Bewegen vmbo-b12

Bewegen vmbo-b12

Bewegen

Intro

Je lichaam is de hele dag in beweging:
lopen, typen, swipen, fietsen, lachen, voetballen, rennen en ga zo maar door.

Bekijk de volgende filmpjes. Hoe bewegen deze sporters? Wat valt je op?




Hoe komt het dat je kunt bewegen? Hoe werkt jouw bewegingsapparaat?

Onder je huid zit een ingewikkeld 'bewegingssysteem' dat bestaat uit botten, gewrichten, spieren, pezen en zenuwen. Al die onderdelen moeten goed samenwerken om te kunnen bewegen.
In deze opdracht leer je van alles over hoe je kunt bewegen!

Veel succes!

Wat kan ik straks?

Hieronder zie je de leerdoelen staan die horen bij de opdracht bewegen.
Na deze opdracht kan ik:

  • twee manieren benoemen waarop botten met elkaar verbonden zijn.
  • twee onderdelen van een gewricht en de functie ervan benoemen.
  • het kogel-, rol- en scharniergewricht van elkaar onderscheiden.
  • aangeven wat de werking van spieren en gewrichten is.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je leest de kennisbank over beenverbindingen. Daarna kun je de verschillende manieren waarop botten met elkaar verbonden zijn benoemen en hier vragen over beantwoorden in een oefening.
Stap 2 Je bestudeert de werking van spieren in de kennisbank en kunt daarna in een oefening de juiste onderdelen van een spier benoemen.
Stap 3 Na het kijken van een video kun je de werking van spieren beschrijven.
Stap 4 In een practicum onderzoek je de werking van de armbuigspier en dit kun je verwerken in een onderzoeksblad.
Stap 5 Na het lezen van de tekst kun je de oefening over de verschillende typen spieren maken.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippenlijst   Hier vind je de kennisbanken en de begrippen die bij deze opdracht horen.
Diagnostische toets Hier vind je een diagnostische toets om je kennis te testen.
Eindopdracht Hier vind je een kruiswoordpuzzel als eindopdracht.
Terugkijken Hier kijk je terug op de opdracht.


Benodigdheden

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.

Aan de slag

Stap 1: Beenverbindingen

Bestudeer uit de Kennisbank Biologie het onderdeel Beenverbindingen:

Beenverbindingen en gewrichten

Klik door de animaties en beantwoord daarmee de volgende vraag.

Stap 2: Spieren

Bekijk nu uit de Kennisbank Biologie het onderdeel Spieren:

Spieren

 

Maak de volgende sleepoefening.

Stap 3: Armspieren

In de Kennisbank Spieren ging een deel over de armspieren.
Bekijk de video over gewichtheffen. Let vooral op haar armspieren.

Beantwoord nu de vragen:

Stap 4: Practicum armbuigspier

Bovenarm opmeten.

Je gaat onderzoeken hoe de dikte van je armbuigspier verandert.
Hiervoor ga je de spier in je arm aanspannen en weer ontspannen.
Je vergelijkt je linker- en je rechterarm.
Daarna vergelijk je jouw resultaten met de resultaten van een aantal klasgenoten.

  • Download het Practicum armbuigspier.
  • Maak een kopie van het werkblad in je eigen omgeving (Bestand - Een kopie maken...)
    of download het werkblad (Bestand - Downloaden als).
  • Lees het werkblad helemaal door.
  • Leg de spullen klaar die je nodig hebt.
  • Ga samen met een klasgenoot aan het werk.
  • Vul de resultaten in in de tabel.
  • Geef daarna antwoord op de vragen onderaan het werkblad.

Vergelijk jullie resultaten met die van klasgenoten.

Stap 5: Typen spieren

Lees de tekst. Beantwoord daarna de vragen.

Bewegen als je dat zelf wilt
De spieren die je armen, benen, gezicht, hoofd en lichaam bewegen zijn ‘willekeurige’ spieren.
Dit betekent dat ze alleen maar werken als jij dat wilt.
Je moet er vaak goed bij nadenken welke spieren je nodig hebt als je voor het eerst iets doet.
Bijvoorbeeld toen je leerde fietsen: je moest leren om tegelijkertijd te trappen, te sturen en je evenwicht te bewaren. Pas na veel oefening kon je fietsen en je willekeurige spieren gebruiken zonder er steeds bij na te denken.
Als je deze spieren onder de microscoop bekijkt, zie je dwarse streepjes.
Daarom heten de willekeurige spieren ook wel dwarsgestreepte spieren.

Spieren die vanzelf werken
Een deel van je spieren werkt vanzelf. Je hoeft er niet over na te denken om ze te besturen.  
Ze zitten bijvoorbeeld in je darmen en je bloedvaten. Het zijn ‘onwillekeurige’ spieren, ofwel gladde spieren. Als je deze spieren onder de microscoop bekijkt, zie je geen dwarsstreepjes. Dit soort spieren werkt automatisch: niemand hoeft te leren het voedsel door de darmen te vervoeren.

