Rond 800 v.Chr. ontstond in Griekenland een beschaving die zelfs vandaag nog veel invloed heeft.
In deze opdracht leer je wie de oude Grieken waren, waar ze woonden, hoe ze dachten over het bestuur en over de mens, de wereld en de goden.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
in eigen woorden uitleggen waarom Griekenland geen eenheidsstaat was.
illustreren hoe en waarom de Grieken zich vanuit hun stadstaten hebben verspreid over een groot gebied.
in eigen woorden beschrijven wanneer en hoe een democratie ontstond in Athene.
ordenen wat de oorzaken en gevolgen waren van de spanningen tussen Sparta en Athene.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de kennisbank en het bekijken van de video's kun je vragen beantwoorden over de verschillende poleis in de Griekse oudheid.
Stap 2
Je kunt de informatie die je hebt gelezen in stap 1 toepassen in stap 2.
Stap 3
Je kunt een vraag beantwoorden over de kolonisatie van de Grieken.
Stap 4
Na het lezen van de kennisbank en het kijken van een video kun je vragen beantwoorden over de polis Athene.
Stap 5
Je kunt een sleepvraag maken over de democratie in Athene.
Stap 6
Je kunt na het lezen en kijken van informatie ordenen wat de oorzaken en gevolgen waren van de spanningen tussen Athene en Sparta.
Stap 7
Je maakt kennis met de filosofen Plato, Aristoteles en Socrates. Daarna kun je vragen over deze filosofen beantwoorden.
Stap 8
Je kunt de bronnen over Perikles vergelijken en toetsen op hun betrouwbaarheid.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een eindproduct naar keuze waarmee je de antieke Griekse beschaving in beeld brengt.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Voor het maken van deze opdracht heb je nodig:
Eindproduct B: een pen, kleurpotloden, (ruitjes)papier, schaar, lijm, .... voor het maken van het eindproduct.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Aan de slag
Stap 1: De Poleis
In het gebied dat nu Griekenland heet, ontstond tussen 800 en 500 jaar v.Chr. een grote hoeveelheid stadstaten (polis = stadstaat, poleis = meervoud ), zo’n 700 in totaal. De machtigste stadstaten waren Athene en Sparta.
De macht in een stadstaat lag meestal bij enkele adellijke families. In enkele poleis waren ook volksvergaderingen waaraan alle mannen mochten deelnemen. Die vorm van inspraak legde de basis voor de moderne democratie. Het gebied van de Griekse poleis werd later deel van het Romeinse Rijk. De Romeinen namen veel van de Griekse cultuur over.
Kijk nu de volgende video. Welke invloeden uit de Griekse oudheid kom je tegen in onze cultuur?
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Maak onderstaande tekst compleet door de woorden die naast de tekst staan naar de juiste plaats in de tekst te slepen.
Stap 6: Sparta vs. Athene
Bekijk de video over de Opvoeding in Sparta. Lees voor het kijken de vragen van de opdracht door zodat je weet waar je tijdens het kijken op moet letten.
Bestudeer nu in de Kennisbank geschiedenis de informatie over de vele oorlogen en de verschillen tussen Athene en Sparta.
Socrates ziet men wel als ‘de bron van wijsheid’. Hij was de eerste die de mens centraal stelde als onderwerp van de westerse filosofie. Hij spoorde mensen aan om zelf na te denken en niet domweg op het oordeel van anderen af te gaan.
De Griekse filosoof Plato wilde eigenlijk politicus worden. Maar uiteindelijk trad hij in de
voetsporen van zijn leermeester Socrates. Zijn grootste erfenis: de ideeënleer.
Aristoteles was een Griekse filosoof die met zijn ideeën heel belangrijk is geweest voor niet
alleen de filosofie, maar ook de wiskunde, biologie, kunst en politiek. Zijn leermeester was
Plato, een andere belangrijke filosoof uit de Oudheid.
Perikles (495-429 v. Chr.) was een belangrijk staatsman in de Atheense stadstaat.
Hij stond bekend om zijn welsprekendheid en zijn democratische ideeën.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat een eindproduct maken waarmee je (een aspect van) de antieke Griekse beschaving in beeld brengt.
Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt. Kijk voor ideeën eventueel in de gereedschapskist hieronder.
Heb je een eindproduct gekozen? Overleg dan even met je docent of hij het eens is met je keuze. Spreek met je docent ook af hoe het eindproduct beoordeeld gaat worden en wanneer je het eindproduct moet inleveren.
Tip:
Maak een kruiswoordpuzzel of een woordzoeker met daarin woorden die te maken hebben met de antieke Griekse beschaving.
Houd een interview met een docent Grieks op je school.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
Het eindproduct een goed beeld geeft van (een aspect) van de antieke Griekse beschaving.
Het eindproduct met zorg gemaakt is.
Het eindproduct op tijd klaar is.
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kon je de juiste namen vinden? Weet je inmiddels nog meer namen die
een link hebben met de Griekse oudheid?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Weet je alles over de Griekse beschaving?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Als je hebt gekozen voor eindopdracht A: vond je de vragen in de toets goed aansluiten bij de opdracht?
