Bloemetjes en bijtjes - B 1

Bloemetjes en bijtjes - B 1

Bloemetjes

Intro

Eén van de onderdelen van een plant is de bloem.
De bloem bevat de voortplantingsorganen van een plant.

Bekijk het volgende filmpje:


Waarom zijn bloemen kleurig en geurig?
In deze opdracht bestudeer je de bouw en functie van de bloem en de manieren waarop zaadplanten zich kunnen voortplanten.


Veel plezier met dit mooie orgaan van de plant.

Vooraf

Vooraf (1)

Leerdoelen
Na deze opdracht:

  • Kun je de verschillende onderdelen van de bloem benoemen.
  • Weet je de functies van de onderdelen van een bloem.
  • Kun je uitleggen op welke manieren bestuiving plaatsvindt.
  • Ken je de begrippen insectenbloem, windbloem, bestuiving, kruisbestuiving, zelfbestuiving, bevruchting, geslachtelijke voortplanting en ongeslachtelijke voortplanting.
  • Kun je uitleggen op welke manieren vruchten en zaden worden verspreid.
  • Ken je enkele manieren van ongeslachtelijke voortplanting van planten.

Eindproduct
Je rondt deze opdracht af met:

  • het invullen van het werkblad Bloemen.
  • het maken van een bloemdiagram of een (digitale) fotocollage van een plantenfamilie.
  • twee tekeningen van verschillende stuifmeelkorrels.
  • de delen 4 t/m 7 van je eigen onderzoek.
Lees verder op de volgende pagina.

Vooraf (2)

Groepsgrootte
De theorie werk je alleen door.
Het maken van het bloemdiagram of het maken van de fotocollage doe je samen met een klasgenoot.
Ook bij het practicum stuifmeelkorrels werk je in tweetallen.

De opdracht bestaat uit vier onderdelen (Aan de slag 1, 2, 3 en 4).
Aan het eind van ieder deel werk je aan je eigen onderzoek.
Je kunt het werken aan je eigen onderzoek ook in één keer doen.
Overleg met je docent.

Tijd
Voor deze opdracht heb je in het totaal 6 lesuren de tijd.

A Aan de slag 1

Stap1 (1)

Bloem
Bestudeer uit het volgende onderdeel uit de Kennisbank:

Bloemen

Maak de onderstaande sleepoefening en de opdrachten.

Lukt het je nu om alle vragen juist te beantwoorden?
  1. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Meestal gekleurd blad dat bij veel bloemen dient om insecten aan te lokken.
    1. kroonblad
    2. helmknop
    3. kelkblad

Oefening:Bloem

Stap1 (2)

Vragen - vervolg

  1. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Bovenste gedeelte van de helmdraad waar stuifmeel gevormd wordt.
    1. stempel
    2. stijl
    3. helmknop

  2. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Bovenste, vaak plakkerige deel van het vruchtbeginsel.
    1. stijl
    2. zaadknop
    3. stempel

  3. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Deel van de stamper tussen het vruchtbeginsel en de stempel.
    1. stijl
    2. zaadknop
    3. bloembodem

Stap1 (3)

Vragen - vervolg

  1. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Onderste deel van de stamper.
    1. stijl
    2. vruchtbeginsel
    3. bloembodem

  2. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    In dit onderdeel bevindt zich de eicel.
    1. stijl
    2. zaadbeginsel
    3. vruchtbeginsel

  3. Welk onderdeel van de bloem wordt beschreven?
    Het stuk van de stengel waar het vruchtbeginsel op staat.
    1. bloembodem
    2. bloemsteel

Stap2

Practicum Bloem
Je onderzoekt een witte dovenetel met bloemen. Je plakt een bloem, enkele meeldraden en de stamper (met stempel, stijl en vruchtbeginsel) op het werkblad en benoemt de onderdelen.

  • Download het werkblad Bloemen.
  • Lees het werkblad een keer helemaal door.
  • Zoek de benodigdheden bij elkaar.
  • Voer het stap voor stap practicum uit.


Klaar?
Vergelijk je resultaten en de conclusie met die van een klasgenoot. Hebben jullie dezelfde conclusie getrokken?

Stap3A

Maak in overleg met je docent een keuze tussen opdracht A Bloemdiagram of opdracht B Plantenfamilies.

Bloemdiagram
Fluitenkruid, scherpe boterbloem, klein kruiskruid en witte klaver. Vier soorten voorjaarsbloemen die algemeen voorkomen in Nederland. De klas wordt verdeeld in groepen. Elke groep onderzoekt één soort en maakt hiervan een bloemdiagram.

