Afdeling Groen

Groene productie/ De Kwekerij

Groene productie/ De Kwekerij

Toelichting

In de context de kwekerij ga je generatieve vermeerderingsmethoden bij planten toepassen

Een gewas zaaien, het gaat hier onder meer om:

- een zaaimedium kiezen

- zaaimedium optimaliseren

- verschillende zaaivormen toepassen

 

•Taak 1: zaaimedium kiezen/ Limo Teeltmedium

    - opdracht waarin je experimeert met zaaimediums en grondsoorten

•Taak 2: Groeivoorwaarden (project Kas in de Kas)
•Taak 3: Excursie naar Waaijenberg voor uitleg maiszaaimachine( precisiezaai) 
•Taak 4: Zaaien/ Limo Planten vermeerderen
•Taak 5: Stekken
•Taak 6: Oogsten, transport en opslag

 

Bekijk de video van het klokhuis om een idee te krijgen wat de werkzaamheden in een kwekerij zijn

Moderne kwekerij

Taak 1: Teeltmedium

Wat ga je doen?

generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethoden bij planten toepassen

Je gaat opdrachten uitvoeren van de volgende onderwerpen.

 

 een gewas zaaien, het gaat hier onder meer om:

- een zaaimedium kiezen

- zaaimedium optimaliseren

- verschillende zaaivormen toepassen

Waarom doe je het?

Werken in de groene sector kun je bij allerlei bedrijven doen. Bijvoorbeeld bij een kinderboerderij, een dierenkliniek, een loonbedrijf of een kwekerij. Je gaat de groene sector hier verder ontdekken vanuit de kwekerij. In een kwekerij moet heel veel gebeuren voordat een product geschikt is voor de verkoop. Als medewerker kwekerij is het onder andere je taak om die planten te verzorgen. Je gaat leren hoe je dat doet.


In de Syllabus Groen staan de eindtermen wat leerlingen moeten kennen en kunnen voor hun CSPE:

De volgende eindtermen horen bij de Teeltmedium

 

generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethoden bij planten toepassen

 1. een gewas zaaien, het gaat hier onder meer om:

- een zaaimedium kiezen

- zaaimedium optimaliseren

- verschillende zaaivormen toepassen

Hoe ga je het doen?

Allereerst ga je Limo (digitaal les) over het vermeerderen van planten doen. Nadat je dit afgesloten hebt kan je verder met de praktijkopdracht: Een Zaaikistje maken.

 

Teeltwijze onderzoeken van hands on maken.

Opdracht: Nepgrond goed bekeken. Een powerpoint maken over substraten

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

/http://aoc03.qmark.nl/q/session.dll?SESSION=9371987936822293&NAME=wps&GROUP=&ACCESS=1118256517731357&EXPIRES=09:02:2016:07:21&
Klik hier voor de zelftoets die hoort bij van teeltmedium

Taak 2: Stekken

Wat ga je doen?


Hier vind je de link naar het Werkblad Vooruitkijken. Dit Word-document kun je downloaden om in te werken.

1. Klik op de link. Het werkblad wordt gedownload.
2. Sla het bestand op onder jouw eigen naam en op jouw eigen locatie.
3. Je kunt er nu in werken (in het programma Word). 

Tip: sla je werk regelmatig op!


Dit leerarrangement bereidt je voor op een aantal werkzaamheden op een kwekerij. Wat komt er allemaal bij kijken in de praktijk? Weet jij wat je daarvoor moet kennen en kunnen? Wat weet jij er al van?

Opdracht: Wat ga ik doen?
Maak de opdracht ‘Wat ga ik doen?’in het Werkblad Vooruitkijken.
Je gaat daar vijf woordspinnen maken over de taken die je gaat uitvoeren.
De taken zijn:
  • Telefoon opnemen
  • Formulieren invullen
  • Bestelling klaarzetten
  • Bestelling vervoersklaar maken
  • Stekken maken
Neem je uitwerking op onder ‘Wat ga ik doen?’ in het Werkblad Vooruitkijken.

Waarom doe je het?


Overleg voor je verdergaat met dit arrangement eerst met je docent/coach aan welke competenties je gaat werken. Dit arrangement biedt in elk geval de mogelijkheid om te werken aan de volgende competenties:

  • Beslissen en activiteiten initiëren
    Dit betekent dat je tijdens je werk af en toe stopt met je werkzaamheden en hulp vraagt om het goed uit te voeren.
  • Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten
    Dit betekent dat je tijdens het telefoongesprek goed naar de klant luistert, extra informatie vraagt als je het niet goed snapt en alle gegevens duidelijk verwerkt.
  • Kwaliteit leveren
    Dit betekent dat je tijdens je werk er voortdurend op let of je werkt volgens de kwaliteit die op het bedrijf belangrijk gevonden wordt.

