De European Extremely Large Telescope - een blik in het verre heelal

De European Extremely Large Telescope - een blik in het verre heelal

De eerste telescoop

Op 25 september 1608 toonde de Middelburgse brillenmakerns Lipperhey (+/-1570 – 1619) een ‘seecker instrument omme verre te sien’ aan Prins Maurits in Den Haag. Na deze demonstratie vroeg Lipperhey patent aan, maar dit patent kreeg hij niet, omdat de vinding toch niet geheim gehouden kon worden. De patentaanvraag, gedateerd 2 oktober 1608, is wel het oudst bekende stuk waarin een telescoop (of verrekijker) wordt beschreven. In 2008 is het dus 400 jaar geleden dat de telescoop het licht zag.

 

De demonstratie bij de Prins was een groot succes. Maurits was zó enthousiast over de nieuwe vinding dat hij zelfs zijn Spaanse aartsvijand (de Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje was nog in volle gang) Ambrogio Spinola uitnodigde aanwezig te zijn bij de demonstratie op het Binnenhof. Vanaf de Mauritstoren konden ze vanuit Den Haag de klok van de kerk van Delft ‘op anderhalf-uur gaans’ en de gebrand-schilderde ramen van de kerk van Leiden ‘op drie-en-een halfuur gaans’ zien. De militaire waarde van de nieuwe vinding zag ook Spinola in. ‘Vanaf nu zal ik niet meer veilig zijn’ zei Spinola, ‘want jullie kunnen me van veraf zien’. De halfbroer van Maurits, Frederik Hendrik, die ook bij de demonstratie aanwezig was, stelde hem daarop gerust met de woorden: ‘We zullen onze mensen verbieden op u te schieten.’

Hans Lipperhey
Hans Lipperhey

Refractoren en reflectoren

Een telescoop is een apparaat waarmee u objecten die heel ver weg zijn, dichtbij kunt halen. Ze worden veelal gebruikt voor astronomische doeleinden (sterrenkijken).  Het woord telescoop komt van de griekse woorden “tele” en “skopein” welke betekenen: “ver” en “te kijken”.​

Een Refractortelescoop/Lenzentelescoop:
Een refractortelescoop gebruikt lenzen en wordt daarom ook wel een lenzentelescoop genoemd. De refractor maakt gebruik van een in de buis geplaatste lens. Het licht gaat door de lens en wordt daardoor afgebogen naar het brandpunt waar het beeld wordt gevormd.

Een Reflectortelescoop/Spiegeltelescoop:
Een reflectortelescoop gebruikt een holle spiegel achterin de telescoop en wordt ook wel een spiegeltelescoop genoemd. De spiegel weerkaatst de invallende lichtstralen naar een hulpspiegeltje en deze kaatst ze door naar het oculair waardoor u kijkt.

Kijken door de atmosfeer

Klink  op de link om het filmpje te bekijken.

Why do we put telescopes in space?

Waarom een Extremely Large Telescope?

De volgende tekst komt van de website van E-Elt:

"Extremely Large Telescopes are considered worldwide as one of the highest priorities in ground-based astronomy. They will vastly advance astrophysical knowledge, allowing detailed studies of subjects including planets around other stars, the first objects in the Universe, super-massive black holes, and the nature and distribution of the dark matter and dark energy which dominate the Universe.

Since 2005 ESO has been working with its community and industry to develop an extremely large optical/infrared telescopes.

Dubbed E-ELT for European Extremely Large Telescope, this revolutionary new ground-based telescope concept will have a 39-metre main mirror and will be the largest optical/near-infrared telescope in the world: “the world’s biggest eye on the sky”.

The E-ELT programme was approved in 2012 and green light for construction was given at the end of 2014. First light is targeted for 2024."

D-Toets

Test: Diagnostische toets

Start

  • Het arrangement De European Extremely Large Telescope - een blik in het verre heelal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Onne Slooten Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2016-01-28 13:13:45
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit arrangement is gemaakt voor de workshop e-learning voor de Viva Fysica 2015.
    Leerinhoud en doelen
    Zonnestelsel en heelal; Waarnemingen aan het heelal; Ruimte; Natuurkunde;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Why do we put telescopes in space?
    https://www.youtube.com/watch?v=Ij-u2bHo_fw
    Link