Geslachtsziekten vmbo-kgt34

Geslachtsziekten vmbo-kgt34

Geslachtziekten

Intro

De term 'SOA' heb je vast wel eens gehoord. Maar wat is het eigenlijk?
Kijk de volgende Clipphanger van SchoolTV. Ga daarna aan de slag met deze module.

Wat ga ik leren?

Na deze module kan ik:

  • de afkorting SOA voluit schrijven.
  • drie geslachtsziekten noemen en van die geslachtsziekten de symptomen omschrijven en van die geslachtsziekten aangeven hoe ik ze kan voorkomen.

 

Wat ga ik doen?

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Je bestudeert het Kennisbankitem dat past bij dit onderdeel en test je kennis.

Stap 2

Je speelt met de hele klas het 'Aids'-spel.

Stap 3'

Nog een spel voor met de hele klas: SOA stoelendans

Stap 4

Bekijk de video 'SOA in cijfers' en beantwoord de vragen.

Stap 5

Bekijk de video over Chlamydia en beantwoord de vragen.

Afronding

Onderdeel

Activiteit

Begrippenlijst

Hier vind je de begrippenlijst bij deze module.

Examenopgaven

Je maakt enkele examenopgaven die passen bij dit onderwerp.

Terugkijken

Terugkijken op de module.

 

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 à 3 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Kennisbank

Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel 'Geslachtsziekten'.

Test je kennis
Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank.

Stap 2: Aidsspel

Hoe snel verspreidt het Hivvirus zich?
Je gaat het Aids-spel spelen met de klas.

Aantal personen:
10-20 personen

Korte uitleg:

  • iedereen krijgt een bekertje met vloeistof
  • iedereen krijgt een kaartje met een persoonsbeschrijving van het seksleven van de speler
  • in één van de bekertjes zit een zetmeeloplossing en, dit stelt het aidsvirus voor.

In alle andere bekertjes zit water, dit stelt een niet geïnfecteerd persoon voor.
Wanneer twee spelers elkaar tegenkomen lezen ze deze persoonsbeschrijving.
Als er volgens de omschrijving geslachtsgemeenschap plaats vindt, doe je de inhoud van de bekertjes bij elkaar. Daarna verdeel je alles weer over de twee bekertjes.

Daarna kunnen de spelers weer op pad.
Aan het einde van het spel wordt er aan alle bekertjes een druppeltje jodium toegevoegd.
Jodium is de indicator van zetmeel.
Wie is er besmet met het HIV-virus?

Stap 3: SOA stoelendans

De klas wordt verdeeld in twee groepen.
Groep 1 heeft 5 leerlingen. Groep 2 heeft 6 leerlingen.
Beide groepen gaan aan een kant van de ruimte staan met een bord.
Beide groepen kiezen 2 SOA-raders. Zij gaan achter hun bord staan.

Van elke groep gaan 3 leerlingen zitten op de stoelen (in een kring).
Elke van deze leerlingen krijgt een SOA-kaartje .
Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...) of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).​
Dat betekent dat deze leerlingen zijn besmet met een SOA.

Nu staat nog 1 leerling in het midden van de kring.

Wat ga je doen?
Eén leerling begint met het benoemen van één van de kenmerken van zijn SOA, de manier van behandelen, de manier van beschermen.
Je doet dit met een zinnetje, zoals:

  • Ik heb een Soa… en heb enorm veel last van pijn bij het plassen…
  • Ik heb een Soa… en moet hierdoor veel rusten…
  • Ik heb een Soa… en had mij veel beter kunnen beschermen door het gebruiken van een condoom…
  • enzovoort
  • Elke leerling die hetzelfde symptoom heeft, doet nu zijn best om op een andere stoel te zitten. Dit betekent dus een stoelwissel!
  • Als de besmette leerling iets noemt in het zinnetje dat niemand met hem deelt, dan moet hij de plaats in het midden innemen. Als iemand zijn stoel verliest, komt die ook in het midden terecht.
  • De persoon die in het midden staat moet zo vlug mogelijk een lege stoel zien te bemachtigen.
  • De SOA-raders raden ondertussen zo vlug mogelijk wie met welke SOA is besmet.
    Dus goed opletten!
  • Op het moment dat de eerste SOA-raders alles denken geraden te hebben stopt de stoelendans.
    Je krijgt 2 punten per goed antwoord en 3 extra punten voor de groep die het eerste is.

Wissel daarna de rollen om binnen de groepen. De winnaar is de groep met de meeste punten.

Stap 4: SOA's in cijfers

Wat zijn die Soa’s nu eigenlijk?
Zijn alle seksueel overdraagbare aandoeningen hetzelfde?
En als je besmet bent, kun je dan weer genezen?

