1. Inleiding laptopdidactiek
|
Module 1 - Inleiding Laptopdidactiek
Deze module kan goed ingezet worden als introductie op (met name):
Module 4 - Didactiek laptops in de klas
Module 5 - Ict in werkvormen
Module 6 - Effectieve inzet laptop
Doel
Docenten kennis laten maken met de pijlers van laptopdidactiek, die met name gelden voor groepen waarvoor de laptop verplicht is gesteld.
Leerdoelen
- Docenten kunnen de drie pijlers noemen van de laptopdidactiek.
- Docenten kunnen in eigen woorden omschrijven hoe de drie pijlers invloed hebben op laptopdidactiek.
Opzet training
- Introductie
- Beginsituatie verkenning door stellingen
- Nabespreking stellingen en introductie pijlers
- T-packmodel
- Best practices
- Afsluiting
Globale inhoud
Drie pijlers van de laptopdidactiek zijn:
- Regels en afspraken maken
- Ict in werkvormen integreren
- Effectieve inzet van laptop/computer
Totale tijd
120 minuten
|
Uitgebreide opzet
1. Introductie
|
Inhoud
|
- Kennismaken
- Aangeven wat het doel is van deze module
- Programma |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| |
|
2. Beginsituatie verkenning door stellingen
|
Inhoud
|
Reageren op (maximaal 10) stellingen in carrouselvorm. |
| Doel |
Beginsituatie verkennen van de docenten; wat zijn hun ervaringen en hoe staan ze tegenover het gebruik van laptops/computers in de klas? |
| Werkvorm |
Tien prikkelende stellingen via Bubbl.us in carrouselvorm. Iedere docent begint bij een andere stelling en reageert hierop. Na reactie schuift iedere docent door en reageert op de stelling of de mening van de ander. |
| Materiaal |
Stellingen klaargezet in Bubbl.us; net zoveel computers/laptops als stellingen |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
3. Bespreken pijlers
| Inhoud |
Nabespreking van de stellingen en de koppeling maken naar de drie pijlers van laptopdidactiek. |
| Doel |
De drie pijlers benoemen die belangrijk zijn bij het gebruik van laptops/computers in de klas. |
| Werkvorm |
Bespreken van de stellingen. Welke onderwerpen, valkuilen, drempels komen uit deze bespreking voort? Welke onderverdeling valt hierbij te maken?
De pijlers benoemen die belangrijk zijn bij de invoering en het gebruik van laptops/computers in de klas. De reacties op de stellingen samenvatten en waar mogelijk onder een van de pijlers zetten. |
| Achtergrond |
Drie pijlers van laptopdidactiek:
- Maak afspraken en stel regels.
- Integreer ict in de werkvormen.
- Zet laptop veel en effectief in.
|
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
40 minuten |
| |
|
4. TPACK-model
| Inhoud |
Bespreken van het TPACK-model. |
| Doel |
Docenten kennis laten maken met het TPACK-model. |
| Werkvorm |
Bespreken van TPACK-model aan de hand dia in de presentatie. |
| Achtergrond |
Het TPACK-model gaat over de integratie van ict in het onderwijs. Het laat de samenhang zien tussen de drie kennisdomeinen; didactische kennis, vakinhoudelijke kennis, technologische kennis. Zie ook www.tpacknl.nl. |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
5. Best practices
| Inhoud |
Laten zien van een eigen best practice; een les met ict. |
| Doel |
Enthousiasme over brengen naar de collega's door eigen 'bewezen' materiaal te laten zien. Bewezen door dat het goed werkte in de praktijk, enthousiasme van leerlingen en relatief eenvoudig te maken met ict. |
| Werkvorm |
Best practice presenteren of docenten zelf laten bekijken. |
| Materiaal |
Best practice |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
6. Afsluiting
Terugblik, evaluatie, vragen, toelichting op eventuele vervolgblokken.
| Tijd |
10 minuten |
| Bijlagen |
1. Stellingen
2. Opdracht
3. Presentatie
|
Opdracht 1: Stellingen
Stellingen bij opdracht 1
Presentatie
2. Informatievaardigheden
|
Module 2 - Informatievaardigheden
Doel
Docenten ontdekken dat het niet heel moeilijk is om zelf onderdelen van hun les te maken in/met digitale toepassingen die veel gebruikt worden.