  • Lees eerste de theorie op: biodoen.
  • Download vervolgens het werkblad Bloemdiagrammen .
  • Volg de opdrachten op het werkblad.

Klaar? Wissel de resulaten uit in de klas.

Stap3B

Maak in overleg met je docent een keuze tussen opdracht A Bloemdiagram of opdracht B Plantenfamilies.

Plantenfamilies
Planten herken je vaak direct aan de bloemen. In een plantenfamilie lijken de plantensoorten op elkaar, maar ze kunnen niet onderling kruisen.

  • Download het document Familiekenmerken.
  • Lees de eerste twee bladzijden door.
  • Hieronder zie je vier plantensoorten.
    Zoek in het document op tot welke plantenfamilie ze behoren.
  • Fluitenkruid
  • Scherpe boterbloem
  • Schijfkamille
  • Witte honingklaver
  • Zoek van elke soort nog minstens twee soorten uit dezelfde familie en verzamel hiervan afbeeldingen. Maak met de gevonden informatie een (digitale) fotocollage waarin de vier plantenfamilies duidelijk naar voren komen.

Stap4

Toets Bloem

Voor je verder gaat met je onderzoek aan de inheemse plant maak je een toets. De toets bestaat uit gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je kunt van de vragen die je fout had ook het goede antwoord zien.

Klik op de volgende link om te beginnen:

Toets:Bloem

Stap5

Eigen onderzoek - deel 4
Je gaat verder met je ondezoek aan de inheemse plant.
Je gaat nu aan de slag met deel 4.

  • Download als dat nog nodig is het werkblad Eigen onderzoek.
  • Lees deel 4 een keer helemaal door.
  • Maak een foto of tekening van de bloemen van je inheemse plant en beantwoord de vragen.
  • Verzamel alle gegevens in een digitale map.

In deze opdracht doen jullie ook nog deel 5, 6 en 7 van het onderzoek.

Succes.

B Aan de slag 2

Stap1 (1)

Bestuiving
Bestudeer het onderdeel over éénslachtig of tweeslachtig en éénhuizig of tweehuizig:

Eenslachtig of tweeslachtig

Bekijk ook onderstaand filmpje:


Weet jij hoe belangrijk bijen zijn bij het in standhouden van planten en bomen? Ben je al nieuwsgierig? Kijk dan maar gauw.

> Bouw en functie van de bloem - www.bioplek.org - Flash

Beantwoord de volgende vragen:

  1. Waar of niet waar?
    Een plant met zowel stampers als meeldraden is tweeslachtig.
    1. waar
    2. niet waar

Stap1 (2)

Vragen - vervolg

  1. Waar of niet waar?
    Er bestaan geen planten die geen meeldraden en ook geen stamper hebben.
    1. waar
    2. niet waar

  2. Waar of niet waar?
    Een plant met tweeslachtige bloemen is altijd éénhuizig.
    1. waar
    2. niet waar

  3. Waar of niet waar?
    Een plant met zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen is tweehuizig.
    1. waar
    2. niet waar

  4. Waar of niet waar?
    Een tweehuizige plant kan tweeslachtige bloemen hebben.
    1. waar
    2. niet waar

Stap1 (3)

Vragen - vervolg

  1. Als stuifmeel op de stamper van een plant van dezelfde soort terechtkomt, spreek je van ...
    1. bevruchting.
    2. bestuiving.

  2. Waar of niet waar?
    Bestuiving kan alleen door de wind plaatsvinden.
    1. waar
    2. niet waar

  3. Waar of niet waar?
    Een plant met alleen meeldraadbloemen kan zelf geen vruchten krijgen.
    1. waar
    2. niet waar

Stap2 (1)

Kruisbestuiving en zelfbestuiving
Bekijk de afbeeldingen over verschillende soorten bestuiving en beantwoord daarna de vragen.


  1. Als het stuifmeel van een een meeldraad op de stempel van een bloem van dezelfde plant komt, spreek je van ...
    1. zelfbestuiving.
    2. kruisbestuiving.

