Menu

8. De klok van opa (2009)

8. De klok van opa (2009)

 

De klok van opa

Inleiding

Opa Fritz heeft een Koekoeksklok waar hij heel trots op is. Deze klok liep de laatste tijd niet meer goed op tijd. Opa Fritz heeft zijn neef Handige Harrie hier naar laten kijken. Deze heeft de klok uit elkaar gehaald, alles nagekeken en gerepareerd, behalve met de slinger wist hij geen raad. Daar is nog iets goed mis mee. Opa Fritz zoekt nu jullie hulp om uit te zoeken wat er aan de slinger moet veranderen om deze klok weer op tijd te laten lopen.

 

Nu denken jullie met de moderne kennis van tegenwoordig dat het probleem van Opa Fritz makkelijk opgelost kan worden. Dat is ook zo, alleen dit is echter geen ‘moderne kennis’. Integendeel het is hele oude kennis. Galileo Galilei had eeuwen geleden hier al een uitvinding voor gedaan. Ondanks dat Galileo veel conflicten met de kerk had gehad, ging hij tijdens zijn studentenjaren elke zondag naar de kerkmis in de kathedraal van Pisa.

Volgens één van Galileo's biografen woonde hij in 1583 een kerkmis bij in deze kathedraal. Het verhaal gaat dat tijdens deze nogal saaie kerkmis, Galileo's aandacht werd afgeleid door een lamp die aan een lange ketting aan het plafond hing. Deze bewoog heen en weer door de tocht en Galileo merkte dat de slingerbewegingen van de lamp, of ze nu groot of klein waren, steeds evenveel tijd in beslag namen. Galilei ontdekte zo één van de slingerwetten: "Wat ook de uitwijking is van een slinger, de tijd die nodig is om de zwaaibeweging te maken is precies hetzelfde".

Dit verhaal is volgens de moderne biografen niet juist want de lamp waarover gesproken wordt, is pas 2 jaar later (1585) in de Dom geplaatst. Later werden Galileo's ideeën betreffende de slinger gebruikt bij de constructie van de eerste precieze klokken (bron: http://www.devalvangalilei.be/files/Leven/Pisa/Slingerbeweging.html).

Ga nu verder met de rest van de webkwestie zodat je uiteindelijk Opa Fritz kan helpen. Deze webkwestie is een reis door verschillende vakken: Science, Wiskunde en Informatica. Klik hiervoor op ‘Opdracht’.

Colofon

Het arrangement 8. De klok van opa (2009) is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteurs
Eindhoven School of Education
Laatst gewijzigd
2015-05-04 09:03:54
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Dit materiaal is ontwikkeld door: Nicole Jong a Liem, Robbert Kluijtmans, Joyce Derks-Lutterman en Kees van Vliet in het kader van het vak betadidactiek binnen de lerarenopleiding van de Eindhoven School of Education (TU/e)  in opdracht van het Heerbeek college.

De gebruikte afbeeldingen en fragmenten zijn door ons gecontroleerd ten aanzien van hun rechtenvrije beschikbaarheid. Mocht hier onverhoopt toch een probleem blijken, neemt u dan contact op met esoe@tue.nl zodat wij het kunnen herstellen.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
De bedoeling van deze webkwestie is dat je uitzoekt wat invloed heeft op de slingertijd van een slinger. Op heel netjes gezegd: welke factoren hebben invloed op de slingertijd. Moet de massa van het gewichtje van de klok van opa Fritz veranderd worden? En/of moet de lengte van de slinger aangepast worden? En zou het uitmaken waar de eerste keer de slinger los gelaten wordt? Of in andere woorden zou het uitmaken wat de eerste uitwijking is van de slinger? In deze webkwestie ga je uitzoeken op internet wat volgens de theorie een belangrijke rol speelt bij de slingertijd. Zoals een goed wetenschapper ook moet doen, gaan jullie naderhand de theorie controleren van de slingertijd door middel van proefjes. Immers een theorie heeft pas waarde, als hij bewezen is met proefjes. Wist je trouwens dat Galileo ook een van de eersten was die vond dat je een theorie altijd moet bewijzen door proefjes. En dat was natuurlijk een heel goed idee van hem. Voor de tijd van Galileo deden de geleerden dat helemaal niet op deze manier: zij waren al tevreden als ze een mooie theorie hadden en waarom zou je dat moeten bewijzen volgens hun.
Leerniveau
VWO 1;
Leerinhoud en doelen
Rekenen/wiskunde; Natuurkunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
5 uur en 50 minuten
Trefwoorden
bèta, esoe, galileo, klok, klok van opa, koekoek, koekoeksklok, simuleren, slinger, slingerlengte, slingertijd

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.