In de Tweede Wereldoorlog voert de Duitse regering in Nederland de arbeidsplicht in. Om daaraan te ontkomen, zoeken en vinden veel mensen een onderduikadres waar ze zich schuil kunnen houden. Het bekendste onderduikadres in Nederland is het Achterhuis. Anne Frank schreef hier haar dagboek.
Welke leeractiviteit gaat vooraf?
Deze leeractiviteit sluit aan op de leeractiviteit "Weet jij een goed onderduikadres?" en "Heb jij het dagboek van Anne Frank al gelezen?".
Wat ga je doen?
Je onderzoekt de geschiedenis van de boom in de tuin van het Achterhuis. De boom die Anne Frank kon zien vanuit het raam.
Met hoeveel personen?
Deze opdracht doe je alleen of met een groepje.
Wat ga je leren?
Na het maken van deze leeractiviteit heb je het volgende geleerd:
Je weet ...
de geschiedenis van de boom van Anne Frank
dat de boom voor veel mensen nog steeds belangrijk is
Je kunt ...
zoeken op Internet naar een specifiek onderwerp
een tijdlijn maken
een schilderij maken van het Achterhuis en de boom
Wat heb je nodig?
Benodigdheden
Bij de opdrachten gebruik je de volgende materialen:
Opdracht A:
pen
tekenpapier
(kleur)potloden of stiften
computer met internet
Opdracht B:
Computer met internetverbinding
Evt. gekleurd papier
Evt. verf
Opdracht C:
Teken- of schildermateriaal
Benodigde tijd
Ongeveer 1 uur.
Aanpak
Bij deze leeractiviteit ga je als volgt te werk:
Bekijk bij "Wat weet je al" of je de basiskennis hebt om de opdrachten te maken.
Lees alle opdrachten bij deze leeractiviteit goed.
Kies en maak 1 opdracht na overleg met je leerkracht.
Beantwoord bij 'Evaluatie' de vragen en lever je antwoorden in bij je leerkracht.
Bij 'Meer in Acadin' staan eventuele volgende leeractiviteiten die aansluiten bij dit onderwerp.
Tip: Wil je meer opdrachten maken? Laat deze leeractiviteit dan nogmaals toekennen in Acadin door je begeleider.
Veel leerplezier!
Opdrachten
Beantwoord eerst de vragen bij "Wat weet jij al?"
Bekijk daarna de creatieve of open opdrachten hieronder.
Kies de opdracht die je het meest aanspreekt, of waar je het meest van denkt te leren. Of durf jij te kiezen voor een opdracht waarbij je iets moet doen of maken wat je nog nooit hebt gedaan?
Tip: Wil je meer opdrachten maken? Laat deze leeractiviteit dan nogmaals toekennen in Acadin door je begeleider.
Wat weet je al?
Wat weet jij al over de boom van Anne Frank?
Na het beantwoorden van de vragen kun je aan de door jou gekozen opdracht beginnen.
A: Tijdlijn van de boom van Anne Frank
De boom waar Anne Frank naar kon kijken uit het raam van het Achterhuis is de laatste jaren vaak in het nieuws geweest. Zoek op internet op waarom de boom in het nieuws was. Maak daarna een tijdlijn van de boom met alle belangrijke gebeurtenissen rondom de boom.
Wil je meer weten over het maken van een tijdlijn? Bekijk dan de Wijzer 'Een tijdlijn maken'.
B: Een boom met inspiratie
Ga naar de website van de Anne Frank Boom. Hang een eigen blad aan de boom.
Schrijf op het blaadje hoe Anne Frank, of de boom van Anne Frank, jou inspireert.
Doe je deze opdracht met de hele klas? Maak dan kastanjebladeren van papier en schrijf daar je wens op.
C: Teken het Achterhuis met (een deel van) de boom
Maak een tekening of schilderij van (een deel van ) het Achterhuis. Teken bijvoorbeeld de gevel van het huis, het uitzicht uit het raam, de draaiende boekenkast of het bed van Anne Frank. Kies zelf een deel van het huis dat jij belangrijk vindt.
Let op: In je tekening of schilderij moet iets terug te zien zijn van de boom van Anne Frank.
Evaluatie
Klaar met de door jou gekozen opdracht? Sta dan eens stil bij het onderwerp en bij wat je geleerd hebt. Bedenk wat je anderen kunt leren en kijk vooruit naar wat je nog meer wilt leren.
Wat vind je van het onderwerp?
Het onderwerp van deze leeractiviteit vind ik … omdat …
Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ...
Ik wil nog wel andere leeractiviteiten doen over dit onderwerp JA/NEE
Wat heb je van deze opdracht geleerd?
Het belangrijkste wat ik nieuw geleerd heb in deze leeractiviteit is …
Het leukste onderdeel van deze opdracht vind ik ...
De belangrijkste vaardigheid die ik voor mijzelf verbeterd heb met deze leeractiviteit is …
Wat kun je anderen leren?
Wat andere leerlingen zouden moeten weten over dit onderwerp is …
Wat ik in deze leeractiviteit zelf geleerd heb kan ik overdragen aan de klas door ...