  • Bedrijfsmatig handelen
    Dit betekent dat je er tijdens je werk op let dat je kostenbewust handelt en dat je geen materiaal verspilt.

Hieronder zie je een voorbeeld van een uitgeschreven competentie. Je kunt hiermee inschatten op welk niveau je een competentie beheerst.

Competentie

BESLISSEN EN ACTIVITEITEN INITIËREN

Leerweg

Starter

Geoefend

Gevorderd

Streefniveau

KBL

Een ander vertelt mij wat ik ga doen en geeft hulp als ik niet verder kan werken.

Een ander vertelt mij wat ik ga doen en ik vraag hulp als ik niet verder kan werken. Ik geef soms aan wat nog niet lukt.

Af en toe beslis ik zelf te stoppen met mijn werk en vraag hulp voor overleg. Ik geef aan wat nog niet lukt.

Ik neem meestal zelf beslissingen over de werkzaamheden die ik uitvoer en ik geef de voor- en nadelen bij deze beslissingen aan.  


Maak de opdrachten onder 'Waar sta ik?' in het Werkblad Vooruitkijken.

Hoe ga je het doen?


Planten vermeerderen

Voor de akker- en tuinbouw en voor de bloemenbranche is het van groot belang dat er planten vermeerderd worden. Vermeerderen van planten betekent dat je ervoor zorgt dat er meer planten komen en ook dat er nieuwe plantensoorten komen.

Opdracht: Planten vermeerderen
Je gaat aan de slag met de limo Planten vermeerderen. Bekijk de interactieve module en maak de vragen. 
Vermeld je score in het werkblad terugblikken
Met deze opdracht werk je aan de competentie kwaliteit leveren.

LIMO: Planten vermeerderen

Bij dit onderwerp zijn geen bronnen.



Uitgangsmateriaal beoordelen

Het plantmateriaal waar je mee stekt, noem je uitgangsmateriaal. 
Als je gezonde planten wilt kweken moet je kritisch zijn op je uitgangsmateriaal. Stekken maak je van gezonde, groeikrachtige twijgen van een moerplant. De moerplant mag geen ziektes of aantastingen hebben.

Opdracht: Moerplanten beoordelen
Je gaat een fotoverslag van drie geschikte en drie ongeschikte moerplanten. Je beschrijft waarom ze wel of niet geschikt zijn als uitgangsmateriaal om mee te stekken.
Met deze opdracht werk je aan de competenties kwaliteit leveren en beslissen en activiteiten initiëren.
 


Voor meer informatie kun je de volgende bronnen raadplegen:

Video: Stekmateriaal knippen

Video: Stek toppen met de maaibalk

Praktijkkaart: Stekmateriaal knippen

 



Kwalitatief stekken

Stekken is een vorm van vegetatief vermeerderen. Vegetatief vermeerderen wil zeggen dat je een deel van de plant gebruikt voor de stek. Dat deel laat je weer uitgroeien tot een nieuwe plant. 
Er zijn verschillende manieren van vegetatief vermeerderen. Zo kun je hielstek, winterstek, bladstek of topstek maken.
Om veel wortels aan een stek te krijgen dip je de stek in stekpoeder. In stekpoeder zit een groeistof die de wortelgroei stimuleert.

Opdracht: Verschillende stekmethodes toepassen
Je gaat een fotoverslag maken van het stekken van drie verschillende methodes. Per methode maak je drie foto’s waarin je de handelingen goed laat zien.
Met deze opdracht werk je aan de competentie kwaliteit leveren en bedrijfsmatig handelen.

 


Voor meer informatie kun je de volgende bronnen raadplegen:

Praktijkkaart: Stekkistje gereedmaken

Tekst: Stekvormen: bladstek en wortelstek

Praktijkkaart: Stek dippen in stekpoeder

Informatieobject: Stekvormen: kopstek, scheutstek en hielstek

Praktijkkaart: Kop- en tussenstek maken

Video: Bladstek maken: van plukken tot beworteling

Video: Winterstek maken
 



Stekken verzorgen

Na het stekken moet je nog een aantal handelingen verrichten om te maken dat de stek wortel schiet en kan uitgroeien tot een volwassen plant.
Na het stekken voorzie je de stekken van een etiket of een label voor je ze wegzet. Hierop vermeld je de soortnaam en de kleur.
De stekken verplaats je van de stekruimte naar de kweekruimte. Dat moet je voorzichtig doen, zonder dat je de stekken beschadigt. Vaak gebruik je daarvoor een Deense kar.
Als de stekken in de kweekruimte staan, moet je ze water geven. Ook dat moet zorgvuldig gebeuren. Als je te veel water geeft, kunnen de stekken gaan rotten en kan er uitspoeling optreden.
Van de stekken die al langere tijd in de kweekruimte staan, controleer je regelmatig de wortelgroei.

