Het gebit vmbo-b12

Het gebit vmbo-b12

Het gebit

Intro

Het gebit speelt een belangrijke rol bij de spijsvertering. 
Het gebit van een tijger ziet er anders uit dan het gebit van een koe.
Heb je enig idee waarom? Bespreek het met een klasgenoot.

In een gebit vind je verschillende soorten kiezen en tanden.
Van de aanwezige tanden en kiezen kun je een tandformule maken.
En dat ga je in deze opdracht doen.

Wat kan ik straks?

Na deze opdracht kun je:

  • uitleggen wat het verschil is tussen een melkgebit en een blijvend gebit.
  • aangeven wat de verschillen zijn in het gebit van planteneters, vleeseters en alleseters.
  • uitleggen wat de tandformule is.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je maakt kennis met informatie over het menselijk gebit. Daarna beantwoord je stellingen met waar of niet waar. De stellingen gaan over het gebit.
Stap 2 Verschillende eters hebben verschillende soorten tanden en kiezen. Je leest de Kennisbank en beantwoord vragen.
Stap 3 Je leest informatie over de tandformule en gaat daarna op je werkblad vragen beantwoorden over het gebit en de tandformule.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst Hier vind je de Kennisbanken en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht Je bestudeert het gebit van een cavia en schrijft een tandformule.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden


Tijd
Je hebt 1 à 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Het gebit

Bekijk het filmpje op de pagina van SchoolTV
Het gebit wordt vaak vergeleken met gereedschap.
Bespreek dit na het kijken van het filmpje met een klasgenoot.
Waarom wordt je gebit gereedschap genoemd?

Video: De functie en bouw van tanden en kiezen


Lees nu in de Kennisbank Verteren en verbranden de informatie over het gebit:

Verteren en verbranden

Maak na het lezen van de kennisbank en het kijken van de video de volgende oefening.
Geef bij elke opdracht aan of de stelling waar of niet waar is.

Stap 2: Planteneters, vleeseters en alleseters

Het gebit: planteneters, vleeseters, alleseters
Niet alle mensen en dieren eten hetzelfde.
Als mens eten we, meestal, zowel planten als dieren.
Maar er zijn ook dieren die alleen planten eten, of dieren die alleen andere dieren eten.
Echte vleeseters dus.

Verschillend voedsel vraagt om verschillende tanden.
Gras kauw je namelijk op een andere manier dan een groot stuk vlees.

Kijk naar de video van Schooltv.
Let tijdens het kijken op de verschillende gebitten van de verschillende eters.

Video: Het gebit van planten- vlees en alleseters


Lees nu de kennisbank Verschillende eters.
Let vooral goed op de informatie over de tanden en kiezen van planteneters, vleeseters en alleseters.

Verschillende eters

Maak nadat je de informatie hebt gelezen de volgende sleepoefening.

Stap 3: Tandformule

De tandformule is een manier om de samenstelling van een gebit van een mens of dier aan te geven.

In de tandformule staat aangeven hoeveel snijtanden, hoeveel hoektanden en hoeveel kiezen een dier heeft.

Bekijk onderstaande video over de tandformule. Hierin wordt uitgelegd hoe de tandformule werkt. Na het kijken ga je zelf een tandformule maken.



Lees nu uit de kennisbank Verteren de volgende pagina:

Je gaat met behulp van de tandformule de gebitten van een mens, van een hond en van een cavia vergelijken.

  • Download het werkblad Het gebit.
    Sla het Googledoc op in je eigen omgeving en bewerk het.
  • Lees het werkblad een keer helemaal door.
  • Maak de opdrachten op het werkblad.
  • Bespreek de antwoorden op de vragen met een klasgenoot.

Afronding

Begrippenlijst

Verteren

Verschillende eters

Cariës
In de volksmond 'gaatjes' genoemd. Gaatjes zijn het gevolg van beschadiging van de kalk van het tandbeen.

Vleeseters
eten alleen dierlijk voedsel (o.a. vlees, vis en insecten). Bijvoorbeeld: kat, wolf, mol, egel, haai, spin.

Planteneters
eten alleen plantaardig voedsel. Bijvoorbeeld: konijn, koe, gans, bladluis.
Alleseters 
eten zowel plantaardig als dierlijk voedsel. Bijvoorbeeld: varken, mens, kakkerlak.
Maalkiezen
Ook wel plooikiezen. Met deze kiezen kan gras goed fijngemalen worden.
Knipkiezen
Met deze kiezen kunnen vleeseters hun eten goed knippen.
Plooikiezen
Ook wel maalkiezen. Met deze kiezen kan gras goed fijngemalen worden.

Knobbelkiezen
Met deze kiezen kunnen zowel groentes als vlees worden gegeten.

Eindopdracht: Het gebit van een Cavia

Als eindopdracht ga je de tandformule van het gebit van een Cavia maken.

Op www.dierenkliniekwilhelminapark.nl vind je informatie over het gebit van een cavia.

Open daarna de eindopdracht in Google docs:
Eindopdracht Thema Spijsvertering B
Sla het Googledocument op in je eigen omgeving zodat je het kunt bewerken.

Maak de tandformule van de cavia. Beantwoord ook de vragen.

Beoordeling
Je docent beoordeelt je werkblad als volgt:

  • De tandformule van de cavia is juist ingevuld.
  • De vragen op het werkblad zijn juist beantwoord.
  • Het geheel ziet er netjes en verzorgd uit.

Klaar?
Lever je werkblad in bij je docent.

Succes!

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Klopten de ideeën van jou en je klasgenoot over de verschillen in de gebitten? Zou je nu wel kunnen uitleggen wat het verschil is?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Had je ooit van een tandformule gehoord? En kende je het verschil tussen een melkgebit en een blijvend gebit? Schijf op wat nieuw voor je was en wat je al wist.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Is het gelukt om de tandformule op te schrijven? Had je voldoende aan de informatie op de pagina of moest je nog verder op zoek.
  • Het arrangement Het gebit vmbo-b12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2019-07-29 09:09:17
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Spijsvertering'. Het onderwerp van deze les is: het gebit. Deze les gaat over wat het verschil is in het gebit van een planteneter, vleeseter en alleseter en leer je werken met de tandformule.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    alleseters, arrangeerbaar, biologie, het gebit, melkgebit, planteneters, stercollectie, tandformule, vleeseters, vmbo-b12