De periode 1780-1795 staat in Nederland bekend als de periode van 'Crisis in de Republiek'. In deze periode kwam een nieuwe politieke groep naar voren, die tot dan toe nauwelijks een stem had gehad in het bestuur. Deze kritische burgers noemden zich 'patriotten'.
In deze opdracht staan de patriotten centraal.
Welke rol hadden de patriotten in deze crisis? Dat zie je in de volgende video. Bespreek na het kijken met een klasgenoot de rol van de patriotten.
Wat kan ik straks?
Aan het eind van de opdracht:
kun je in eigen woorden verklaren waarom het aan het eind van de 18e eeuw economisch niet meer zo goed ging in Nederland.
kun je in eigen woorden uitleggen waarom de orangisten en de patriotten tegenover elkaar stonden.
kun je met voorbeelden aantonen dat de patriotten werden geïnspireerd door de ideeën van de Verlichting en de Amerikaanse Revolutie.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Met behulp van het canonvenster kun je informatie verzamelen over de patriotten en vragen beantwoorden over ideeën en invloeden van de patriotten.
Stap 2
Je kunt vragen beantwoorden over het verzet van de patriotten.
Stap 3
Samen met een klasgenoot kun je de tijd van de patriotten onderzoeken in jouw provincie.
Stap 4
Aan de hand van een eed kun je het gedachtegoed van de democratische revoluties uitleggen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de begrippenlijst die hoort bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een product dat laat zien dat de patriotten zijn beïnvloed door de ideeën van de Verlichting.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Afhankelijk van het eindproduct dat jullie gaan maken.
Tijd
Voor deze opdracht hebben jullie 2 uur nodig.
Misschien dat jullie voor het maken van het eindproduct meer tijd nodig hebben. Overleg met jullie docent.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In de periode 1780-1795 waren er twee kampen ontstaan.
Aan de ene kant stonden de aanhangers van stadhouder Willem V (de orangisten) en aan de andere kant de patriotten.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Partriotten
Burgers in de Republiek die niet langer onder het bewind van stadhouder Willem V wilde leven. Ze begonnen legers (vrijkorpsen) te vormen en eisten hervormingen.
Orangisten
Ook wel prinsgezinden genaamd. Aanhangers van de stadhouder.
Verlichting
De naam ‘de Verlichting’ slaat vooral op een manier van denken die zich langzaam verspreidde. Mensen hielden zich meer bezig met gelijke rechten voor iedereen, het ontwikkelen van de wetenschap en het strijden tegen misstanden door de kerk en de staat.
Joan Derk van de Capellen tot den Pol
Oprichter van de patriottenbeweging. Hij werd beïnvloed door de Amerikaanse Revolutie. Hij uitte kritiek op het werk van Stadhouder Willem V. Hij schreef het pamflet "Aan het volk van Nederland" dat anoniem werd verspreid.
Stadhouder Willem V
De laatste stadhouder van de Republiek. Kwam steeds vaker onder vuur te liggen van de burgers. Houd in eerste instantie stand met behulp van het Pruisische leger, maar moet uiteindelijk naar Londen vluchten als de Patriotten met hulp van de Fransen Nederland binnenvallen.
Vrijkorpsen
Vereniging van gewapende patriotse burgers.
Maatschappij rond 1650
De maatschappij rond 1650 werd onder andere gekenmerkt door: indeling maatschappij is Gods wil, koning aan het hoofd met absolute macht, kerk domineert het wereldbeeld, derde stand heeft niets te vertellen en de nadruk lag op geloof, traditie en gezag.
Democratie
Een democratie is een staatsvorm waarin alle burgers kunnen meebeslissen over de manier waarop hun land geregeerd wordt. Vanaf ongeveer 1800 ontstonden in Europa democratieën.
Grondwet
De Grondwet is de belangrijkste wet van een staat. Deze wet bepaalt wie de macht in de praktijk uitoefenen in zo’n staat, hoe dat gebeurt en beschrijft daarnaast de rechten en plichten van elk individu.
Trias politica
Trias politica, bedacht door verlichtingsfilosoof Montesquieu, wordt ook wel de driemachtenleer genoemd. Het is een politiek systeem dat er voor zorgt dat de macht in drie delen is verdeeld: de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechterlijke macht. Het idee achter de trias politica was dat er niet een macht zou ontstaan die de overhand zou krijgen.
