Plantenkennis loofbomen
Dit arrangement is gemaakt voor tablet en smartphone
LOOFBOMEN
Dit arrangement plantenkennis loofbomen, bevat afbeeldingen en informatie over veel voorkomende loofbomen die bekeken kunnen worden met de smartphone of tablet. De afbeeldingen staan in een lage resolutie zodat ze snel in kunnen laden via het mobiele netwerk.
In de schooltuin staan bij de loofbomen QR codes, die verwijzen naar de juiste pagina in dit arrangement. Op deze manier wordt de smartphone en de tablet een handig leermiddellen om meer te weten te komen van de planten in de schooltuin.
Mobiele apparaten: Wij staan achter BYOD
Niet verbieden maar gebruiken bij het leren!!
Productie van dit arrangement:
Egbert Blom en Bert Plaat; Nordwin College.
Laatste update; 2 februari 2015
DOWNLOAD hier de QR codes die je voor dit arrangement kunt gebruiken:
QR codes om bij de planten in de voor schooltuin te plaatsen
QR code van dit arrangement: Downloaden uitprinten en ophangen in leslokaal
QR code van dit arrangement
Loofbomen
Een loofboom is een term die gebruikt wordt om onderscheid te maken met "naaldbomen", waarbij de bladeren veelal zijn gevormd als naalden of schubben. In tegenstelling tot naaldbomen horen loofbomen tot de Angiospermae (bedektzadigen of bloemplanten).
In gematigde klimaatzones verliezen de meeste loofbomen in de herfst hun bladeren (in die periode kunnen ze dan ook geen glucose maken) en overwinteren als kale boom. In de tropische gebieden verliezen sommige soorten loofbomen hun bladeren in de droge tijd. Door het verlies van de bladeren wordt de verdamping sterk beperkt, wat vooral belangrijk is als de bodem bevroren of droog is en de boom daardoor beperkt of helemaal geen water kan opnemen. (bron: Wikipedia)
Loofbomen kunnen zeer oud worden:
Ivanacker Eiken, ruim 1000 jaar oud
Plantenkenniskaart
Plantenkenniskaart
Branchevereniging VHG heeft in haar ?10 Speerpunten voor Goed groen onderwijs geformuleerd wat zij belangrijk vindt binnen het onderwijs. Plantenkennis is daar een essentieel onderdeel van.
Op initiatief van VHG heeft een aantal groenvoorzieners en hoveniersbedrijven de Plantenkenniskaart ontwikkeld om het kennisniveau van de groenopleidingen te verhogen. Met de kaart moet het voor het bedrijfsleven én onderwijsinstellingen duidelijk worden welk niveau een leerling nodig heeft als hij in de sector aan het werk gaat. De kaart is een start om de kennis over planten te vergroten.
Lees meer op de site van de VHG
Lees ook dit artikel op de site van Kennisnet over plantenkennis met je mobieltje
Je kunt de plantenkenniskaart van de VHG hier downloaden:
plantenkenniskaart(pdf)
Links afbeeldingen
Voor dit arrangement hebben wij veel gebruikt uit de bekende STOFFELS presentaties.
Sites waar we veel gevonden hebben:
Oregon edu
Bomengids.nl
QR codes zijn gemaakt met:
http://www.qurify.com/nl/
Acer
Praktijk
boom voor het landschap, stad, laan, park, tuin, schiet ook op veel plaatxsen spontaan op. De boom verankert zich goed is windbestendig en heeft geringe bodemeisen. Niet alle soorten zeewindbestendig.? Belangrijk om te weten: gevoelig voor bodemverdichting, er ontstaat dan al snel zuurstof tekort, dit is vaak de oorzaak dat een boom in de straat niet goed groeit. Groeiplaats mag ook niet te nat zijn, anders ziekte gevoelig.
Verzorging
Op tijd begeleidingssnoei want de meeste soorten maken makkelijk dubbele toppen en plakoksels. Let op; kan bij snoei in voorjaar ernstig bloeden. Bij verzwakte bomen de snoeiwond afdekken met een schimmel werend wondafdekmiddel
Ziektes en plagen
Verwelkingsziekte bij te natte of met aardappelschimmel besmette grond (bijvoorbeeld grond waar vroeger aardappels zijn gehouden met aardappelziekte), inktvlekziekte op het blad, luisgevoelig. Meeldauw gevoelig is alleen de Acer campestre. Bij de bontbladige Acer’s kans op bladverbranding bij warm weer, dit is dus op dat moment geen ziekte!
