Plastic
Een pen, het toetsenbord en de koekverpakking. Veel producten zijn van plastic gemaakt.
Kijk eens om je heen in het klaslokaal of in de huiskamer. Wat is er allemaal van plastic gemaakt?
- Maak een woordweb. Vragen daarbij zijn: Waar wordt plastic van gemaakt? Waar wordt plastic voor gebruikt? Wat gebeurt er met plastic als het wordt afgedankt? Zijn er problemen met plastic? .
- Bekijk Het Klokhuis over plastic.
- Bekijk hoe plastic gemaakt wordt.
Afbreken
Plastic is een mooi product. Je kunt er werkelijk van alles mee maken. Het is sterk, licht en laat geen water door. En het is heel goedkoop.
Maar plastic blijft ook oneindig lang blijft bestaan. Voor het kunstgebit van opa is dat handig, maar voor een groenteverpakking is dat niet nodig.
Plastic in de natuur breekt af in steeds kleinere stukjes, maar het breekt nooit biologisch af.
Het blijft altijd bestaan terwijl een natuurlijk product, zoals een appel, wel vergaat.
Plastic soep
Plastic afval in de Amsterdamse grachten
Schildpad in plastic 'sixpack'.
We gebruiken elke dag heel veel plastic. Verpakkingen, plastic voorwerpen, plastic zakjes om je groente in te doen. Ook zit er plastic in producten waar je het niet verwacht: bijvoorbeeld in tandpasta. Een deel van al dat plastic komt niet in de prullenbak, maar in zee terecht.
Bijvoorbeeld een ballon die meegenomen wordt door de wind. Of een plastic flesje dat via de rivier de zee in drijft. Er zijn ook mensen die hun afval op het strand achterlaten. En er zijn er ook schepen die hun afval overboord gooien.
Kijk naar het filmpje om te zien wat dat voor gevolgen heeft.
Voor dieren heeft plastic veel gevolgen. Hier leer je meer over in de uitzending van Het Klokhuis.
Plastic 'gyres'
Er zijn vijf plekken in de oceaan waar veel plastic is. Door de zeestromingen komt het plastic daar bij elkaar.
Er zijn vijf grote zeestromingen, die gyres worden genoemd. Het gaat om een soort reusachtige draaikolken waarin het plastic drijfvuil langzaam naar het midden wordt gezogen.
De vijf grote gyres zijn de North Pacific Gyre, South Pacific Gyre, Indian Ocean Gyre, North Altantic Gyre en South Atlantic Gyre.
Plastic in de voedselketen
Een deel van het plastic afval komt in de zee terecht. Het plastic brokkelt af. De stukjes noemen we microplastic. Kleine zeedieren denken dat microplastic voedsel is en eten het op. De kleine zeedieren worden weer opgegeten door grotere vissen. En zo komt er dus ook plastic in hun maag terecht. Deze vis wordt gevangen en komt uiteindelijk op jouw bord terecht.
Oplossingen?
Minder plastic gebruiken
Hoe komt er minder plastic afval in zee?
De eerste aanpak is: minder plastic maken en gebruiken. Veel producten van plastic gebruiken we maar 1 keer en gooien we meteen weg. Denk aan verpakkingen, plastic flesjes, rietjes of wegwerpbestek.
Neem jij je lunch mee in een boterhamzakje of in een lunchttrommel? Hoeveel boterhamzakjes bespaar je in een week, een maand of in een heel schooljaar als je een lunchbox zou gebruiken?
Bekijk hier nog meer ideeën voor minder plastic. Heb je zelf nog goede ideeën voor minder plastic?
Geld
Hoe zorg je ervoor dat zwerfafval niet op straat komt? Met statiegeld - een kleine financiële beloning - ligt er veel minder zwerfafval op straat. In dit filmpje zie je hoe statiegeld werkt:
Ook zijn er bedrijven waar je geld krijgt voor het inleveren van afval en ook in gemeenten.
In Nederland mogen winkels vanaf 1 januari 2016 geen plastic tasjes meer weggeven. Als je een plastic tasje wilt, dan moet je dus betalen. Maar neem je je eigen tas mee, dan bespaar je natuurlijk veel geld. Verwacht wordt dat deze maatregel voor heel veel minder tasjes gaat zorgen.
Recyclen
Hoe maak je van plastic afval weer nieuw plastic?
Bio-plastic
Soms staat er op plastic dat het biologisch afbreekbaar plastic is. Het plastic is dan gemaakt van natuurlijke grondstoffen als zetmeel of maïs.
Plastic tasjes, plantenpotjes of wikkels om tijdschriften zijn er vaak van gemaakt. Het logo van een kiemblad op de verpakking geeft aan dat dit plastic composteerbaar is.
Dit wil zeggen dat het materiaal binnen zeven weken volledig verdwijnt in een industriële composteerinstallatie waar met temperaturen tot 65 graden gewerkt wordt. Bacteriën breken het materiaal af tot natuurlijke grondstoffen.
In een composthoop kan de natuurlijke afbraak al gauw twee jaar duren.
In zee zijn de omstandigheden voor ‘compostering’ niet vergelijkbaar met een composteerinstallatie. De temperatuur is lager, er kan geen broei ontstaan en er zijn geen bacteriën aanwezig die dit type plastic kan afbreken.
Dit betekent dat dieren die biologisch afbreekbare plastics inslikken of er in verstrikt raken er net zoveel hinder van hebben als van gewone plastics.
Opruimen van straat of strand
Zie je afval op straat of strand liggen? Ruim het op. Alleen of samen!
Opruimen in water
Oeps... en wat als het afval al in het water ligt? Een mooie nieuwe uitvinding is deze Seabin: een watervuilnisbak!
Nog niet in gebruik, maar wel een goede uitvinding.
Opruimen in de oceaan
De Nederlandse uitvinder Boyan Slat is bezig met een uitvinding om de oceaan schoon te maken:
