Het toepassen van kleuren in interfaces

Bij het ontwerpen van een interface voor een systeem moet je als ontwerper in de huid van de gebruiker kunnen kruipen. In een aantal opzichten zal die gebruiker anders reageren dan de ontwerper, maar een aantal dingen zullen ze gemeen hebben.

Mensen reageren over het algemeen op dezelfde manier op bepaalde kleuren, bijvoorbeeld. Dat komt voor een deel omdat kleuren in onze maatschappij een bepaalde betekenis hebben gekregen.

De betekenis van kleur / Welke kleur(en) wil jij?

Opdracht yes / no

Waarom zou dit scherm nare gevolgen kunnen hebben?

Klik hier

Het HSB-model

Kleuren worden weergegeven in 3 componenten: rood, groen en blauw. Dit wordt het RGB-model genoemd. Daarbij worden kleuren ook nog weergegeven in 3 andere begrippen: het HSB-model. HSB-kleuren worden ook gemaakt met behulp van drie getallen. Het eerste getal (en de H) staat voor de Hue, de tint. Dit is een kleur op de regenboog. De plaats op de regenboog wordt aangegeven door een getal tussen 0 en 1.

De S van HSB staat voor Saturation, ofwel verzadiging. Dit geeft aan hoe fel de kleur is. Een minimale waarde voor de verzadiging betekent dat er geen enkele kleur meer is, het is grijs; een maximale waarde geeft aan dat de kleur op z'n felst is.
De B van HSB staat voor Brightness, ofwel helderheid. Dit geeft aan hoe licht de kleur is. Een minimale waarde betekent geen enkel licht: zwart; een maximale waarde wil zeggen dat de kleur voluit getoond wordt.

Je kunt dit verschil in helderheid zien als je in Word een kleur kiest:

De helderheid van de kleur groen kun je veranderen door het driehoekje op de balk te verschuiven.

Er zijn drie regels om ervoor te zorgen dat je tekst niet wegvalt tegen de achtergrond, en ook leesbaar is voor mensen die kleurenblind zijn:

Overdrijf het verschil in helderheid tussen de voorgrond en de achtergrond en vermijd kleuren die dichtbij elkaar liggen, en een vergelijkbare mate van helderheid hebben, zelfs als ze verschillen in verzadiging of tint.
Kies donkere kleuren uit de rechterhelft van de kleurencirkel tegen lichte kleuren van de linkerhelft.
Vermijd kleuren die dicht naast elkaar liggen in de kleurencirkel.

Opdracht leesbaarheid tekst

Zou de combinatie van rood en oranje een leesbare tekst opleveren?

Klik hier

Er zijn formules die berekenen of de mate van helderheid en de kleuren zelf voldoende van elkaar verschillen. De formules worden hier niet behandeld. Je kunt wel uittesten welke combinatie van kleuren een leesbaar resultaat oplevert. Klik in onderstaande applet op een toets uit de linkerkolom om een kleur voor de tekst te kiezen. Klik op een kleur uit de rechterkolom om een achtergrond te kiezen. Je ziet vervolgens of het verschil tussen de kleuren en hun mate van helderheid voldoende is.

Kleuren hebben niet alleen een bepaalde betekenis omdat er afspraken over zijn gemaakt. Rood wordt vaak gebruikt voor gevaar of stoppen/niet doen. Kleuren hebben ook een emotionele waarde. Zo staat rood niet alleen voor gevaar of stoppen, maar ook voor warm bijvoorbeeld. Voor veel mensen uit eenzelfde cultuur hebben kleuren dezelfde emotionele waarden. Per cultuur kunnen die waarden echter wel verschillen.

Bekijk het filmpje over kleuren op de website Color in Motion. Dat doe je door op de voorstelling te klikken. Denk erom: het duurt even voordat het filmpje is geladen.

Het filmpje laat zien welke gevoelens bepaalde kleuren oproepen.

Klik hier voor website.

Colofon

Het arrangement 8 Extra is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: Bètapartners Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd: 2014-12-18 14:55:58
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Dit materiaal is achtereenvolgens ontwikkeld en getest in een SURF-project (2008-2011: e-klassen als voertuig voor aansluiting VO-HO) en een IIO-project (2011-2015: e-klassen&PAL-student). In het SURF project zijn in samenwerking met vakdocenten van VO-scholen, universiteiten en hogescholen e-modules ontwikkeld voor Informatica, Wiskunde D en NLT. In het IIO-project (Innovatie Impuls Onderwijs) zijn in zo’n samenwerking modules ontwikkeld voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde (bovenbouw havo/vwo). Meer dan 40 scholen waren bij deze ontwikkeling betrokken.

Organisatie en begeleiding van uitvoering en ontwikkeling is gecoördineerd vanuit Bètapartners/Its Academy, een samenwerkingsverband tussen scholen en vervolgopleidingen. Zie ook www.itsacademy.nl

De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, en andere gegevens is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties, enz. van een module, dan worden zij verzocht zich in verbinding te stellen met de programmamanager van de Its Academy (zie website).

Gebruiksvoorwaarden: creative commons cc-by sa 3.0

Handleidingen, toetsen en achtergrondmateriaal zijn voor docenten verkrijgbaar via de bètasteunpunten.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting: Deze les maakt onderdeel uit van de e-klas 'Mens-machine interactie' voor havo 5 en VWO 5 en 6 voor het vak informatica.
Leerniveau: VWO 6; HAVO 5; VWO 5;
Leerinhoud en doelen: Informatica;
Eindgebruiker: leerling/student
Moeilijkheidsgraad: gemiddeld
Trefwoorden: c4 informatiesysteemontwikkeling, c8 interactie mens-machine, e-klassen rearrangeerbaar

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

Metadata overzicht (Excel)

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

IMSCC package

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.