In de Tweede Wereldoorlog voert de Duitse regering in Nederland de arbeidsplicht in. Om daaraan te ontkomen, zoeken en vinden veel mensen een onderduikadres waar ze zich schuil kunnen houden. Het bekendste onderduikadres in Nederland is het Achterhuis. Anne Frank schreef hier haar dagboek.
Welke leeractiviteit gaat vooraf?
Deze leeractiviteit sluit aan op de leeractiviteiten "Weet jij een goed onderduikadres?" en "Leeft de boom van Anne Frank voort?.
Wat ga je doen?
In deze opdracht schrijf je twee stukken uit een dagboek: één als zus van Anne Frank in de tijd van Anne Frank; één waarin je de beschikking hebt over alle huidge communicatiemiddelen. Je kunt ook een recensie schrijven voor de website van het Achterhuis. Of je richt jouw eigen school in als onderduikplek voor Anne.
Met hoeveel personen?
Deze opdracht doe je alleen of met een groepje.
Wat ga je leren?
Na het maken van deze leeractiviteit heb je het volgende geleerd:
Je weet ...
hoe het dagelijkse leven in de tijd van Anne Frank eruit zag
wat een Webby award is
waar je in jouw school zou kunnen onderduiken
Je kunt ...
je inleven in het leven van Anne en haar zus Margot
bedenken wat de verschillen zijn tussen onderduiken toen en nu (met de huidige communicatiemiddelen)
een recensie van een website schrijven
de school beschrijven als onderduikadres
Wat heb je nodig?
Benodigdheden
Bij de opdrachten gebruik je de volgende materialen:
Opdracht A:
pen
schrijfpapier
computer met internet
Opdracht B:
computer met internet
evt. pen en papier
Opdracht C:
tekenmateriaal
knutselmateriaal
Benodigde tijd
Ongeveer 2 uur.
Aanpak
Bij deze leeractiviteit ga je als volgt te werk:
Bekijk bij "Wat weet je al" of je de basiskennis hebt om de opdrachten te maken.
Lees alle opdrachten bij deze leeractiviteit goed.
Kies en maak 1 opdracht na overleg met je leerkracht.
Beantwoord bij 'Evaluatie' de vragen en lever je antwoorden in bij je leerkracht.
Bij 'Meer in Acadin' staan eventuele volgende leeractiviteiten die aansluiten bij dit onderwerp.
Tip: Wil je meer opdrachten maken? Laat deze leeractiviteit dan nogmaals toekennen in Acadin door je begeleider.
Veel leerplezier!
Opdrachten
Beantwoord eerst de vragen bij "Wat weet jij al?"
Bekijk daarna de creatieve of open opdrachten hieronder.
Kies de opdracht die je het meest aanspreekt, of waar je het meest van denkt te leren. Of durf jij te kiezen voor een opdracht waarbij je iets moet doen of maken wat je nog nooit hebt gedaan?
Tip: Wil je meer opdrachten maken? Laat deze leeractiviteit dan nogmaals toekennen in Acadin door je begeleider.
Wat weet je al?
Wat weet jij al over het onderwerp van deze leeractiviteit?
Na het beantwoorden van onderstaande vragen kun je aan de door jou gekozen opdracht beginnen.
Opdracht 1:
Ga naar deze website en klik op 'Ontdek het Amsterdam van Anne Frank'.
Scrol door de tijdlijn om meer te weten te komen over het dagelijkse leven in oorlogstijd.
Besteed hier een paar minuten aan.
A: Schrijf het dagboek van de zus van Anne
Schrijf een dagboekfragment als zus van Anne in het Achterhuis. Leef je in in de situatie van Margot Frank.
Wil je meer weten over het schrijven van een dagboek? Bekijk dan de Wijzer 'Een dagboek schrijven'.
Wat zou er veranderen als Anne en Margot beschikking zouden hebben gehad over internet, mobiele telefoon, laptop of iPad? Wat zouden ze nu overdag doen? Welke nieuwe gevaren zijn er? Herschrijf jouw dagboekfragment en verwerk hierin de verschillen. Je kunt jouw fragment ook in de vorm van een digitaal dagboek, 'blog' genoemd, schrijven.