Opdracht: Stekken verzorgen
Je gaat stekken verzorgen.
Met deze opdracht werk je aan de competentie kwaliteit leveren en bedrijfsmatig handelen.
 


Voor meer informatie kun je de volgende bronnen raadplegen:

LIMO: Planten verzorgen

Video: Etiketten plaatsen

Video: Stekplaten op transportkar laden

Video: Water geven

Video: Wortelvorming controleren
 

2.6 Een plant stekken

 

Elk stekje wordt weer een nieuwe plant.

 

Wat ga ik doen?

Bij sommige planten kan uit een klein deeltje weer een nieuwe plant groeien. Dit noem je vegetatief of ongeslachtelijk vermeerderen. Een van de manieren waarop je planten vegetatief kunt vermeerderen, is stekken. Je gaat een stek maken van jonge, gezonde delen van een moerplant. Het eindproduct is een stekplaat met stekken.

Dit worden mijn resultaten

Product Proces

  • De stekken zijn geknipt op de maat die bij de plant hoort.

  • De stekplaten zijn gevuld.

  • De stek is in de stekplaat gestoken.

  • De stekken zijn verzorgd.

  • De werkplek is opgeruimd.

  • Ik heb mijn werk goed voorbereid. Ik heb de benodigde materialen verzameld.

  • Ik heb mezelf gecontroleerd en zo nodig verbeterd.

Wat heb ik nodig?

  • moerplant

  • schaar

  • bak om geknipte stek in te verzamelen

  • stek- of plugplaat

  • stekgrond

  • gieter met water

  • stekpoeder

  • labels

  • watervaste stift

  • werkplek

  • schoonmaakartikelen, zoals bezems, containers, et cetera

 

Opdracht: Stek een plant

In de video zie je verschillende onderdelen van het stekken. Je ziet hoe je de stekplaat vult, hoe je groeistof gebruikt en hoe je een oogstek maakt. Bekijk de video en ga dan zelf een plant stekken.

Stappen

  1. Stap 1. Verzamel de materialen en gereedschappen.

  2. Stap 2. Maak de stekgrond klaar. Meng zes delen potgrond met vier delen rivierzand of gebruik kant-en-klare stekgrond.

  3. Stap 3. Pak de stek- of plugplaat en vul die tot aan de rand met stekgrond.

  4. Stap 4. Vraag aan de docent van welke moerplanten je stekken moet gaan snijden.

  5. Stap 5. Snijd de stekken.

  6. Stap 6. Doop de stek met de snijwond 1 cm in het stekpoeder of de groeistof en klop de stek voorzichtig af.

  7. Stap 7: Steek de stek in het midden van de cel in de stek- of plugplaat.

  8. Stap 8. Als de stek- of plugplaat vol met stekken staat, zet je bak op de daarvoor bestemde plaats. Geef de stekken water.

 

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

Taak 3: zaaien

Wat ga je doen?

In deze taak ga je zaaien. Planten kunnen zich vermeerderen door middel van zaden. Dit noemen we genaratief vermeerderen. In deze opdracht ga een zaaikistje maken en zaaien.

 

 

Waarom doe je het?

generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethoden bij planten toepassen

 

1. een gewas zaaien, het gaat hier onder meer om:

- een zaaimedium kiezen

- zaaimedium optimaliseren

- verschillende zaaivormen toepassen

Hoe ga je het doen?

generatieve vermeerderingsmethoden bij planten toepassen

 

1. een gewas zaaien, het gaat hier onder meer om:

- een zaaimedium kiezen

- zaaimedium optimaliseren

- verschillende zaaivormen toepassen

 

Een zaaikistje vullen en zaaien

Een zaaikistje vullen en zaaien

Als je het zaaikistje gevuld hebt en het zaad gezaaid hebt, is dit het resultaat.

Wat ga ik doen?

Veel planten vermeerderen zich generatief. Dat kun je ook zelf. Je gaat een zaaikistje vullen en zaad zaaien. Van de docent krijg je zaad. Je werkt alleen. Het eindproduct is een zaaikistje met zaden.

Dit worden mijn resultaten

Product Proces

  • De zaaigrond bestaat uit één deel gezeefde potgrond en één deel scherp zand.