Leerdoel
- De docenten kunnen zelf onderdelen van hun les digitaal maken met gangbare programma’s, zoals Word, PowerPoint en Excel.
(Enige bekendheid en vaardigheid met de programma’s is vereist; de module is niet opgezet als training in deze programma’s zelf).
Opzet training
- Introductie
- Bestaande toepassing in Word, PP of Excel bekijken
- Uitleg toepassingen/programma’s
- Zelf toepassing maken
- Afsluiting
Globale inhoud
- Extra mogelijkheden van de programma’s; Word, PowerPoint en Excel.
Tijd
120 minuten
|
1. Introductie
|
Inhoud
|
- Kennismaken
- Aangeven wat het doel is van deze module
- Programma |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| |
|
2. Beginsituatie verkenning door stellingen
|
Inhoud
|
Reageren op (maximaal 10) stellingen in carrouselvorm. |
| Doel |
Beginsituatie verkennen van de docenten; wat zijn hun ervaringen en hoe staan ze tegenover het gebruik van laptops/computers in de klas? |
| Werkvorm |
Tien prikkelende stellingen via Bubbl.us in carrouselvorm. Iedere docent begint bij een andere stelling en reageert hierop. Na reactie schuift iedere docent door en reageert op de stelling of de mening van de ander. |
| Materiaal |
Stellingen klaargezet in Bubbl.us; net zoveel computers/laptops als stellingen |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
3. Bespreken pijlers
| Inhoud |
Nabespreking van de stellingen en de koppeling maken naar de drie pijlers van laptopdidactiek. |
| Doel |
De drie pijlers benoemen die belangrijk zijn bij het gebruik van laptops/computers in de klas. |
| Werkvorm |
Bespreken van de stellingen. Welke onderwerpen, valkuilen, drempels komen uit deze bespreking voort? Welke onderverdeling valt hierbij te maken?
De pijlers benoemen die belangrijk zijn bij de invoering en het gebruik van laptops/computers in de klas. De reacties op de stellingen samenvatten en waar mogelijk onder een van de pijlers zetten. |
| Achtergrond |
Drie pijlers van laptopdidactiek:
- Maak afspraken en stel regels.
- Integreer ict in de werkvormen.
- Zet laptop veel en effectief in.
|
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
40 minuten |
| |
|
4. TPACK-model
| Inhoud |
Bespreken van het TPACK-model. |
| Doel |
Docenten kennis laten maken met het TPACK-model. |
| Werkvorm |
Bespreken van TPACK-model aan de hand dia in de presentatie. |
| Achtergrond |
Het TPACK-model gaat over de integratie van ict in het onderwijs. Het laat de samenhang zien tussen de drie kennisdomeinen; didactische kennis, vakinhoudelijke kennis, technologische kennis. Zie ook www.tpacknl.nl. |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
5. Best practices
| Inhoud |
Laten zien van een eigen best practice; een les met ict. |
| Doel |
Enthousiasme over brengen naar de collega's door eigen 'bewezen' materiaal te laten zien. Bewezen door dat het goed werkte in de praktijk, enthousiasme van leerlingen en relatief eenvoudig te maken met ict. |
| Werkvorm |
Best practice presenteren of docenten zelf laten bekijken. |
| Materiaal |
Best practice |
| Tijd |
20 minuten |
| |
|
6. Afsluiting
Terugblik, evaluatie, vragen, toelichting op eventuele vervolgblokken.
| Tijd |
10 minuten |
| Bijlagen |
1. Stellingen
2. Opdracht
3. Presentatie
|
Presentatie Informatievaardigheden
3. WEB 2.0 toepassingen
|
Module 3 - WEB 2.0 toepassingen
Doel
Docenten maken kennis met een aantal laagdrempelige, maar bruikbare WEB 2.0 toepassingen, zodat ze enthousiast worden deze zelf te gaan gebruiken.
Leerdoel
- Docenten kunnen delen van eigen lessen zelf digitaal maken door hiervoor WEB 2.0-toepassingen in te gebruiken.
