Hoe ontstaat een aardbeving? En wat heeft een aardbeving te maken met bewegende platen?
Aan het eind van deze opdracht weet je het.
Kijk samen met een klasgenoot naar de video van Schooltv.
Kunnen jullie na het bekijken van de video uitleggen waardoor deze aardbevingen ontstaan?
Wat kan ik straks?
Aan het eind van deze opdracht kun je:
omschrijven wat een aardbeving is.
de begrippen epicentrum, hypocentrum en schaal van Richter beschrijven.
aangeven bij welke plaatbewegingen aardbevingen kunnen ontstaan en waar op aarde aardbevingen voorkomen.
Wat ga ik doen?
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt omschrijven bij welke plaatbewegingen aardbevingen kunnen ontstaan, wat een aardbeving is en waar op aarde aardbevingen voorkomen.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leert hoe aardbevingen kunnen ontstaan. Je bekijkt video's over het ontstaan van een aardbeving en een tsunami. Je beantwoordt vragen over de leerstof.
Stap 2
Je leert wat de begrippen epicentrum en hypocentrum betekenen. Je beantwoordt vragen over aardbevingen o.a. in Nederland, je zoekt er informatie over op. Tenslotte lees je in de Kennisbank over de oorzaak van aardbevingen in Groningen.
Stap 3
Je bekijkt een website over aardbevingen. Je maakt er een oefening over.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
Hier vind je begrippen die te maken hebben met aardbevingen.
Eindopdracht A
In deze stap maak je een toets.
Eindopdracht B
Je gaat een eindproduct naar keuze maken waarin je een aantal begrippen over aardbevingen verwerkt.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Voor deze opdracht heb je een Bosatlas nodig.
Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.
Afhankelijk van de keuze van het eindproduct kun je meer of minder tijd nodig hebben. Overleg met je docent.
Aan de slag
Stap 1: Intro aardbeving
Schade na aardbeving Italië
Door het langdurig langs elkaar bewegen van twee platen ontstaat een grote spanning.
Die spanning kan zo hoog worden dat de platen ineens losschieten.
Zo'n plotselinge stap geeft soms een enorme schokgolf: een aardbeving.
Bestudeer uit de Kennisbank Natuurverschijnselen de eerste pagina en bekijk ook de video in de Kennisbank.
Kijk naar het filmpjes van Schooltv over aardbevingen en tsunami's.
Daarna beantwoord je de vragen, die over de Kennisbankinformatie en de video's gaan.
Kijk naar het filmpje over het onderzoek naar tsunami’s
Stap 2: Aardbeving
Een aardbeving verspreidt zich doorgaans in een cirkelvorm. Het midden van die cirkel wordt aangeduid met epicentrum. In het epicentrum zijn de schokken het grootst en vaak vind je rond het epicentrum de meeste verwoestingen.
Het epicentrum ligt recht boven het hypocentrum.
Het hypocentrum is de plaats onder de aardkorst waar de aardbeving ontstaat.
Aardbevingen worden geregistreerd met behulp van een seismograaf.
De hevigheid van een aardbeving wordt gemeten op de schaal van Richter. Een aardbeving met een sterkte tot 4 op de schaal van Richter is een lichte aardbeving. Aardbevingen met een sterkte boven de 5 zijn al vrij krachtig. En met een sterkte boven de 8 is de aardbeving zeer zwaar.
In december 1986 vindt voor het eerst een aardbeving plaats in Groningen.
Inmiddels is bekend dat de aardbevingen in Groningen veroorzaakt worden door gaswinning door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM). We zijn nu ongeveer 1000 bevingen verder.
Vooral de laatste jaren nemen de bevingen in Groningen in een rap tempo toe.
Bestudeer in de Kennisbank de pagina over aardbevingen in Groningen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
In deze opdracht ben je in ieder geval de volgende 'begrippen' tegengekomen.
Gebruik deze begrippen om het eindproduct voor deze opdracht te maken.
Epicentrum
Aardbeving
Hypocentrum
Schaal van Richter
Seismograaf
Schuivende platen
Tsunami
Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt.
Dat kan een poster of collage zijn, maar misschien ook een animatiefilm over aardbevingen.
In het eindproduct moeten de genoemde begrippen duidelijk worden uitgelegd.
Kijk in de gereedschapskist en zoek een manier uit om je eindproduct vorm te geven!
Klaar?
Bekijk de beoordelingscriteria van je eindproduct in de gereedschapskist.
Laat je eindproduct beoordelen door je docent.
Beoordeling
Je docent zal het eindproduct beoordelen op:
de inhoud: komen alle begrippen terug in het eindproduct?
de vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt?
Welkom bij de gereedschapskist. Hier vind je uitleg over alle werkvormen waarmee je je eindproducten maakt. Bij iedere werkvorm staat beschreven hoe je deze uitvoert, kun je inspiratiefilmpjes bekijken en vind je de beoordelingscriteria waaraan jouw product moet voldoen. Ook zie je welke digitale middelen je kunt gebruiken en aan welke vaardigheden je werkt tijdens het maken van je eindproduct. Veel succes!
Terugkijken
Intro
Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
Heb je de video bekeken en kun je antwoord geven op de gestelde vraag?
Kan ik wat ik moet kunnen?
Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
Kun je omschrijven hoe aardbevingen kunnen ontstaan?
En op welke wijze platen dan bewegen?
Hoe ging het?
Inhoud
Wist je al veel af van aardbevingen? Kende je de termen epicentrum en hypocentrum al?
Schrijf op wat nieuw voor je was.
Eindopdracht B
Vonden jullie het lastig om een eindproduct te maken met daarin verwerkt de genoemde begrippen?
Wat hebben jullie uiteindelijk gemaakt?
Het arrangement Aardbevingen - hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze opdracht hoort bij het thema ''Krachten der aarde'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht begint met het noemen van enkele voorbeelden van grote aardbevingen. Vervolgens worden de begrippen epicentrum en hypocentrum uitgelegd, samen met de schaal van Richter die wordt gebruikt om de magnitude van aardbevingen te meten. Er wordt ook ingegaan op zeebevingen en hoe tsunami's ontstaan als gevolg van aardbevingen in de zeebodem.
Leerniveau
HAVO 1;
HAVO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Systeem aarde;
Endogene processen;
Aardrijkskunde;
Natuurrampen;
Ontstaan en gevolgen van natuurrampen;
Deze opdracht hoort bij het thema ''Krachten der aarde'', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor aardrijkskunde voor HAVO leerjaar 1, 2 & 3. Deze opdracht begint met het noemen van enkele voorbeelden van grote aardbevingen. Vervolgens worden de begrippen epicentrum en hypocentrum uitgelegd, samen met de schaal van Richter die wordt gebruikt om de magnitude van aardbevingen te meten. Er wordt ook ingegaan op zeebevingen en hoe tsunami's ontstaan als gevolg van aardbevingen in de zeebodem.
Hoe ontstaat een aardbeving? En wat heeft een aardbeving te maken met bewegende platen?
omschrijven wat een aardbeving is.
de begrippen epicentrum, hypocentrum en schaal van Richter beschrijven.
Benodigdheden
Bekijk de website over 
Intro
