, de belangrijkste gebeurtenissen van de vensterplaat in chronologische volgorde.

Je hebt nu een overzicht van de gebeurtenissen.
Maak daarmee de volgende vragen.

Bewaar het document. Je hebt het later in deze stap weer nodig. 

Op de canonpagina zie je ook links naar websites,
die meer informatie geven over onderwerpen die met Nederlands-Indië hebben te maken.

Jij bent een journalist bij een gratis krant die op treinperrons wordt verspreid.
De hoofdredactie wil een artikel over Nederlands-Indië,
maar het mag niet te lang en te moeilijk zijn. "Alleen een paar boeiende hoofdzaken!
Met twee aansprekende foto's! Een goeie kop erboven die nieuwsgierig maakt.
Denk aan de tussenkopjes, niet meer dan drie woorden. Aan de slag!"

Kies hieronder een onderwerp dat je interessant lijkt voor de haastige lezers.
Zoek op de canonsite een website die je meer informatie kan geven en
maak hiervan een krantenartikel van maximaal één pagina A4,
in twee kolommen, inclusief twee foto's. Gebruik hiervoor het (Google-)document dat je al eerder in deze stap hebt gebruikt.

Keuze-onderwerpen
  1. Wie was Soekarno eigenlijk?
  2. Het leven in Nederlands-Indië voor de Tweede Wereldoorlog
  3. Overleven in een jappenkamp
  4. De verschrikkingen van de Birmaspoorweg
  5. De Slag in de Javazee: wat gebeurde er precies?
  6. Meevechten met de politionele acties, hoe was dat?
  7. Indonesië-weigeraars: niet iedereen wilde meevechten
  8. Molukkers in Nederland
  9. Indo-muziek in de jaren vijftig
  10. Hoe werd Indonesisch eten populair

Natuurlijk kun je ook informatie zoeken op andere websites en in boeken.

Overleg met je docent of je je krantenartikel in moet leveren en wat dan de beoordelingseisen zijn.
Het kan ook zijn dat je docent alle artikelen bundelt in een 'Indonesië-krant'.

Afronding

Begrippenlijst

Tweede Wereldoorlog

Vrede van Versailles
Een verdrag waarmee de Eerste Wereldoorlog formeel werd beëindigd. Dit was een verdrag tussen Duitsland en de geallieerden. Het vond plaats op 18 januari 1919.
Economische wereldcrisis
Periode na 1929, waarin het wereldwijd economisch zeer slecht ging. Er was grote werkeloosheid en armoede.
Hitler
Adolf Hitler (1889 – 1945) was een Duits politicus. Hij was de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Hitler veranderde Duitsland van een democratie in een totalitaire staat.
Oorlogseconomie
Bij een oorlogseconomie staat het werk in dienst van een naderende oorlog. Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam hervormde hij de economie van Duitsland tot een oorlogseconomie.
Nationaal-socialisme
Het gedachtegoed van Hitler en de nazi’s. Zij waren tegen een staat met verkiezingen en tegen joden. Zij wilden meer levensruimte voor de Duitsers.
De conferentie van München
In september 1938 viel Hitler het Sudetenland (Tsjechië) binnen. Tijdens de conferentie van München werd geprobeerd om een oorlog te voorkomen. Hitler beloofde om af te zien van verdere agressie. Maar hij hield zich er niet aan. Op 1 september 1939 viel Duitsland Polen binnen.
Niet-aanvalsverdrag
Verdrag tussen Rusland en Duitsland om elkaar niet aan te vallen in Polen.
Blitzkrieg
Snelle verrassingsaanval met een sterk leger, zodat de vijand snel verslagen kan worden.
Pearl Harbor
Japanse aanval op de Amerikaanse vloot op 7 december 1941. De haven waar de Amerikaanse schepen lagen, heette Pearl Harbor. Na deze aanval verklaarden de VS de oorlog aan Japan en Duitsland, die bondgenoten waren.
Tweefrontenoorlog
Duitsland moest zowel in het westen vechten tegen Engeland en Frankrijk, als in het oosten tegen Rusland.
D-Day
6 juni 1944, de dag waarop de legers van de Verenigde Staten, Engeland en Canada Frankrijk via de kust binnenvielen om Europa te bevrijden.
Totale oorlog
Ook de burgers die niet in de oorlog vochten of in oorlogsgebied woonden kregen veel last van de oorlog.
Kolonie
Een kolonie is een staatkundig gebied buiten het eigen land. Dat gebied is bedoeld om in cultuur te brengen of om winst mee te maken.
Soevereine staat
Soeverein betekent: oppermachtig, de hoogste macht, volledig onafhankelijk van anderen. Een soevereine staat is bevoegd om zijn eigen wetten en bestuur te kiezen, onafhankelijk van andere staten.