Opzet training
- Introductie
- Bestaande WEB 2.0-toepassing bekijken
- Uitleg toepassingen/programma’s
- Zelf toepassing maken
- Afsluiting
Globale inhoud
- WEB 2.0-toepassingen, zoals: Wiki, Webquest, Google-docs, Edistorm e.d.
Tijd
120 minuten
|
Uitgebreide opzet
1. Introductie
|
Inhoud
|
- Kennismaken
- Aangeven wat het doel is van dit blok
- Programma |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| |
|
2. Bestaande WEB 2.0-toepassingen bekijken
|
Inhoud
|
Docenten bekijken zelf WEB 2.0 toepassingen. |
| Doel |
Docenten ontdekken dat met laagdrempelige WEB 2.0-programma's delen van hun lessen digitaal gemaakt kunnen worden. |
| Werkvorm |
Docenten gaan achter de computer zelf een toepassing doorlopen. Deze toepassing is gemaakt in laagdrempelige WEB 2.0-toepassing. |
| Achtergrond |
De toepassingen moeten enthousiasmeren en iets toevoegen t.o.v. een niet digitale toepassing. Doordat een docent een klein onderdeel van de les kan vervangen, blijft het laagdrempelig. De hele les vervangen komt in een later stadium. |
| Materiaal |
Ict-toepassingen |
| Tijd |
30 minuten |
| |
|
3. Uitleg WEB 2.0-toepassingen
| Inhoud |
Trainers leggen uit hoe de verschillende toepassingen zijn gemaakt. |
| Doel |
Drempels en/of angsten wegnemen om zelf een toepassing te maken in een WEB 2.0-toepassing. |
| Werkvorm |
Demonstratie
Docenten kunnen met een handleiding meekijken naar de demonstratie. |
| Achtergrond |
Laat ook zien hoe inloggen werkt, wat hiervoor nodig is (account aanmaken e.d.). |
| Materiaal |
Handleidingen voor de verschillende toepassingen. |
| Tijd |
30 minuten |
| |
|
4. Zelf WEB 2.0-toepassingen maken
| Inhoud |
Docenten gaan zelf een toepassingen maken voor hun eigen les. |
| Doel |
Docenten gaan met een bruikbare toepassing naar hun eigen les terug. |
| Werkvorm |
Docenten kiezen één van de programma's en gaan zelf een toepassing maken voor hun eigen les in één van de programma's. Hierbij gebruiken ze de aanwezige handleidingen.
Help docenten met snel een concreet idee te krijgen. |
| Materiaal |
Internet, handleidingen |
| Tijd |
40 minuten |
| |
|
5. Afsluiting
Terugblik, evaluatie, vragen, toelichting op eventuele vervolgblokken.
| Tijd |
+/-10 minuten |
| Bijlagen |
1. Handleiding van toepassingen (zelf toevoegen als trainer)
2. Presentatie
|
Presentatie
4. Laptops in de klas
|
Module 4 - Didactiek laptops in de klas
De informatie uit module 1 (de pijlers) is nodig om met deze module 4 te starten.
Doel
Pijler 1 verder uitwerken, zodat docenten het afspraken en regels maken met leerlingen wat betreft het gebruik van laptops in de klas kunnen toepassen.
Leerdoelen
- Docenten kunnen voorbeelden noemen van wat wel goed en wat niet goed kan gaan m.b.t. laptops in de klas.
- Docenten kunnen een aantal voorbeeldregels/-afspraken noemen die gemaakt kunnen worden met leerlingen t.a.v. het gebruik van laptops in de klas.
- Docenten kunnen uitleggen welke stappen ze gaan zetten om duidelijke afspraken en regels te maken met leerlingen.
Opzet training
- Introductie
- Inventarisatie: wat gaat goed en wat gaat minder goed?
- Uitwisselen ervaringen
- Casebesprekingen
- Concrete afsprakenlijst samenstellen
- Afsluiting
Globale inhoud
- Regels en afspraken wat betreft het gebruik van laptops in de klas. Denk hierbij aan: 'als de docent aan het woord is, heeft iedereen zijn laptop dicht'.