Schimmels: honingzwam, Tonderzwam
Extra's
Acer saccharinum extra boompaal, kroon groeit sneller dan wortels
In de jeugdfase een dunne schors, dus dan gevoelig voorzonnebrand en vorstscheuren.
negundo en A. campestre hebben de geringste bodemeisen, bonte A soorten blijven kleiner.
Meer algemene informatie over Acer
Acer campestre
Acer campestre winter
Acer campestre zomer
Acer negundo
Acer negundo winterbeeld
Acer negundo zomerbeeld
Acer platanoides
Acer platanoides winterbeeld
Acer platanoides zomerbeeld
Acer pseudoplatanus
Acer pseudoplatanus_winter
Acer pseudoplatanus zomerbeeld
Aesculus
Praktijk
Geringe eisen aan de bodem, wel gevoelig voor verdichting, windbestendig, bij de kust bruine bladeren door het zout (kan ook door wegenzout)
Verzorging
Op tijd begeleidings snoei geven, een snelle groeier en wordt snel breed, waardoor er onvoldoende een doorgaande stam ontstaat, plakoksel gevoelig. .
Ziektes en plagen
Kastanjeziekte heeft de laatste jaren veel bomen gekost. Paardekastanjemineermot, bladschimmels in het najaar. Schimmels: honingzwam, dikrandtonderzwam, reuzenzwam, korsthoutskoolzwam.
Extra
Pas op; de boom kan behoorlijk bloeden bij snoei in het voorjaar (is vaak onbekend)
Meer informatie
Aesculus x carnea 'Briotii'
Aesculus carnea winterbeeld
Aesculus carnea zomerbeeld
Aesculus hippocastanum
Aesculus hippocastanum winterbeeld
Aesculus hippocastanum zomerbeeld
Alnus
Praktijk
Echte pioniersoort dus schiet op vele plaatsen in Nederland spontaan op. Boeiende (trekt vogels) en nuttige boom voor landschap, parken, ook in tuinen en lanen. Diepgaand wortelstelsel dus diep plantgat. Vochtig tot natte grond, weinig gevoelig voor strooizout, windbestendig (ook tegen zeewind ).
Verzorging
Makkelijk te snoeien want maakt meestal goed doorgaande stam en geen brede zijtakken, veel opruimwerk door proppen, groot regeneratievermogen
Ziektes en plagen
Elzenhaantje, wilgenhoutrups, verder weinig problemen. Schimmels: roodporiehoutzwam, elzenweerschijnzwam, zadelzwam,
Extra
Maakt wortelknolletjes en geeft dan stikstof af aan de grond, is dus een bodemverbeteraar, ook het strooisel is stikstofrijk.
Er zijn verschillen tussen de soorten A. incana kan tegen drogere grond en minder tegen zeewind. Veel gebruikt in het openbsaar groen is de Alnus x spaethii
Meer algemene informatie voer de Alnus
Meer informatie over de Alnus x spaethii
Alnus cordata
Alnus cordata winterbeeld
Alnus cordata zomerbeeld
Alnus glutinosa
Alnus glutinosa winterbeeld
Alnus glutinosa zomerbeeld
Alnus incana
Alnus incana winterbeeld
Alnus incana zomerbeeld
Betula
Praktijk
Echte pioniersoort; dus kan zich spontaan in de tuin vestigen. Je ziet de boom staan in parken, plantsoenen, tuinen. Open losse bodem, geringe eisen aan voedselrijkdom en voorkeur groenstroken. Maar gevoelig voor veranderingen in de groeiplaats (aanleg verharding bij de stam) ook tamelijk zeewind gevoelig.
Verzorging
Gering herstellingsvermogen, je kunt deze soort niet goed knotten. Sterk bloeden bij snoei in het voorjaar, nooit doen!. Meestal is er snel begeleidingssnoei nodig langs paden want de takken hangen door, vooral de B.nigra. Vrijstaand hebben ze weinig snoei nodig.
