Inleiding
Alle studenten hebben tegenwoordig een Smartphone. Telefoons waarmee je altijd online bent en waar je veel meer mee kan dan bellen alleen. Eigenlijk zijn het computer en telefoon in een. Als alle studenten een smartphone hebben biedt dit ongekende mogelijkheden voor het onderwijs. Toch zijn er ook veel nadelen verbonden aan het toestaan van mobiele telefoons in de klas. Als studenten zich doorlopend laten afleiden door hun telefoon, werkt dit erg verstorend.
Kennisnet heeft hier een anrtikel over geschreven: Leerling en leraar gebaat bij helder smartphonebeleid op school.
De kunst is nu om door middel van duidelijke afspraken en kennis van de mogelijkheden de mobiele telefoon op een positieve manier te gebruiken in het onderwijs.
SBU: 8
Dit arrangement maakt deel uit van de digitale leerlijn "De docent competent!" van het Nova College. Klik hier voor het hoofdarrangement.
Op dit werk rust een Creative Commons CC BY-SA licentie.
Auteur: Bernadet Sprenkeling, ROC Nova College
Voor het laatst bijgewerkt januari 2017
Maak afspraken!
Mobieltjes in de klas, is het een probleem?
Studenten die de hele les met oordopjes inzitten, doorlopend op hun telefoon kijken, waar ligt de grens? Vaak ontstaat ergernis of irritatie over het gebruik van mobieltjes tijdens de les, vaak omdat er geen duidelijke regels zijn. Maak aan het begin van het schooljaar duidelijke afspraken met je team en met de studenten. Je maakt ook al afspraken over eten tijdens de les, en over wat te doen als je studenten geen boeken of laptop bij zich hebben. Afspraken over het gebruik van het mobieltje passen goed in dit rijtje. Zorg dat het hele team achter de afspraken staat en dat zij de studwenten er ook op aanspreken.
Spreek af waarvoor ze de mobiele telefoon wel en niet mogen gebruiken tijdens de les:
Bijvoorbeeld: Ze mogen hem wel gebruiken om hun agenda te raadplegen, huiswerk in te noteren, foto-, video- of geluidsopnamen te maken van lesonderdelen, maar dan alleen op het moment dat de docent het zegt. Ze mogen hem niet gebruiken om te communiceren met vrienden en kennissen over zaken die niets met de les te maken hebben. Zorg dat ze pushmeldingen uit hebben staan.
Dus professioneel gebruik is toegestaan op bepaalde momenten. En als ze een keer een dringend telefoontje tijdens jouw les verwachten, laat ze dit dan aan het begin melden en het lokaal uitlopen als het zover is. De beltoon staat in zo'n situatie natuurlijk standaard op trillen of stil.
Het maakt waarschijnlijk ook wel uit of je lesgeeft aan niveau 2 of niveau 4 cursisten en aan 1e jaars of 4e jaars. Tijdens hun BPV of later op hun werk mogen ze ook niet met hun mobiel rondlopen en hem iedere 5 minuten tevoorschijn halen om berichtjes te lezen. Toch hoor je nooit van werknemers dat de baas hun mobiele telefoon heeft afgepakt. Een kwestie van opvoeden en afspraken maken dus.
Bekijk: Social Media Wijs - De Digitale Uitdaging in het Onderwijs
Oefening:
1. Welke afspraken heb jij gemaakt over het telefoongebruik in de les?
2. Hebben jullie nog geen afspraken? Bespreek het dan met een klas. Hoe denken zij erover?
Bespreek het daarna in het team en probeer tot een overeenstemming te komen voor de hele afdeling.
Woordenlijst
Woordenlijst van veel gebruikte woorden die een relatie hebben met de Smartphone:
OS: Net als een computer heeft ook een Smartphone een besturingssysteem (Operating System). de IPhone heeft iOS, en Google heeft het besturingssysteem Android uitgebracht. Daarnaast is er ook nog het besturingssysteem van Microsoft, Windows Mobile. Verder hebben sommige telefoonmerken ook nog een eigen besturingssysteem, meestal gebaseerd op de Open Source software Linux.
SMS: Short message service. Sms-en is het korte tekstberichtjes versturen per mobiele telefoon. Dit is niet gratis.
Push-berichten: het ontvangen van een bericht (dmv geluid, trillen, mededeling op beginscherm) als er iets gebeurt. Bijvoorbeeld: er komt een e-mailtje binnen, er is een nieuwe foto op Facebook of Instagram geplaatst, je bent aan de beurt bij een online spel etc.
