Informatiebron Thema 5. De meterkast

De meterkast

GerardInleiding

In een woonhuis bevindt zich de zogenaamde meterkast. Dit is vaak ook fysiek een kast waar de energie het huis binnenkomt. Uiteraard ziet je dit niet, maar wel allerlei kabels en meetapparaten van het verbruik van energie.

Alles wat de elektricien of je zelf kunt doen op het gebied van elektriciteit, begint in feite ook in de meterkast, al bevinden zich daar ook heel wat zaken waar je niet aan mag komen en niet aan mag werken.

Deze zaken zijn normaliter verzegeld en je mag nooit de zegels verbreken; dit is namelijk voorbehouden aan de medewerkers van het elektriciteitsbedrijf cq erkend installateur.

 

De meterruimte
De meterkast heet tegenwoordig meterruimte. 
Meterruimte is de ruimte waarin zich meestal de kWh meter en de groepenkast bevindt. In bestaande situaties gelden de voorschriften van de meterruimte volgens het bouwbesluit van het jaar waarin de woning of het bedrijfspand werd gebouwd.

 

 

De opbouw en inrichting van de meterruimte wordt in dit filmpje stap voor stap uitgelegd.
 

 

 

Eisen aan de meterkast

GerardNEN 2768

Afmetingen en inrichting van een nieuwe meterkast moeten aan bepaalde eisen voldoen. De afmeting- en de inrichtingseisen van een meterruimte in een woning zijn vastgelegd in de NEN 2768.

Voor de huidige richtlijnen en afmetingen van een nieuwe meterruimte kun je kijken op www.aansluitingen.nl

Afmetingen meterkast


 

   

 

De groepenkast

GerardOf "stoppenkast"

De groepenkast is de kast die in de meterkast zorgt voor de verdeling van de elektrische energie vanuit het energiebedrijf naar de diverse groepen van de woning. Vandaaruit gaat het naar allerlei apparaten.

Hoofdonderdelen:
1. Eindgroep beveiliging
2. Hoofdschakelaar
3. kWh meter
4. Hoofdzekerning(en) Energiebedrijf

Groepenkast schematisch


 

   

 

Eindgroep beveiliging

GerardInstallatieautomaat

De installatieautomaat is de beveiling (vroeger de zekering) van de eindgroep. Dit is de groep waar de verbruikende toestellen in jouw huis op aangesloten zijn.

  • Verlichting 
  • Wasmachine
  • Vaatwasser
  • Oven
  • CV  enz


Een installatieautomaat, ook wel maximumschakelaar, zekeringautomaat of kortweg automaat genoemd, beschermt de bedrading van elektrische installaties tegen schade door te hoge elektrische stromen.

De automaat onderbreekt het elektrische circuit als door kortsluiting of overbelasting een te hoge stroom in de installatie ontstaat. Bij een plotselinge hoge stroomstoot (kortsluiting) geschiedt het uitschakelen nagenoeg zonder tijdsverloop door een elektromagneet. Bij overbelasting vindt uitschakeling plaats door middel van een bimetaal.

Installatieautomaten vervangen meer en meer de klassieke porseleinen smeltpatronen. Ze hebben de eigenschap - nadat ze in werking zijn getreden - direct weer voor gebruik gereed zijn. Bij moderne huisinstallaties zijn installatieautomaten, naast aardlekschakelaars, het hoofdbestanddeel van de verdeelkast (groepenkast). De eerst beschikbare automaten waren schroefautomaten, ze werden vervaardigd met dezelfde nominale waarde als smeltpatronen en konden hiervoor in de plaats worden gezet. Tegenwoordig worden overwegend installatieautomaten toegepast voor vaste montage (sockelautomaten). Montage op de achterwand van de installatiekast gebeurt in de regel door middel van een DIN rail.

Verschillende uitvoeringen
Installatieautomaten zijn er in verschillende uitvoeringen: de meest gebruikte uitvoering in huisinstallaties is de 1P+N-automaat; eenpolig met afschakelbare nulleider die alleen in de fasepool een set overstroombeveiligingen heeft. Verder zijn er 2P-automaten, dus tweepolig met in elke pool een set overstroombeveiligingen, en 3P-automaten met drie polen met drie sets overstroombeveiligingen. 3P+N-automaten hebben eveneens drie set overstroombeveiligingen en een afschakelbare nulleider.

Kijk hier voor meer info over de werking en het doel van de installatieautomaat


 

   

 

Hoofdschakelaar

GerardVerplicht sinds 2005

Een hoofdschakelaar van de groepenkast schakelt, zoals de naam al doet vermoeden, de gehele achterliggende installatie uit. 

Een hoofdschakelaar is sinds 1 september 2005 verplicht in elke groepenkast voor woningen waarvan de bouwvergunning na deze datum is afgegeven.

Indien er ingrijpende aanpassingen worden gedaan aan de elektrische installatie of de groepenkast is het ook verplicht om een hoofdschakelaar in de groepenkast te plaatsen.

 


 

   

 

kWh meter

GerardKilowattuurmeter

Een kilowattuurmeter, stroommeter of elektriciteitsmeter meet het elektriciteitsverbruik van een huishouden of bedrijf. De meter is te vinden in de meterkast en is een onderdeel van de elektrische installatie. Er bestaan ook zogenaamde bidirectionele elektriciteitsmeters waarbij de teller terugdraait indien stroom teruggeleverd wordt aan het net.

Je vindt hier meer informatie over de kWh meter.


 

   

 

Hoofdzekering

GerardZegelrecht

De hoofdzekering is de beveiliging van het energiebedrijf. Dit kunnen een of meerdere speciale installatieautomaten zijn. In oudere installaties zijn het vaak smeltpatronen. Deze bevind zich boven de kabel van het energiebedrijf die de woning binnenkomt.

De zogenaamde huisaansluiting van het energiebedrijf, een verzegelde aansluitkast met daarin de hoofdzekering. Bij een zware storing (overbelasting of grote kortsluiting) in de woning komt de hele woning zonder spanning te zitten waardoor ongelukken voorkomen kunnenworden. Tevens heeft de storing hierdoor geen effect voor de rest van de buurt.

Een leek mag onder geen beding zelf in de aansluitkast komen, dit is zeer gevaarlijk maar zal u ook een boete opleveren wanneer het elektriciteitsbedrijf dit ontdekt.

De zekering (smeltpatroon) moet worden vervangen door een erkend installateur met zegelrecht. Omdat het zegel verbroken moet worden om de zekering te kunnen vervangen. Daarna wordt door de installateur het zegel met kenmerk van de installateur weer aangebracht.

Vanuit de hoofdzekering loopt overigens de elektriciteitsleiding via de eveneens verzegelde elektriciteitsmeter naar de hoofdschakelaar en van naar de groepen in de groepenkast.


 

   

 

Interessante links

Gerard

Meer interessante bronnen

 

  Wikipedia: de installatieautomaat
  lees meer

 

  Wikipedia: elektrotechnische verdeelinrichting
  lees meer

 

  Wikipedia: kortsluiting
  lees meer


 

 

 

 

 

 

   

 

  • Het arrangement Informatiebron Thema 5. De meterkast is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Energy College Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2015-11-17 09:09:10
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    College, Energy. (2017).

    Informatiebron Thema 1. Zonne-energie

    https://maken.wikiwijs.nl/67724/Informatiebron_Thema_1__Zonne_energie