In de tijd van monniken en ridders (de middeleeuwen) was er sprake van een standenmaatschappij: de bevolking was opgedeeld in verschillende groepen die elk hun eigen rechten en plichten hadden. In deze opdracht onderzoek je deze standenmaatschappij. Je kijkt vooral naar één speciaal kenmerk van de standenmaatschappij, het feodalisme of het feodale leenstelsel.
Hieronder zie je een video waarin het feodale leenstelsel wordt uitgelegd.
Zorg dat je na de video kan vertellen wie bovenaan en wie onderaan in het leenstelsel stonden.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
in eigen woorden uitleggen hoe het feodale leenstelsel werkte.
illustreren dat het leenstelsel de basis van het bestuur vormde.
de verschillen en overeenkomsten tussen het feodale leenstelsel en hofcultuur vastleggen in een schema.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je kunt na het lezen van de Kennisbank en het kijken van twee video's vragen beantwoorden over het feodale leenstelsel.
Stap 2
Je kunt aangeven hoe de standen procentueel verdeeld zijn.
Stap 3
Je kunt aangeven welke eed hoort bij welke stand.
Stap 4
Je kunt aangeven welk recht horigen wel hadden in het standenstelsel.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij de opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B geef je de verhoudingen binnen de standen weer in een piramide.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
-
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: Het feodalisme
Bestudeer uit de Kennisbank geschiedenis het volgende onderdeel:
Bekijk de volgende video over Karel de Grote.
Waarom wordt Karel de Grote de vader van Europa genoemd? Deze vraag kun je beantwoorden na het kijken.
(Kijk van 3:40 tot 4:47 min.)
Bekijk nu de volgende video over de drie standen. Waarom geloofden de mensen in de standenmaatschappij?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Leenstelsel – feodale stelsel
Karel deelde zijn rijk op in delen, die edelen en bisschoppen namens hem bestuurden. Het feodalisme of leenstelsel ontstond vanaf de negende eeuw, was een politiek stelsel en manifesteerde zich op continentaal, Europees niveau.
Leenheren
Die bestuurders kregen het gebied in leen van de keizer: de keizer was de leenheer en de bestuurders waren leenmannen of vazallen.
Leenmannen / vazallen
De leenmannen kregen een gebied in leen van hun leenheer.
Drie standen
In de tijd van monniken en ridders ontwikkelden zich drie maatschappelijke standen: de geestelijkheid, de adel en de boeren.
Geestelijkheid, eerste stand
Geestelijken traden ook op als bestuurders en kregen grote invloed op het dagelijks leven van de mensen.
Adel, tweede stand
De adel (de heren, de leenmannen) ontwikkelde zich tot een erfelijke stand.
Boeren, derde stand
Boeren (de werkers op het land), bezetten de derde stand.
Franken - Karel Martel
De Frankische koning Karel Martel was de eerste vorst die op deze manier grond als leen aan zijn krijgsheren toevertrouwde.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een piramide.
Het feodalisme in de middeleeuwen wordt soms voorgesteld als een piramide.
Teken zelf een piramide zoals hieronder en zet de verschillende leenheren/leenmannen op de juiste plaats in de piramide.
Zet de landbouwbevolking (boeren en horigen) ook in de piramide.
Geef in de piramide met pijlen aan wie van wie afhankelijk is.
Zoek bij iedere laag in de piramide een passende afbeelding.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor je piramide als:
duidelijk wordt uitgelegd hoe het leenstelsel in elkaar zit.
je piramide met zorg gemaakt is.
je piramide op tijd klaar is.
Klaar?
Laat je piramide en afbeeldingen beoordelen door je docent.
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Vond je het prettig om de video aan het begin van de opdracht te zien?
Kon je na het kijken van de video al aangeven wat de volgorde van het leenstelsel was?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Lukt het je om het feodale leenstelsel uit te leggen?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Is het gelukt om de opdracht binnen die tijd af te krijgen?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Vond je het fijn om de opdracht alleen te doen?
Heb je gekozen voor de toets of de piramide? Was je blij met de keuze die je gemaakt hebt?
Het arrangement Feodalisme - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo leerjaar 1. Dit is tijdvak 3 met het onderwerp Feoladisme. In de tijd van monniken en ridders (de middeleeuwen) was er een standenmaatschappij. Dat betekent dat de bevolking was opgedeeld in verschillende groepen die elk hun eigen rechten en plichten hadden. Het materiaal bespreekt deze standenmaatschappij en een speciaal kenmerk daarvan: het feodalisme of het feodale leenstelsel. Dit is het systeem waarbij de koning het land onderverdeeld in kleinere stukken land. Die stukken land werden geregeerd door krijgsheren (vazallen) en zij zorgden voor opbrengst en wapenuitrusting voor dit land. Er waren verschillende groepen mensen zoals ridders, monikken, boeren, leenleren, leenmannen, achterleenmannen en achter-achterleenmannen. Begrippen die bij deze les horen zijn: Leenstelsel, drie standen, geestelijkheid - eerste stand, boeren - derde stand, adel - tweede stand en Franken - koning Martel.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
De tijd van monniken en ridders (500 - 1000);
Feodale stelsel;
Hofstelsel en horigheid;
Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, drie standen, feodalisme, franken, geschiedenis, hv123, krijgsheren - vazallen, opbrengst en oorlog, standenmaatschappij, stercollectie
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo leerjaar 1. Dit is tijdvak 3 met het onderwerp Feoladisme. In de tijd van monniken en ridders (de middeleeuwen) was er een standenmaatschappij. Dat betekent dat de bevolking was opgedeeld in verschillende groepen die elk hun eigen rechten en plichten hadden. Het materiaal bespreekt deze standenmaatschappij en een speciaal kenmerk daarvan: het feodalisme of het feodale leenstelsel. Dit is het systeem waarbij de koning het land onderverdeeld in kleinere stukken land. Die stukken land werden geregeerd door krijgsheren (vazallen) en zij zorgden voor opbrengst en wapenuitrusting voor dit land. Er waren verschillende groepen mensen zoals ridders, monikken, boeren, leenleren, leenmannen, achterleenmannen en achter-achterleenmannen. Begrippen die bij deze les horen zijn: Leenstelsel, drie standen, geestelijkheid - eerste stand, boeren - derde stand, adel - tweede stand en Franken - koning Martel.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Het feodalisme
Feodalisme
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.