Wil je meer weten over het schrijven van een blog (digitaal dagboek)? Bekijk dan ook de Wijzer 'Een dagboek schrijven'.
B: Beoordeel de site van het Achterhuis
De site van Het Achterhuis heeft in 2011 een Webby gewonnen in de categorie 'Best visual design - Aesthetic'. De Webby Awards zijn de belangrijkste internetprijzen ter wereld.
Bekijk de website van Anne Frank en schrijf zelf een recensie van de website.
Wil je meer weten over het schrijven van een recensie? Bekijk dan de Wijzer 'Een recensie schrijven'.
C: Kan Anne onderduiken op jouw school?
Richt in de school een onderduikadres in. Zorg ervoor dat de onderduikers veilig zijn, alles krijgen wat ze nodig hebben en zich niet hoeven te vervelen. Maak een plattegrond van de school en teken daarin de onderduikruimte en alle voorzieningen. Een maquette maken (bijvoorbeeld van een aantal schoenendozen) is nog leuker!
Geef aan:
wat er verbouwd moet worden.
welke spullen (meubels, gereedschappen en dergelijke) er nodig zijn.
hoeveel mensen er kunnen onderduiken.
op welke tijden de 'onderduikers' geluid kunnen maken.
wie helpers kunnen zijn.
hoe er boodschappen gedaan kunnen worden.
wat er in de voorraadkast moet zitten.
wat het uitzicht is van de onderduikers.
wat de onderduikers overdag kunnen doen.
Werk je in een groepje? Verdeel dan de taken.
Presenteer het resultaat aan de andere leerlingen en leerkrachten.
Evaluatie
Klaar met de door jou gekozen opdracht? Sta dan eens stil bij het onderwerp en bij wat je geleerd hebt. Bedenk wat je anderen kunt leren en kijk vooruit naar wat je nog meer wilt leren.
Wat vind je van het onderwerp?
Het onderwerp van deze leeractiviteit vind ik … omdat …
Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ...
Ik wil nog wel andere leeractiviteiten doen over dit onderwerp JA/NEE
Wat heb je van deze opdracht geleerd?
Het belangrijkste wat ik nieuw geleerd heb in deze leeractiviteit is …
Het leukste onderdeel van deze opdracht vind ik ...
De belangrijkste vaardigheid die ik voor mijzelf verbeterd heb met deze leeractiviteit is …
Wat kun je anderen leren?
Wat andere leerlingen zouden moeten weten over dit onderwerp is …
Wat ik in deze leeractiviteit zelf geleerd heb kan ik overdragen aan de klas door ...
Mijn onderwerp is geschikt voor een presentatie aan jongere leerlingen JA/NEE
Wat wil je nog meer leren?
Wat ik nog wil weten over dit onderwerp is … omdat …
Een vaardigheid die ik nog verder wil verbeteren is …
Ik wil deze vaardigheid verbeteren door ...
Theorie
In dit deel vind je informatie over het onderwerp van deze leeractiviteit.
Bekijk en lees de informatie goed. Het helpt je bij de uitvoering van de opdrachten.
Onderduiken
Van de vele duizenden onderduikadressen is die van Anne Frank wereldberoemd geworden. Het is nu een museum. Nog steeds kun je daar zien hoe het er uitzag toen Anne haar familie en enkele kennissen van haar vader zich daar schuilhielden tijdens de oorlogsjaren. In 1933 verlaat de joodse familie Frank Duitsland omdat joden daar steeds meer vervolgd worden. Ze nemen hun intrek in Amsterdam. Vader Frank werkt op een kantoor aan de Prinsengracht 263. Nadat haar zus Margot een oproep heeft gekregen om in Duitsland te gaan werken, besluit vader Frank om met de hele familie onder te duiken. In het herenhuis waar vader Frank werkt, richt hij een schuiladres in. Op 6 juli 1942 duiken Anne, haar zus en haar ouders daar onder. Later komen er vier kennissen bij: de heer en mevrouw Pels en hun zoon en de heer Pfeffer.