  • De zaaigrond is goed gemengd en heeft geen kluiten.

  • Het zaaikistje is gevuld met zaaigrond tot 2 cm onder de rand.

  • De zaaigrond in het zaaikistje is licht aangedrukt.

  • Het zaad is afgedekt met een klein laagje zand.

  • Op het label staat de naam van de plant, mijn naam en de zaaidatum.

  • De werkplek is opgeruimd.

  • Ik heb de zaaimethode gebruikt die op de verpakking van het zaad staat.

  • Ik heb mijn werkplek overzichtelijk ingericht.

  • Ik heb mijn werk steeds gecontroleerd en zo nodig verbeterd.

Wat heb ik nodig?

  • werktafel

  • potgrondzeef

  • scherp zand

  • potgrond

  • zand

  • aandrukplankje

  • zaad

  • gieter met een fijne broes

  • label

  • watervaste stift

  • schoonmaakartikelen (bezem, stoffer en blik, eventueel emmer water en doek)

  • afvalbakken

Stappenplan

Stap 1

Om te kunnen zaaien heb je onder andere een zaaikistje, potgrond en een zeef nodig.

Verzamel het materiaal.

  • Verzamel de benodigde materialen en zet ze op de werktafel.

  • Richt je werktafel overzichtelijk in door alles een plek te geven. Zorg dat het materiaal niet door elkaar ligt.

  • Controleer of je al het materiaal hebt.

Stap 2

Vul de zeef voor de helft met potgrond.

Maak de zaaigrond.

  • Zeef de potgrond met een potgrondzeef.

  • Meng één deel gezeefde potgrond met één deel scherp zand.

  • Controleer of het mengsel goed door elkaar gemengd is en geen kluiten heeft.

Stap 3

Strijk de bovenkant vlak en druk de grond heel lichtjes aan.

Vul de zaaikist met zaaigrond.

  • Vul de zaaikist met zaaigrond.

  • Vul de zaaikist tot 2 cm onder de rand.

  • Strijk de zaaigrond vlak.

  • Leg het plankje in de linkerbovenhoek.

  • Druk met het plankje de grond heel lichtjes aan.

  • Verplaats het plankje opzij en herhaal de handeling tot alle grond gelijkmatig is.

  • Controleer of de zaaikist goed gevuld is en vlak is.

Stap 4

Op de verpakking van het zaad staat veel informatie. Lees dit goed.

Zaai het zaad.

  • Lees de gebruiksaanwijzing op de verpakking van het zaad.

  • Kies de zaaimethode die bij het zaad hoort.

  • Zaai het zaad in de zaaikist.

Stap 5

Als je zo water geeft, spoelt het zaad naar één kant.

Verzorg het zaad.

  • Dek het zaad af met een klein laagje zand.

  • Geef het zaad voorzichtig water.

  • Gebruik de broes op de gieter. Voorkom ‘plassen’ en zorg dat het zaad niet één kant op spoelt.

Stap 6

Op een label schrijf je wat er in de zaaikist zit.

Label het zaaikistje.

  • Schrijf op een label met watervaste stift:

    • de naam van de plant;

    • jouw naam;

    • de zaaidatum.

Stap 7

Laat je werkplek weer schoon achter.

Ruim op.

  • Ruim je werkplek op.

  • Sorteer het afval en doe het in de daarvoor bestemde afvalbakken.

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

Taak 4: precisiezaai

Wat ga je doen?

In deze taak ga je bekijken en onderzoeken wat precisiezaai is. In de landbouw moeten gewassen gezaaid worden. Dit wordt met machines gedaan.

Om hierover meer te leren gaan we een bedrijfbezoek doen aan een loonwerkersbedrijf die ons meer gaat vertellen over het zaaien met een zaaimachine.

Waarom doe je het?

Hoe ga je het doen?

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

Taak 5: Groeivoorwaarden

Wat ga je doen?

In deze taak ga je groeivoorwaarden in een teelt bekijken. Planten hebben een aantal factoren nodig om te groeien. wanneer deze factoren optimaal zijn, groeien ze het beste. Als teler is het belangrijk om deze factoren optimaal te hebben om de plnaten goed te laten groeien. Wanneer planten beter groeien heeft de teler meer opbrengst en een betere kwaliteit product.

 

Waarom doe je het?

Hoe ga je het doen?

In deze taak ga je groeifactoren bij planten onderzoeken.

Open het project kas in de kas en volg de aanwijzingen in de opdracht

 

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

Taak 6: Oogsten, transport en opslag

Wat ga je doen?

Waarom doe je het?

Hoe ga je het doen?

Waarmee leer je?

