Thema 6 Voeding - vmbo-b12

Thema 6 Voeding - vmbo-b12

Voeding

Intro

Gezond eten is 'in'.
Zo eten mensen bijvoorbeeld graag een ‘broodje gezond’.  
Alleen al door de naam denken mensen dat ze iets gezonds eten.
Maar is echt ieder ‘broodje gezond’ wel zo goed voor je gezondheid?

Dit thema gaat over voeding.
Je zoekt uit hoe je een broodje gezond maakt én je ontdekt of een broodje gezond ook echt gezond is.

Voordat je dat doet, leer je eerst wat je moet weten:

  • Wat zijn voedingsmiddelen en voedingsstoffen?

  • Wat is gezonde voeding?

  • En hoe werk je hygiënisch met eten?

Je leert dit allemaal stap voor stap in de opdrachten van dit thema.

Als opwarmertje beginnen we met deze video! Bekijk hem goed. Denk je dat dit broodje gezond is?
Waarom wel of waarom niet? Bespreek het met een klasgenoot.

Succes!

Wat kan ik al?

Gezonde voeding onder de loep

Opdracht: Wat zit er in jouw broodje?

  1. Teken een broodje dat jij of iemand anders vaak eet in de pauze (bijvoorbeeld van huis mee, uit de kantine of supermarkt).
  2. Schrijf erbij welke dingen (ingrediënten) er op of in het broodje zitten. Denk aan: brood, kaas, saus, sla, vlees, tomaat, enz.
  3. Bespreek met je groepje:
    • Welke onderdelen van het broodje denk je dat gezond zijn?
    • En welke misschien minder gezond?
    • Welke voedingsstoffen denk je dat erin zitten? (bijv. vet, eiwit, suiker, vezels)
  4. Bedenk samen minstens 3 tips over hoe je het broodje misschien gezonder of voedzamer kunt maken.

 

Wat kan ik straks?

In de tabel vind je de leerdoelen van dit thema.

Aan het einde van dit thema kan ik.. Opdracht
  • het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen beschrijven.
  • vier verschillende groepen voedingsstoffen benoemen.
  • de functies van deze verschillende voedingsstoffen benoemen.
  • de aanwezigheid van zetmeel in een voedingsmiddel vaststellen.
  • aan de hand van voorbeelden uitleggen welke delen en voedingsstoffen van planten belangrijk zijn voor mensen.

Voedingsstoffen

  • benoemen wat de energiebehoefte is.
  • de betekenis van het begrip 'Body Mass Index' uitleggen.
  • de begrippen obesitas en anorexia benoemen.
  • mijn eigen BMI berekenen.
Energie en gewicht
  • de maaltijdschijf (schijf van vijf) gebruiken.
  • de productinformatie aflezen van een etiket.
  • van een gerecht aangeven of het wel of niet gezond is.
Gezonde voeding
  • het verschil tussen de cellen van bacteriën en schimmels benoemen.
  • twee voorbeelden beschrijven waaruit blijkt dat bacteriën en schimmels nuttig kunnen zijn.
  • benoemen dat bacteriën en schimmels ziekteverwekkend kunnen zijn.
  • benoemen dat bacteriën en schimmels kunnen zorgen voor voedselbederf.
  • uitleggen waarom een goede hygiëne (in de keuken) belangrijk is.
  • beschrijven wat kruisbesmetting betekent.
Voedselbereiding
  • twee redenen noemen voor de veranderde eetgewoonten in Nederland.
  • het verschil tussen een vegetarisch en een veganistisch dieet beschrijven.
  • twee voedingsmiddelen opnoemen die vleesvervangers zijn.
Eetgewoontes

Wat ga ik doen?

In dit thema ga je aan de gang met zes opdrachten en de afsluiting.
In de tabel staat per onderdeel hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.

Activiteit Tijd Eindopdracht
Inleiding 0,5 lesuur  
Opdracht: Voedingsstoffen 2 lesuren

D-toets
Practicum met onderzoeksverslag

Opdracht: Energie en gewicht 2 lesuren Eetdagboek
Opdracht: Gezonde voeding 1 à 2 lesuren

Verslag gezonde recepten
D-toets

Opdracht: Voedselbereiding 2 à 3 lesuren Waarschuwingspictogram
Extra opdracht: Eetgewoontes 2 lesuren Recept van een wereldgerecht
Afsluiting 3 lesuren Broodje gezond
Diagnostische toets
Totaal ongeveer 14 lesuren  

De tijd is een indicatie en afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

 

Opdrachten

Hieronder vind je de opdrachten die horen bij dit thema.
Maak je keuze.

Opdracht 1

Eetgewoontes

Opdracht 2

Voedingsstoffen

Opdracht 3

Energie en gewicht

Opdracht 4

Gezonde voeding

Opdracht 5

Voedselbereiding

Afronding

Kennisbank: Voeding

De theorie van dit thema vind je in de volgende onderdelen van de Kennisbank biologie:

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Energie en gewicht

Schimmels en bacteriën

Hygiëne en conserveren

Bouw van bacterie

Bouw van schimmels

Eindopdracht thema

Je rondt dit thema af door zelf een broodje gezond te maken.
Je maakt niet alleen het broodje, maart ook het recept en een kaartje voor in een broodjeswinkel.

