Alkmaarse Monumenten

Alkmaarse Monumenten

Webquest

  • Onderwerp
    Monumenten
  • Schooltype
    PO
  • Doelgroep
    Groep 7 & 8
  • Vakgebieden
    Kunst & cultuur
  • Aantal personen
    1 leerling
  • Totale tijd
    2 tot 3 klokuren

?

1. Inleiding

Bij monumenten denk je aan oude gebouwen. Waar je vaak niet aan denkt zijn bomen, pleinen en stadsgezichten, toch kunnen dit ook monumenten zijn.
Monumenten moeten ‘onroerende goederen’ zijn: iets dat niet te verplaatsen is en op een vaste plaats staat. Dat kan dus een gebouw zijn, maar ook een plein of boom.

Om een monument te kunnen worden, moet zo’n onroerend goed minimaal 50 jaar oud zijn. Ook moet het een heel speciale waarde hebben voor ons land. Monumenten moeten dus bijzonder zijn. De Rijksdienst voor Monumentenzorg bepaalt wat een Nationaal Monument is, een monument voor het hele land dus. Gemeentes bepalen welke gebouwen Gemeentelijke Monumenten zijn en dus grote waarde voor een stad of dorp hebben.

In Alkmaar staan 387 rijksmonumenten, zoals het Stadhuis, de Waag, de Grote- of St. Laurenskerk, de hofjes en molens. Alkmaar heeft 630 gemeentelijke monumenten. De meeste vind je in de binnenstad.

Voor de Alkmaarse Monumentenwedstrijd zijn 9 monumenten geselecteerd. Elke klas heeft een monument toegewezen gekregen. Over dit monument maken jullie samen één kunstwerk! Op de Open Monumentendag worden alle kunstwerken tentoongesteld in de Grote Kerk. Met het kunstwerk maken jullie kans op de publieksprijs en/of de vakjuryprijs!

Om meer over je eigen en de andere 8 monumenten te weten te komen, hebben wij een webquest gemaakt. Op de pagina’s Taak en Werkwijze vind je de opdrachten die jij gaat maken. In de opdracht wordt verwezen naar de bronnen die je kan gebruiken. 

Van de juf of meester krijg je een antwoordformulier waar je de gevonden antwoorden op kunt schrijven. Als je klaar bent met de webquest lever je het formulier in en kijkt je juf of meester deze na. Misschien mag je jouw antwoorden zelf nakijken!

Veel succes!

?

2. Taak

De Alkmaarse Monumentenwedstrijd is begonnen en alle klassen zijn druk bezig met het maken van een kunstwerk. Om meer te weten te komen over het monument waar het kunstwerk op gebaseerd wordt, gaat iedere klas samen met een expert naar het monument toe. 

Negen klassen doen mee en dus zijn er negen monumenten geselecteerd.
Over je eigen monument weet je na het bezoek en de uitleg van de expert al heel veel, maar hoe zit dat met de monumenten van andere klassen?

Door de webquest te maken, kom je meer te weten over je eigen monument en die van de andere klassen. Onderstaande monumenten doen mee in de wedstrijd! 

  1. Molen ‘t Roode Hert
  2. De Waag
  3. De Grote Kerk (ook wel Grote St. Laurenskerk)
  4. Huis met de Kogel
  5. Zoutziederij De Eendracht
  6. Stadstimmerwerf
  7. Woon/winkelhuis Kanisstraat 1 & Geest 10 & 12
  8. Voormalige Openbare Meisjesschool (Oudegracht 180-182)
  9. Wildemanshofje 

 

Over deze monumenten zijn negen opdrachten bedacht die jij gaat uitvoeren. De vragen vind je onder het kopje ‘Werkwijze’. Op het formulier dat je van je leerkracht krijgt, vul je de antwoorden in.  Om de vragen te beantwoorden heb je informatie nodig, die vind je in het bronnenoverzicht.

 

Als je vragen hebt, of te weinig tijd, kun je natuurlijk bij je juf of meester terecht!

?

3. Werkwijze

Vraag het antwoordformulier aan je juf of meester en zoek een potlood of pen. Op het formulier schrijf je alle antwoorden.

