Bekijk het volgende filmpje op Schooltv:
In het filmpje zie je een voorbeeld van een ecosysteem.
In het ecosysteem in het filmpje spelen water, bomen, rupsen en vogels een rol.
In deze opdracht leer je hoe je een ecosysteem kunt omschrijven en welke factoren kunnen bepalen hoe het ecosysteem eruitziet.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van de opdracht kun je:
beschrijven wat een ecosysteem is.
uitleggen wat het verschil is tussen biotische en abiotische factoren.
voorbeelden noemen van biotische en abiotische factoren.
met voorbeelden uitleggen hoe organismen binnen een ecosysteem elkaar kunnen beïnvloeden.
met voorbeelden uitleggen hoe abiotische factoren invloed hebben op het leven van organismen.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de kennisbank kun je aangeven welke factoren biotisch en abiotisch zijn. Om dat te oefenen geef je daarna van 10 zinnen aan of het abiotische of biotische factoren zijn.
Stap 2
Het 'gedrag' van het ene organisme van invloed kan zijn op de beschikbaarheid van een abiotische factor voor een ander organisme. Met behulp van voorbeelden ga je dit zelf uitleggen.
Stap 3
Je ontdekt hoe abiotische factoren het leven van een organisme kan beïnvloeden. Hier maak je vragen over.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de kennisbank die je hebt gelezen in deze opdracht en begrippen die te maken hebben met het ecosysteem.
Eindopdracht A
Bedenk een toets van minimaal 6 vragen. Deze toets laat je maken door een klasgenoot. Daarna beoordeel je de gemaakte toets.
Eindopdracht B
Je maakt een spel waarin je minimaal 8 begrippen uit deze opdracht verwerkt. Het spel laat je spelen door één of meerdere klasgenoten.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Als je kiest voor eindopdracht B heb je materiaal nodig om het spel te maken.
Denk daarbij aan papier, lijm, schaar, pionnetjes en dobbelstenen.
Tijd
Voor deze opdracht heb je twee à drie lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Ecosysteem
Bestudeer uit de Kennisbank biologie het volgende onderdeel:
In de kennisbank heb je een voorbeeld gezien van hoe organismen elkaar kunnen beïnvloeden: in een bos neemt een boom het licht weg ten koste van een bodemplant.
Het 'gedrag' van het ene organisme heeft effect op de beschikbaarheid van een abiotische factor voor het andere organisme.
Maak de volgende opdracht.
Stap 3: Invloed van abiotische factoren
De abiotische factoren in ecosysteem kunnen het gedrag van een organisme beïnvloeden.
Daarnaast zijn de abiotische factoren vaak bepalend voor de eigenschappen van bepaalde organismen.
De onderstaande oefening gaat over de aanpassingen van een plant aan het leven in de woestijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Ecosysteem
Min of meer begrensd deel van de natuur als een samenhangend geheel van biotische (levende) en abiotische (niet-levende) factoren.
Biotisch
Biotisch betekend 'levend'.
Abiotisch
Abiotisch betekent 'niet levend'.
Biotoop
Door abiotische factoren bepaald gebied(je) binnen een ecosysteem waar organismen kunnen leven. Bijvoorbeeld: droge en warme heidegebieden vormen een biotoop voor de adder.
Verstoring
Gebeurtenis die ervoor zorgt dat een ecosysteem verandert.
Wisselwerking
De invloed van biotische en abiotische factoren onderling en op elkaar.
Levensgemeenschap
Alle organismen in een ecosysteem.
Abiotische factoren
De niet-levende omgeving in een ecosysteem.
Woestijn
Voorbeeld van biotoop; gebied met weinig neerslag en grote verschillen in temperatuur.
Zee
Voorbeeld van biotoop; zout water.
Rivier
Voorbeeld van biotoop; waterloop, afvoer van water uit gebied, zoet water.
Bos
Voorbeeld van biotoop; met bomen en vaak een ondergroei van struiken en kruidachtige planten.
Duinen
Voorbeeld van biotoop; smalle strook tussen zee en binnenland, soms kaal bestaande uit zand, soms begroeid.
Akker
Voorbeeld van biotoop; open land waar voedingsgewassen groeien.
Weide
Voorbeeld van biotoop; open grasland.
Sloot
Voorbeeld van biotoop; zoet stromend water.
Stad
Voorbeeld van biotoop; plaats waar mensen wonen en werken.
Gebergte
Voorbeeld van biotoop; gebied met grote verschillen in hoogte (temperatuur- en bodemverschillen).
Eindopdracht A: Toetsvragen
Als je kiest voor eindopdracht A, ga je toetsvragen ontwikkelen.
Bedenk een toets van minimaal zes vragen over ecosystemen.
Gebruik de leerdoelen bij het maken van de toets.
Schrijf van alle vragen ook de antwoorden op.
