Tijdvak 6 is ook het tijdvak van de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen. Veel beroemde geleerden hebben gezocht naar verklaringen voor hoe de dingen op aarde en in de ruimte werken. Dat was niet altijd zonder gevaar. Hoe de wereld werkte was immers al verklaard in de Bijbel, het woord van God. De Katholieke Kerk keek met wantrouwen naar de wetenschap.
De Fries Eise Eisinga maakte het planetarium in Franeker. Zijn planetarium is tot op de dag van vandaag nauwkeurig en het werkt nog steeds.
Eise was net zo oud als jullie toen hij zijn eerste bijzondere prestatie leverde. Welke prestatie was dat?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van de opdracht:
kun je beschrijven dat vanaf de 16e eeuw steeds vaker kennis op basis van waarnemingen en experimenten werd verzameld.
kun je de namen noemen van drie wetenschappers uit de 17e eeuw en je kunt hun ontdekkingen/uitvindingen omschrijven.
kun je uitleggen waarom de Kerk met wantrouwen keek naar de wetenschap.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Na het bestuderen van de Kennisbank 'Wetenschappers en de kerk' kun je vragen beantwoorden over 17e eeuwse wetenschappers en hun ontdekkingen.
Stap 2
Je kunt de relatie tussen de wetenschap en de kerkelijke leer weergeven.
Stap 3
Je kunt na het bestuderen van verschillende wetenschappers aangeven waar de naam 'wetenschappelijke revolutie' vandaan komt.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de kennisbank en de begrippenlijst die horen bij deze opdracht.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets.
Eindopdracht
of
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een eindproduct naar keuze over de wetenschappelijke revolutie.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Afhankelijk van de keuze van je eindproduct.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Wetenschappelijke revolutie
Schijngestalten van de maan
door Galilei
Moderne wetenschap is grotendeels gebaseerd op waarneming en experimenten. Dat is niet altijd het geval geweest. In de middeleeuwen was de wetenschap vooral gericht op de kennis van de Griekse wetenschappers uit de Klassieke Oudheid.
De wetenschappelijke kennis van de oude Grieken was gebaseerd op het idee dat het verstand de belangrijkste bron van kennis was. In de 16e eeuw werd kennis op basis van experimenten en waarneming steeds belangrijker. Er kwam een stroom van nieuwe kennis op gang. De uitbreiding van nieuwe kennis ging zo snel en bestreek zoveel terreinen dat we die periode later de wetenschappelijke revolutie zijn gaan noemen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Meetinstrumenten
Instrumenten waarmee grootheden gemeten konden worden, zoals lengte en temperatuur.
Drukkunst
Drukkunst is een vermenigvuldigingstechniek die bestaat uit het met kracht drukken van een met inkt ingesmeerde drukvorm op het te bedrukken materiaal (meestal papier, maar soms ook perkament of zijde).
Nicolaas Copernicus
Nicolaas Copernicus (1473 - 1543) was een wiskundige en astronoom die de theorie bedacht waarbij de aarde samen met andere planeten rond de zon draaide. Deze theorie noemen we de heliocentrische theorie.
Galileo Galilei
Galileo Galilei (1564 - 1642) was een Italiaans natuur- en sterrenkundige. Hij is voornamelijk bekend omdat hij de theorie van Nicolaas Copernicus, die dacht dat de aarde om de zon draaide, kon bevestigen. Dit was in strijd met de kerkelijke standpunten.
Heliocentrische theorie
Deze theorie stelt dat de zon het middelpunt is van het universum. De aarde draait samen met andere planeten rond de zon.
Paus Urbanus VIII
Paus Urbanus VIII (1568 - 1644) heeft Galileo Galilei, een oud studiegenoot van hem, moeten straffen voor het feit dat hij zijn theorie als enige mogelijke waarheid verkondigde.
Wetenschappelijke revolutie
De wetenschappelijke revolutie is een periode in de geschiedenis van de wetenschap waarin klassiek-religieuze ideeën plaatsmaakten voor modern-wetenschappelijke ideeën. Tijdens de revolutie vond een ingrijpende verandering plaats in de inzichten in de natuurkunde, wiskunde, sterrenkunde, scheikunde en biologie en de manier waarop de wetenschap uitgevoerd werd, namelijk gebaseerd op waarnemingen en experimenten i.p.v. op de kennis van Griekse wetenschappers uit de klassieke oudheid.
Claudius Ptolemaeus
Claudius Ptolemaeus (87 - 150) was een Grieks astroloog, astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus die leefde in Alexandrië. Zijn bekendste werk is een gids voor het maken van kaarten, inclusief een lijst van de geografische lengte en breedte van ongeveer 350 plaatsen.