Als je klaar bent met deze webquest, lever je het antwoordformulier weer in. De juf of meester kijkt het na en zal bepalen of je jezelf een monumentenexpert mag noemen!

Vraag 1: Molen ’t Roode Hert

 

  1. Waar staat de molen?
  2. Hoe oud is de huidige molen?
  3. De molen werkt nog steeds, wat wordt er gemaakt in de molen?
  4. Op de plaats waar Molen ’t Roode Hert staat hebben meerder molens gestaan. Wanneer werd de eerste molen gebouwd?
  5. De molen werd buiten de Friesche poort gebouwd en dus niet beschermd door de stadsmuren van Alkmaar. Van wanneer tot wanneer heeft de binnenpoort van de Friesche poort gestaan?
  6. Welke functie had de eerste molen?
  7. In 1685 kreeg de molen een andere functie, welke?
  8. Wat doet een molen die de functie van vraag G heeft?
  9. De molen is twee keer afgebrand, in welke jaartallen was dit?
  10. Waardoor brandde de molen de tweede keer af?
  11. Wie is de eigenaar van de molen?
  12. Hoeveel omwentelingen maakten de wieken van de molen in 2006?

Vraag 2: De Waag 

  1. In welke eeuw is de Waag gebouwd?
  2. Welke functies had het gebouw eerst?
  3. Wat gebeurde er in 1566 met het gebouw?
  4. Waarom en door wie werd de Waag aan de stad geschonken?
  5. In 1583 werd het gebouw verbouwd en kreeg hij een rijk versierde gevel. In welke stijl werd deze gevel versierd?
  6. Hoeveel ramen heeft de versierde gevel?
  7. Wat wordt er gewogen in De Waag?

Vraag 3: De Grote Kerk

  1. Welke architect heeft de kerk ontworpen?
  2. Hoeveel jaar heeft het bouwen van de kerk gekost?
  3. In welke bouwstijl is de kerk gebouwd?
  4. Waar en wanneer is deze stijl ontstaan?
  5. De Grote Kerk is gebouwd als rooms katholieke kerk, wanneer werd de kerk in gebruik genomen door de gereformeerden?
  6. Hoeveel orgels heeft de kerk?
  7. Op een aantal grafzerken (grafstenen op de grond van de kerk) staat een bootje afgebeeld, waarom is dit?
  8. Welke Sint is verbonden aan de Grote Kerk?
  9. De kerk is recentelijk gerestaureerd (opgeknapt) wanneer was de restauratie voltooid?
  10. Welke functie heeft de Grote Kerk momenteel?

Vraag 4: Huis met de Kogel

  1. Waar ligt het Huis met de Kogel?
  2. Wanneer is het huis gebouwd?
  3. Waarom heeft het huis een kogel in de gevel?
  4. Waardoor zijn de Spanjaarden verdreven en hebben zij Alkmaar niet kunnen bezetten?
  5. Wie woonde er in het huis tijdens de Spaanse aanval?
  6. Wat was zijn beroep? 
  7. Na Jan Arentz hebben nog vele mensen het pand bewoond. Tussen 1947 en 1968 had het Huis met de Kogel een bijzondere bestemming, wat was dit?
  8. Het Huis met de Kogel bestaat voornamelijk uit hout, iedere verdieping steekt uit. Dat uitsteken was erg handig, waarom? 
  9. Wat voor soort gevel heeft het huis?


Vraag 5: Zoutziederij de Eendracht

  1. Wanneer is de zoutziederij gebouwd?
  2. In welke stijl is het pand opgetrokken?
  3. Waar is deze stijl op gebaseerd?
  4. Wat werd er geproduceerd in de zoutziederij en hoe deed men dat?
  5. Wanneer is de schoorsteen gebouwd?
  6. Tot welk jaar bleef de zoutziederij bestaan? 

 
Vraag 6: Stadstimmerwerf

  1. Waar ligt de Stadstimmerwerf?
  2. Wanneer is de Stadstimmerwerf gebouwd?
  3. Welke functie had het pand toen?
  4. Hoe werden goederen aangevoerd naar de stadstimmerwerf?
  5. Wanneer wordt er verbouwd en wat wordt er dan gedaan?
  6. Welke vorm kreeg het gebouw na de verbouwing?
  7. Wie is vier eeuwen in de Stadstimmerwerf gevestigd geweest?
  8. Welk bedrijf is op dit moment gevestigd in de Stadstimmerwerf?

