Denk om je oren

Inleiding

mp3-speler.jpg
mp3-speler.jpg

Luister je graag naar muziek?

En heb je dan ook een mp3-speler of een gsm?

Toch heb je nog iets nodig om muziek te kunnen horen.

Dat zijn je oren.

Als je mp3-speler kapot gaat kun je een nieuwe kopen

Als je gehoor minder wordt is daar meestal niets aan te doen.

Straks doe je een gehoortest, dus zorg dat je een koptelefoon hebt!

Leerdoelen

Na deze les weet je:

  •   - Wat gehoorschade is
  •   - Hoe geluiden zich door lucht verplaatsen
  •   - Dat je je oren moet beschermen tegen harde geluiden

Na deze les kun je :

  •   - Met een decibelmeter harde geluiden meten
  •   - Een luidspreker maken

Aanpak

Aanpak

Aantal lesuren :

- 4 lesuren

Werkvorm :

- zowel individueel als in groepjes van 2

Benodigheden :

- Koptelefoon,

- Decibelmeter,

- Stevig papier,

- dun koperdraad

Beginsituatie

Weet je nog hoe het menselijk oor werkt?

Wat zijn trilharen precies ?

Hoe meet je hoe hard een geluid is ?

Leeractiviteiten

Geluidsbronnen

Geluidstrillingen

Klik op onderstaande link:

Hoe komen die geluiden eigenlijk bij je oren ?

Het vlies van de trommel brengt de luchtdeeltjes in beweging.

De luchtdeeltjes botsen tegen elkaar.

Op die manier geven ze de beweging aan elkaar door.

Klik maar eens op het filmpje hier onder.

Geluidsvoortplanting (Bron: J. Petit)

De luidspreker

De luidspreker
Bij een luidspreker gaat dat precies hetzelfde als bij de trommel.

De zogenaamde "Conus" van de luidspreker gaat heel snel heen en weer.

Het gaat zo snel dat je het normaal nauwelijks ziet bewegen.

Om dat toch te kunnen zien, is het filmpje hieronder vertraagd.

Luidspreker (Bron: J. Petit)

Hoe werken je oren

Die luchtdeeltjes botsen ook tegen het trommelvlies in je oor.

Wat er dan kan gebeuren zie je in het filmpje hieronder.

Geluidanimatie

Hoe hard mag geluid eigenlijk zijn? (Afbeelding is eigendom van Kennislink)
Hoe hard mag geluid eigenlijk zijn? (Afbeelding is eigendom van Kennislink)

Je oren zijn heel erg gevoelig. Daarom moet je er zuinig op zijn !

Je kunt zien dat het geluid van ruisende bomen nog geen 20 dB is. (getallen aan de rechterkant)

Het geluid van een gewoon gesprek is ongeveer 65 dB.

De luchtdruk op je trommelvlies is dan al 1000 x groter !!! (getallen aan de linkerkant)

Bij de pijngrens van 120 dB is de luchtdruk al een miljoen keer zo groot !

Geheugenspel met geluid

Tijd voor een spelletje. Kun jij goed geluiden onthouden?

Technopolis

Hoeveel stappen heb jij onthouden?

Gehoortest bij de specialist

Of je goed kunt horen hangt ook af van je leeftijd.

Als je 15 bent is je gehoor al niet meer zo goed als toen je 5 was.

Je gehoor kan ook minder worden door harde muziek, vuurwerk-lawaai enz.

Als je twijfelt aan je gehoor kun je dat laten testen bij een specialist.

Hoe dat precies gaat zie je in het volgende filmpje.

Gehoortest

Maar hoe zit het eigenlijk met jouw gehoor ?

Veel jonge mensen gebruiken dagelijks een MP3-speler. Vaak staat het volume daarvan erg hard.

Dan kan je gehoor al op jonge leeftijd erg beschadigd worden.

Daarom is het goed om je gehoor eens te controleren.

Zorg ervoor dat je een koptelefoon hebt en doe de volgende test.

http://www.oorcheck.nl/index/30/oorcheck?startOorcheck=1

Hoe hard staat jouw Mp3?

Bron: OVC J. Petit
Bron: OVC J. Petit

De meeste jongeren luisteren graag naar muziek.
Daarvoor gebruiken ze hun GSM of MP3-speler.
Het geluid staat vaak erg hard.

Hoe hard jouw voorkeur is, kun je nu gaan testen !

•Zet het volume van je MP3-speler op maximaal.

•Houdt één oordopje vlak voor de Decibel-meter

•Kijk goed welke schaalverdeling je moet gebruiken.

•Schrijf op hoeveel dB dat was.

•Test op dezelfde manier ook de MP3-spelers van andere leerlingen

•Schrijf weer op hoeveel dB dat was.

•Meet ook eens hoe hard het geluid is van een boormachine of een decoupeerzaag.

Hoe hard kan jou Mp3?

Hoe hard is dat geluid?

Om een idee te geven hoe hard een geluid is :

150 dB straalvliegtuig in onmiddellijke nabijheid

130 dB geweerschot

120 dB pijngrens

100 dB metro

80 dB druk verkeer

70 dB stofzuiger

50 dB gewoon gesprek

40 dB gezoem van een mug

30 dB gefluister

10 dB ritselende bladeren

Discobezoek

Het geluid is disco's is vaak erg hard.
De meeste DJ's dragen niet voor niets oordoppen.
En is het je wel eens opgevallen dat ook de meeste muzikanten oordoppen dragen ?