Tijd
120 minuten
|
Uitgebreide opzet
1. Introductie
|
Inhoud
|
- Kennismaken
- Aangeven wat het doel is van dit blok
- Programma |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| |
|
2. Inventarisatie: wat gaat goed en wat gaat minder goed?
|
Inhoud
|
Inventariseren van dingen die goed en minder goed gaan wat betreft afspraken en regels in de klas over het gebruik van laptops. |
| Doel |
Docenten kunnen hun ervaringen (positief en negatief) delen. |
| Werkvorm |
Door een online brainstorm op geeltjes in Edistorm. Docenten zetten (maximaal) drie dingen die goed gaan en drie dingen die niet goed gaan op geeltjes (op ieder geeltje één situatie). Laat docenten concrete situaties benoemen. Het gaat hier alleen om situaties die gaan over regels en afspraken maken. Probeer de geeltjes te groeperen naar soorten ervaringen. |
| Achtergrond |
Het gaat om beginsituatieverkenning en mogelijke weerstanden naar boven halen. |
| Materiaal |
Brainstorm op Edistorm aanmaken en mensen hiervoor uitnodigen. |
| Tijd |
30 minuten |
| |
|
3. Uitwisselen
| Inhoud |
Uitwisselen van ervaringen en bespreken van geeltjes. |
| Doel |
Docenten ontdekken dat ook collega's tegen dezelfde problemen aanlopen. |
| Werkvorm |
Klassikaal bespreken van de geeltjes. Laat de brainstorm op de beamer zien. Mogelijk ter plekke geeltjes verschuiven en een indeling maken. Geef docenten de kans om hun verhaal te doen, maar probeer niet te verzanden in negativiteit. |
| Achtergrond |
Zorg dat je in onderdeel 4 ook oplossingen biedt voor de problemen die hier naar boven zijn gekomen. |
| Materiaal |
Online brainstorm in Edistorm. |
| Tijd |
25 minuten |
| |
|
4. Casebesprekingen
| Inhoud |
Cases met verschillende 'problemen' bespreken en tot oplossingen komen. |
| Doel |
Docenten helpen elkaar met het vinden van praktische concrete oplossingen. |
| Werkvorm |
Tonen van de cases liefst d.m.v. ict: filmpjes, presentatie o.i.d. In tweetallen een oplossingen laten bedenken. Steeds na een case klassikaal terugkoppelen. Uitwisselen van oplossingen: zien docenten dit ook zitten om daadwerkelijk in de klas toe te passen. |
| Achtergrond |
Geeft aandacht aan onzekerheid van docenten. Als docenten het lastig vinden om regels en afspraken te maken wat betreft laptops in de klas, hebben ze waarschijnlijk ook moeite met regels en afspraken in het algemeen. Probeer docenten zo concreet mogelijke handvatten te geven. |
| Materiaal |
Cases |
| Tijd |
30 minuten (ook afhankelijk van het aantal cases) |
| |
|
5. Concrete afsprakenlijst samenstellen
| Inhoud |
Top vijf samenstellen van bruikbare regels. |
| Doel |
Docenten gaan naar huis met een set concrete regels en een stappenplan om dit in hun eigen groep te gaan toepassen. |
| Werkvorm |
Docenten schrijven voor henzelf de vijf beste oplossingen op die uit onderdeel vier gekomen zijn. Eventueel digitaal mogelijk. |
| Achtergrond |
Sluit bij de regels aan die de docent al gebruikt in zijn lessen. |
| Materiaal |
Pen en papier/laptop of computers. |
| Tijd |
15 minuten |
| |
|
6. Afsluiting
Terugblik, evaluatie, vragen, toelichting op eventuele vervolgblokken.
| Tijd |
+/-10 minuten |
| Bijlagen |
1. Presentatie
|
Presentatie
5. Ict in werkvormen
|
Module 5 – Ict in werkvormen
- Van te voren vragen om eigen lessen zonder ict mee te nemen/beschikbaar te hebben.
- De informatie uit module 1 (de drie pijlers) is nodig om met deze module 5 te starten.