Mijn onderwerp is geschikt voor een presentatie aan jongere leerlingen JA/NEE
Wat wil je nog meer leren?
Wat ik nog wil weten over dit onderwerp is … omdat …
Een vaardigheid die ik nog verder wil verbeteren is …
Ik wil deze vaardigheid verbeteren door ...
Theorie
In dit deel vind je informatie over het onderwerp van deze leeractiviteit.
Bekijk en lees de informatie goed. Het helpt je bij de uitvoering van de opdrachten.
Het Achterhuis
Van de vele duizenden onderduikadressen is die van Anne Frank wereldberoemd geworden. Het is nu een museum. Nog steeds kun je daar zien hoe het er uitzag toen Anne haar familie en enkele kennissen van haar vader zich daar schuilhielden tijdens de oorlogsjaren. In 1933 verlaat de joodse familie Frank Duitsland omdat joden daar steeds meer vervolgd worden. Ze nemen hun intrek in Amsterdam. Vader Frank werkt op een kantoor aan de Prinsengracht 263. Nadat haar zus Margot een oproep heeft gekregen om in Duitsland te gaan werken, besluit vader Frank om met de hele familie onder te duiken. In het herenhuis waar vader Frank werkt, richt hij een schuiladres in. Op 6 juli 1942 duiken Anne, haar zus en haar ouders daar onder. Later komen er vier kennissen bij: de heer en mevrouw Pels en hun zoon en de heer Pfeffer.
Het schuiladres bestaat uit vier kamers in het achterste gedeelte van het huis dat ook wel achterhuis wordt genoemd. Het andere gedeelte, aan de straatkant is het voorhuis. Tussen deze twee delen in is een toegang dat door een boekenkast wordt afgesloten. Bezoekers die de boekenkast zien staan, kunnen daardoor niet vermoeden dat daarachter kamers zijn waar mensen wonen. De onderduikers kunnen het huis nooit uit. Wel kunnen ze buiten werktijd, als het personeel van het kantoor naar huis is, naar het voorhuis gaan. Voor de ramen van de kamers in het achterhuis hangen overdag dikke vitrages.
Onderduiken - Waarom?
Als het donker wordt
Als het ’s avonds donker wordt, worden de ramen bedekt met zwart papier, zodat er geen licht naar buiten kan doordringen. Overdag, als er andere mensen in het herenhuis zijn, moeten de onderduikers zich ‘als muizenbaby’s’ zo stil houden, anders zouden bezoekers in het voorhuis in de gaten krijgen dat er onderduikers zijn in het achterhuis. Bovendien zitten de kamers van het schuiladres boven een magazijn waar op werkdagen twee knechten merken. Die weten niet dat er onderduikers boven hun hoofd zitten en mogen dat ook niet ontdekken.
Het dagboek
Tijdens haar verblijf op het schuiladres luistert Anne naad de radio. Ze houdt vooral de nieuwsberichten over de oorlog bij die de BBC en Radio Oranje uitzenden. Ook schrijft ze in een dagboek dat ze sinds 12 juni 1942 bijhoudt. Eerst schrijft ze het dagboek voor zichzelf. Maar ze besluit om het na de oorlog uit te geven als de Nederlandse regering in ballingschap in Londen op 29 maart 1944 de volgende oproep doet: burgers in Nederland worden uitgenodigd om dagboeken in te zamelen zodra de oorlog voorbij is. Voor het dagboek bedenkt Anne ook een titel: ‘Het Achterhuis’.
Op 4 augustus 1944 worden de onderduikers tóch door Duitse agenten ontdekt en weggevoerd. Ze komen in concentratiekampen terecht. Alleen Vader Frank overleeft de kampen. Als hij na de oorlog naar Amsterdam terugkeert, vindt hij het dagboek van Anne. Hij geeft het in 1947 uit met de titel die zijn dochter had bedacht. Sindsdien is het één van de meest gelezen boeken in Nederland en is het in vele talen vertaald. In 1959 wordt het boek in Hollywood verfilmd.
Het dakboek van Anne Frank - Een wereldberoemd boek.
Wil je meer weten over Anne Frank, bomen of onderduiken? Zoek binnen Acadin dan in deze reeks ook eens de leeractiviteiten over:
Herfst
Lente
Het onderduikadres
Anne Frank
Voor de leerkracht
Hoe beoordeel je deze leeractiviteit? Omdat het open opdrachten zijn die de creativteit van de leerling bevorderen, zijn er geen vaste criteria om de opdracht te kunnen beoordelen.
Let er bij het resultaat wel altijd op of:
de opdracht begrepen is,
het netjes uitgevoerd is,
het eigen creativiteit is,
er met aandacht aan gewerkt is qua inhoud en uitvoering.
Het arrangement Leeft de boom van Anne Frank voort? is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Deze leeractiviteit is speciaal ontwikkeld voor gebruik binnen Acadin, dé digitale leeromgeving voor talentvolle leerlingen in het basisonderwijs.
Deze leeractiviteit is gebaseerd op de lesbrief Het onderduikadres, uit de serie Per Dag Wijzer, uitgegeven door het Centrum voor Mondiaal Onderwijs (CMO) in samenwerking met Kennisnet.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
