In de tweede helft van de middeleeuwen ontstonden enkele grote, centraal geleide rijken. Omdat in deze tijd de kerk een belangrijke rol speelde in het leven had ook de paus veel macht. Soms leidde dat tot conflicten. In deze opdracht kijk je naar één van deze conflicten.
Daarnaast gaat deze opdracht over de kruistochten: de strijd tegen de moslims.
Kijk naar de volgende video over de machtsverdeling tussen de vorsten en de pausen. Ontstaat er in de middeleeuwen een scheiding tussen kerk en staat?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
in eigen woorden uitleggen wat de Investituurstrijd was.
vertellen wanneer de Investituurstrijd plaatsvond.
motiveren waarom er kruistochten waren.
argumenteren waarom de paus opriep om op kruistocht te gaan.
in een schema aangeven hoeveel kruistochten er waren en in welke periode ze plaatsvonden.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de Kennisbank 'Investituurstrijd' kun je vragen beantwoorden over de strijd tussen de vorsten en de kerk.
Stap 2
Je kunt de inhoud van een middeleeuwse wet begrijpen en plaatsen in de Investituurstrijd.
Stap 3
Je kunt kathedralen herkennen en vertellen waaraan je een middeleeuwse kathedraal kunt herkennen.
Stap 4
Je kunt begrippen koppelen aan het onderwerp van deze opdracht en je antwoord motiveren.
Stap 5
Je bestudeert de Kennisbank 'Kruistochten' en kunt hier vragen over beantwoorden.
Stap 6
Je kunt het aantal kruistochten, de jaartallen en de successen in een schema verwerken.
Stap 7
Je kunt beschrijven welke invloed kruistochten hadden over (jaar)markten in de steden.
Stap 8
Je kunt de informatie uit een video over de kruistochten informatie halen en deze bespreken met klasgenoten.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippenlijst die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een mindmap over kruistochten.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Investituurstrijd
Paus Gregorius VII
De christelijke wereld in de middeleeuwen viel ongeveer samen met het grondgebied van Europa. De paus stond aan het hoofd van de christelijke kerk.
Omdat de kerk een belangrijke rol speelde in het leven had de paus veel macht. Toch was die macht niet altijd even vanzelfsprekend. Ook de koningen hadden veel macht en kregen soms ruzie met de paus.
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis de pagina's over het onderdeel:
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De kerk speelde een belangrijke rol in het leven van de middeleeuwers.
Dat kun je onder andere afleiden uit het grote aantal kathedralen dat werd gebouwd.
Tussen 1100 en 1500 werden vijfhonderd kathedralen, ontelbare kerken en (nonnen)kloosters gebouwd.
Stap 4: Woordenwolk
Stap 5: Kruistochten
Bestudeer nu uit de Kennisbank geschiedenis het onderdeel over de kruistochten.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bij een debat hebben twee of meer mensen een verschillende mening over een onderwerp. Deze standpunten worden helder in beeld gebracht door argumenten voor het eigen standpunt te geven, of door de argumenten van de ander met tegenargumenten te bestrijden.
Paus Gregorius VII
Het streven van Gregorius VII naar absolute macht binnen Kerk en maatschappij stond in dienst van een religieus doel. Hij was voorstander van een maatschappij die in alle facetten was doordrongen van het christelijke geloof. Hij wordt gezien als een belangrijk kerkhervormer die de Kerk terug wilde brengen naar zijn geestelijke idealen.
Hendrik IV
Koning Hendrik IV was de grote tegenspeler van het pauselijk gezag van Gregorius VII. In 1075 kwam het tot een uitbarsting. De koning had zich vergist in de macht en status van de paus. De in het nauw gedreven koning koos eieren voor zijn geld en onderwierp zich in 1077 aan de paus.
Paus
De hoogste gezagsdrager van de Rooms-Katholieke Kerk.
Bisschop
De leider van een kerkelijk gebied. Een bisschop trouwde niet en had geen wettige opvolgers.
Investituurstrijd
Een machtsstrijd tussen de Duitse vorst en de paus. Deze strijd ging over wie de bisschoppen mocht benoemen.
Kruistochten
Kruistochten zijn tochten van legers uit West-Europa in de 12e en 13e eeuw met als doel de heilige plaatsen in het Heilige Land te bevrijden van de Mohammedanen.
Tegenpaus
Een uit protest verkozen katholieke kerkleider.
Traditie
Een gebruik of gewoonte die van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets 'Kerk en staat'.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Als je kiest voor eindopdracht B ga je een mindmap maken.
Je gaat nu zelf een mindmap maken.
Zoek op internet een tekst van ongeveer 200 woorden die gaat over de kruistochten.
Maak op basis van deze tekst een mindmap.
Zie hieronder hoe je een mindmap maakt.
Beoordeling
Je docent beoordeelt de mindmap op inhoud en vormgeving.
Het moet duidelijk zijn dat de mindmap gaat over de strijd tussen kerk en staat.
En de mindmap moet er goed verzorgd uitzien.
Klaar?
Laat de woordenwolk beoordelen door je docent.
Het arrangement Kerk en staat - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 1. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Kerk en staat. In de tweede helft van de Middeleeuwen ontstonden enkele grote, centraal geleide rijken. In deze tijd speelde de kerk een belangrijke rol. Daardoor had de paus veel macht. Soms leidde dat tot conflicten. Daarnaast worden de kruistochten besproken: de strijd tegen de moslims. Het materiaal bespreekt de strijd tussen vorst en paus over wie de macht had. Dit heet de investituurstrijd. Dit speelde voornamelijk in (begin van) de 11de eeuw. Daarnaast komt het onderwerp kruistochten aanbod waar besproken wordt waarom deze er waren, waarom de paus opriep om op kruistocht te gaan en wanneer de kruistochten plaatsvonden. Begrippen binnen dit les zijn: Paus Gregorius VII, Hendrik IV, bisschop, tegenpaus en traditie
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Strijd tussen kerk en staat;
Geschiedenis;
De tijd van steden en staten (1000 - 1500);
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 1. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Kerk en staat. In de tweede helft van de Middeleeuwen ontstonden enkele grote, centraal geleide rijken. In deze tijd speelde de kerk een belangrijke rol. Daardoor had de paus veel macht. Soms leidde dat tot conflicten. Daarnaast worden de kruistochten besproken: de strijd tegen de moslims. Het materiaal bespreekt de strijd tussen vorst en paus over wie de macht had. Dit heet de investituurstrijd. Dit speelde voornamelijk in (begin van) de 11de eeuw. Daarnaast komt het onderwerp kruistochten aanbod waar besproken wordt waarom deze er waren, waarom de paus opriep om op kruistocht te gaan en wanneer de kruistochten plaatsvonden. Begrippen binnen dit les zijn: Paus Gregorius VII, Hendrik IV, bisschop, tegenpaus en traditie
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Investituurstrijd
Kruistochten
Kerk en staat
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
In de tweede helft van de middeleeuwen ontstonden enkele grote, centraal geleide rijken. Omdat in deze tijd de kerk een belangrijke rol speelde in het leven had ook de paus veel macht. Soms leidde dat tot conflicten. In deze opdracht kijk je naar één van deze conflicten.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Benodigdheden
Als je kiest voor eindopdracht B ga je een mindmap maken.
Intro