Op het kaartje komt te staan welke ingrediënten zijn gebruikt en welke voedingsstoffen in deze ingrediënten zitten.
Ook geef je op het kaartje informatie over de voedingswaarde van het broodje.

Natuurlijk komt er op het kaartje ook een foto van het broodje.

Informatie zoeken
Op de website www.brood.net/recepten vind je allerlei tips voor het samenstellen van een broodje gezond. Hier kun je ideeën opdoen.

Maak nu zelf een recept voor een broodje gezond.
Maak een duidelijke lijst met benodigdheden.
Beschrijf hoe het broodje gemaakt moet worden.

Overleg met je docent. Pas het recept zo nodig aan.
Print het recept (met ingrediënten en bereiding) uit.

Ingrediënten kopen
Koop nu samen de ingrediënten die jullie nodig hebben om het broodje gezond te maken.

Voedingsstoffen en voedingswaarde
Welke en hoeveel voedingsstoffen zitten straks in jullie broodje gezond?
Hoeveel energie bevat dit broodje?

Kijk op www.brood.net voor informatie over de voedingsstoffen.
Veel informatie vind je onderaan de recepten.

Bereiding
Maak het broodje klaar op een hygiënische manier.
Denk aan het handen wassen voordat je gaat beginnen!

Maak, voor je het broodje opeet, een foto of tekening van het broodje.
Maak met behulp van het recept, de foto of tekening én het overzicht van de voedingsstoffen en energie het kaartje voor in een broodjeswinkel.

Beoordeling
Bij de beoordeling let je docent op het volgende:

  • Hebben jullie een duidelijk recept gemaakt? Met daarin de benodigde producten en de bereidingswijze?
  • Hebben jullie het broodje gezond van het recept gemaakt?
  • Hebben jullie een duidelijke foto of tekening gemaakt?
  • Is het duidelijk welke voedingsstoffen in het broodje zitten?
  • Is aangegeven hoeveel energie het broodje bevat?
  • Hebben jullie tijdens het klaarmaken hygiënisch gewerkt?
  • Ziet het etiket of kaartje er aantrekkelijk uit?

Klaar?
Laat het kaartje beoordelen door je docent.

 

 

 

D-toets

Je sluit het thema Voeding af met het maken van een diagnostische toets.

Terugkijken

Intro

  • In de inleiding van dit thema moest je met een klasgenoot bespreken of het broodje in de video gezond was.
    Hadden jullie dezelfde mening?
    Vind je na het maken van de opdracht nog steeds dat het broodje wel/niet gezond is?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door. Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd:

         Hebben jullie het hele thema binnen 14 lesuren af kunnen ronden?

  • Inhoud:

          Welke opdrachten uit het thema vond je het leukst?

  • Eindopdracht:

         Hoe verliep het maken van het broodje?

         Lukte het goed om samen met een klasgenoot te werken?

         Waren jullie tevreden over het eindresultaat?

Verderkijker

De Verderkijker biedt bij het thema passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes.

Websites

Schooltv
Op de website van Schooltv zijn veel verschillende video's te zien over dit thema.
We hebben een aantal interessante video's voor je op een rijtje gezet.

Is biologische groente gezonder?

Zijn E-nummers ongezond?

Wat is het nut van vezels?

Hoe fout is zout?

Is koffie slecht voor je hart?

Hoe gezond is melk?

Dierlijke en plantaardige cellen, bacteriën en schimmels

Wat is voedselvergiftiging?

Hoe hygiënisch zijn we?

Schimmels

Hygiëne

Hoe kunnen we ons eten het beste bewaren?

Wat zijn E-nummers?

Anorexia of Boulimia

Anorexia

Maud heeft anorexia

Obesitas

Youtube
Op youtube staan talloze filmpjes die passen binnen dit thema. We zetten er een aantal op een rijtje:

Het rijk van de bacteriën en het rijk van de schimmels

Waarom is schimmel op eten groen? - Klokhuis

Schimmels ruimen jouw rotzooi op - Klokhuis

Wat doen bacteriën?

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Hygiëne in de keuken

  • Het arrangement Thema 6 Voeding - vmbo-b12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 15:16:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Het thema 'Voeding' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO.

    Fair Use
    In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use

    Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor vmbo-b12. Dit thema gaat over voeding en bevat vijf onderwerpen. Het eerste onderwerp is eetgewoontes, hierbij leer je wat de eetgewoontes zijn en hoe ze zijn ontstaan. Het tweede onderwerp is voedingstoffen, hierbij leer je waar een evenwichtig voedingspakket uit bestaat, wat er gebeurt als er een niet-evenwichtig voedingspakket wordt gebruikt, belangrijke functies van voedingstoffen benoemen en welke delen en voedingstoffen van planten belangrijk zijn voor de mens. Het derde onderwerp is energie en gewicht, wat beïnvloed allemaal je gezondheid? Als vierde gezonde voeding, hierbij leer je de schrijf van vijf kennen en kan je etiketten aflezen en als laatste onderwerp voedselbereiding, functies van schimmels en bacteriën en gevaren van voedselbederf en hoe dit voorkomen kan worden.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Instandhouding en ontwikkeling;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    14 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, b12, biologie, eetgewoontes, energie en gewicht, gezonde voeding, stercollectie, voeding, voedingstoffen, voedselbereiding
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Voeding

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.