Pruikentijd
In een groot deel van Europa was het in de achttiende eeuw bij de adel mode om grote pruiken te dragen. Deze mode kwam vanuit Frankrijk.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets 'De patriotten'.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Als je eindopdracht B kiest, maak je met klasgenoten een eindproduct met de titel ‘De patriotten’.
Jullie mogen zelf kiezen wat voor eindproduct jullie willen maken.
Het eindproduct moet een duidelijke omschrijving van de ideeën van patriotten bevatten en moet duidelijk maken dat de patriotten beïnvloed zijn door de ideeën van de Verlichting.
Nog geen idee wat voor eindproduct jullie gaan maken?
Kijk voor ideeën in de Gereedschapskist.
Idee
Schrijf een pamflet over de situatie in Nederland aan het eind van de 18e eeuw.
Beoordeling:
Jullie docent let bij de beoordeling van jullie eindproduct op het volgende:
bevat het eindproduct een duidelijk omschrijving van de ideeën van de patriotten?
maakt het eindproduct duidelijk dat de ideeën van de patriotten werden beïnvloeddoor de Verlichting?
ziet het geheel er netjes en verzorgd uit?
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door jullie docent.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Gaf de video een duidelijk beeld van de ideeën van de patriotten?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Waarom waren er veel mensen in strijd met de patriotten?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Kreeg je de opdracht binnen de tijd af?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Heb je gekozen voor eindproduct A of B.
Als je hebt gekozen voor B: was het moeilijk om een keuze te maken uit alle verschillende mogelijkheden voor een eindopdracht?
Het arrangement De patriotten - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 7 met het onderwerp: Patriotten. De periode 1780 - 1795 staat in Nederland bekend als de periode van 'Crisis in de Republiek'. Burgers wilden ook meepraten in het bestuur. Deze kritische burgers noemden zich 'patriotten'. Deze patriotten hadden dezelfde ideeën als de Franse burgers tijdens de Franse Revolutie. Ze kwamen in opstand: dit was de Bataafse Revolutie. Het materiaal bespreekt ook waarom de patriotten en orangisten tegenover elkaar stonden. Bijbehorende begrippen zijn: Patriotten, orangisten, de Verlichting, Joan Derk van de Capellen tot den Pol, Stadhouder Willem V, vrijkorpsen, maatschappij rond 1650, democratie, grondwet, trias politica en pruikentijd
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Denken over staat en maatschappij in de Verlichting;
De Verlichting;
De tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800);
Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, geschiedenis, hv123, joan derk van de capellen tot den pol, orangisten, patriotten, pruikentijd, stadhouder willem v, stercollectie, verlichting
De patriotten - hv123
nl
VO-content
2024-04-09 15:40:49
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 7 met het onderwerp: Patriotten. De periode 1780 - 1795 staat in Nederland bekend als de periode van 'Crisis in de Republiek'. Burgers wilden ook meepraten in het bestuur. Deze kritische burgers noemden zich 'patriotten'. Deze patriotten hadden dezelfde ideeën als de Franse burgers tijdens de Franse Revolutie. Ze kwamen in opstand: dit was de Bataafse Revolutie. Het materiaal bespreekt ook waarom de patriotten en orangisten tegenover elkaar stonden. Bijbehorende begrippen zijn: Patriotten, orangisten, de Verlichting, Joan Derk van de Capellen tot den Pol, Stadhouder Willem V, vrijkorpsen, maatschappij rond 1650, democratie, grondwet, trias politica en pruikentijd
arrangeerbaar, geschiedenis, hv123, joan derk van de capellen tot den pol, orangisten, patriotten, pruikentijd, stadhouder willem v, stercollectie, verlichting
De periode 1780-1795 staat in Nederland bekend als de periode van 'Crisis in de Republiek'. In deze periode kwam een nieuwe politieke groep naar voren, die tot dan toe nauwelijks een stem had gehad in het bestuur. Deze kritische burgers noemden zich 'patriotten'.
Aan het eind van de opdracht:
Benodigdheden
Als je eindopdracht B kiest, maak je met klasgenoten een eindproduct met de titel ‘De patriotten’.
Intro