Stap2 (2)

Vragen - vervolg

  1. Waar of niet waar?
    Als er stuifmeel van een margriet op de stempel van een kamille komt, heet dat bestuiving.
    1. waar
    2. niet waar

  2. Bekijk de afbeelding.
    Met welk nummer wordt kruisbestuiving aangegeven?
    1. 1 en 3.
    2. 2

  3. Bekijk de afbeelding.
    Met welke nummers wordt zelfbestuiving aangegeven?
    1. 1 en 3.
    2. 2 en 3.

Stap2 (3)

Bekijk nu de volgende twee toepassingen:

Bijensterfte - Flash
Bestuiving door vleermuizen - Flash

Stap3

Practicum Stuifmeelkorrels
Je gaat tijdens dit practicum stuifmeel van instectenbloemen en windbloemen onder de microscoop bekijken. Van beide soorten stuifmeel maak je een biologische tekening en je vergelijkt de beide soorten stuifmeel met elkaar.

  • Download het werkblad Stuifmeelkorrels.
  • Lees het werkblad een keer helemaal door.
  • Zoek de benodigdheden bij elkaar.
  • Voer het stap voor stap practicum uit.

Klaar?
Vergelijk jouw tekeningen met de tekeningen van een klasgenoot.
Hebben jullie dezelfde overeenkomsten/verschillen tussen beide soorten stuifmeel gevonden?

Stap4

Eigen onderzoek - deel 5
Tijd voor het volgende onderdeel van je eigen onderzoek. Jullie gaan aan de slag met deel 5.

  • Download als dat nog nodig is het werkblad Eigen onderzoek .
  • Lees deel 5 een keer helemaal door.
  • Hebben jullie te maken met een windbloem of met een insectenbloem?
  • Verzamel alle gegevens in een digitale map.

Straks verder ...

Succes.

C Aan de slag 3

Stap1 (1)

Bevruchting
Bestudeer uit het onderdeel Voortplanting bij zaadplanten het deel over bevruchting:

Bevruchting

Bekijk ook onderstaand filmpje:


Courgettes worden in Nederland in kassen geteeld. Ze kunnen namelijk niet goed tegen de kou. Er is iets speciaals met de bestuiving van de bloemen van de courgetteplant. Hoe de courgette na de bestuiving groeit, zie je in de clip met versnelde opnames.

Beantwoord de volgende vragen.

  1. Bekijk de afbeelding.
    Wat is de naam van het onderdeel dat is aangegeven met nummer 1?
    1. stuifmeelkorrel
    2. zaadbeginsel
  2. Bekijk de afbeelding.
    Wat is de naam van het onderdeel dat is aangegeven met nummer 2?
    1. stijl
    2. stuifmeelbuis

Stap1 (2)

Vragen - vervolg

  1. Bekijk de afbeelding.
    Wat is de naam van het onderdeel dat is aangegeven met nummer 3?
    1. eicel
    2. stempel

  2. In welke regel staan de gebeurtenissen in de juiste volgorde.
    1. bestuiving - groei stuifmeelbuis - bevruchting - ontstaan zaad
    2. bevruchting- groei stuifmeelbuis - bestuiving - ontstaan zaad

  3. Een bloem maakt 34 zaden.
    Hoeveel stampers zijn daarvoor nodig geweest?
    1. 1 stamper
    2. 34 stampers

  4. Een bloem maakt 34 zaden.
    Hoeveel zaadbeginsels zijn daarvoor nodig geweest?
    1. 1 zaadbeginsel
    2. 34 zaadbeginsels

Stap2

Practicum Peulonderzoek
Een peulvrucht is een vrucht van een plant uit de vlinderbloemfamilie. De peul is de vrucht en hierbinnen bevinden zich de zaden. Beiden worden door ons gegeten als groente. Denk maar eens aan snijbonen (hele vrucht) en doperwten (de zaden). De zaden zijn ontstaan uit het zaadbeginsel en zitten met een navelstreng vast aan de zaadlijst.

Je gaat peulvruchten onderzoeken.

  • Download het werkblad 1 Peulvrucht en werkblad 2 Peulvrucht.
  • Lees werkblad 1 een keer helemaal door.
  • Zoek de benodigdheden bij elkaar en voer het practicum uit.

Klaar?
Bespreek jouw tekeningen met de tekeningen van een klasgenoot.

Stap3 (1)

Verspreiding van vruchten en zaden
Bestudeer uit de kennisbank het onderdeel Vruchten en zaden:

Vruchten en zaden


Beantwoord de volgende vragen:

  1. Welke woorden moeten ingevuld worden?
    ..1.. zijn organen waar ..2.. in vervoerd worden.
    1. 1 = vruchten en 2 = zaden
    2. 1 = zaden en 2 = vruchten

  2. Welke woorden moeten ingevuld worden?
    Vruchten ontstaan veelal uit het ..1.. of uit een ..2..
    1. 1 = vruchtbeginsel en 2 = bloembodem
    2. 1 = zaadbeginsel en 2 = stempel

  3. Vruchten kunnen worden verspreid door dieren of door de wind.
    Welke eigenschap hoort bij windverspreiding?
    1. Vrucht is licht.
    2. Vrucht is kleverig.