Ziektes en plagen
Luizenplaag (roetdauw), wilgenhoutrups, gele roest in het najaar, heksenbezem door schimmelaantasting (gaat de boom niet dood aan, laten zitten). Schimmels: berkenzwam (dodelijk), roodporiehoutzwam, Tonderzwam
Extra
Deze soort kan absoluut niet zonder bodemschimmel, dus altijd met de grond van herkomst aanplanten en verplanten. Heeft dan toch bijna altijd een zogenaamde 'verplantingsshock'
Meer algemene informatie over Betula
Betula nigra
Betula niga winterbeeld
Betula nigra zomerbeeld
Betula pendula
Betula pendula winterbeeld
Betula pendula zomerbeeld
Betula pendula 'Tristis'
Betula pendula 'Tristis'
Klik hier voor kenmerken Belula pendula
Betula pubescens
Betula pubescens winterbeeld
Betula pubescens zomerbeeld
Betula utilis 'Doorenbos'
Betula utilis winterbeeld
Betula utilis zomerbeeld
Carpinus
Praktijk
Boom voor straten en lanen.Wortelt oppervlakkig en heeft van nature een weinig uitgebreid wortelstelsel. Voorkeur lemige grond, maar is weinig eisend, geen hoge grondwaterstand, gevoelig voor zeewind, gevoelig voor wegenzout.
VerzorgingBomen in verharding niet te hoog opsnoeien want gevoelig voor zonnebrand, snoei in voorjaar kan bloeden opleveren, wel tijdig opsnoeien anders blijft hij aan de onderkant kaal.
Ziektes en plagen
Weinig last, af en toe bastaardsatijnvlinder
Extra
Vooral de zuilvormige cultivars zijn populair voor gebruik in straten en lanen
Meer informatie
Carpinus betulus
Carpinus betulus winterbeeld
Carpinus betulus zomerbeeld
Carpinus bet. 'Fastigiata'
Klik hier voor de kenmerken
Carpinus bet. 'Frans Fontaine'
Klik hier voor de kenmerken?
Castanea
Praktijk
Parkboom, brede groenstroken, niet voor tuinen tenzij in een landgoedachtige situatie. Diepgaand uitgebreid wortelgestel, dus groot plantgat maken vruchtbare humeuze en vochthoudende bodem, iets gevoelig voor luchtverontreiniging, weinig gevoelig voor wind, gevoelig voor zeewind
Verzorging
Langs wegen of winderige gebieden oppassen dat de boom niet te breed wordt.
Ziektes en plagen
Bij verzwakking of na schade schimmels zoals Biefstukzwam en de zwavelzwam
Extra
Sterke boom die vrij veel droogte kan verdragen
Meer informatie
Castanea sativa
Catalpa
Praktijk
Groeiplaatsadvies park en tuinboom, te laag en te breed voor straten en lanen. de boom heeft weinig eisen aan de bodem, op natte bodem rijpen uiteinden van takken niet af en vriezen dus in. De bolvorm voor de tuinen is op dit moment erg populair
Verzorging
Natuurlijke vorm zoveel mogelijk behouden in parken, door vorst afgestorven takken inkorten op een levend oog.
Ziektes en plagen
Op de boom kunnen bij verzwakking de tonderzwam schimmel voorkomen.
Extra
Windgevoelig door het grote blad en gevoelig voor wegenzout.
Meer informatie
Catalpa bignonioides
Catalpa bign. var.
Catalpa bignonioides 'Nana'
Catalpa bignodioides southern
Corylus
Praktijk
Mooie kleine park, laan en straatboom, ook voor landschappelijk. Houdt er van om diep te gaan met zijn wortels. heeft over het algemeen weinig eisen, maar beslist niet te natte bodems. De boom verdraagt droogte uitstekend.
Verzorging
Gering herstellingsvermogen, bloeden bij snoei. Ondanks geringe lengte snel begeleidingssnoei nodig langs paden; takken hangen door, vrijstaand hebben ze weinig snoei nodig. Kan redelijk in verharding worden gebruikt.
Ziektes en plagen
Luizen (roetdauw), wilgenhoutrups, gele roest in het najaar, heksenbezem door schimmelaantasting. Schimmels: berkenzwam, roodporiehoutzwam, Tonderzwam
Extra
Geef deze boomsoort langs de straat de ruimte want hij wordt breed en geeft dan al snel overlast.
Meer informatie
Corylus colurna
Crataegus
Praktijk
Te gebruiken voor landschappelijk beplantingen, tuinen, boompjes alleen op beschutte plaatsen. Oppervlakkig en niet uitgebreid wortelgestel, stevig aanpalen weinig eisen aan de bodem, maar groeit optimaal bij voedselrijke lemige en kalkrijke grond.