Het schuiladres bestaat uit vier kamers in het achterste gedeelte van het huis dat ook wel achterhuis wordt genoemd. Het andere gedeelte, aan de straatkant is het voorhuis. Tussen deze twee delen in is een toegang dat door een boekenkast wordt afgesloten. Bezoekers die de boekenkast zien staan, kunnen daardoor niet vermoeden dat daarachter kamers zijn waar mensen wonen. De onderduikers kunnen het huis nooit uit. Wel kunnen ze buiten werktijd, als het personeel van het kantoor naar huis is, naar het voorhuis gaan. Voor de ramen van de kamers in het achterhuis hangen overdag dikke vitrages.
Onderduiken - Waarom?
Het Achterhuis
Als het ’s avonds donker wordt, worden de ramen bedekt met zwart papier, zodat er geen licht naar buiten kan doordringen. Overdag, als er andere mensen in het herenhuis zijn, moeten de onderduikers zich ‘als muizenbaby’s’ zo stil houden, anders zouden bezoekers in het voorhuis in de gaten krijgen dat er onderduikers zijn in het achterhuis. Bovendien zitten de kamers van het schuiladres boven een magazijn waar op werkdagen twee knechten merken. Die weten niet dat er onderduikers boven hun hoofd zitten en mogen dat ook niet ontdekken.
Het dagboek van Anne
Tijdens haar verblijf op het schuiladres luistert Anne naad de radio. Ze houdt vooral de nieuwsberichten over de oorlog bij die de BBC en Radio Oranje uitzenden. Ook schrijft ze in een dagboek dat ze sinds 12 juni 1942 bijhoudt. Eerst schrijft ze het dagboek voor zichzelf. Maar ze besluit om het na de oorlog uit te geven als de Nederlandse regering in ballingschap in Londen op 29 maart 1944 de volgende oproep doet: burgers in Nederland worden uitgenodigd om dagboeken in te zamelen zodra de oorlog voorbij is. Voor het dagboek bedenkt Anne ook een titel: ‘Het Achterhuis’.
Op 4 augustus 1944 worden de onderduikers tóch door Duitse agenten ontdekt en weggevoerd. Ze komen in concentratiekampen terecht. Alleen Vader Frank overleeft de kampen. Als hij na de oorlog naar Amsterdam terugkeert, vindt hij het dagboek van Anne. Hij geeft het in 1947 uit met de titel die zijn dochter had bedacht. Sindsdien is het één van de meest gelezen boeken in Nederland en is het in vele talen vertaald. In 1959 wordt het boek in Hollywood verfilmd.
Het dakboek van Anne Frank - Een wereldberoemd boek.
Wil je meer weten over Anne Frank? Zoek binnen Acadin dan in deze reeks ook eens de leeractiviteiten over:
Onderduiken
De boom van Anne Frank
Het Achterhuis
Voor de leerkracht
Hoe beoordeel je deze leeractiviteit? Omdat het open opdrachten zijn die de creativteit van de leerling bevorderen, zijn er geen vaste criteria om de opdracht te kunnen beoordelen.
Let er bij het resultaat wel altijd op of:
de opdracht begrepen is,
het netjes uitgevoerd is,
het eigen creativiteit is,
er met aandacht aan gewerkt is qua inhoud en uitvoering.
Het arrangement Heb jij het dagboek van Anne Frank al gelezen? is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Deze leeractiviteit is speciaal ontwikkeld voor gebruik binnen Acadin, dé digitale leeromgeving voor talentvolle leerlingen in het basisonderwijs. Deze leeractiviteit is gebaseerd op de lesbrief Het onderduikadres, uit de serie Per Dag Wijzer, uitgegeven door het Centrum voor Mondiaal Onderwijs (CMO) in samenwerking met Kennisnet.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
