Na het jaar 1000 groeiden handelsnederzettingen uit tot steden.
Door de opkomst van de handel kwam er weer geld in omloop.
Mensen die geld verdienden wilden daar allerlei producten en diensten voor kunnen kopen.
Het was dus winstgevend om die te maken of te leveren.
Zo ontstonden er steeds meer beroepen.
Wat kan ik straks?
Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:
omschrijven hoe de geldeconomie in de steden op gang kwam.
herkennen dat de samenleving veranderde door de opkomst van de handel en de bouw van nieuwe steden.
twee voordelen noemen voor de bevolking om te wonen in middeleeuwse steden.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt herkennen dat de samenleving veranderde door de opkomst van de handel en de bouw van nieuwe steden.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert de Kennisbank over het ontstaan van de steden en de opkomst van de handel. Je bekijkt een video en beantwoordt vragen.
Stap 2
Je downloadt een kaart van Nederland en geeft daar zes steden op aan die zijn ontstaan rond 1000-1500.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Begrippen over het ontstaan van de eerste steden.
Eindopdracht
Je maakt de kaart van Stap 2 af. Je zoekt afbeeldingen van een gebouw uit die tijd. Je zoekt de plaatsaanduiding 'markt' in elke stad. In overleg met je docent presenteer je je kaart en vertelt iets over de betreffende stad in de middeleeuwen.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht hebben jullie ongeveer 1 lesuur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Eerste steden
De rol van steden was aanvankelijk beperkt.
Ongeveer vanaf het jaar 1000 ging dat veranderen. De bevolking groeide en er werden steden gebouwd waar handel werd gedreven.
Bestudeer de Kennisbank over het onstaan van de eerste steden in Nederland.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de periode 1000 tot 1500 zijn in Nederland veel steden ontstaan.
Je gaat op zoek naar zes steden en tekent die in op de kaart van Nederland.
Download de kaart van Nederland(Bestand - downloaden als).
Op de kaart zie je een drietal belangrijke rivieren getekend.
Print de kaart uit.
Zoek op internet zes steden die tussen 1000 en 1500 ontstaan zijn.
Teken die steden in op de kaart.
Schrijf bij iedere stad het jaartal waarin de stad is ontstaan.
Kijk nog even in de gereedschapskist hoe je dit het beste kunt aanpakken.
Kijk goed naar de ligging van de steden die je op de kaart hebt getekend.
Schrijf onder de kaart op wat je opvalt als je kijkt naar de ligging van de steden.
Bevolkingsgroei
De bevolking kon groeien doordat er voldoende voedsel aanwezig was, mede door vergaande ontwikkelingen in de landbouw.
Geldeconomie
Een vorm van economie waarin alle handelsovereenkomsten worden afgerekend met geld.
Eindopdracht: Kaart tekenen
In Stap 2 heb je de eerste steden tussen 1000 en 1500 getekend op de kaart van Nederland.
Zoek van iedere stad een foto of afbeelding van een middeleeuwsgebouw.
Plak deze bij de stad op de kaart.
Veel oude steden hebben in het centrum straatnamen waar het woord 'markt' in voorkomt.
Daaraan herken je dat in de tijd van de middeleeuwen een levendige handel was in de steden.
Zoek van iedere stad een plaatsaanduiding waar het woord 'markt' in voorkomt. Schrijf de naam bij de stad en zoek een afbeelding van de locatie erbij. Tip: maak gebruik van Google Maps (streetview) om een kijkje te nemen in de straat en stad. Zo kun je makkelijker gebouwen vinden.
Klaar?
Overleg met je docent of jullie afzonderlijk iets over een stad naar keuze in de middeleeuwen gaan vertellen.
In dat geval bereid je een korte presentatie voor.
Je kunt daarbij alle gegevens, die je hebt verzameld in stap 2 en in de eindopdracht, gebruiken.
Ook kun je nog googlen om aanvullende informatie over de stad te verzamelen, ten tijde van de middeleeuwen (zie ook bovenstaande tip).
Beoordeling
De docent zal de ingevulde kaart van Nederland en de mogelijke presentatie beoordelen.
Hij/zij let daarbij op:
Compleetheid van de kaart:
Zijn de namen van de steden ingevuld?
Is er een 'marktplein' in de stad en zo ja, met welke naam?
Jezelf op een goede manier presenteren is een belangrijke vaardigheid in deze maatschappij. Je laat zien waar je mee bezig bent geweest, waar je je in hebt verdiept en welke kennis je hebt opgedaan. Powerpoint of Prezi zijn programma's die jou kunnen helpen om informatie te presenteren.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je een aantal beroepen noemen die in de jaren 1000-1500 zijn ontstaan?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je omschrijven in welke omgeving een nederzetting zich het beste kon uitbreiden? Kun je ook uitleggen waarom?
Hoe ging het?
Inhoud
Wist je al veel over het ontstaan van de eerste steden in Nederland?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Was het leuk om de steden en de informatie daarover in kaart te brengen?
Het arrangement Opdracht: De eerste steden in Nederland - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema 'Wonen', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Maatschappij voor vmbo-12. Tussen 1000 en 1500 zijn in Nederland veel steden ontstaan. In deze opdracht leer je meer over het op gang komen van de geldeconomie, het ontstaan van handel en bouw in nieuwe steden en het wonen in een middeleeuwse stad. Om de opdracht af te sluiten teken je een kaart van de eerste steden in Nederland. Hierbij zoek je naar plaatsaanduidingen met het woord 'markt' erin.
Fysieke leefomgeving;
Mens en maatschappij;
De tijd van steden en staten (1000 - 1500);
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, bevolkingsgroei, de eerste steden in nederland, geldeconomie, handel, markt, mens en maatschappij, middeleeuwse stad, stercollectie, vmbo-12
Deze opdracht hoort bij het thema 'Wonen', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Maatschappij voor vmbo-12. Tussen 1000 en 1500 zijn in Nederland veel steden ontstaan. In deze opdracht leer je meer over het op gang komen van de geldeconomie, het ontstaan van handel en bouw in nieuwe steden en het wonen in een middeleeuwse stad. Om de opdracht af te sluiten teken je een kaart van de eerste steden in Nederland. Hierbij zoek je naar plaatsaanduidingen met het woord 'markt' erin.
arrangeerbaar, bevolkingsgroei, de eerste steden in nederland, geldeconomie, handel, markt, mens en maatschappij, middeleeuwse stad, stercollectie, vmbo-12
Na het jaar 1000 groeiden handelsnederzettingen uit tot steden.
Leerdoelen
Benodigdheden
De rol van steden was aanvankelijk beperkt.
Intro
