Levenskenmerken hv12

Levenskenmerken hv12

Levenskenmerken

Intro

Welkom bij de opdracht 'Levenskenmerken'.
In je omgeving zie je veel verschillende organismen, die levenskenmerken hebben.
Voor veel dingen is het heel erg duidelijk of het levend of dood is, maar soms is het toch niet zo vanzelfsprekend.

Bekijk de volgende video over koraal maar eens.
Het lijken vaak net rotsen, maar toch hebben ze levenskenmerken!
Weet jij of koraal plantjes of diertjes zijn? Je hoort het antwoord in de video.

Wat kan ik straks?

Hieronder zie je de leerdoelen staan die horen bij de opdracht Levenskenmerken

Aan het einde van deze opdracht kun je:

  • negen levenskenmerken opnoemen en kun je met een voorbeeld duidelijk maken wat met het levenskenmerk wordt bedoeld.
  • aangeven wanneer iets dood, levend of levenloos is.
  • voorbeelden geven van dode voorwerpen, levende organismen en voorwerpen die levenloos zijn.
  • aangeven wat er wordt bedoeld met de termen abiotisch en biotisch.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je kunt na het bestuderen van de kennisbank de negen levenskenmerken opnoemen en een oefening maken.
Stap 2 Je kunt aangeven wanneer iets levend, dood of levenloos is. Dit oefen je met een aantal opdrachten.
Stap 3 Je ziet een video over de levenskenmerken groei en ontwikkelen en kunt daarna vragen beantwoorden over deze levenskenmerken.
Stap 4 Je ziet een video over de levenskenmerken waarnemen en reageren en kunt daarna een vraag beantwoorden over deze levenskenmerken.
Stap 5 Je bekijkt vijf video's over het levenskenmerk voortplanten en kunt daarna de verschillende vormen van voortplanten toewijzen aan het juiste organisme.
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst In de samenvatting vind je de kennisbank die je hebt gelezen in deze opdracht en de begrippen die horen bij levenskenmerken.
Eindopdracht Als afsluiting van dit thema maak je een toets.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Geen bijzonderheden.

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.

 

Aan de slag

Stap 1: Levensverschijnselen

In de biologie houden we ons met het leven bezig. Biologie betekent: leer van het leven.
Maar wanneer noem je iets nu precies levend?
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel.

Levenskenmerken


Maak de volgende oefening.

Stap 2: Levend dood levenloos

Gevoelsmatig weet je vast wel wat wordt bedoeld met levend, dood en levenloos.
Kijk naar de afbeelding.
Je ziet een vogelverschrikker bij een maïsplant, stenen op de grond en enkele kraaien.

Levend, dood of levenloos?
Bekijk de acht afbeeldingen in de volgende oefening.
Is wat je ziet levend, dood of levenloos?

Stap 3: Groeien en ontwikkelen

Groeien en ontwikkelen zijn twee levenskenmerken die nog wel eens door elkaar gehaald worden.
Bekijk het filmpje over de erwt op SchoolTV.


Welke zinnen vertellen iets over de groei van de erwt en welke iets over de ontwikkeling van de erwt?
Maak de volgende oefening.

Stap 4: Waarnemen en reageren

Reageren betekent dat een organisme iets doet of dat er in het lichaam van het organisme iets verandert, als er in de omgeving iets verandert.
Je bent dan eerst aan het waarnemen en daarna aan het reageren.

Bekijk het filmpje.
In het filmpje zie je een woestijnhagedis.
De hagedis reageert op een verandering in de omgeving.
Let goed op welke reacties hij heeft. Welke waarneming gaat er aan vooraf?

Video: Woestijnhagedis op jacht


Bespreek nu welke waarnemingen en reacties je hebt gezien.
Ben je klaar? Maak dan de volgende opdracht.

Stap 5: Voortplanten

Alle organismen zorgen ervoor dat ze nakomelingen krijgen.
Sommigen krijgen er heel veel, anderen maar weinig.
Bekijk de vijf videoclips.

Video 1: Vliegenzwam


Video 2: Landschildpad


Video 3: De bevalling


Video 4: Kastanjes


Video 5: Bacteriegroei

 

Afronding

Begrippenlijst

Levenskenmerken

Levenskenmerken/Levensverschijnselen
De kenmerken die levende organismen vertonen, zoals: bewegen, waarnemen, reageren, voortplanten, groeien, ontwikkelen, eten/voeden, ademhalen en uitscheiden.
Organisme
Een levend wezen: een bacterie, schimmel, plant of dier. Organismen vertonen levensverschijnselen/levenskenmerken.
Dood
Een organisme is dood als het geen levenskenmerken meer vertoont.
Levenloos
Iets dat nooit geleefd heeft, is levenloos.
Levend
Iets dat alle levenskenmerken vertoont.
Organisme
Levend wezen
Abiotisch
Niet levende onderdelen in de natuur.
Biotisch
Alle levende onderdelen in de natuur. 

Levenskenmerken
Een levenskenmerk is een teken van leven in een organisme.
Er zijn negen levenskenmerken:

  • bewegen
  • waarnemen
  • reageren
  • voortplanten
  • groeien
  • ontwikkelen
  • eten/voeden
  • ademhalen
  • uitscheiden

Eindopdracht: Toets

Je sluit deze opdracht af met het maken van een toets.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Heb je de vraag over het koraal goed beantwoord?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht? Was het een moeilijke toets? Was je tevreden over het resultaat? Zo niet, wat heb je daar dan aan gedaan?
  • Het arrangement Levenskenmerken hv12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-04-20 14:02:30
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor havo/vwo leerjaar 1. Dit is thema ’Omgeving'. Het onderwerp van deze les is: levenskenmerken. Je leert de levenskenmerken van een organisme benoemen en verduidelijken met een voorbeeld.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Groei en ontwikkeling; Biologie; Instandhouding en ontwikkeling;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, havo/vwo 1, leven, levenskenmerken, organisme, stercollectie
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Levensverschijnselen

    Levend - dood - levenloos

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.