In 1917 vond in Rusland een revolutie plaats waardoor Rusland communistisch werd.
De communisten wilden de ideeën van Karl Marx in praktijk brengen.
Wat kan ik straks?
Leerdoelen
Na deze opdracht kun je:
omschrijven hoe Karl Marx dacht over het socialisme.
het verschil tussen het socialisme en het communisme beschrijven.
uitleggen wat de communisten die in opstand kwamen wilden bereiken met de Russische Revolutie.
iets vertellen over de opkomst van het socialisme in Nederland.
twee Nederlandse socialisten herkennen uit het begin van de 20ste eeuw.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leest over het socialisme en later het communisme in Rusland. Je bestudeert twee Kennisbankpagina's en maakt een oefening.
Stap 2
Je leest over het ontstaan van de Russische Revolutie en bekijkt een video. Daarna beantwoord je vragen en bespreekt de antwoorden met je klasgenoot.
Stap 3
Je leert over het ontstaan van het socialisme in Nederland. Je herkent twee socialistische personen door het lezen van hun verhaal.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippen gaan over de periode van de Russische Revolutie.
Eindopdracht
Jullie maken een eindopdracht naar keuze over een politieke leider uit die periode.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 1 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Socialisten en communisten
Kanon uit de tsarentijd voor het Kremlin.
Rond 1900 is Rusland een land met aan het hoofd de almachtige tsaar Nicolaas II.
Onder leiding van de tsaar doet het land ook mee aan de Eerste Wereldoorlog, maar dat is geen succes. Rusland verliest de oorlog en in 1917 wordt de tsaar afgezet.
Er kwam een democratische regering in Rusland met liberalen en sociaaldemocraten.
Bestudeer in de Kennisbank geschiedenis de volgende pagina.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de Kennisbank in stap 1 heb je kunnen lezen dat er in februari 1917 opstanden en stakingen uitbraken in Rusland.
De grote armoede, het dramatische verloop van de oorlog en een tsaar die niets wilde veranderen maakten dat mensen in verzet kwamen.
Het leger gebruikte geen geweld tegen de opstandelingen. Veel soldaten sloten zich zelfs aan bij het verzet tegen de tsaar.
Bekijk de video van SchoolTV over de Russische revolutie. Beantwoord daarna de vragen.
Stap 3: Nederlandse socialisten
In de vorige stappen heb je kunnen lezen over het socialisme in Rusland in de periode rond 1900.
Over de opkomst van het socialisme in Nederland lees je op de volgende twee pagina's van de Kennisbank geschiedenis.
Je ziet hier twee verhalen, verteld door twee bekende Nederlandse socialisten.
Aan jou de opdracht om uit te zoeken wie het zijn en de vragen te beantwoorden.
Heb je kunnen vinden om welke personen het gaat?
Agrarische samenleving
Rusland was rond 1900 een agrarische samenleving: het overgrote deel van de bevolking werkte in de landbouw.
Socialisme
Een politieke stroming die streeft naar gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en samenhorigheid. Deze stroming zette zich onder andere in voor betere arbeidsomstandigheden voor de arbeiders.
Karl Marx
Karl Marx (1818-1883) was een van de grondleggers van het socialisme. Hij was voor een klassenloze maatschappij: gelijkheid tussen mensen. Hij wilde dat de arbeiders mede-eigenaren van de fabrieken zouden worden. De werkomstandigheden voor de arbeiders zouden dan verbeteren en de opbrengst zou eerlijk verdeeld worden.
Sociaal-democraten
Een stroming binnen het socialisme. De sociaal-democraten zijn de gematigde socialisten, zij wilden hun ideaal via de politiek bereiken. Zij richtten politieke partijen op en probeerde de maatschappij 'van binnenuit' te veranderen. De sociaal-democraten zijn voor een verzorgingsstaat: de overheid maakt wetten die zorgt voor betere omstandigheden voor de arbeiders.
Communisme
Een stroming binnen het socialisme. De communisten zijn de radicale socalisten, zij dachten dat zij hun ideaal alleen via een revolutie konden bereiken. De arbeiders moesten in opstand komen tegen de fabriekseigenaren en er voor vechten dat de eigendommen eerlijk verdeeld zouden worden.
Arbeidsomstandigheden
Dit zijn de omstandigheden waarin een werknemer moet werken. In de 19e eeuw waren veel mensen van het platteland naar de steden getrokken om te werken in de fabrieken. De werkomstandigheden waren slecht: arbeiders maakten lange werkdagen, deden vies en gevaarlijk werk en kregen weinig betaald.
Tsarenfamilie
Rusland stond in de tijd van de agrarische samenleving onder het bewind van de tsarenfamilie. Deze tsaren stonden al eeuwen lang aan het hoofd van de regering. Zij voerden een conservatief beleid, dat wil zeggen dat zij op politiek gebied zo min mogelijk wilden veranderen.
Vladimir Lenin
Vladimir Lenin (1870-1924) was een Russisch revolutionair. Onder leiding van Lenin deden de communisten in het najaar van 1917 een staatsgreep. Onder zijn bewind kon iedere persoon verdacht worden van staatsgevaarlijke activiteiten en eindigen in een strafkamp of heropvoedingskamp.