Verzorging
Zo min mogelijk snoeien, de boom reageert heftig met waterlot (vele nieuwe probleemvormende twijgen)
Ziektes en plagen
Bacterievuur, bladluizen,bloedluizen, spint, bastaardsatijnvlinder, ringelrups, spinselmotten en nog veel meer!! Schimmels: paarse korstzwam op wonden, zwavelzwam
Extra:
Het wortelgestel is niet uitgebreid, waardoor ze opgesnoeid tot boompje vaak scheef waaien
Meer informatie Crataegus monogyna
Meer informatie Crataegus laevigata
Crat. laev. 'Paul Scarlet'
Crataegus monogyna
Fagus
Praktijk
Goede bosboom en parkboom, in straten op brede groenstroken. Zeer oppervlakkige wortels, fijn vertakt, leven met bodemschimmel, dus grond meegeven of in kluit planten. Gevoelig voor veranderingen in lucht en waterhuishouding, gevoelig voor wind, bodemverdichting. De beuk houdt niet van te droge grond. De groeiplaats moet eerst gerijpt zijn, zuurstofhoudend en tamelijk humusrijk.
Verzorging
Zo lang mogelijk stam beveerd houden in verband met zonnebrand, plotseling vrijgestelde bomen beschermen met jute, leem of rietmatten.Groeiplaats goed beschermen tegen betreding. Gevoelig voor luchtverontreiniging en zout, gering herstellingsvermogen!
Ziektes en plagen
wollige beukenstamluis, (deze is niet schadelijk maar gevoeligheid meniezwam neemt toe) Schimmels: honingzwam, reuzenzwam, tonderzwam, korsthoutskoolzwam, groene schelpzwam, gewone oesterzwam.
Extra
Betreding en verharding van de groeiplaats niet gewenst en leidt vaak tot vermindering vitaliteit en zelfs uiteindelijk de dood van de boom. Houdt hier rekening mee met je praktijk adviezen!
Meer informatie
Fagus sylvatica
Fagus sylv. 'Purpurea'
Fagus sylv. 'Pendula'
Fraxinus
Praktijk
Prachtige boom voor vandschappelijke beplanting en de c.v.'s als laan park en tuinboom. Als de bodem het toelaat gaat de es diep, op zware kleigrond blijft hij oppervlakkig, maak daarom plantgat diep los en hef storende lagen op, voldoende losse bodem, veel voedingsstoffen, veel vocht, niet droogtebestand. Verdraagt bij gunstige grond verharding goed, de bomen zijn goed windvast.
Verzorging
Eindknoppen lopen vroeg uit en kunnen bevriezen, daarom vergaffeld de es daar, let hier op bij de begeleidingssnoei, verder kan je de es goed snoeien.
Ziektes en plagen
Essenziekte, Bastwoekerziekte,wilgehoutrups, gallen, late nachtvorst, verwelkingziekte bij te natte grond (is dan minder schadelijkdan bij esdoorn) Schimmels: Kogelhoutskoolzwam (minder schadelijk), ruige weerschijnzwam (Inonotus), korsthoutskoolzwam
Extra
De es kan na aanplant jaren lang bijna stilstaan voordat de groei begint, dus controleer de status van het cambium altijd voordat je inboet.
Meer informatie Fraxinus excelsior
Meer informatie Fraxinus angustifolia
Meer informatie Fraxinus ornus
Fraxinus excelsior
Fraxinus excelsior 'Jaspidea'
Fraxinus ornus
Ginkgo
Praktijk
Interessante parkboom, ook bruikbaar als laanboom.
Advies
Maak een diep plantgat want de Ginko vormt een diep wortelgestel, vaak problemen met aanslaan, planten met kluit is daarom aan te bevelen. Geringe eisen aan bodem, niet te nat, verdraagt verharding goed.
Verzorging
Maakt al snel na het aanplanten lage zware takken; deze verwijderen om de stam vrij te houden, verder begeleiden met snoei noodzakelijk.
Ziektes en plagen
Geen
Extra
Kan uitstekend tegen luchtverontreiniging dus zeer geschikt voor stadsklimaat, gevoelig voor strooizout, gevoelig voor zeewind
Plant bij voorkeur mannelijke exemplaren die geen zaad geven, dit zaad stinkt als het overrijp is.
Ginkgo biloba
Gleditsia
Praktijk:
Mooie, sterke en veelgebruikte park, laan en straatboom.