Doel
Mogelijkheden laten zien om ict als werkvorm te integreren in de les (pijler 2). Docenten ontdekken dat door kleine aanpassingen de les al meer digitaal wordt.
Leerdoelen
- De docenten kunnen voorbeelden noemen van ict-werkvormen.
- De docenten kunnen voorbeelden noemen van eigen lessen waar ict geïntegreerd kan worden.
Opzet training
- Introductie
- Mogelijkheden met ict inventariseren
- Zelf werkvormen integreren
- Afsluiting
Globale inhoud
Tijd
120 minuten
|
Uitgebreide opzet
1. Introductie
|
Inhoud
|
- Kennismaken
- Aangeven wat het doel is van dit blok
- Programma |
| Materiaal |
Presentatie |
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| |
|
2. Mogelijkheden met ict inventariseren
|
Inhoud
|
Verschillende ict-toepassingen bedenken bij verschillende doelen. |
| Doel |
De docenten hebben een lijst met verschillende toepassingen die voor diverse doeleinden zijn in te zetten. |
| Werkvorm |
In een online Google-docs documenten vullen docenten in welke ict toepassingen zij kennen. Dit doen ze in tweetallen. Ieder tweetal krijgt een doel waar ze de toepassing voor bedenken, te weten:
- Kennismaken van studenten (introductie)
- Kennis/inzicht verwerven
- Beroepshouding
- Vaardigheden (sociaal of technisch)
- Toetsing en/of evaluatie
Probeer docenten te stimuleren om niet voor de hand liggende toepassingen te bedenken. Het Googledocs document is bedoeld als inspiratiebron.
Kort nabespreken en toelichting vragen op onbekende toepassingen.
|
| Achtergrond |
Zorg dat je zelf ook een aantal toepassingen achter de hand hebt, zodat docenten geïnspireerd raken. |
| Materiaal |
Google-docs document, docenten uitnodigen via mail (account of gmailadres nodig). |
| Tijd |
40 minuten (30 minuten invullen en 10 minuten nabespreken) |
| |
|
3. Zelf werkvormen integreren
| Inhoud |
In een bestaande les onderdelen vervangen door ict. |
| Doel |
Docenten hebben een eigen les aangepast en ervaren dat je op een eenvoudige manier je les meer digitaal kunt maken. |
| Werkvorm |
Docenten hebben een bestaande les meegenomen. Ze gaan (minimaal drie keer) een onderdeel van deze les omzetten naar een onderdeel met gebruik van ict. Het Google Docs document dient als inspiratiebron. De lessen zijn na deze opdracht direct klaar voor gebruik.
N.B. Drie verschillenden lessen zijn bruikbaarder dan drie onderdelen uit één les.
Nabespreken van de uitkomsten en de ervaringen (plenair). |
| Materiaal |
Bestaande les (opdracht van te voren mee geven aan docenten). |
| Tijd |
60 minuten (40 minuten bedenken en 20 minuten nabespreken) |
| |
|
4. Afsluiting
Terugblik, evaluatie, vragen, toelichting op eventuele vervolgblokken.
| Tijd |
+/- 10 minuten |
| Bijlagen |
1. Opdrachten
2. Exceldocument
3. Presentatie
|
Bijlage 1: ict-toepassingen
Kennis en vaardigheden
Presentatie
6. Effectieve inzet laptops
|
Module 6 – Effectieve inzet laptops
Doel
Inventariseren wat een docent nodig heeft om laptops effectief in te kunnen zetten in de klas.
Leerdoelen
- Docenten kunnen verschillende manieren noemen om een laptop in de klas in te zetten.
- Docenten kunnen aangeven welke hulp ze zouden willen hebben om de laptop effectief in te kunnen zetten in de klas.
Opzet training
- Introductie
- Brainstorm over mogelijke inzet
- Persoonsbeschrijvingen bespreken
- 'Actieplan' maken
- Afsluiting
Globale inhoud
Mogelijke inzet van laptops in de klas:
- Distributie
- Communicatie
- Portfolio
- Toetsen
- Delen
- Verschillende scenario’s om laptops in te zetten; van incidenteel tot volledig. Dit betreft ook de verschillende mogelijkheden van inzetten van ict. Stimuleer om ict minimaal te integreren en toe te passen in werkvormen.