De Russische Revolutie
In februari 1917 braken er in Rusland opstanden en stakingen uit. De grote armoede, het dramatische verloop van de oorlog en een tsaar die niets wilde veranderen maakten dat mensen in verzet kwamen. De opstand brak de macht van de tsaar en er werd een voorlopige regering gevormd. De communisten waren ontevreden over deze voorlopige regering en in het najaar van 1917 deden ze een staatsgreep. Onder leiding van Lenin vestigden ze in Rusland een communistisch bewind.
De Eerste Wereldoorlog
De Eerste Wereldoorlog brak in 1914 uit en duurde tot 1918. De oorlog ging tussen de geallieerden (het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland) en de Centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië). Aan het Oostfront vochten de Russen tegen de Duitsers. De strijd verliep dramatisch voor de Russen; het leger was te slecht bewapend.
Stalin
Stalin (1878-1953) was leider van Rusland tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Onder zijn bewind kon iedereen verdacht worden van staatsgevaarlijke activiteiten en eindigen in een strafkamp of heropvoedingskamp.
Vakbond
Een vakbond of vakvereniging is een organisatie die de individuele en collectieve belangen van aangesloten werknemers behartigt.
Politieke partij
Een politieke partij is een organisatie die bepaalde politieke standpunten inneemt en vertegenwoordigers heeft in het parlement (Eerste en Tweede Kamer), de provinciale staten of de gemeenteraad (gemeente). Die politici vertegenwoordigen namens hun partij de kiezers, die op hen gestemd hebben bij de verkiezingen.
Kiesrecht
Kiesrecht is het recht van een individu om te stemmen tijdens verkiezingen op een partij naar zijn of haar voorkeur, of om zich kandidaat te stellen (verkiesbaar) voor deelname aan een volksvertegenwoordiging.
Eindopdracht: eigen keuze
Karl Marx
In de vorige stappen heb je geleerd over verschillende politieke stromingen rond 1900, met name in Rusland.
In stap 3 heb je meer kunnen lezen op de opkomst van het socialisme in Nederland.
Als eindopdracht ga je wat meer informatie zoeken over een socialistisch of communistisch leider uit die tijd (rond 1900),
Dat kan iemand uit Rusland zijn, maar je mag ook kiezen voor een politieke bekendheid uit Nederland.
Je kunt deze opdracht samen met een klasgenoot doen. Jullie krijgen voor deze opdracht één uur de tijd.
Hoe jullie de eindopdracht vormgeven, mag je zelf bepalen. Een collage of poster kan een idee zijn.
Kijk voor meer tips in de Gereedschapskist.
Verwerk in ieder geval deze informatie:
Vertel iets meer over zijn privéleven (was hij getrouwd, had hij kinderen, waar woonde hij?).
Welke idealen hield hij er op na om de situatie in het land te verbeteren?
Was hij invloedrijk? Had hij veel aanhangers?
In welke periode was hij aan de macht?
Wanneer kwam er een einde aan het leiderschap en waardoor?
Klaar?
Laat jullie eindproduct beoordelen door de docent.
Afhankelijk van de keuze van jullie eindopdracht zal hij letten op de volgende punten:
Geeft de verzamelde informatie een goed beeld van de betreffende politieke leider/persoon?
Komt duidelijk naar voren welke politieke stroming hij aanhangt en wat zijn machtspositie was?
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Kun je iets vertellen over de denkwijze van Karl Marx?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je omschrijven hoe het communisme denkt over de samenleving?
Hoe ging het?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je al iets over de periode van de Russische Revolutie?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Hebben jullie een eindproduct gekozen waar de socialistische of communistische hoofdpersoon duidelijk omschreven is?
Was het prettig om deze opdracht met een klasgenoot samen te doen?
Het arrangement Opdracht: De Russische Revolutie - vmbo12 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema 'Verzet', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Maatschappij voor vmbo-12. In 1917 vond in Rusland een revolutie plaats waardoor Rusland communistisch werd. In deze opdracht leer je hoe Karl Marx dacht over het socialisme, wat het verschil is tussen het socialisme en het communisme en hoe het socialisme in Nederland eruit zag. Als eindopdracht ga je meer informatie zoeken over een socialistisch of communistisch leider uit de periode rond 1900. Hoe je de eindopdracht vormgeeft mag je zelf bepalen.
Deze opdracht hoort bij het thema 'Verzet', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Maatschappij voor vmbo-12. In 1917 vond in Rusland een revolutie plaats waardoor Rusland communistisch werd. In deze opdracht leer je hoe Karl Marx dacht over het socialisme, wat het verschil is tussen het socialisme en het communisme en hoe het socialisme in Nederland eruit zag. Als eindopdracht ga je meer informatie zoeken over een socialistisch of communistisch leider uit de periode rond 1900. Hoe je de eindopdracht vormgeeft mag je zelf bepalen.
In 1917 vond in Rusland een revolutie plaats waardoor Rusland communistisch werd.
Leerdoelen
Benodigdheden
In de Kennisbank in stap 1 heb je kunnen lezen dat er in februari 1917 opstanden en stakingen uitbraken in Rusland.
In de vorige stappen heb je kunnen lezen over het socialisme in Rusland in de periode rond 1900.
Intro
