Het onderhoud van een border is van vele zaken afhankelijk.
1. Leeftijd belanting: Een pas ingeplante border vraagt meer onderhoud
2. Ontwerp. Een border met veel verschillende soorten vraagt meer onderhoud dan een border met grote plantvakken.
3. Sortiment. Denk aan planten die uitzaaien (met name 2 jarigen), slappe planten of juist stevig, kortlevend of langlevend, woekeraar of polvormer, winterhardheid, gevoeligheid voor ziekten en plagen enzovoort. Hou bij je keuze ook goed rekening met:
4. De bodem en het licht. Sommige planten groeien goed op arme, zure grond. Anderen hebben voedsel en kalk nodig. Een goede kennis van bodem en plantenkennis is dus erg belangrijk!
5. Wensen klant. Wil de klant veel planten? Of liever een onderhoudsarme tuin?
onkruid verwijderen uit border naast gazon
vies gras
Dit zie je vaak in tuinen. De border is geschoffeld en het vuil (onkruid en zand) wordt op het gras geharkt. Dit heeft een aantal nadelen.
1. Het gras wordt vies. Moet dus worden geveegd en dat is een extra handeling en dat kost tijd en geld.
2. zand komt op de grasrand. zand is gemalen grind. Bij het maaien van het gras wordt het mes van de maaimachine eerder bot.
3. De grasrand wordt steeds hoger, de grond aan de kant steeds lager. Bij het maaien ga je soms met het wiel door het zand. Hierdoor krijg je op de randen te kort gemaaid gras wat lelijk wordt.
Er is een simpele oplossing: Hark het vuil op een bultje in de border!
afknippen
Onderhoud vaste planten.
Afknippen De meeste vaste planten sterven in de winter bovengronds af. Er zijn hoveniers die de vaste planten bij het winterklaar maken afknippen en de bodem bladvrij maken. Het staat netjes, maar er zijn ook hoveniers die dit niet doen. Zij vinden dat de afgestorven bovengrondse delen ook in de winter een sierwaarde hebben. Het blad in de border beschermt de vaste planten beter tegen vorst.
uitgebloeide bloemen verwijderen
deels afgeknipte vaste planten. Nu volop in bloei
De hovenier heeft de planten afgeknipt om te zorgen dat de sproeier goed kon werken.
Nu zie je dat deze planten voor de 2e keer bloeien.
Afknippen van uitgebloeide bloemen zorgt dus dat je langer bloemen in de tuin hebt!
opbinden
plantsteun.jpg
Opbinden.
Sommige vaste planten worden behoorlijk hoog. Door de wind kunnen de planten uit elkaar vallen. Je kunt deze planten langs bamboestokken of speciale plantsteunen laten opgroeien. Een meer natuurlijke methode is snoeihout of rijshout te gebruiken. In het voorjaar druk je de takken in de grond de planten groeien door de takken heen en krijgen steun van de takken. Vraag bij de kweker naar stevige rassen. Dit voorkomt veel ellende!
rijshout voor teelt doperwten
afdekken
Afdekken Vorstgevoelige planten worden soms extra afgedekt met bladeren, riet, stro of takken van naaldconiferen. Voorbeelden van planten die in de winter worden afgedekt zijn Gunnera, Lavatera en Cortaderia. Het is beter om planten met eigen loof af te dekken in plaats van turfmolm. Dit vormt ee te dichte laag.
Planten hebben overigens meer te lijden van een sterke (met name Noord Oosten) wind dan kou.
Chez-Jean-D-Genech-Gunnera.jpg
winter gunnera.jpg
Blad laten liggen of aanbrengen!
Gemeente Rijssen-Holten gebruikt verpulverd blad om in de plantvakken aan te brengen.
Het blad wat in de winter opgezogen wordt op grasvelden, straat en in borders, wordt machinaal verpulverd. Dit blad brengt men daarna aan in de borders. Het blad verteert sneller en blijft beter liggen.
Het blad zorgt voor:
* Minder onkruid. (grond is bedekt)
*Bescherming tegen vorst
*bescherming tegen uitdroging, hierdoor minder water geven nodig.
*Verhoging organische stof, dus voeding voor het bodemleven.
*Hierdoor betere groei en ook dat betekent minder onkruid.
bloemen verwijderen
Bloemen verwijderen
Sommige vaste planten kun je meerdere keren laten bloeien door de uitgebloeide bloemen te verwijderen. Voorbeelden zijn Geum en Delphinium. Bij de Alchemilla wordt ook de uitgebloeide bloemen verwijderd. Maar naast de tweede bloei heeft dit een andere reden. De planten zaaien zich gemakkelijk uit. Door de bloemen na de bloei te verwijderen, voorkom je dat de plant zich uitzaait.