Eén spier is nooit moe
Het hart is eigenlijk één grote spier: de hartspier.
Elke keer als de hartspier samentrekt, wordt er bloed uit het hart geperst.
De hartspier werkt dag en nacht en wordt nooit moe.
De hartspier heeft wel dwarse streepjes, maar lijkt in zijn werking meer op gladde spieren.

Maak nu de volgende oefening.

Afsluiting

Begrippenlijst

Beenverbindingen

Spieren
Aanhechtingsplaats
Dit is de plaats waar een pees aan het bot vastzit.
Beenverbindingen
Verbindingen tussen botten.

Gewrichten
Een gewricht is een verbinding tussen twee botten die beweging mogelijk maakt.
Gewrichtskapsel
Het gewrichtskapsel verbindt de twee losse botten waaruit het gewricht bestaat met elkaar.
Gewrichtskogel
De gewrichtskogel is één van de twee hoofdonderdelen van een kogelgewricht.
Gewrichtskom
De gewrichtskom is één van de twee hoofdonderdelen van een kogelgewricht.
Gewrichtssmeer
Gewrichtssmeer zorgt ervoor dat het gewricht soepel kan bewegen.
Gewrichtsverbindingen
Verbindingen bestaande uit gewrichten die botbewegingen mogelijk maken.
Kapselbanden
Kapselbanden houden een gewricht op zijn plaats.
Kogelgewricht
Hiermee zijn bewegingen in verschillende richtingen mogelijk (schouder).
Kraakbeenverbindingen
Verbindingen die voor buigmogelijkheden zorgen, zoals bij de ruggenwervel.
Naadverbindingen
Stevige en dichte verbinding die wordt gevormd door naden, zoals bij de schedel.
Pees
Verbinding tussen een spier en een bot.
Rolgewricht
Hierbij draaien twee botstukken om elkaar heen (onderarm).
Scharniergewricht
Hiermee zijn bewegingen in één richting mogelijk (knie).
Spierstelsel
Orgaanstelsel bestaande uit spieren, die in samenwerking met het zenuwstelsel en het skelet ervoor zorgen dat je kunt bewegen.
Vergroeide botten
Botten die met elkaar vergroeid zijn, zoals de botten van het heiligbeen.

Om deze opdracht af te sluiten kun je een kruiswoordpuzzel en een diagnostische toets maken om je kennis te testen.

Eindopdracht

In deze eindopdracht maak je een kruiswoordpuzzel.
Bij het maken van de kruiswoordpuzzel let je op de volgende dingen:

  • Zorg dat je minimaal 8 vragen verzint.
  • De vragen moeten gaan over de stof die je hebt geleerd in deze opdracht.
  • De vragen moeten horizontaal (van links naar rechts) en
    verticaal (van boven naar beneden) staan.
  • Zorg dat het raster overzichtelijk is. Kleur de vakjes die niet worden gebruikt in.
  • Maak één lege kruiswoordpuzzel die een klasgenoot in kan vullen.
  • Maak één ingevulde kruiswoordpuzzel die als
    antwoordmodel kan dienen.

Klaar?
Ben je klaar? Laat dan een klasgenoot je kruiswoordpuzzel invullen.
Vraag ook om tips.
Pas zo nodig nog wat dingen aan.

Beoordeling
Bij het beoordelingen van je kruiswoordpuzzel let je docent op de volgende punten:

  • Zijn er 10 vragen bedacht?
  • Passen de antwoorden op de vragen in het raster van de kruiswoordpuzzel?
  • Kloppen de antwoorden op het antwoordmodel?
  • Ziet het geheel er netjes en verzorgd uit?

 

Kruiswoordpuzzel maken

Bij een kruiswoordpuzzel vul je de letters van woorden in vakjes in.  

 

D-toets

Test je kennis. Maak de diagnostische toets.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Vind je het een goede intro om de opdracht mee te beginnen?
    Waarom wel of waarom niet?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Vond je de eindopdracht te moeilijk of te makkelijk? Vond je het lastig dat je de eindopdracht alleen moest doen?

  • Het arrangement Bewegen vmbo-b12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 15:17:13
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor basisberoepsgerichte leerweg, leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Blessures'. Het onderwerp van deze les is: Bewegen. Hierbij leer je soorten gewrichten te onderscheiden en hoe het bewegingsstelsel functioneert aan de hand van botten, spieren en gewrichten.
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, bewegen, bewegingsstelsel, biologie, blessures, botten, gewrichten, spieren, stercollectie, vmbo-b12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Bodybuilding

    Spieren

    D-toets Bewegen

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van