Je weet al wel dat je hart één van je belangrijkste organen is.
Maar weet je ook hoe je hart precies in elkaar zit?
Je weet wel dat het hart een belangrijke rol speelt bij het rondpompen van het bloed door je lichaam.
Maar waarom is het zo belangrijk dat het bloed door heel je lichaam wordt gepompt?
Waarschijnlijk weet je ook al wel dat er verschillende hartziekten zijn.
Maar weet je ook wat een hartinfarct is?
In het thema Bloed en bloedsomloop kijk je naar de bouw en de werking van het hart, hoe je bloed door het lichaam stroomt, naar de verschillende functies van het bloed en naar verschillende hart- en vaatziekten.
Aan het eind van dit thema maak samen met een klasgenoot een spel waarmee mensen leert hoe belangrijk je bloed en/of bloedsomloop zijn en/of hoe het allemaal werkt.
Dan moet je natuurlijk eerst zelf alles hierover weten…
Wat kan ik straks?
In de tabel vind je de leerdoelen van dit thema.
Aan het einde van dit thema kun je:
Opdracht:
drie soorten bloedcellen benoemen en beschrijven hoe deze eruit zien.
Bloed
de bouw van het hart beschrijven en de verschillende onderdelen benoemen.
Hart en bloedsomloop
de werking van het hart, de aders, slagaders en haarvaten uitleggen.
Hart en bloedsomloop
drie hartziekten en drie vaatziekten opnoemen en beschrijven.
Hart- en vaatziekten
met behulp van een schema bepalen welke bloedgroep een ontvanger van een bloedtransfusie al dan niet toegediend kan krijgen.
Bloedtransfusie
Wat ga ik doen?
In dit thema ga je aan de gang met vier opdrachten, een extra opdracht (★) over het afweersysteem, de afsluiting en een diagnostische toets.
In de tabel staat per opdracht hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.
Activiteit
Tijd
Eindproduct
Inleiding
0,5 lesuur
Opdracht: Bloed
3 lesuren
Toets maken.
Opdracht: Hart en bloedsomloop
3 lesuren
Toets maken of inspanningsonderzoek uitvoeren.
Opdracht: Hart- en vaatziekten
2 à 3 lesuren
Folder maken.
Opdracht: Bloedtransfusie
2 lesuren
Toets of eigen les maken.
Extra Opdracht: ★ Afweersysteem
3 lesuren
Podcast maken.
Afsluiting
3 lesuren
Spel maken.
Diagnostische toets
1 lesuur
Totaal
17,5 à 18,5 lesuren
De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.
Opdrachten
Hieronder vind je de vier opdrachten die horen bij dit thema.
De vijfde opdracht is een keuzeopdracht (★).
Maak je keuze.
Dit thema sluit je af met het maken van een spel, waarin de spelers allerlei problemen tegenkomen die het bloed ook tegenkomt als het door het lichaam stroomt.
Het mag een bordspel zijn, maar ook een digitaal spel (als je een beetje ervaring hebt in het werken met GameMaker of Stagecast Creator.
Groepsgrootte
Je maakt het spel samen met een klasgenoot.
Tijd
Je mag per persoon drie lesuren aan het maken van het spel besteden.
Plan de tijd goed en verdeel taken.
Benodigdheden Bordspel:
Papier, geodriehoek/liniaal/passer, lijm, viltstiften/kleurpotloden, dobbelstenen en pionnen.
Computerspel:
Programma om een simpel computerspel mee te kunnen maken zoals StageCast Creator of GameMaker.
Waar gaat het spel over?
Jullie spel moet gaan over één of een combinatie van de volgende onderwerpen.
In overleg met jullie docent worden onderwerpen over de klas verdeeld.
De taken van de verschillende soorten bloedcellen.
De weg van het bloed: langs welke verschillende organen in het lichaam gaat het en welke taken voert het bloed daar werkelijk uit?
De namen van de onderdelen van het hart en van de verschillende bloedvaten.
Ziektes aan het bloed of de bloedvaten en hoe ze zijn te voorkomen of juist het herstel ervan.
Bloedtransfusies en bloedgroepen.
De werking van het afweersysteem van ons lichaam.
Nadat de onderwerpen zijn verdeeld maak je een overzicht van wat er aan inhoud in het spel moet komen.
Ieder van jullie kijkt terug bij de onderdelen van de afgelopen lessen, waar jullie spel over moet gaan en noteert de dingen die in het spel inhoudelijk aan bod moeten komen.
