Stef Aureus heeft een virus opgelopen. Hij vraagt zich af hoe het kan dat hij dit virus heeft opgelopen. Hij vraagt zijn moeder welke inentingen hij in zijn jeugd heeft gekregen.
Hij blijkt alle vaccinaties van het RijksVaccinatieProgramma te hebben gekregen. Daarna vraagt hij jou, zijn behandelend arts, of hij voldoende beschermd is.
4.2 Informatie: afweersysteem
Status
Je verwerkt de informatie die je vindt in een patiëntstatus. Gebruik onderstaand bestand en lever het digitaal in bij PAL of docent. In dit geval is het de bedoeling dat je in de status opneemt tegen welke virusinfecties meneer S. Aureus beschermd is. Doe dat in de kolom 'informatie' (zet zijn vraag in de kolom 'anamnese'). Vermeld ook welke immuuncellen een rol spelen bij deze vorm van bescherming, en hoe.
Een overzicht van de vaccinaties die bij het RijksVaccinatieProgramma behoren, vind je in de brochure voor ouders op de website van het RIVM. Hierin staat onder andere een vaccinatieschema.
De volgende twee paragrafen helpen je bij het verzamelen van de informatie om de vraag van de patiënt te beantwoorden.
Omdat het nogal ingewikkelde stof is, gebruik je een speciale manier om je de kennis eigen te maken: het maken van een screencast.
4.2.1 Cellen betrokken bij het afweersysteem
Functie immuuncellen in beeld
Zoek als eerste uit welke typen bloedcellen er zijn, hoe en waar deze ontstaan. Gebruik daarvoor Binas (tabel 84I) of Biodata (8.4 hemopoiese). Maak ook gebruik van Bioplek.
Nu je weet welke typen bloedcellen er zijn, ga je een samenvatting maken van de functies van de immuuncellen. Bekijk daarvoor onderstaande filmpjes in de gegeven volgorde. Houd pen en papier bij de hand, en maak aantekeningen bij de filmpjes. Je hebt dan, na het kijken van de vier filmpjes, een samenvatting van de functies van de immuuncellen. Het is aan te raden de filmpjes een paar keer te bekijken, en af en toe op pauze te drukken om even rustig informatie op te schrijven.
Filmpjes:
1. Fagocyten, aspecifieke afweer die zorgt voor presentatie van indringers aan specifieke afweer.
De eerste cellen die actief worden door gepresenteerde stukken van indringers zijn T-helpercellen. Deze zorgen voor activatie van B-cellen die antistoffen gaan produceren.
Fagocytose van een antraxbacterie (miltvuur).
Screencast maken
In je biologieboek, in Binas/Biodata en op internet is een heleboel informatie te vinden over aspecifieke en specifieke afweer. Bovendien zijn drie verschillende verdedigingslinies te onderscheiden. De eerste en tweede verdedigingslinie horen bij de aspecifieke afweer, ook wel de aangeboren immuniteit. Met de huid heb je al kennisgemaakt, deze hoort bij de anatomische barrieres die de eerste verdedigingslinie vormen. Ze zijn dus een onderdeel van de aspecifieke immuniteit. De derde verdediginslinie bestaat uit de specifieke afweer. Deze is weer onder te verdelen in een cellulaire en humorale respons.
Opdracht: Maak een screencast van de aspecifieke en de specifieke afweer.
Een screencast is een film, die laat zien wat jij op je computerscherm laat zien en laat horen wat jij erbij zegt. Dat kan een Powerpoint zijn, een internetsite of een film, of een combinatie daarvan. Je kunt hiervoor JING gebruiken, te vinden op internet.
In de screencast moeten tenminste te vinden zijn:
* eerste, tweede en derde verdedigingslinie;
* structuren en cellen die hierbij een rol spelen, en hun functie.
Overleg met je docent of PAL hoe je de screencast moet aanleveren.