Evaluatie/ beoordeling

Waarmee leer je nog meer?

Zaaien. Generatief vermeerderen met zaad.
Je gaat met z\'n tweeën een zaaimethode toepassen door een zaaiklus uit te voeren.

Taak 7: Scheuren, uitlopers, afleggen, enten, wortelstokken, bollen en knollen, oculeren

Hoe ga je het doen

Een plant scheuren

Een plant scheuren

 

Vaste planten worden na het scheuren weer opgepot.

 

Wat ga ik doen?

Vaste planten zijn planten waarvan in de winter het bovengrondse deel afsterft. De wortels overwinteren onder de grond. Deze vaste planten kun je vermeerderen door scheuren. Dat ga je doen. Het eindproduct is een serie opgepotte gescheurde planten.

Dit worden mijn resultaten

Product Proces

  • De planten zijn in hun geheel uit de grond gestoken.

  • De gescheurde plantendelen zijn jong en goed beworteld.

  • De gescheurde plantendelen zijn opgepot.

  • De opgepotte planten zijn verzameld in een veenmanskist.

  • De veenmanskist heeft een label. Op het label staat de naam van de plant.

  • De werkplek is opgeruimd.

  • Ik heb alle bruikbare delen van de plant gebruikt.

Wat heb ik nodig?

  • vaste planten

  • snoeischaar

  • mes

  • spade

  • emmer of kruiwagen

  • plastic potjes

  • potgrond

  • veenmanskist

  • label

  • stift

Stappenplan

Stap 1

 

Deze plant is geschikt om te scheuren.

 

Verzamel planten.

  • De docent wijst je planten aan die je moet gebruiken.

  • Steek deze planten in zijn geheel uit de grond.

  • Schud de grond eraf, zodat je goed ziet wat je doet.

  • Verzamel deze planten in een emmer of kruiwagen.

Stap 2

 

Zorg dat je de wortels goed kunt zien tijdens het scheuren.

Scheur de planten.

  • Snijd, steek of scheur het jonge gedeelte van het oude af.

  • Het jonge gedeelte zit altijd aan de buitenkant van de plant.

  • Doe dat voor alle planten.

  • Controleer of je alle bruikbare delen gebruikt hebt.

Stap 3

 

De planten moeten een goede maat hebben om op te potten.

Selecteer de bewortelde onderdelen.

  • Selecteer de goed bewortelde plantendelen.

  • Gooi de onbewortelde plantendelen weg.

  • Van de docent hoor je welke maat de plant moet hebben.

  • Controleer of alle bewortelde plantendelen die maat hebben.

  • Maak de plant kleiner als hij te groot is.

Stap 4

 

Het jonge deel kan in de pot wortel zetten.

Pot de gescheurde planten op.

  • De docent vertelt welke potmaat je moet gebruiken.

  • De jonge gescheurde plantendelen plant je op met potgrond in een plastic pot.

  • Verzamel de potten in een veenmanskist.

Stap 5

 

De opgepotte planten plaats je op de kwekerij.

Verzorg de opgepotte planten.

  • Schrijf de naam van de plant op een label.

  • Plaats in de veenmanskist een label met de plantennaam.

  • Geef de planten water.

  • Plaats de veenmanskist met planten op de kwekerij.

Stap 6

 

Je werkplek en het gereedschap laat je schoon en netjes achter.

Ruim op.

  • Maak je gereedschap schoon en ruim dit op.

  • Ruim je werkplek op en gooi het afval op de daarvoor bestemde plek.

 
  
   
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

  • Het arrangement Groene productie/ De Kwekerij is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Erik van der Toorn
    Laatst gewijzigd
    21-03-2016 13:11:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Bronnen

    Bron Type
    Moderne kwekerij
    http://www.npo.nl/het-klokhuis/17-04-2012/NPS_1204454     		Link
    /http://aoc03.qmark.nl/q/session.dll?SESSION=9371987936822293&NAME=wps&GROUP=&ACCESS=1118256517731357&EXPIRES=09:02:2016:07:21&
    http:///http://aoc03.qmark.nl/q/session.dll?SESSION=9371987936822293&NAME=wps&GROUP=&ACCESS=1118256517731357&EXPIRES=09:02:2016:07:21&     		Link
    Zaaien. Generatief vermeerderen met zaad.
    http://provisioning.ontwikkelcentrum.nl/Default.aspx?id=oc-21197-26.doc&format=doc&mode=single     		Link

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Proeven, Groen. (z.d.).

    Stekken doe je zo! - KB

    https://maken.wikiwijs.nl/46118/Stekken_doe_je_zo____KB

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van