Eindopdracht A: Toets
Als je kiest voor eindopdracht A maak je de toets 'Wetenschap'.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je maakt een eindproduct over de wetenschappelijke revolutie in de 17e eeuw. Je kiest zelf een eindproduct dat je vindt passen bij dit onderwerp.
In je eindproduct moeten minimaal twee wetenschappers besproken worden.
Tip:
Maak een collage met uitvindingen en hun uitvinders.
Tip:
Interview een docent biologie en een docent natuurkunde en vraag naar de betekenis van de uitvinding van bijvoorbeeld de microscoop, slingerklok of telescoop.
Overleg met je docent of je eindproduct alleen of samen met een klasgenoot maakt.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor je eindproduct:
als je eindproduct duidelijk maakt dat er in de 17e eeuw sprake was van een wetenschappelijke revolutie.
als er in je eindproduct drie wetenschappers uit die periode aan bod komen.
als je eindproduct origineel en goed vormgegeven is.
als je eindproduct op tijd klaar is.
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door de docent.
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Vind je het een goede intro om de opdracht mee te beginnen?
Waarom wel of waarom niet?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Ken je verschillende wetenschappers?
Hoe ging het?
Tijd
Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
Heb je de opdrachten op tijd afgekregen?
Inhoud
Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht
Wat vond je van de eindopdracht?
Vond je het fijn om de opdracht alleen of samen te doen?
Hoe verliep de samenwerking?
Het arrangement Wetenschap - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: Wetenschap. Tijdvak 6 is ook het tijdvak van de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen. Veel beroemde geleerden onderzochten hoe de dingen op aarde en in de ruimte werken. Dat was niet altijd zonder gevaar. De Katholieke kerk wantrouwde de wetenschap. Hoe de wereld werkte was tenslotte al verklaard in de Bijbel, het woord van God. Het materiaal bespreekt dat er steeds meet kennis werd verzameld op basis van waarnemingen en experimenten. Er werden meer meetinstrumenten uitgevonden en de drukkunst kwam op gang. Belangrijke wetenschappers waren onder andere Galileo Galilei, Antonie van Leeuwenhoek, Eise Eisinga, Christiaan Huygens en Newton. Verdere begrippen uit deze les zijn: meetinstrumenten, boekdrukkunst, Nicolaas Copernicus, heliocentrisch theorie, Paus Urbanus VIII, wetenschappelijke revolutie, Claudius Ptolemaeus.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Wetenschappelijke revolutie;
De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700);
Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, boekdrukkunst, geschiedenis, hv123, meetinstrumenten, stercollectie, waarnemingen en experimenten, wantrouwen van de kerk, wetenschap, wetenschappelijke revolutie
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor havo en vwo, leerjaar 2. Dit is tijdvak 6 met het onderwerp: Wetenschap. Tijdvak 6 is ook het tijdvak van de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen. Veel beroemde geleerden onderzochten hoe de dingen op aarde en in de ruimte werken. Dat was niet altijd zonder gevaar. De Katholieke kerk wantrouwde de wetenschap. Hoe de wereld werkte was tenslotte al verklaard in de Bijbel, het woord van God. Het materiaal bespreekt dat er steeds meet kennis werd verzameld op basis van waarnemingen en experimenten. Er werden meer meetinstrumenten uitgevonden en de drukkunst kwam op gang. Belangrijke wetenschappers waren onder andere Galileo Galilei, Antonie van Leeuwenhoek, Eise Eisinga, Christiaan Huygens en Newton. Verdere begrippen uit deze les zijn: meetinstrumenten, boekdrukkunst, Nicolaas Copernicus, heliocentrisch theorie, Paus Urbanus VIII, wetenschappelijke revolutie, Claudius Ptolemaeus.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Wetenschappelijke revolutie
Wetenschap en de kerk
Toets Wetenschap
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Tijdvak 6 is ook het tijdvak van de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen. Veel beroemde geleerden hebben gezocht naar verklaringen voor hoe de dingen op aarde en in de ruimte werken. Dat was niet altijd zonder gevaar. Hoe de wereld werkte was immers al verklaard in de Bijbel, het woord van God. De Katholieke Kerk keek met wantrouwen naar de wetenschap.
Aan het eind van de opdracht:
Benodigdheden
Je maakt een eindproduct over de wetenschappelijke revolutie in de 17e eeuw. Je kiest zelf een eindproduct dat je vindt passen bij dit onderwerp.
Intro
