Rond het jaar 1000 deden zich enkele veranderingen voor die invloed hadden op het leven van de middeleeuwse mens. In de landbouw zorgden uitvindingen ervoor dat er meer voedsel geproduceerd kon worden.
Hierdoor kon de bevolking groeien en hoefde niet meer iedereen in de landbouw te werken. In deze opdracht staan de ontwikkelingen in de landbouw centraal.
Kijk naar de volgende video. Welke uitvindingen in de landbouw zorgden voor de verandering?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
vier uitvindingen/verbeteringen in de landbouw beschrijven waardoor het beschikbare land werd vergroot en efficiënter werd gebruikt, waardoor de opbrengst toenam.
in eigen woorden uitleggen dat de veranderingen in de landbouw tot gevolg hadden dat de bevolking kon groeien en dat niet langer iedereen in de landbouw hoefde te werken.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je kunt uit de Kennisbank 'Ontwikkelingen in de landbouw' de informatie bestuderen en hier vragen over beantwoorden.
Stap 2
Je kunt de Kennisbank 'Drieslagstelsel' en de introductie van de risterploeg bestuderen en dit aan een klasgenoot uitleggen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B kun je vier A4-posters maken met afbeeldingen van uitvindingen/verbeteringen in de landbouw.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht
Benodigdheden
Materiaal voor het maken van de posters.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Landbouw
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis het onderdeel over de ontwikkelingen in de landbouw.
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis in het onderdeel over de ontwikkelingen in de landbouw het onderdeel over het Drieslagstelsel en over de Risterploeg.
Betere landbouwtechnieken In de tijd van de steden en staten werden de landbouwmethoden verbeterd. Grotere productie leidde tot overschotten, die vervolgens weer verkocht konden worden, waardoor er markten ontstonden.
Drieslagstelsel
Boeren verdeelden hun grond in drie stukken in plaats van twee. Ze teelden meerdere gewassen en lieten telkens een stuk grond braak liggen.
Overschotten
Overschotten in de landbouw leverden nieuwe mogelijkheden op voor de handel. De landbouwproducten die de mensen zelf niet nodig hadden konden nu verhandeld worden.
Bevolkingsgroei
De bevolking groeide doordat er voldoende voedsel aanwezig was.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets over deze opdracht.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Rond het jaar 1000 vinden er vier uitvindingen/verbetering in de landbouw plaats die er voor zorgen dat de opbrengsten in de landbouw toenemen en dat er minder mensen in de landbouw hoeven te werken:
gebruik van het paard
gebruik van de keerploeg
ontginningen
drieslagstelsel
Maak nu samen met een klasgenoot vier A4-posters. Op iedere poster bespreek je één uitvinding/verbetering. Natuurlijk zorgen jullie voor passende afbeeldingen.
Beoordeling
Jullie krijgen een goede beoordeling voor jullie postertjes als:
er op iedere poster één uitvinding/verbetering in de landbouw besproken wordt.
de posters origineel zijn.
de posters met zorg gemaakt zijn.
de posters op tijd worden ingeleverd.
Klaar?
Laat de posters beoordelen door jullie docent.
Op een informatieve poster kun je laten zien wat de belangrijkste delen van de lesstof zijn. Ook kun je weergeven hoe bepaalde delen zich tot elkaar verhouden.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kon je al veel informatie uit de video halen?
Zou je na het kijken van de video al de leerdoelen kunnen halen?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je uitleggen wat het gevolg is van de veranderingen in de landbouw?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Welke stap kostte de meeste tijd?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Heb je gekozen voor de toets of de posters?
Houd je bij je keuze ook rekening met het feit dat je de ene opdracht alleen moet doen en bij de andere opdracht samen moet werken?
Het arrangement Ontwikkelingen landbouw - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 1. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Ontwikkelingen landbouw. Rond het jaar 1000 vonden er veranderingen in de landbouw plaats. Nieuwe uitvindingen zorgden ervoor dat er meer voedsel geproduceerd kon worden. Dit waren bijvoorbeeld de risterploeg, gebruik van het paard en het drieslagstelsel. Meer voedsel zorgde voor een voedseloverschot en dit overschot kon verkocht worden, wat zorgde voor het ontstaan van markten. Hierdoor nam het aantal mensen toe en konden er steden ontstaan. In deze steden werden nieuwe type bouwkunst bij kastelen en kerken.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Strijd tussen kerk en staat;
Geschiedenis;
De tijd van steden en staten (1000 - 1500);
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 1. Dit is tijdvak 4 met het onderwerp: Ontwikkelingen landbouw. Rond het jaar 1000 vonden er veranderingen in de landbouw plaats. Nieuwe uitvindingen zorgden ervoor dat er meer voedsel geproduceerd kon worden. Dit waren bijvoorbeeld de risterploeg, gebruik van het paard en het drieslagstelsel. Meer voedsel zorgde voor een voedseloverschot en dit overschot kon verkocht worden, wat zorgde voor het ontstaan van markten. Hierdoor nam het aantal mensen toe en konden er steden ontstaan. In deze steden werden nieuwe type bouwkunst bij kastelen en kerken.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Eindtoets Ontwikkelingen landbouw
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.