- Toelichting mogelijkheden eigen elo.
Tijd
120 minuten
|
Presentatie
7. Beoordelen leermiddelen
|
Module 7 – Beoordelen leermiddelen
Doel
Docenten kunnen leermiddelen beoordelen op kwaliteit en geschiktheid voor de inzet in de eigen lessen.
Leerdoelen
- Docenten kunnen criteria noemen die bijdragen aan de kwaliteit van een leermiddel.
- Docenten kunnen leermiddelen beoordelen en bepalen of deze geschikt zijn voor hun eigen lessen.
- Docenten kunnen eigen gemaakt leermateriaal beoordelen op kwaliteit en eventueel benoemen wat er veranderd moet worden.
Opzet training
- Introductie
- Beoordelen bestaand materiaal
- Gebruik checklist
- Checklist aanvullen
- Eigen materiaal beoordelen
- Afsluiting
Globale inhoud
Tijd
180 minuten (= 1 uur langer dan de andere modules; keuze om laatste onderdeel (beoordeling eigen leermiddel) te laten vervallen of zelf te laten doen)
|
Eerste verkenning
Checklist
Presentatie
8. Arrangeren in Wikiwijs (introductiemodule)
|
Module 8 – Arrangeren in Wikiwijs (introductiemodule)
Doel
Docenten laten zien dat een arrangement maken voor een les(cyclus) met de auteurstool van Wikiwijs laagdrempelig is.
NB: Deze module kan natuurlijk ook gegeven worden rondom een andere auteurstool.
Leerdoelen
- Docenten kunnen benoemen welke stappen gezet moeten worden bij het ontwerpen/ontwikkelen van een les.
- Docenten kunnen zelf een les maken in de tool van Wikiwijs.
Opzet training
- Introductie
- Oefenen
- Arrangeren
- Afsluiten
Globale inhoud
Tijd
120 minuten (voor verder eigen maken van de tool zal meer tijd en ondersteuning moeten worden ingepland).
|
Opdracht
Presentatie
Globaal ontwerp leermiddel
9. Mediawijsheid
|
Module 9 – Mediawijsheid
Doel
Docenten worden zelf mediawijs en kunnen dit ook overbrengen aan hun leerlingen.
Leerdoelen
- De docent kan benoemen welke aspecten bij mediawijsheid horen.
- De docent kan voorbeelden noemen van de gevaren van verkeerd omgaan met internet.
- De docent kan in eigen woorden aangeven hoe hij/zij mediawijsheid wil overbrengen aan zijn/haar leerlingen.
Opzet training
- Introductie
- Discussie
- Ict-vaardigheden
- Informatievaardigheden
- Veiligheid
- Afsluiten
Globale inhoud
Mediawijsheid bestaat uit 3 aspecten:
- ict-vaardigheden: digitale vaardigheden van docenten en/of leerling
- informatievaardigheden: zoeken en vinden, gebruik van software en tools
- veiligheid, te weten; privacy, cyberpesten, plagiaat, auteursrecht
Tijd
120 minuten
|
Presentatie
10. Leermiddelenbeleid
|
Module 10 – Leermiddelenbeleid
Doel
Docenten inzicht geven in de manier waarop ict in het leermiddelenbeleid van de school benoemd is.
Leerdoelen
- De docent kan benoemen wat de kern is van het leermiddelenbeleid van de school.
- De docent kan uitleggen welke rol ict speelt in het leermiddelenbeleid.
- De docent kan met concrete voorbeelden uitleggen op welke wijze hij ict in zijn eigen praktijk kan toepassen.
Opzet training
- Introductie
- Rol van ict in het leermiddelenbeleid
- Gebruiksscenario's
- Eigen lesplanning
- Afsluiting
Globale inhoud
Gebruiksscenario's: op wel manier wordt ict ingezet?
- Incidenteel
- Mix
- Periodiek
- Volledig
Tijd
120 minuten
|
Presentatie
5 fasen
Model
Gebruiksscenario's
Opdracht 1: Stellingen