Geef ook aan hoeveel punten je per vraag kan halen en hoe het cijfer berekend wordt.
Je kunt als basis het Googledoc Werkblad Toetsvragen gebruiken.
Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...) of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
Laat de toets maken door een klasgenoot.
Kijk de toets na. Heeft hij/zij een voldoende voor de toets gehaald? Voeg de ingevulde toets van je klasgenoot bij als je hem inlevert.
Vraag hem/haar om feedback op de toets.
Natuurlijk maak je ook zijn of haar toets. Welk cijfer haal jij?
Beoordeling
Je docent let bij de beoordeling van je toetsvragen op het volgende:
zijn er voldoende toetsvragen gemaakt?
passen de toetsvragen bij de leerdoelen uit deze opdracht?
passen de vragen bij leerlingen van jouw leeftijd en jouw niveau?
kloppen de antwoorden bij de vragen die gemaakt zijn?
is de toets door een klasgenoot gemaakt?
ziet het geheel er netjes en verzorgd uit?
Klaar?
Laat de toetsvragen beoordelen door je docent.
Eindopdracht B: Ontwikkel een spel
Als je kiest voor eindopdracht B, ontwikkel je een spel.
Eindopdracht B:
Als je kiest voor deze eindopdracht maak je een spel naar keuze. Je kunt bijvoorbeeld een kwartet maken, een ganzenbord of memory.
Kies minimaal 8 begrippen uit de begrippenlijst.
Bedenk een spel waarbij je deze 8 begrippen kunt gebruiken. Let goed op:niet alleen de begrippen, maar ook de betekenis moet zichtbaar zijn in je spel.
Zorg dat je de benodigde materialen bij elkaar krijgt. Denk bijvoorbeeld ook aan een dobbelsteen als je die nodig hebt. Vraag eventueel je docent om hulp.
Werk je spel verder uit. Zorg dat er echt mee gespeeld kan worden.
Laat je spel spelen door één of meerdere klasgenoten.
Vraag om feedback op je spel en pas je spel waar mogelijk aan.
Beoordeling
Je docent let bij de beoordeling op het volgende:
het spel bevat minimaal 8 begrippen.
de betekenis van de begrippen is duidelijk in het spel.
het spel is compleet en kan gespeeld worden
het spel ziet er netjes en verzorgd uit.
het is duidelijk hoe het spel gespeeld moet worden (maak spelregels als je geen standaard spel zoals memory/ganzenbord/kwartet maakt)
Klaar?
Laat je spel beoordelen door je docent.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Vind je het een goede intro om de opdracht mee te beginnen?
Waarom wel of waarom niet?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je wat je moet kunnen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 3 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Klopt dat?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht? Welke eindopdracht heb je gekozen?
A: Kon je klasgenoot de vragen die jij verzonnen had beantwoorden? Lukte het om voldoende vragen te formuleren?
B: Vond je het moeilijk om een keuze te maken tussen de verschillende spellen? Konden je klasgenoten je spel goed spelen?
Het arrangement Ecosysteem vmbo-kgt12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Omgeving' Het onderwerp van deze les is: Ecosysteem. De les bespreekt wat een ecosysteem is en benoemd voorbeelden van biotische factoren (dieren, planten, bacteriën en schimmels) en abiotische factoren (temperatuur, hoeveelheid licht, hoeveelheid water, samenstelling van de bodem en wind). Ook komt er aan bod wat een voorbeeld is hoe een organisme een ecosysteem kan beïnvloeden en hoe abiotische factoren een ecosysteem kan beïnvloeden.
abiotische factoren, arrangeerbaar, biologie, biotische factoren, ecosysteem, invloeden op het ecosysteem, kgt12, organismen, stercollectie, wisselwerking
Ecosysteem vmbo-kgt12
nl
VO-content
2022-07-13 15:40:01
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Omgeving' Het onderwerp van deze les is: Ecosysteem. De les bespreekt wat een ecosysteem is en benoemd voorbeelden van biotische factoren (dieren, planten, bacteriën en schimmels) en abiotische factoren (temperatuur, hoeveelheid licht, hoeveelheid water, samenstelling van de bodem en wind). Ook komt er aan bod wat een voorbeeld is hoe een organisme een ecosysteem kan beïnvloeden en hoe abiotische factoren een ecosysteem kan beïnvloeden.
Bekijk het volgende filmpje op Schooltv:
Aan het eind van de opdracht kun je:
In de kennisbank heb je een voorbeeld gezien van hoe organismen elkaar kunnen beïnvloeden: in een bos neemt een boom het licht weg ten koste van een bodemplant.
De abiotische factoren in ecosysteem kunnen het gedrag van een organisme beïnvloeden.
Als je kiest voor eindopdracht A, ga je toetsvragen ontwikkelen.
Als je kiest voor eindopdracht B, ontwikkel je een spel.