Vraag 7: Kanisstraat 1 & Geest 10-12

 

  1. De panden Kanisstraat 1 en Geest 10-12 zitten aan elkaar vast en zijn allen op een zandheuvelrug gelegen. Tussen welke plaatsen ligt deze zandheuvelrug?
  2. Zoals hierboven genoemd zitten de panden aan elkaar vast, wat vind je in het pand?
  3. Het vermoeden is dat de woningen onderdeel uitmaakten van een hofje, welk hofje?
  4. De woningen/winkel lagen eerst buiten de stadsmuur. De stadsmuur beschermt inwoners van de stad tegen vijanden. Wanneer kwamen de woningen binnen de stadsmuur te liggen?
  5. Wat is er bijzonder aan de Kanisstraat 1?
  6. Ga naar de Beeldbank (zie bronnen) en zoek op Kanisstraat 1. Je krijgt nu allemaal oude foto’s van dit pand te zien. Wat valt op? 

Vraag 8: Voormalige Openbare Meisjesschool (Oudegracht 180-182)

 

  1. In welke stijl is het pand gebouwd?
  2. Wat voor soort gevel heeft het pand?
  3. Welke functie had het gebouw nadat het in 1817 was gekocht?
  4. Wanneer werd het pand in gebruik genomen als openbare meisjesschool?
  5. Op de achtergevel staat een schoolnaam geschreven, deze was vernoemd naar de zussen die les gaven op deze school. Hoe heette zij en dus de school? Maak gebruik van de beeldbank (zoek op Oudegracht 180) om hier achter te komen.

 

Vraag 9: Wildemanshofje

  1.  Wie heeft het hofje opgericht?
  2. In welk jaar is het hofje gebouwd?
  3. Wie mochten er in het hofje wonen?
  4. Op de toegangspoort naar het hofje staan drie beelden, wie heeft deze gemaakt?
  5. Wat stellen de beelden voor?
  6. Noem drie kenmerkende zaken die je in de tuin van het hofje tegenkomt.

 

?

4. Bronnen

5. Beoordeling

De juf of meester kijkt het antwoordformulier na en zal bepalen of je jezelf een monumentenexpert mag noemen!

 

Misschien mag je je eigen of elkaars antwoorden nakijken. Als dit zo is krijg je van je leerkracht een antwoordmodel.

?

6. Terugblik

Wat is een monument en wanneer mag je een gebouw een monument noemen, heb je kunnen lezen in de inleiding van deze webquest.

Door de benodigde informatie op te zoeken voor de vragen die in werkwijze werden gesteld, heb je meer van het gebouw en zijn geschiedenis geleerd van de negen monumenten die meedoen aan de Alkmaarse Monumentenwedstrijd.

?

7. Docentpagina

Beste docent(e),

Met deze webquest kunnen leerlingen zelfstandig meer leren over de negen monumenten die geselecteerd zijn voor de Alkmaarse Monumentenwedstrijd.

In het lespakket heeft u een antwoordformulier voor de webquest ontvangen. Deze kunt u zo veel als nodig kopiëren. De leerlingen gaan de webquest maken en schrijven de antwoorden op het antwoordformulier. Dit formulier leveren zij ingevuld bij u in.
In het lespakket zit een antwoordmodel met de mogelijke antwoorden. U kunt de antwoorden nakijken en bepalen in welke mate zij monumentenexpert zijn geworden (zie beoordeling hieronder). De kinderen kunnen natuurlijk ook elkaars of hun eigen antwoorden nakijken.

Er zijn 69 vragen verdeeld over de negen monumenten. Wanneer het maken van de hele webquest teveel tijd in beslag neemt kunt u ook besluiten om de leerlingen alleen de vragen van de door u geselecteerde monumenten te maken.

