Het woord vulkaan komt van Vulcano, een Italiaans eilandje ten noorden van Sicilië.
Dit eilandje is sinds mensenheugenis vulkanisch actief en de oude Romeinen vernoemden hun God van het vuur, Vulcanus, naar dit eiland.
In deze opdracht staan vulkanen centraal.
Bekijk onderstaande video van een vulkaanuitbarsting.
Je ziet lava uit de krater van een vulkaan stromen.
Hoe wordt lava genoemd voordat het aan het aardoppervlak verschijnt?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
omschrijven wat een vulkaan is. Je gebruikt de begrippen: krater, magma en lava.
beschrijven bij welke plaatbewegingen vulkanen ontstaan en waar op aarde vulkanen ontstaan.
Wat ga ik doen?
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je omschrijft wat een vulkaan is, bij welke plaatbewegingen vulkanen ontstaan en waar op aarde je vulkanen aantreft.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je zoekt met Google Earth de 'Isola Volcano' op. Je bekijkt de vulcanische activiteit.
Stap 2
Je bestudeert de Kennisbank over wat een vulkaan is, hoe deze ontstaat en waar je vulkanen aantreft. Je bekijkt video's en beantwoordt er vragen over.
Stap 3
Je bekijkt een website over vulkanen en kunt er zelf een vulkaan bouwen. Je beantwoordt vragen over wat je op deze website hebt gelezen.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippenlijst bevat begrippen over vulkanen.
Eindopdracht A
Kies je voor deze eindopdracht, dan maak je een toets.
Eindproduct
Kies je voor deze eindopdracht, dan maak je een eindproduct naar keuze, waarin een eigen gekozen vulkaan centraal staat.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
de Bosatlas
een computer met Google Earth
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
Aan de slag
Stap 1: Isola Volcano
Vulcanus
Het eiland Vulcano dankt zijn naam aan de god van het vuur, Vulcanus.
Deze Romeinse god van het vuur, de edelsmeden en de vulkanen werd door de Romeinen verantwoordelijk gehouden voor het vulkanische geweld dat soms zichtbaar was voor de kust van het huidige Sicilië.
In de volgende opdracht ga je met Google Earth op zoek naar een vulkaan die mogelijk nog actief is.
Stap 2: Werking vulkanen
Bestudeer de pagina's Vulkanen-1 en Vulkanen-2 van de Kennisbank.
Bekijk ook de video in de Kennisbank.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Krater
Het binnenste van een vulkaan, daar waar de lava omhoog komt en boven het aardoppervlak uitstroomt.
Gesteente
Materiaal waaruit de aardkorst bestaat.
Lava
Gloeiend heet gesmolten gesteente dat boven het aardoppervlak is gekomen. Onder de aardkorst noemen we dit magma en erboven lava.
Hotspot
Een zeer hete plek in de aardmantel (mantelpluim) waar de aardplaten over heen schuiven.
Geisers
In de buurt van vulkanen kom je soms door aardwarmte verwarmde heetwaterbronnen (geisers) tegen.
Ze ontstaan daar omdat de aardkorst in de buurt van vulkanen dunner is dan op andere plaatsen.
Eindopdracht A: Toets
In deze stap maak je de toets 'Vulkanen'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen, waarbij je het juiste antwoord moet kiezen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Eindproduct
Op de website www.vulkanisme.nl vind je veel informatie over vulkanen en vulkaanuitbarstingen.
Ga naar de website en surf er een tijdje rond.
Bezoek de pagina 'Bekende vulkanen'. Kies een van deze vulkanen uit.
Mocht de link van de pagina niet werken, maak dan gebruik van Google.
Je mag zelf bepalen hoe je je eindproduct vormgeeft.
In je eindproduct geeft je aan:
Waar de vulkaan ligt.
Hoe de vulkaan is ontstaan.
Of de vulkaan nog actief is.
Waarom de vulkaan, volgens jou, tot de bekende vulkanen behoort.
Kijk in de gereedschapskist om inspiratie op te doen voor je eindproduct!
Klaar?
Lever je eindproduct in en laat het beoordelen door je docent.
Je docent zal het eindproduct beoordelen op:
de inhoud: wordt de vulkaan goed in beeld gebracht?
de vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt?
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je een omschrijving maken van een vulkaan met gebruikmaking van de begrippen: krater, magma en lava?
Hoe ging het?
Inhoud
Wist je al veel over vulkanen en hoe ze ontstaan?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht B
Welke bekende vulkaan heb je gekozen?
Was het lastig om een geschikt eindproduct te maken?
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema ''Krachten der aarde'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht begint met een uitleg over hoe vulkanen hun naam krijgen. Hierbij maak je een opdracht waar je een vulkaan op zoekt in google earth. Daarna wordt uitgelegd hoe vulkanen werken, hoe ze ontstaan en worden begrippen zoals lava, magma, hotspot en geisers toegelicht. Hierbij kijk je video's en maak je een opdracht over de ligging van vulkanen.
Leerniveau
HAVO 1;
HAVO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Systeem aarde;
Endogene processen;
Werking van endogene krachten wereldwijd;
Aardrijkskunde;
Deze opdracht hoort bij het thema ''Krachten der aarde'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht begint met een uitleg over hoe vulkanen hun naam krijgen. Hierbij maak je een opdracht waar je een vulkaan op zoekt in google earth. Daarna wordt uitgelegd hoe vulkanen werken, hoe ze ontstaan en worden begrippen zoals lava, magma, hotspot en geisers toegelicht. Hierbij kijk je video's en maak je een opdracht over de ligging van vulkanen.
Het woord vulkaan komt van Vulcano, een Italiaans eilandje ten noorden van Sicilië.
Bestudeer de pagina's Vulkanen-1 en Vulkanen-2 van de Kennisbank.
Kan ik wat ik moet kunnen?