Als je hebt gekozen voor eindopdracht B: vind je het prettig dat je de vrije hand hebt in je eindopdracht of volg je liever een vast stappenplan?
Het arrangement Griekse beschaving - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo voor leerjaar 1. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp Griekse beschaving. Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo voor leerjaar 1. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp Griekse beschaving. In het oude Griekenland ontstonden tussen 800 en 500 v.Chr. zo'n 700 stadstaten, waarvan Athene en Sparta de machtigste waren. De meeste stadstaten werden geregeerd door adellijke families, maar sommige hadden volksvergaderingen die inspraak boden aan alle mannen. Vrouwen, slaven en mensen van buiten Athene hadden geen stemrecht. De mensen met stemrecht waren vaak ''nieuwe rijken'' en zij kozen aan de hand van volksvergaderingen en koos 10 leiders voor het legen en vloot. Het dagelijkse bestuur was in handen van een wisselende groep van 50 leden. Dit legde de basis voor de moderne democratie. De Griekse poleis werden later opgenomen in het Romeinse Rijk, dat veel aspecten van de Griekse cultuur overnam. Athene had een sterke militaire en handelsvloot en stichtte vele koloniën. Sparta daarentegen werd geregeerd door een oligarchie/aristocratie, waarbij het dagelijkse bestuur in handen was van enkele notabelen. Sparta was gericht op oorlog en verovering, had een sterk leger en geen koloniën. De cultuur van Sparta was minder ontwikkeld en draaide vooral om discipline, vechten en fysieke kracht. De oude Grieken hadden een mythologische verklaring voor de wereld en geloofden dat de goden alles beheersten. Later gingen ze ook andere verklaringen zoeken en werden er wetenschappelijke disciplines ontwikkeld, zoals filosofie. Socrates, Plato en Aristoteles waren belangrijke filosofen uit die tijd. De democratie in Athene had ook invloed op het onderwijs en het belang van debatteren en argumenteren werd benadrukt. Het oude Griekenland bestond uit ongeveer 700 onafhankelijke stadstaten, met elk hun eigen bestuur. De stadstaten hadden overeenkomsten op het gebied van taal, godsdienst, onderwijs, wetenschap en kunst. De Olympische Spelen waren een uiting van de verbondenheid tussen de stadstaten. Oorlogen en emigratie leidden tot de stichting van Griekse koloniën en de verspreiding van de Griekse cultuur.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Van een mythologische naar een rationeel wetenschappelijke verklaring van de wereld;
Burgerschap en wetenschappelijk denken in de Griekse stadstaat;
Kenmerken van een democratie;
Geschiedenis;
De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v C - 500 n C);
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo voor leerjaar 1. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp Griekse beschaving. Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo voor leerjaar 1. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp Griekse beschaving. In het oude Griekenland ontstonden tussen 800 en 500 v.Chr. zo'n 700 stadstaten, waarvan Athene en Sparta de machtigste waren. De meeste stadstaten werden geregeerd door adellijke families, maar sommige hadden volksvergaderingen die inspraak boden aan alle mannen. Vrouwen, slaven en mensen van buiten Athene hadden geen stemrecht. De mensen met stemrecht waren vaak ''nieuwe rijken'' en zij kozen aan de hand van volksvergaderingen en koos 10 leiders voor het legen en vloot. Het dagelijkse bestuur was in handen van een wisselende groep van 50 leden. Dit legde de basis voor de moderne democratie. De Griekse poleis werden later opgenomen in het Romeinse Rijk, dat veel aspecten van de Griekse cultuur overnam. Athene had een sterke militaire en handelsvloot en stichtte vele koloniën. Sparta daarentegen werd geregeerd door een oligarchie/aristocratie, waarbij het dagelijkse bestuur in handen was van enkele notabelen. Sparta was gericht op oorlog en verovering, had een sterk leger en geen koloniën. De cultuur van Sparta was minder ontwikkeld en draaide vooral om discipline, vechten en fysieke kracht. De oude Grieken hadden een mythologische verklaring voor de wereld en geloofden dat de goden alles beheersten. Later gingen ze ook andere verklaringen zoeken en werden er wetenschappelijke disciplines ontwikkeld, zoals filosofie. Socrates, Plato en Aristoteles waren belangrijke filosofen uit die tijd. De democratie in Athene had ook invloed op het onderwijs en het belang van debatteren en argumenteren werd benadrukt. Het oude Griekenland bestond uit ongeveer 700 onafhankelijke stadstaten, met elk hun eigen bestuur. De stadstaten hadden overeenkomsten op het gebied van taal, godsdienst, onderwijs, wetenschap en kunst. De Olympische Spelen waren een uiting van de verbondenheid tussen de stadstaten. Oorlogen en emigratie leidden tot de stichting van Griekse koloniën en de verspreiding van de Griekse cultuur.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
Benodigdheden
In het gebied dat nu Griekenland heet, ontstond tussen 800 en 500 jaar v.Chr. een grote hoeveelheid stadstaten (polis = stadstaat, poleis = meervoud ), zo’n 700 in totaal. De machtigste stadstaten waren Athene en Sparta.
Je gaat een eindproduct maken waarmee je (een aspect van) de antieke Griekse beschaving in beeld brengt.
Intro