Optionele opdracht
U kunt de klas in negen groepjes verdelen. Ieder groepje krijgt een monument toegewezen. Zij gaan de vragen die bij dat monument staan beantwoorden. Met de gevonden informatie en antwoorden bereiden zij een presentatie voor.

In de presentatie vertellen zij alles wat ze te weten zijn gekomen over het monument en laten ze zien hoe het pand er uit ziet. De foto’s en informatie die ter informatie voor de docent toegevoegd zijn aan het informatiepakket kunt u hen, nadat ze de webquest voltooid hebben, overhandigen zodat zij beeldmateriaal hebben om te laten zien en ze nog meer achtergrond informatie voor de presentatie hebben.

Hoe gaan de kinderen te werk
De kinderen werken alleen of in groepjes aan de opdrachten. Zij krijgen een antwoordformulier waarop de antwoorden genoteerd kunnen worden.

Wanneer de leerlingen ook een presentatie gaan geven over een van de monumenten gebruiken ze de bronnen, het antwoordformulier en de extra informatie om de presentatie voor te bereiden.

Beoordeling
In welke mate zijn de kinderen monumentenexpert geworden?
Er zijn 69 vragen te beantwoorden en dus 69 punten te verdienen. Wanneer bij een vraag meerdere antwoorden gevraagd worden en een deel is goed dan kunt u naar ratio punten toekennen. Bijvoorbeeld 0,5 punt voor een vraag die voor de helft goed beantwoord is.

Wanneer het totaal aantal verdiende punten opgeteld is, kan in onderstaand schema gekeken worden welk resultaat de kinderen behaald hebben. Uiteraard moeten wel alle vragen beantwoord zijn wil onderstaande beoordeling kloppen (hebben de kinderen i.v.m. tijd minder vragen beantwoord pas het schema dan naar ratio aan)

59 t/m 69 punten
Je bent een echte monumentexpert en speurzoeker. Je hebt alle bronnen goed bestudeerd en de juiste antwoorden uit de teksten gehaald. Heel erg goed gedaan.
Wanneer je in de stad loopt met familie of vrienden kun je hen heel veel vertellen over de negen monumenten.

28 t/m 58 punten
Je bent aardig op weg om een ware monumentenkenner te worden! Het is je gelukt om heel wat informatie over de monumenten te verzamelen. Wanneer je in de stad loopt met familie of vrienden kun je hen vast het een en ander vertellen over de monumenten.

0 t/m 28 punten
Jij bent nog geen echte deskundige op monumentengebied! Om zover te komen kun je de bronnen van deze webquest nog eens goed bekijken. En geef je ogen goed de kost als je door de stad langs al die monumenten loopt!

 

 

 

 

Informatie en organisatie

Gemeente Alkmaar en woningcorporatie Van Alckmaer organiseren samen de Alkmaarse Monumentenwedstrijd. 

  • Het arrangement Alkmaarse Monumenten is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    E Kiwijs Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2018-06-12 14:10:42
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij monumenten denk je aan oude gebouwen. Waar je vaak niet aan denkt zijn bomen, pleinen en stadsgezichten, toch kunnen dit ook monumenten zijn. Monumenten moeten ‘onroerende goederen’ zijn: iets dat niet te verplaatsen is en op een vaste plaats staat. Dat kan dus een gebouw zijn, maar ook een plein of boom. Om een monument te kunnen worden, moet zo’n onroerend goed minimaal 50 jaar oud zijn. Ook moet het een heel speciale waarde hebben voor ons land. Monumenten moeten dus bijzonder zijn. De Rijksdienst voor Monumentenzorg bepaalt wat een Nationaal Monument is, een monument voor het hele land dus. Gemeentes bepalen welke gebouwen Gemeentelijke Monumenten zijn en dus grote waarde voor een stad of dorp hebben.
    Leerniveau
    Primair onderwijs; PO groep 8; PO groep 7;
    Leerinhoud en doelen
    Wereldoriëntatie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur en 50 minuten
    Trefwoorden
    alkmaarse monumenten, monument, monumenten, oude gebouwen

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Team Wikiwijs. (z.d.).

    Sjabloon Webquest

    https://maken.wikiwijs.nl/28246/Sjabloon_Webquest

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.