Jaartallen

Tweede Wereldoorlog 1939-1945

1939
Op 1 september 1939 viel Duitsland Polen binnen. Groot-Brittannië en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog. De Verenigde Staten bleven vooralsnog neutraal.
1940
In het voorjaar van 1940 viel Duitsland het ene na het ander land binnen.
1941
Duitsland veroverde grote delen van het Midden-Oosten. In de zomer begon Duitsland een groot offensief tegen de Sovjet-Unie. Het doel was Lebensraum, ofwel leefgebied voor het Duitse volk. De aanval van Duitsland op de Sovjet-Unie betekende het begin van het einde voor Hitler.
1942
In 1942 werd de Endlösung, de massamoord op de joden effectief georganiseerd.
1943
Op 31 januari 1943 moest het Duitse leger bij de Russische stad Stalingrad zich overgeven na een verschrikkelijke strijd. De Duitse troepen trokken zich langzaam terug uit de Sovjet-Unie. De Slag om Stalingrad werd daarmee een belangrijk keerpunt in de Tweede Wereldoorlog.
1945
In januari bevrijdden Sovjet-soldaten het concentratiekamp Auschwitz in Polen. Op 30 april pleegde Adolf Hitler zelfmoord in zijn bunker in Berlijn en was de oorlog in het Westen praktisch gewonnen. Op 5 mei was heel Nederland bevrijd. Twee dagen later op 7 mei volgde de officiële Duitse overgave en kwam er in Europa een einde aan de Tweede Wereldoorlog.

Eindproduct A: Toets WO II

ALs je kiest voor eindproduct A maak je de toets 'Tweede Wereldoorlog'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt vervolgens jouw antwoorden vergelijken met de goede antwoorden.

Eindproduct B: Tijdlijn WOII

Als je kiest voor eindopdracht B maak je een tijdlijn.

In deze opdracht ben je veel jaartallen en gebeurtenissen tegengekomen.

Zoek acht à tien gebeurtenissen uit.
Zoek van die gebeurtenissen op wanneer ze plaatsvonden.
Zoek bij iedere gebeurtenis ook een passende afbeelding.
Maak met de gebeurtenissen een tijdlijn.

Klaar?
Vergelijk jouw tijdlijn met die van een klasgenoot.
Bespreek de verschillen. Pas je tijdlijn eventueel nog iets aan.

Beoordeling
Je docent let bij de beoordeling op het volgende:

  • de jaartallen en zinnen zijn op de juiste manier aan elkaar gekoppeld.
  • de zinnen staan in een (chrono)logische volgorde.
  • het afbeeldingen passen bij de jaartallen.
  • door de antwoorden laten jullie zien dat jullie de vraag begrepen hebben.
  • het geheel ziet er netjes en verzorgd uit.
  • het geheel bevat niet teveel taalfouten.

 

Tijdlijn maken

Een tijdlijn of tijdbalk geeft je een helder overzicht van verschillende gebeurtenissen over een bepaalde periode heen.

 

Eindproduct C: Portret

Als je kiest voor eindopdracht C maak je een portret van een 'grote naam' uit de Tweede Wereldoorlog.

Drie personen die een belangrijke rol hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn:

  • Jozef Stalin
  • Franklin D. Roosevelt
  • Winston Churchill

Van één van deze personen ga je een portret maken.

