Als je ziek wordt gaat je lichaam aan de slag om de ziekteverwekkers op te ruimen. Daarvoor zitten in je lijf antistoffen tegen bepaalde ziektes. Hoe dit werkt leer je in deze module. In de volgende video van SchoolTV zie je hoe de antistoffen hun werk doen. Bekijk de video goed. De informatie die je hoort, kun je gebruiken tijdens deze module.
Wat ga ik leren?
Na deze module kun je:
de begrippen antigen en antistof omschrijven.
beschrijven hoe een infectie met een virus verloopt.
(met behulp van een voorbeeld) uitleggen wat het afweersysteem doet.
(met behulp van een voorbeeld) duidelijk maken dat ziektes van dier naar mens overdraagbaar zijn.
een voorbeeld van een infectie noemen die bestreden kan worden met antibiotica.
Wat ga ik doen?
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.
Stap 2
Lees de tekst over monoklonale antistoffen. Beantwoord daarna de vragen.
Stap 3
Bekijk de video over Allergie en zoek informatie op over hooikoorts.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.
Examenopgaven
Je maakt een aantal examenopgaven die passen bij dit onderwerp.
Terugkijken
Terugkijken op de module.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1 à 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Kennisbank
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het lichaam maakt antistoffen als het een antigeen ontdekt.
Lees de tekst over monoklonale antistoffen en beantwoord de vragen.
Monoklonale antistof
In het lichaam maakt een B-lymfocyt antistoffen als hij een antigeen ontdekt.
Soms duurt het een tijdje voordat de B-lymfocyt begint met het maken van antistoffen.
Dat kan gevaarlijk zijn.
Daarom is het in een aantal gevallen beter om je al vooraf te beschermen met antistoffen.
Een techniek waarmee antistoffen worden gemaakt, maakt gebruikt van monoklonale antistoffen.
Je zoekt eerst een B-lymfocyt van iemand die de ziekte al heeft gehad en die antistoffen
maakt tegen een bepaald antigeen. De B-lymfocyt deelt zich niet meer, maar maakt alleen antistoffen.
Dan laat je de B-lymfocyt samensmelten met een cel die zich snel deelt, bijvoorbeeld een kankercel.
Er ontstaat dan een cel met twee eigenschappen: de cel kan zich snel delen en maakt antistoffen.
De cellen die dan ontstaan behoren tot één (mono) kloon en zijn dus monoklonaal.
Stap 3: Allergie
Steeds meer mensen zijn allergisch voor sommige stoffen,
dieren of voor voedsel. Dat is vervelend, want als je daarmee
in aanraking komt, gaat je lichaam vaak heel sterk reageren.
Bekijk de volgende video en beantwoord daarna de vragen onder de video. De antwoorden vind je deels in de video.
Afronding
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Antigen
Lichaamsvreemde cel die ervoor zorgt dat je afweersysteem in gang wordt gezet. Antigenen zitten bijvoorbeeld in virussen. Deze cellen verschillen van vorm van je eigen cellen. Hierdoor herkent je lichaam ze als vreemd en wordt je afweersysteem in werking gezet.
Antistof
Een lichaamseigen stof die precies aansluit op de antigen die het lichaam binnenkomt. Voor elk type antigen bestaat een andere antistof. Soms heeft je lichaam deze antistoffen al sinds je geboorte, maar antistoffen kun je ook in je lichaam krijgen door een vaccinatie of het doorlopen van een bepaalde ziekte.
Antibiotica
Medicijn die infecties met bacteriën kan bestrijden. Antibiotica is niet geschikt voor infecties met virussen.
Afweersysteem
Er zijn verschillende systemen waarmee je lichaam zich kan weren tegen bacteriën en virussen. Alle systemen samen wordt je afweersysteem genoemd.
Bloedcellen
Bloedcellen vorm samen met het bloedplasma het bloed. Er zijn drie typen bloedcellen: rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.
Bloedplasma
Bloedplasma vormt samen met bloedcellen het bloed en bestaat uit water met plasma-eiwitten en een aantal opgeloste stoffen.
Rode bloedcellen
Rode bloedlichaampjes, die hemoglobine bevatten en een functie hebben bij het vervoeren van zuurstof in het bloed.
Witte bloedcellen
Kleurloze bloedcellen met kern. Ze spelen een belangrijke rol in het afweersysteem.
Bloedplaatjes
Bloedplaatjes zijn stukjes van cellen. Ze zorgen voor het ontstaan van stolsel als ze beschadigd worden. Zo kan er uiteindelijk een korst worden gevormd.
Cellulaire afweer
Tweede afweer: witte bloedlichaampjes (witte bloedcellen) kunnen ziekteverwekkers insluiten en uitschakelen.
Lymfe
Lymfe is de vloeistof die door het lymfevatenstelsel stroomt.
Lymfevatenstelsel
Orgaanstelsel dat ervoor zorgt dat weefselvloeistof van overal in het lichaam via lymfevaten wordt teruggevoerd en uiteindelijk weer wordt opgenomen in het bloedvatenstelsel. Daarnaast speelt het lymfevatenstelsel een belangrijke rol bij de afweer tegen ziekteverwekkers.
Lymfeklieren
In de lymfeklieren wordt de lymfe gefilterd op ziekteverwekkers en andere schadelijke stoffen.Ook wel lymfeknopen genoemd.
Milt
Orgaan dat is betrokken bij het afweersysteem.
Zwezerik
Ook wel thymus genoemd; orgaan dat betrokken is bij het afweersysteem.
Hemoglobine
Kleurstof in rode bloedcellen, bindt en vervoert zuurstof en koolstofdioxide (koolzuurgas).
Examenopgaven
Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.
Het arrangement Antigenen en antistoffen vmbo-kgt34 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Waddenzee'. Het onderwerp van deze les is: antigenen en antistoffen.
Je leert de begrippen antigen en antistof omschrijven, beschrijven hoe een infectie met een virus verloopt, met behulp van een voorbeeld uitleggen wat het afweersysteem doet, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat ziektes van dier naar mens overdraagbaar zijn. En je leert een voorbeeld van een infectie noemen die bestreden kan worden met antibiotica.
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 3. Dit is thema ’Waddenzee'. Het onderwerp van deze les is: antigenen en antistoffen.
Je leert de begrippen antigen en antistof omschrijven, beschrijven hoe een infectie met een virus verloopt, met behulp van een voorbeeld uitleggen wat het afweersysteem doet, met behulp van een voorbeeld duidelijk maken dat ziektes van dier naar mens overdraagbaar zijn. En je leert een voorbeeld van een infectie noemen die bestreden kan worden met antibiotica.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Afweersysteem
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Als je ziek wordt gaat je lichaam aan de slag om de ziekteverwekkers op te ruimen. Daarvoor zitten in je lijf antistoffen tegen bepaalde ziektes. Hoe dit werkt leer je in deze module. In de volgende video van SchoolTV zie je hoe de antistoffen hun werk doen. Bekijk de video goed. De informatie die je hoort, kun je gebruiken tijdens deze module.
Na deze module kun je:
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel:
Het lichaam maakt antistoffen als het een antigeen ontdekt.
Steeds meer mensen zijn allergisch voor sommige stoffen,
Kan ik wat ik moet kunnen?