Stap3 (2)

Vragen - vervolg

  1. Vruchten kunnen worden verspreid door dieren of door de wind.
    Welke eigenschap hoort bij dierverspreiding?
    1. Vrucht is eetbaar.
    2. Vrucht heeft een soort parapluutjes.

Bekijk de acht afbeeldingen goed.
Geef per afbeelding aan welk kenmerk van de plant zorgt de verspreiding vruchten en/of zaden?
Kies uit:

  1. De vruchten en zaden zijn erg licht.
  2. De zaden hebben vleugels.
  3. De vrucht bevat eetbaar vruchtvlees.
  4. De vruchten hebben haakjes.
  5. De vruchten springen open en zaden worden weggeslingerd.

Vergelijk je antwoorden met de antwoorden in het kopje "antwoorden".

 

Stap4

Eigen onderzoek - deel 6
Tijd voor het volgende onderdeel van je eigen onderzoek. Jullie gaan aan de slag met deel 6.

  • Download als dat nog nodig is het werkblad Eigen onderzoek .
  • Lees deel 6 door.
  • Probeer zo nauwkeurig mogelijk te omschrijven hoe de zaden of vruchten van jullie plant verspreid worden.
  • Sla het antwoord op bij de andere antwoorden.

Succes.

Antwoorden

Stap 3

  1. A
  2. A
  3. A
  4. A
 links 1: C
links 2: D
links 3: A
links 4: C		 rechts 1: E
rechts 2: B
rechts 3: C
rechts 4: D

 

D Aan de slag 4

Stap1 (1)

Ongeslachtelijke voortplanting

Bestudeer nu het volgende onderdeel uit de kennisbank biologie:

Ongeslachtelijke voortplanting


Beantwoord de volgende vragen.

  1. Een kweker heeft een plant met prachtige bloemen. Hij wil precies dezelfde nakomelingen. Welke manier van voortplanten kan hij het best gebruiken?
    1. ongeslachtelijke voortplanting
    2. geslachtelijke voortplanting

  2. Waarbij ontstaat geen kloon?
    1. Na bevruchting.
    2. Na een weefselkweek.
    3. Na kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting.
    4. Na stekken.

Stap1 (2)

Vragen - vervolg

  1. Wanneer spreek je zeker van ongeslachtelijke voortplanting?
    1. appelbloesem
    2. avocadopit
    3. aardbei
    4. aardappeluitlopers

  2. Waar of niet waar?
    Ongeslachtelijke voortplanting levert identieke nakomelingen op.
    1. waar
    2. niet waar

  3. Waar of niet waar?
    Een boom die geen zaadverspreiding heeft, zal waarschijnlijk geen nakomelingen krijgen die ook zaden maken.
    1. waar
    2. niet waar

Stap1 (3)

Vragen - vervolg

  1. Waar of niet waar?
    Een aardbeiplant kan zich zowel ongeslachtelijk als geslachtelijk voortplanten.
    1. waar
    2. niet waar

  2. Waar of niet waar?
    Bij geslachtelijke voortplanting zijn de nakomelingen kwetsbaar voor milieuveranderingen omdat ze allemaal hetzelfde zijn.
    1. waar
    2. niet waar

Stap2

Eigen onderzoek - deel 7
Tijd voor deel 7 van jullie eigen onderzoek.

  • Download als dat nog nodig is het werkblad Eigen onderzoek .
  • Lees deel 7 door.
  • Kan jullie plant zich ongeslachtelijk voortplanten?
    Zo ja, omschrijf dat zo nauwkeurig mogelijk.
  • Sla het antwoord op bij de andere antwoorden.

Succes.

Extra: lvoorl

Extra: lvoorl

Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.

Hieronder staan video's die goed passen bij dit thema.
Bekijk de video's. Kun je de video's goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video's met een klasgenoot.
Verspreiding van zaden
Verspreiding van zaden door wind

Let op:
Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.

  • Het arrangement Bloemetjes en bijtjes - B 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2015-09-08 14:30:45
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62374/Bloemetjes_en_bijtjes__vmbo_b12
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Bloem

    Bloem

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van