Advies
Niet te hoge grondwaterstand of storende lagen, stelt verder geringe eisen, bestand tegen droogte, luchtverontreiniging en wegenzout, liever niet op te rijke gronden, normaal weinig gevoelig voor wind en zeewind.
Verzorging
Begeleidingssnoei is noodzakelijk langs laan en straat, omdat de soort moeilijk een doorgaande spil vormt, voorjaarssnoei kan bloeden tot gevolg hebben.
Ziektes en plagen
Weinig last, alleen de galmug kan bladvervorming veroorzaken
Extra
Maak een diep plantgat want de boom kan diepgaande wortels maken waardoor er een sterke verankering kan ontstaan, anders is de boom gevoelig voor omwaaien, sommige selecties hebben wat last met goed aanslaan ('Sunburst')
Meer informatie
Gleditsia triacanthos
Gledits. triach. ' Sunburst'
Kleinere variant met geel blad voor in de tuinen en parken.
Meer informatie
Juglans
Algemeen
Juglans is een geslacht van bladverliezende bomen uit de okkernootfamilie (Juglandaceae). De gewone walnoot of okkernoot (Juglans regia) is de bekendste soort. De bomen worden 10–40 m hoog. De geveerde bladeren bestaan uit vijf tot vijfentwintig deelblaadjes. De jonge loten hebben geladderd merg. De vruchten van met name de gewone walnoot of okkernoot (Juglans regia) worden gegeten. Het hout van een aantal soorten wordt verhandeld onder de naam noten.?
Advies
Juglans regia wordt vanouds bij boerderijen geplant, J. nigra voor parken en brede bermen. Zorg voor een open bodem, en een diep plantgat. Juglans heeft vlezige wortels die bij planten snel worden beschadigd, bij voorkeur jong planten, bomen bij voorkeur met kluit verhandelen.
Verzorging
Nooit in het voorjaar snoeien (sterke bloeding), op tijd begeleidingssnoei als je doorgaande stam wilt hebben.
Ziektes en plagen
Bladvlekziekte, verder weinig last.
Schimmels: ruige weerschijnzwam (Inonotus)
Extra
Liefst lemige bodem, graag een wat drogere grond, dan rijpt het hout beter af tegen vorst.
J.regia is minder gevoelig voor wind en zeewind, J.nigra minder gevoelig voor vorst.
Bomen zijn bestand tegen luchtverontreiniging
Meer informatie
Juglans regia
Juglans nigra
Liquidambar
Praktijk
Parkboom en laanboom, steeds meer als straatboom. Oppervlakkig wortelgestel met vlezige wortels, dus snel schade bij planten en moeilijk verplantbaar. Met kluit planten. Voorkeur is goede vochthoudende bodem, niet teveel kalk. De soort is een beetje gevoelig voor wegenzout.
Verzorging
Begeleidingssnoei is noodzakelijk, maar dit is makkelijk uit te voeren door de gelijkmatige kroon en de rechtdoorgaande stam. Grootste probleem; op zeer winderige plaatsen last van takbreuk, met name de top kan er uitwaaien. Dit zie je nog wel eens in straten als de toppen boven de huizen uit komen en opeens meer wind vangen. Dit is in het verleden een reden geweest om de bomen in een dergelijke situatie te vervangen (Franeken).
Ziektes en plagen
Komen niet voor, vandaar populair in niet te winderige straten en lanen.
Extra
Oudere bomen vanaf maat 14-16 verdragen verplanten beter als zijtakken drastisch worden gesnoeid. De boomsoort is zeer geliefd in park en tuinen om de mooie rode herfstkleur (vandaar de naam amberboom, kijk hier wat amber betekent). Altijd goed om je klanten daar over in te lichten!
Meer informatie
Liquidambar styraciflua
Liriodendron
Praktijk
Opvallende park en laanboom, soms als straatboom wortelt graag diep als de bodem het toelaat, maak dus ruimte en maak het plantgat diep los. Niet geschikt voor natte bodems, groeit slecht op kalkrijke gronden,
Verzorging
Verdraagt sterk snoeien slecht, maakt snel dubbele toppen en zuigers (begeleidingssnoei nodig). Gevoelig voor takbreuk, dit kom je dus vaak tegen in winderige en zeewind gebieden. Wijs hier dan op als de oorzaak als je uitgescheurde takken ziet.
Ziektes en plagen
Komt weinig voor.
Extra:
Vlezige wortels die snel uitdrogen en afsterven, plant dus met kluit open humeuze bodem.
Meer informatie
Liriodendron tulipifera
