De grachtengordel - hv123

De grachtengordel - hv123

De grachtengordel

Intro

De Amsterdamse grachtengordel (Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht) kreeg in de Gouden Eeuw zijn huidige vorm. De grachtengordel is een goed voorbeeld van stadsuitbreiding in die tijd. Die stadsuitbreiding was nodig omdat de stad in deze welvarende periode een grote aantrekkingskracht had op mensen die buiten de stad woonden. De vloedgolf van nieuwkomers zorgde voor woningnood en ruimtegebrek. Een uitbreiding van de stedelijke ruimte was onvermijdelijk.

Bekijk de animatie van het Amsterdamse stadsarchief over de uitbreiding van de grachtengordel. Wat valt je op aan de groei in de 17e eeuw? Bespreek het met een klasgenoot.

Wat kan ik straks?

Aan het eind van de opdracht:

  • kun je uitleggen waarom Amsterdam in de 17e eeuw veel nieuwkomers trok.
  • kun je uitleggen wat wordt bedoeld met 'Nederlandse tolerantie'.
  • kun je in beschrijven hoe de stadsuitbreiding van Amsterdam in de 17e eeuw verliep.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag
Stap Activiteit
Stap 1 Je kunt de canon van Nederland 'De grachtengordel' bestuderen en vragen beantwoorden.
Stap 2 Je kunt met klasgenoten de  'Nederlandse tolerantie' bespreken.
Afronding
Onderdeel Activiteit
Begrippen Hier vind je de begrippen die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht Op de kaart van Amsterdam de grachtengordel aangeven in 1600, vanaf 1613 en tussen 1656 en 1662.
Terugkijken Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
-

Tijd
Voor deze opdracht heb je 1,5 à 2 uur nodig.

 

Aan de slag

Stap 1: De grachtengordel

De canon van Nederland is een lijst met 50 thema's. Deze thema's geven een samenvatting van de geschiedenis van Nederland. Een van de thema's is de Amsterdamse grachtengordel.
Over dit thema vind je veel informatie op de website van canonvannederland.nl.

Ga naar deze website, lees de tekst, bekijk de afbeeldingen en de plattegrond. Bekijk ook de Canonclip, het filmpje op de website van SchoolTV en de aflevering over de grachtengordel van het Klokhuis.
Lees de vragen hieronder. Kun je samen met een klasgenoot de antwoorden vinden op deze vragen? De meeste antwoorden vind je in de Canonclip.

Stap 2: Nederlandse tolerantie

Afronding

Begrippen

Grachtengordel
Deel van Amsterdam. Het gebied in de binnenstad dat langs de vier hoofdgrachten loopt. Het bestaat uit straten, bruggen, kades en huizen.

Gewest
De gewesten waren de delen van het land. Zij hadden besloten samen te werken op het vlak van buitenlandse politiek en oorlog om zo sterker te staan.

Economische wereldmacht
De Republiek dreef zeer veel handel (voornamelijk over zee) en werd daardoor het rijkste land ter wereld.

Gouden Eeuw
De zeventiende eeuw wordt ook wel de ‘Gouden Eeuw’ genoemd, vanwege de enorme winst die handelaren maakten in de Republiek en de mooie gebouwen en schilderijen die ze lieten maken.

Kooplieden
Personen die handelsproducten kopen of verkopen om winst te maken.

Eindopdracht: Kaart tekenen

Op entoen.nu vind je een kaart van de grachtengordel. Bekijk de kaart goed.

Ga nu op zoek naar een plattegrond van het huidige Amsterdam. Gebruik eventueel Google Maps Zoek op de plattegrond de grachtengordel op. Geef op de plattegrond aan hoe deze stadsuitbreiding in de 17e eeuw is verlopen. Geef aan hoe de grachtengordel er uit zag:

  • rond 1600.
  • na de grote uitbreiding vanaf 1613.
  • na de uitbreiding tussen 1656 en 1662.

Kleed de kaart aan met enkele passende afbeeldingen.

Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor je eindproduct:

  • als je op de kaart duidelijk hebt aangegeven hoe de uitbreiding van de grachtengordel in de 17e eeuw is verlopen.
  • als je kaart 'aangekleed is' met enkele afbeeldingen van typische grachtenhuizen.
  • als je kaart netjes gemaakt is.


Klaar?
Laat de kaart met de stadsuitbreiding beoordelen door jullie docent.

Kaart tekenen

Op een kaart kun je aangeven waar een gebeurtenis heeft plaatsgevonden of gaat plaatsvinden.  

 

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Kun je, nu je ook de eindopdracht hebt gedaan, punten herkennen in de animatie van het stadsarchief?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Hoe is Amsterdam uitgegroeid tot zo'n grote stad?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Heb je de opdrachten op tijd afgekregen?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Is het gelukt om een kaart met bijpassende afbeeldingen te maken?

  • Het arrangement De grachtengordel - hv123 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2024-03-26 16:07:23
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: De grachtengordel. De Amsterdamse grachtengordel (Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht) kreeg in de Gouden Eeuw zijn huidige vorm. De grachtengordel is een goed voorbeeld van stadsuitbreiding in die tijd. Die stadsuitbreiding was nodig omdat de stad in deze welvarende periode een grote aantrekkingskracht had op mensen die buiten de stad woonden. De vloedgolf van nieuwkomers zorgde voor woningnood en ruimtegebrek. Een uitbreiding van de stedelijke ruimte was onvermijdelijk. We noemen dit gebied in Amsterdam 'de grachtengordel'. Begrippen die bij verder dit les horen zijn gewest, economische wereldmacht, Gouden Eeuw en kooplieden.
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Staatsinrichting van de Republiek; Burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland; De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700); Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur en 30 minuten
    Trefwoorden
    amsterdam, arrangeerbaar, economische wereldmacht, geschiedenis, gouwen eeuw, grachtengordel, hv123, nieuwkomers, stadsuitbreiding, stercollectie
  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van