2 H2. DNA

2 DNA

Je bent dokter en je hebt een brief ontvangen van een jong stel dat een kinderwens heeft. Helaas voor hen (en voor velen) wil het niet lukken om kinderen te krijgen. Jouw rol als dokter is dat je tijdens alle gesprekken met de man en de vrouw hen kunt uitleggen en verklaren wat (door artsen) onderzocht gaat worden.

Uit de resultaten van een eerder onderzoek bij de vrouw blijkt dat ze helemaal gezond is. De man is ook gezond, maar de kwaliteit van zijn sperma is onvoldoende. Jij vindt het de hoogste tijd dat het stel meer te weten komt over DNA. Dit molecuul ligt aan de basis van vele levensprocessen. Kennis van DNA is nodig om te begrijpen hoe bijvoorbeeld geslachtscellen worden gevormd. Het verklaart ook uiterlijke verschillen en hoe celprocessen worden geregeld.

Eerst verdiep je je in de volgende zaken:

  • dat DNA de bouwsteen van het leven is;
  • dat DNA alle celprocessen regelt;
  • hoe DNA is opgebouwd;
  • dat DNA ervoor zorgt dat er eiwitten kunnen worden gemaakt.

Met de kennis die je in dit hoofdstuk opdoet, ga je een film maken. Daarmee leg je een belangrijk DNA-proces aan het stel uit.

2.1 Wat weet je (al) van cellen en DNA?

Rap

Klik hier, kijk en luister.

  1. Probeer in vier zinnen uit te leggen wat je hebt gehoord en begrepen van de rap.
  2. Zet je tekstje in de chatbox van de e-klassen.
  3. Discussieer met elkaar over het nummer: wat hebben je klasgenoten ervan begrepen?
  4. Draag eventueel nieuwe nummers over DNA aan.

Besteed hier maximaal 20 minuten aan. 

2.2 Bouw van het DNA

 

 Filmpje DNA

Bekijk het volgende animatiefilmpje over DNA. Deze animatie is in het Engels wat het iets moeilijker maakt om het begrijpen. Kijk goed of je alle stappen die je in de vorige opdracht hebt geleerd, herkent.

 

2.3 Functie van het DNA

 

 Weet je het nu?

Doe nu de online oefening op de volgende pagina: http://www.biologiepagina.nl/Oefeningen/DNAbouw/bouwdna.htm

2.4 Film

Maak je eigen transcriptiefilm

Inleiding
Bekijk voor je begint aan deze opdracht naar deze film:

 

In de film zie je dat het DNA van een gen wordt gekopieerd in m-RNA. Dit proces heet transcriptie. Vervolgens gaat het m-RNA door een kernporie naar het cytoplasma op weg naar de ribosomen.

De opdracht
In deze opdracht maak je samen met een paar klasgenoten je eigen transcriptiefilm. Zorg dat je aan de volgende eisen voldoet:

  • je werkt in een groep van 3 à 4 personen;
  • je maakt een eerlijke taakverdeling en een logboek waarin je dit kunt bewijzen;
  • je maakt een model van DNA, RNA en kernmembraan van materialen zoals DUPLO, LEGO, K'nex, papier, snoep, blikjes of iets anders (overleg dit met je docent).
  • in het model maak je duidelijk door middel van verschillende materialen en/of kleuren wat de fosfaatgroepen, ribose en de stikstofbasen cytosine, guanine, thymine, adenosine en uracil (bij RNA) zijn.
  • je maakt een film van het proces transcriptie én hoe m-RNA door de kernporie uit de kern gaat.
  • duur van deze opdracht is gemiddeld 3 tot 4 uur.

Inleveren
Lever het filmpje als volgt in:

  • Je levert het filmpje aan het einde van deze module, samen met je logboek in bij je docent;
  • Je mailt de URL vanuit YouTube aan de docent via de knop "delen".

De beoordeling
Je wordt beoordeeld volgens de rubric op: 

  • mate van inzet (logboek);
  • de kwaliteit en originaliteit van je modellen;
  • de kwaliteit van informatie in je film.

Bronnen
Bekijk de volgende bronnen voor inspiratie en hulp:

 

 

  • Het arrangement 2 H2. DNA is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Bètapartners Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2015-05-08 10:33:16
    Licentie
    CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Dit materiaal is achtereenvolgens ontwikkeld  en getest in een SURF-project  (2008-2011: e-klassen als voertuig voor aansluiting VO-HO) en een IIO-project (2011-2015: e-klassen&PAL-student).  In het SURF project zijn in samenwerking met vakdocenten van VO-scholen, universiteiten en hogescholen e-modules ontwikkeld voor Informatica, Wiskunde D en NLT.  In het IIO-project (Innovatie Impuls Onderwijs) zijn in zo’n samenwerking modules ontwikkeld voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde (bovenbouw havo/vwo).  Meer dan 40 scholen waren bij deze ontwikkeling betrokken.

    Organisatie en begeleiding van uitvoering en ontwikkeling is gecoördineerd vanuit Bètapartners/Its Academy, een samenwerkingsverband tussen scholen en vervolgopleidingen. Zie ook www.itsacademy.nl

    De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, en andere gegevens is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties, enz. van een module, dan worden zij verzocht zich in verbinding te stellen met de programmamanager van de Its Academy (zie website). 

    Gebruiksvoorwaarden:  creative commons cc-by sa 3.0

    Handleidingen, toetsen en achtergrondmateriaal zijn voor docenten verkrijgbaar via de bètasteunpunten.

     

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'DNA-dokter' voor Havo 4 voor het vak biologie.
    Leerniveau
    HAVO 4;
    Leerinhoud en doelen
    Biologische eenheid; Biologie; Opbouw van leven;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    e-klassen rearrangeerbaar