Screencasts beoordelen
Je gaat nu twee andere screencasts van klasgenoten bekijken. Deze vergelijk je met je eigen screencast. Gebruik onderstaande tabel voor het vergelijken en samenvoegen van de informatie uit de screencasts. Laat daarna de door jou ingevulde tabel beoordelen door de PAL of docent. Als de tabel is goedgekeurd, voeg deze dan als bijlage toe aan de patientstatus.
Op het internet zijn spellen te vinden waarbij het immuunsysteem gesimuleerd wordt. Jij bestuurt het immuunsysteem en probeert de patient in leven te houden. Zou dat lukken, met alle kennis die je inmiddels hebt over het immuunsysteem?
Door deze opdracht te doen leer je wat immuniteit is en hoe je immuun wordt.
Om infecties te voorkomen heeft het lichaam een aantal verdedigsmechanismen tot zijn beschikking. Om het lichaam nog meer te beschermen kunnen op een kunstmatige manier deze verdedigingsmechanismen geholpen of gestimuleerd worden. Immunisatie betekent dat een afweerreactie tegen een infectieus (besmettelijk) organisme wordt opgewekt, zonder dat de besmettelijke ziekte wordt doorgemaakt.
Er bestaan twee vormen van immunisatie: actieve immunisatie en passieve immunisatie. Elk van deze vormen kan verkregen worden op een natuurlijke manier en op een kunstmatige manier.
Kunstmatige immunisatie in 1944.
I. Gebruik het internet om de verschillen tussen onderstaande vormen van immunisatie te achterhalen.
1. Actieve natuurlijke immunisatie
2. Actieve kunstmatige immunisatie
3. Passieve natuurlijke immunisatie
4. Passieve kunstmatige immunisatie
II. Verzamel je gegevens nu in de volgende tabel:
omschrijving
wat veroorzaakt de immuniteit?
wat is de periode van bescherming?
voorbeeld
actieve immunisatie
natuurljk
kunstmatig
passieve immunisatie
natuurljk
kunstmatig
4.3 Antwoord aan de patiënt
Beschermd?
De patiënt wilde weten of hij voldoende beschermd is tegen bacteriën en virussen als hij alle inentingen van het RijksVaccinatieProgramma heeft gekregen.
Leg hem uit -met de informatie die je hebt gevonden- of dat volgens jou het geval is.
Neem het antwoord op in de Patiëntstatus in de kolom 'behandelplan'.
Het arrangement 4 H4 Inentingen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Bètapartners
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2014-11-15 09:53:47
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Dit materiaal is achtereenvolgens ontwikkeld en getest in een SURF-project (2008-2011: e-klassen als voertuig voor aansluiting VO-HO) en een IIO-project (2011-2015: e-klassen&PAL-student). In het SURF project zijn in samenwerking met vakdocenten van VO-scholen, universiteiten en hogescholen e-modules ontwikkeld voor Informatica, Wiskunde D en NLT. In het IIO-project (Innovatie Impuls Onderwijs) zijn in zo’n samenwerking modules ontwikkeld voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde (bovenbouw havo/vwo). Meer dan 40 scholen waren bij deze ontwikkeling betrokken.
Organisatie en begeleiding van uitvoering en ontwikkeling is gecoördineerd vanuit Bètapartners/Its Academy, een samenwerkingsverband tussen scholen en vervolgopleidingen. Zie ook www.itsacademy.nl
De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, en andere gegevens is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties, enz. van een module, dan worden zij verzocht zich in verbinding te stellen met de programmamanager van de Its Academy (zie website).
Gebruiksvoorwaarden: creative commons cc-by sa 3.0
Handleidingen, toetsen en achtergrondmateriaal zijn voor docenten verkrijgbaar via de bètasteunpunten.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'Afweer' voor VWO 5 voor het vak biologie.
Leerniveau
VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Dynamisch evenwicht;
Biologie;
Gezondheid;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Trefwoorden
e-klassen rearrangeerbaar
4 H4 Inentingen
nl
Bètapartners
2014-11-15 09:53:47
Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'Afweer' voor VWO 5 voor het vak biologie.
Patientstatus_format.doc