Bekijk de video en ga daarna aan de slag met de opdracht. Lees de opdracht eventueel voor het kijken eerst door. Werk bij deze opdracht in tweetallen.

Gereedschapskist

Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!

 

Stap 5: Chlamydia

Chlamydia is de snelst groeiende seksueel overdraagbare aandoening in Nederland.
Je merkt er niets van als je de bacterie bij je draagt en daarom gaan ook weinig jongeren naar de huisarts.
De gemeenten in Nederland hebben als taak taak om de gezondheid van burgers te bevorderen en te beschermen tegen ziekten.
Deze taak is neergelegd bij de GGD. De “GGD” staat voor Gemeentelijke of Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst. Hoe dat gaat zie je in de volgende video. 

De kans is groot dat je zelf ook contact hebt gehad met de GGD. Misschien zelfs zonder dat je dit wist.
De GGD doet namelijk meer dan je denkt. Bekend zijn de ambulancedienst of de jeugdarts op de basisschool.
Of heb je weleens voor een verre reis of tijdens de Mexicaanse griep, een vaccinatie bij de GGD gehaald?
Die diensten verleent de GGD, maar ze doen nog veel meer!

Je kunt er dus ook terecht bij vragen en problemen over SOA's (Seksueel overdraagbare aandoeningen) en seksualiteit.

Afronding

Begrippenlijst

Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.

Soa
Seksueel overdraagbare aandoening.

Geslachtsziekte
Seksueel overdraagbare aandoening.

Antibioticum
Medicijn dat stoffen bevat die bacteriën remmen of doden.

Symptomen
Ziekteverschijnselen

Chlamydia
Seksueel overdraagbare aandoening, die wordt veroorzaakt door een bacterie. De ziekte kan leiden tot onvruchtbaarheid als het niet op tijd wordt bestreden met antibiotica.

Onvruchtbaarheid
Als je onvruchtbaar bent kun je je niet voortplanten door een niet goed werkend voortplantingssysteem.

Vaccin
Een verzwakte ziekteverwekker of deel van een ziekteverwekker wordt gebruikt bij inenting (vaccinatie), zodat het lichaam zelf antistoffen kan gaan maken tegen deze ziekte.

Candida
Seksueel overdraagbare aandoening. Het is een schimmelinfectie die tot chronische klachten kan leiden. Veel mensen dragen de schimmel bij zich maar alleen bij ene zwak afweersysteem komt de schimmel tot uiting.

Syfilis
Seksueel overdraagbare aandoening. Syfilis komt nauwelijks nog voor. Symptomen zijn bruine plekken op het lichaam. De ziekte wordt bestreden met antibioticum.

Gonorroe
Seksueel overdraagbare aandoening. De aandoening wordt veroorzaakt door een bacterie en levert ontstekingsklachten aan het geslachtsdeel op. Met antibiotica wordt de ziekte bestreden.

Koorts
Verhoging van de lichaamstemperatuur die vaak ontstaat door een ontsteking.

Geneesmiddel
Middel dat is bedoeld om je beter te maken, zoals pijnstillers, antibiotica en koortswerende middelen.

Bijwerking
Ongewenste of onbedoelde effecten van geneesmiddelen.

Ontsteking
Plaatselijke reactie van het lichaam op een beschadiging, bijvoorbeeld door een ziekteverwekker, een giftige stof of warmte.

Examenopgaven

Je hebt in deze module veel theorie bestudeerd en veel opdrachten gemaakt.
In de afsluiting ga je aan de slag met examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.

Tips

 

Van de examenvragen kan de voortgang worden bijgehouden op ExamenKracht.
Vraag verdere instructies aan je docent.

Binnenkort vind je hier examenvragen van ExamenKracht om mee te oefenen.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je 2 à 3 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Hebben jullie in die tijd ook het Aids-spel gespeeld? En de SOA-stoelendans?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Examenopgaven
    Veel examenopgaven bij deze opdracht.
    Heb je ze allemaal gemaakt? Ging het goed?

  • Het arrangement Geslachtsziekten vmbo-kgt34 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-07-27 20:50:22
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 4. Dit is thema ’Zwangerschap'. Het onderwerp van deze les is: geslachtsziekten. Je leert de afkorting SOA voluit schrijven, drie geslachtsziekten noemen en van die geslachtsziekten de symptomen omschrijven en van die geslachtsziekten aangeven hoe je ze kunt voorkomen.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Reproductie en evolutie; Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 40 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, chlamydia, geslachtsziekte, gonorroe, soa, stercollectie, syfillis, vmbo kgt 4

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

    VO-content - Kennisbanken. (z.d.).

    Kennisbank Biologie - blauw

    https://maken.wikiwijs.nl/147184/Kennisbank_Biologie___blauw

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Geslachtsziekten

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van