Bij sommige planten heeft de uitgebloeide bloem sierwaarde. Denk aan de kogel van de kogeldistel of Echinops ritro. In dat geval worden de uitgerbloeide bloemen niet teruggeknipt.
scheuren
Vaste-planten-scheuren-shutter-630.jpg
Scheuren
Vaste planten groeien vaak in een polvorm en zullen aan de buitenkant uitgroeien. Het hart van de plant staat na een aantal jaren op dezelfde plek en de aanwezige voedingsstoffen raken op. Bij veel planten zie je dat het hart na een aantal jaren dood gaat. De oplossing is scheuren. Je rooit de vaste planten op. Nu kun je de grond bemesten met het liefst organische mest. De vaste planten scheur je met de hand in stukken of eventueel steek je de plant met hulp van een steekschop in stukken. De gescheurde delen worden op het stuk grond verdeeld en opnieuw ingeplant. Dit klusje wordt om de paar jaar uitgevoerd.
Tijdstip is plantafhankelijk.
water geven
Het best is om pas water te geven als het blad slap hangt. Te vaak water geven maakt de plant lui. De plant maakt niet genoeg wortels en zal niet diep wortelen. Als je water geeft: Doe het met een boog. Dit is natuurlijker en komt meer overeen met een regenbui.....
Een goede bodem zorgt dat je veel minder snel en vaak hoeft te sproeien. Zie link...
Controle boompalen. Boompalen worden bij het planten geplaatst. Na 2 of 3 seizoenen kun je de palen verwijderen. Dit wordt vaak vergeten. De boomband groeit in de boom, omdat de boom steeds dikker wordt. Als de boom nog niet voldoende is verankert, moet de band ruimer gezet worden. In de meeste gevallen kun je de band en paal verwijderen.
boomspiegels. Als een boom in het gras staat wordt vaak rondom de stam een stuk gras omgespit. Rond de stam heb je een stuk aarde. Dit noemen ze een boomspiegel. Door de boomspiegel zal de bast van de boom niet worden beschadigd doordat een draad van een bosmaaier langs de stam slaat bij het maaien van het gras. De boomspiegel wordt onkruidvrij gehouden en de kanten worden regelmatig gestoken.
Maaipaaltjes. Deze zorgen er voor dat een grasmaaier niet de stam kan raken. Ook zie je bij bomen bij parkeerplaatsen vaak beschermpalen. Regelmatige controle op dergelijke voorzieningen is dus van belang!
bescherming bast
Manchetten
Konijnen eten in de winter de bast van bomen stuk. Ze halen hier in de winter voeding uit. Om de boombast te beschermen tegen vraat van konijnen is er een manchet. Deze plastic stroken met luchtgaatjes kun je om de jonge bast wikkelen. Door de constructie kunnen ze meegroeien met de boom. Oudere bomen krijgen een dikkere bast. Deze wordt niet meer beschadigd door wild.
Ook schapen en geiten willen nog wel eens de bast beschadigen. Ook hier is een goede oplossing voor.
wildbeschermeraangepast.jpg
gaas
zonnebrand
Het lijken misschien berkenstammetjes, maar de bast van deze bomen zijn ingesmeerd met kalk. Dit omdat de jonge bomen nog een dunne bast heeft die gemakkelijk kan uitdrogen bij droog en warm weer. Ook rietmatten en jute werken. Er wordt zelfs onderzoek gedaan naar speciale zonnebrandcreme voor bomen! (Bron: Hans Kaljee, bomenconsulent)
bast wit
bast detail
water geven
Zeker kort na de aanplant kunnen bomen water gebruiken in droge periodes. Vaak wordt een stuk drainagebuis om de wortels gelegs. Je kunt dan water meteen bij de wortels krijgen. Ook giertranden zie je vaak. Opstaande randen van ijzer of plastic rondom een aangeplante boom. Water blijft zo dicht bij de stam.
Hieronder waterzakken. In elke zak kan 50 liter. Het water loopt heel langzaam weg in de grond...
waterzak
achtergrond info bomen onderhoud
Als een boom volgroeid is, dan eindigt het onderhoud nog niet. Eens in de zo veel tijd zal de boom door een deskundige onderzocht worden. Visueel op aantastingen en gezondheid, trekproeven om te kijken of de boom tegen een harde windstoot kan, of een meting om te kijken of de boom nog sterk genoeg is. Zie de 2 video's.
Het arrangement Overig onderhoud groen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Johan Schuppert
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-04-04 21:15:18
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