Dat doen ze niet voor niets.

Ze weten heel goed dat ze hun oren moeten beschermen.

Ze verdienen er immers hun geld mee !!!


Op zaterdag 8 november stond er in de krant een verslag van een gehoortest bij de DJ's van 3FM. Klik op onderstaande link om het bestand te openen.

Piepen jouw oren wel eens als je naar de disco bent geweest ??

Hoe lang luister jij

Je weet nu hoeveel dB jouw MP3-speler kan laten horen.
Maar weet je ook wanneer jouw gehoor schade oploopt ?
Dat hangt ook af hoelang je er naar luistert.

In de grafiek kun je zien hoe groot de kans is op gehoorschade.

In de tabel kun je zien na hoeveel tijd er gehoorschade kan bedekt.

En als je op de link klikt kun je testen hoe schadelijk jouw luistergedrag is.

Test zelf of jouw luistergedrag schadelijk is of niet

Bouw zelf een luidspreker

Bron: OVC J. Petit
Bron: OVC J. Petit

Je gaat nu zelf een luidspreker bouwen.
Daarvoor heb je nodig :

•een staafmagneet

•een statiefklem

•watten

•10 meter dun geïsoleerd koperdraad

•een toongenerator (of een transformator)

•een papieren "conus"

Bron: OVC J. Petit
Bron: OVC J. Petit

Print die knipplaat, knip de onderdelen uit en lijm ze aan elkaar vast.

Wikkel het koperdraad er omheen zoals op de foto.
Van de 2 uiteinden moet de isolatie verwijderd worden !!!
(met een schuurpapiertje of even in een vlam houden)

Klem de staafmagneet in de statiefklem.
Wikkel de watten om de staafmagneet heen.
De papieren "conus" moet er netjes omheen geschoven worden.

Sluit de 2 uiteinden aan op de toongenerator.
Probeer eens of je verschillende tonen kunt laten horen.

Geluid maken (Bron: J. Petit)

Gebruik de decibelmeter en meet hoe hard het geluid van je zelf gemaakte luidspreker is. Hoe hard gaat die van jouw. 

Afsluiting

Beoordeling

Kijk eens naar de volgende vragen :
•Wat doe jij zelf om gehoorschade te voorkomen ?
•Is jouw luistergedrag verandert na deze les ?
•Staat jouw MP3-speler net zo hard als eerst ?

Schrijf in minstens 100 woorden jouw eigen mening over gehoorschade.

De 3 vragen hier boven zijn om je een beetje op weg te helpen.

Lever het word-bestand in bij je leerkracht.

Je krijgt een cijfer voor :

•je zelfgebouwde luidspreker

•je eigen mening over gehoorschade.
(word-document)

Terugkijken

Terugkijken

Je weet nu dat je zuinig moet zijn op je oren.

Dat laat je ook zien door gehoorbescherming te dragen als dat nodig is.

Ook ken je de gevaren van een MP3-speler, disco-bezoek en popconcert.

•Wat was het resultaat van jouw gehoortest ?

•Ben je daar tevreden mee of ben je geschrokken van het resultaat ?

•Ben je van plan jouw luistergedrag te veranderen ?

  • Het arrangement Denk om je oren is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Het Hooghuis
    Laatst gewijzigd
    2013-07-30 12:47:21
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Projectgroep : Natuurkunde & Wiskunde & TechniekProjectleider : Pim DurieuxArrangeur : Joep Petit

    Dit materiaal was via de OVC niet meer beschikbaar en is daarom overgebouwd in rearrangeerbare vorm door het Mondriaan College.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Luister je graag naar muziek? En heb je dan ook een mp3-speler of een gsm? Toch heb je nog iets nodig om muziek te kunnen horen. Dat zijn je oren. Als je mp3-speler kapot gaat kun je een nieuwe kopen. Als je gehoor minder wordt is daar meestal niets aan te doen. Hoe staat het met jouw oren? Leer er meer over.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Techniek;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur en 50 minuten
    Trefwoorden
    gedeeld_door_mondriaan_college, gehoorbeschadiging, gehoorschade, gehoortest

    Bronnen

    Bron Type
    Hoe komen die geluiden eigenlijk bij je oren ?
    http://teleblik.nl/media/3522112/fragment?start=90&end=117
    Link
    Geluidsvoortplanting (Bron: J. Petit)
    https://youtu.be/VyN74r-Kd5k?rel=0
    Video
    Luidspreker (Bron: J. Petit)
    https://youtu.be/KxaALDWyW7g?rel=0
    Video
    Geluidanimatie
    https://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20080325_geluidanimatie01
    Video
    Technopolis
    http://www.technopolis.be/nl/content/images/shockwave/geheugen.swf
    Video
    Gehoortest
    https://teleblik.nl/media/1937507?start=503&end=565
    Video
    http://www.oorcheck.nl/index/30/oorcheck?startOorcheck=1
    http://www.oorcheck.nl/index/30/oorcheck?startOorcheck=1
    Link
    Test zelf of jouw luistergedrag schadelijk is of niet
    http://oorcheck.nl/index/31/mp3-check
    Link
    Geluid maken (Bron: J. Petit)
    https://youtu.be/JXj0YQUc2Os?rel=0
    Video
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.