Kijk ongeveer een minuut naar het volgende filmpje.
Volgens mensen die de evolotietheorie aanhangen behoren wij tot de zoogdieren. Creationisten plaatsen mensen in een aparte groep: Mensen. Mensen hebben overigens net als zoogdieren botten
In deze opdracht staat het skelet centraal.
Hoe heten al die botten in ons skelet?
Op deze vragen ga je in deze opdracht antwoord geven.
Succes
Vooraf
Leerdoelen
Leerdoelen
Na deze opdracht:
Ken je alle namen van de beenderen van het skelet.
Ken je verschillende botgroepen.
Begrijp je waarvoor je een skelet nodig hebt.
Weet je waar botten van gemaakt zijn en hoe het komt dat kinderen minder snel iets breken dan volwassenen.
Weet je hoe je wervelkolom schokken opvangt.
Weet wat een goede lichaamshouding is.
Zie je de overeenkomsten tussen het skelet van dieren en van de mens
Aan de slag
Stap1
Het geraamte of skelet
Bestudeer uit de kennisbank biologie de eerste twee pagina's van het onderdeel over het geraamte/skelet en beantwoord dan de vraag over de functies van het geraamte. Geraamte
Welke functies heeft ons geraamte allemaal?
Kies meerdere antwoorden uit de volgende mogelijkheden.
Het maakt bewegingen mogelijk.
Het geeft vorm aan ons lichaam.
Het beschermt sommige tere organen.
Het zorgt voor stevigheid en rechtop blijven staan.
In het beenmerg worden bloedcellen aangemaakt.
vergelijk jouw keuze met de keuze van een klasgenoot.
Hebben jullie een verschillend antwoord. Kijk nog even in de kennisbank.
Stap2
Verschillende botten
Ga opnieuw naar het onderdeel 'Geraamte' in de kennisbank biologie. Kijk uit welke botten en beenderen de schedel, de romp, de wervelkolom en de ledematen zijn opgebouwd (pagina 3 t/m 7). Geraamte
Doe nu de volgende sleepoefeningen.
Oefenen skelet
Oefen de namen van het skelet (laat je docent zien dat je minimaal 85% goed hebben)
Stap3
Samenstelling botten
Bekijk het filmpje op de site van SchoolTV. Samenstelling bot
Bestudeer nu de informatie over de samenstelling van de botten en beantwoord vervolgens de vijf vragen.
Kalk en lijmstof
Je geraamte moet wel tegen een stootje kunnen en dus stevig zijn. De botten zijn daarom erg hard en zo sterk als staal.
Een bot bestaat gewoonlijk uit been en voor de geboorte uit kraakbeen. Enkele botten zoals in je neus en oorschelp blijven uit kraakbeen bestaan. Been bestaat uit beencellen, kalk en lijmstof.
Kalk ken je vast wel, want stoepkrijt is ook van kalk.
Kalk is stevig, maar ook broos. Als je een stukje stoepkrijt probeert te buigen, breekt het.
Lijmstof is net een soort gum. Het is gemakkelijk in elkaar te drukken, maar veert daarna weer terug. Stevig is deze lijmstof dus niet, maar wel erg soepel.
Ook is het kleverig: vroeger maakte men er lijm van (beenderlijm).
Kalk en lijmstof zorgen samen voor een stabiel skelet, zodat het lichaam zijn vorm behoudt.
Waaruit bestaat hard bot?
Kies uit: kraakbeen, been en kalk
Wat is van kalk gemaakt?
Kies uit: stoepkrijt, waspoeder en gum.
Welke twee eigenschappen passen bij lijmstof?
Kies uit: broos, soepel en terugverend
Wat is een voorbeeld van een zacht bot bij een volwassene?
Kies uit: oorschelp, staartbeentje en borstbeen
Welke twee stoffen zorgen samen voor een stevig skelet?
Kies uit: beencellen, lijmstof en kalk.
Oefening:Verandering in de samenstelling van botten en krimpen
Stap6
Bekijk de grafiek hieronder. In de grafiek zie je hoe het percewntage lijmstof en kalk in je botten verandert als je ouder wordt.
Welke lijn geeft het percentage kalk weer?
En welke lijn het percentage lijmstof?
Stap7
Wervelkolom
Bestudeer in de kennisbank biologie van onderdeel 'Geraamte' de informatie over de wervelkolom (pagina 5 en 6). Geraamte
Maak nu de volgende sleepoefening:
Werken de sleepoefeningen niet?
Download dan het werkblad Rechtop staan
Stap8 (1)
Wervelkolom
Bekijk nu de video op de website www.e-gezondheid.be.
Gebruik alle informatie voor het beantwoorden van de acht vragen. www.e-gezondheid.be
Bekijk een tekening of kijk naar het skelet in de klas.
Hoeveel halswervels heeft de wervelkolom?
2
7
14
Hoe heten de twaalf wervels die onder de halswervels liggen?
rugwervels
middenwervels
borstwervels
Hoeveel lendenwervels zijn er?
1
5
11
Stap8 (2)
Vragen vervolg
Hoe heet het been tussen de lendenwervels en het staartbeen?
tussenbeen
heiligbeen
bekkenbeen
kraakbeen
Waardoor is de wervelkolom buigzaam?
Doordat de wervels gescheiden zijn door tussenwervelschijven.
Doordat de wervelkolom een S-vorm heeft.
Doordat de wervels van binnen hol zijn.
Doordat de wervels uit verschillende soorten wervels bestaat.
Waaruit bestaan de tussenwervelschijven?
Alleen uit kraakbeen.
Alleen uit vocht.
Uit kraakbeen en vocht.
Stap8 (3)
Vragen vervolg
Als mensen ouder worden kunnen ze rugpijn krijgen.
Waardoor komt dat?
De tussenwervels 'drogen uit' waardoor de kwaliteit verslechtert.
De tussenwervels nemen meer vocht op en dit veroorzaakt pijn.
De wervels komen in de knel en dit veroorzaakt pijn.
Wat is geen direct gevolg zijn van beknelling van een ruggenmergzenuw?
lagerugpijn
pijn in de benen
meniscus
Vergelijk jouw antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot. Bespreek verschillen. Komen julllie er niet uit vraag dan de hulp van de docent.
Stap9
Eindtoets
Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets.
De toets bestaat uit negen vragen.
Voor iedere vraag kun je 2 punten halen. Probeer alle punten te halen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Speel het spel en probeer zoveel mogelijk punten te halen. Als je 1200 punten weet te halen mag je verder gaan. Meer punten proberen te scoren is natuurlijk ook goed.
Je gaat samen met een klasgenoot een poster maken.
Kijk in de gereedschapskist voor tips. Poster
De poster maak je voor in de wachtkamer van een dokter.
De titel van de poster is 'Niet zo, maar zo'.
Op de poster laat je zien wat een goede en wat een slechte zithouding is.
Je geeft ook tips voor een goede zithouding.
Klaar en tevreden?
Laat het resultaat beoordelen door je docent.
Het arrangement 2.1 Botten VWO groep A is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jos Brokking
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2015-11-04 20:26:33
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Verandering in de samenstelling van botten en krimpen
Rechtop staan
Hoe moet je staan en hoe moet je zitten?
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Leerdoelen
Het geraamte of skelet
Verschillende botten
Samenstelling botten
De verschillen tussen been en kraakbeen
Wervelkolom
Wervelkolom
Eindtoets
Lichaamshouding
In de volgende tekst ontbreken enkele woorden. Die woorden zie je naast de tekst. Sleep de woorden naar de juist plaats.
Bonusopdracht