Een portret is een manier een persoon in beeld te brengen.
Je gaat van één van de drie personen hierboven een portret maken.
Kies één van de drie personen uit. Overleg met je docent.
Verzamel informatie over de persoon die je hebt gekozen:
- iets over zijn persoonlijke leven.
- iets over zijn werk.
- iets over zijn rol in de Tweede Wereldoorlog.
Zoek ook enkele afbeeldingen van de persoon.

Bepaal hoe je de informatie in beeld wilt brengen.
Kijk voor tips een tools in de Gereedschapskist.

Beoordeling
Het portret laat je beoordelen door je docent.
Bij de beoordeling let je docent op:

  • De inhoud: heb je laten zien dat je weet hoe het leven van één van de drie personen er uit zag, wat zijn werk was en wat zijn rol was in de Tweede Wereldoorlog.
  • De vorm: het portret is maximaal 1 A4 lang en voorzien van afbeeldingen.
  • Taalfouten: heb je het portret in goed Nederlands opgeschreven?

Portret maken

Een portret van een persoon is een goede manier om allerlei informatie over die persoon in beeld te brengen. Dit kan in de vorm van een schilderij, een foto of een beeld van klei of ander materiaal. Portretten zijn vaak simpele afbeeldingen van iemands gezicht, zonder dat daar veel creativiteit aan te pas komt.

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Kun je nu antwoord geven op de kijkersvraag bij de video, zonder naar de video te kijken?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Weet je hoe de eerste steden ontstaan zijn?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 3,5 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Als je hebt gekozen voor de toets: Waren de vragen moeilijk? Lukte het om alles te beantwoorden of moest
    je soms nog in de kennisbank kijken?
    Als je hebt gekozen voor de tijdlijn: Is het gelukt om de verschillende gebeurtenissen overzichtelijk te verwerken? Waren er problemen waar je tegenaan liep? Zo ja, hoe heb je deze opgelost?
    Als je hebt gekozen voor het portret: Ben je nog nieuwe feitjes over de Tweede Wereldoorlog of de desbetreffende persoon te weten gekomen? Wat wist je nog niet? Kostte het veel moeite om het verhaal samen te vatten in 1 A4? Waarom wel/niet?
  • Het arrangement De Tweede Wereldoorlog - hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2024-02-19 15:03:29
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 3. Dit is tijdvak 9 met het onderwerp: De Tweede Wereldoorlog. Er worden meerdere oorzaken genoemd die gezorgd hebben voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zoals de ergernis over de afloop van de Eerste Wereldoorlog, de economische crisis (vooral in Duitsland), de politieke crisis en het nationaal-socialisme van Hitler. Het omschrijft de volgende gebeurtenissen: Duitsland pikt Sudetenland in, conferentie van München, Duitsland valt Polen binnen, Duitsland verovert een aantal landen in West-Europa, Duitsland valt Rusland aan, Japanse aanval op Pearl Harbor, D-day, overgave Duitsland atoombommen op Japan en de overgave Japan. De Tweede Wereldoorlog was net als de Eerste wereldoorlog een totale oorlog. Hitler nam de beslissing om alle Joden uit te roeien dus dat zorgde voor vele doden in onder andere vernietigingskampen. Als laatste komen de rollen van Stalin, Roosevelt en Churchill aan bod waren in WO II. Begrippen die bij deze les horen zijn: Vrede van Versailles, economische wereldcrisis, Oorlogseconomie, de conferentie van München, niet-aanvalsverdrag, Blitzkrieg, Pearl Harbor, tweefrontenoorlog, D-Day en totale oorlog.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    De tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950); Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, de tweede wereldoorlog, genocide, geschiedenis, hitler, hv123, nationaal-socialistische partij, stercollectie, tweefrontenoorlog, vrede van versailles

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2017).

    De Tweede Wereldoorlog vmbo12

    https://maken.wikiwijs.nl/98964/De_Tweede_Wereldoorlog_vmbo12