Bepaal nu welk spel jullie gaan maken.
Maak samen een goede taakverdeling en plan de activiteiten in de tijd.
Vergeet niet de spelregels op te schrijven.
Speel het spel een aantal keer met een ander groepje.
Wat vonden zij van het spel?
Moeten jullie nog wat verbetering aanbrengen?
Beoordeling
Jullie docent let bij de beoordeling van jullie spel op het volgende:
Ziet het spel er verzorgd uit?
Is het spel compleet?
Zijn de regels van het spel duidelijk?
Kan een individu (computerspelletje) of een groepje (bordspel) het spel goed uitspelen?
Kun je door het spel te spelen meer over het bloed en/of de bloedsomloop en/of het voorkomen van ziektes die ermee te maken hebben leren?
Klaar?
Laat het spel beoordelen door jullie docent.
Een spel is een creatieve manier om informatie te presenteren. Een deel van de lesstof verwerk je in een spel en door deze te spelen onthoud je de kennis beter. Er zijn veel verschillende soorten spellen waarin je informatie kunt verwerken. Denk bijvoorbeeld aan ganzenbord, memory, galgje, een kaartspel, een dominospel, enzovoorts.
Diagnostische toets: Bloed en bloedsomloop
Je sluit het thema Bloed en bloedsomloop af met het maken van een diagnostische toets.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.Had je veel weetjes goed? Een aantal weetjes ben je tegengekomen in dit thema. Weet je welke?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 3 uur met de eindopdracht bezig zou zijn.
Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Vond je het fijn om de opdracht met z'n tweeën te doen?
Hoe verliep de samenwerking?
Hoe werden de verschillende onderwerpen verdeeld over de groep? Deed jullie docent dat of was dat jullie eigen keuze?
Hoe vond je het om feedback van klasgenoten te krijgen? Kun je makkelijk met eventuele negatieve feedback omgaan? Hoe ervaar je dat?
Verderkijker
De Verderkijker biedt bij het thema passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes.
Op de website van SchoolTV zijn veel verschillende video's te vinden over het thema Omgeving.
We hebben een aantal interessante video's voor je op een rijtje gezet:
Wat is het verschil tussen slagaders en aders?
Bloedneus
Een wond
De haarvaten
Bio-bits Mens en lichaam transport
Hart- en bloedvaten. Waar begint de bloedsomloop
Het hart
Bloedvaten. Slagaders, aders en haarvaten
Bloedsomloop
Clipphanger: Bloedbank
Clipphanger: Hoe werkt een AED
Youtube
Op youtube staan talloze filmpjes die passen binnen dit thema. We zetten er een aantal op een rijtje:
Het arrangement Thema Bloed en bloedsomloop hv12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Het thema 'Bloed' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO.
Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor havo/vwo leerjaar 2. Dit thema heet bloed en behandelt 4 onderwerpen.
Het eerste onderwerp is bloed. Je leert drie soorten bloedcellen benoemen en beschrijven hoe deze eruit zien.
Het tweede onderwerp is hart en bloedsomloop. Je kunt de bouw van het hart beschrijven en de verschillende onderdelen benoemen en de werking van het hart, de aders, slagaders en haarvaten uitleggen.
Het derde onderwerp is hart- en vaatziekten. Je leert om drie hartziekten en drie vaatziekten op te noemen en te beschrijven.
Het vierde onderwerp is bloedtransfusie. Je leert om met behulp van een schema te bepalen welke bloedgroep een ontvanger van een bloedtransfusie al dan niet toegediend kan krijgen.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Biologie;
Instandhouding en ontwikkeling;
Instandhouding;
Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor havo/vwo leerjaar 2. Dit thema heet bloed en behandelt 4 onderwerpen.
Het eerste onderwerp is bloed. Je leert drie soorten bloedcellen benoemen en beschrijven hoe deze eruit zien.
Het tweede onderwerp is hart en bloedsomloop. Je kunt de bouw van het hart beschrijven en de verschillende onderdelen benoemen en de werking van het hart, de aders, slagaders en haarvaten uitleggen.
Het derde onderwerp is hart- en vaatziekten. Je leert om drie hartziekten en drie vaatziekten op te noemen en te beschrijven.
Het vierde onderwerp is bloedtransfusie. Je leert om met behulp van een schema te bepalen welke bloedgroep een ontvanger van een bloedtransfusie al dan niet toegediend kan krijgen.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Bloed en bloedsomloop
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.