Apps: Applicaties of programmaatjes die je op je smartphone kunt installeren. Op je telefoon kun je een webshop openen waar de apps gratis of voor een klein bedrag te downloaden zijn.
Appstore/Google play: online winkel waar je programmaatjes (Apps) voor je telefoon kunt downloaden.
WhatsApp: een crossplatform (= voor meerdere besturingssystemen) gratis sms-applicatie. Met de app kun je een bericht maken en versturen naar iemand die ook WhatsApp heeft. Je kunt ook een foto, filmpje of geluidsbestand toevoegen aan het bericht. Het grote voordeel van WhatsApp is dat de app gemakkelijk communiceert tussen verschillende mobiele besturingssystemen. Ook kun je whatsapp groepen maken. Een toepassing die veel in het onderwijs gebruikt wordt. Een hele handige feature is dat WhatsApp in je contactenlijst speurt naar contacten die ook WhatsApp hebben.
Toepassingen
De volgende onderdelen komen in dit hoofdstuk aan bod:
- Media opnames
- Internet
- GPS
- Woordjes oefenen
- Verder...
Klik hiernaast in het menu om naar het onderwerp van je keuze te gaan.
Media opnames
Opnemen
Als docent kun je handig gebruik maken van de mobiele telefoon van studenten. De meeste telefoons hebben tegenwoordig de mogelijkheid om foto's, films of geluidsopnamen te maken. Zo kan een student een foto maken van een schema op het bord, een geluidsopname van een gedicht dat wordt voorgelezen bij Nederlands of een filmpje van het oefenen van een sollicitatiegesprek.
Een leuke manier om filmpjes te maken is "digitaal vertellen". Dit concept kan ook gebruikt worden door studenten om leerstof tot zich te nemen. In het kort werkt het als volgt:
Studenten maken een handleiding voor een vaardigheid. Ze voeren de vaardigheid uit en maken een aantal foto's van belangrijke handelingen. Deze plaatsen ze bijvoorbeeld in Powerpoint en voegen ingesproken tekst toe. Daarna exporteren ze het naar video. Op deze manier zijn ze drie keer met de vaardigheid bezig: voorbereiding, uitvoeren en fotograferen en daarna verwerken tot een film.
Het mobieltje kunnen ze natuurlijk ook gebruiken om foto's of korte filmpjes in de BPV mee te maken. Dit kunnen ze opslaan in hun digitale portfolio. Ook het beoordelingsformulier met handtekening van de praktijkbegeleider kan met de mobiel gekopieerd worden en in het digitaal portfolio geplaatst. Zo wordt scannen overbodig.
Bij opleidingen waarvoor ze vaak op pad zijn, kunnen ze onderweg wat korte aantekeningen, foto's en filmpjes maken. Als ze deze direct naar hun weblog sturen, hebben ze een chronologisch verslag van hun leren. Het maakt dan niet meer uit of ze hun aantekeningen op de laptop, telefoon of iPad maken, het komt allemaal op de weblog terecht.
Oefening
Tijdens een praktijkles oefenen studenten een bepaalde praktische handeling. Hier maken ze foto's van. Deze foto's plaatsen ze in Powerpoint en spreken per dia een tekst in . Daarna exporteren ze de Powerpoint naar video.
Internet
Informatie opzoeken
Steeds meer studenten hebben internet op hun mobiel, en met WIFI door de hele school is het ook nog eens gratis. Hier kun je als docent handig gebruik van maken. Zo kunnen ze tijdens praktijkoefeningen nog even het protocol of een instructievideo van de vaardigheid erbij pakken. Met Office 365 is dit nog makkelijker geworden. Met de Teamsapp of Onedrive app op de telefoon, hebben ze al het lesmateriaal binnen handbereik.
De meeste internetsites hebben een versie van hun site die goed met een mobiele telefoon is te bekijken. Alle informatie op het internet wordt zo mobiel bereikbaar. Ook het Nova College is al mobiel bereikbaar.
Sinds Office 365 dus ook het lesmateriaal.
GPS
Alle telefoons hebebn tegenwoordig GPS. Hiervoor kun je in het onderwijs ook allerlei leuke toepassingen bedenken.
Denk aan speurtochten, rondleidingen etc. Er zijn al veel apps die op basis van GPS informatie tonen.
Woordjes oefenen
Met de mobiel kun je geluidsopnames maken. Een cursist kan dus een begrippenlijst inspreken op zijn mobiel. Later kan hij dan al onderweg naar huis beginnen met het leren van de woorden en begrippen, door het bestand weer af te luisteren.
WRTS
Wrts is een site waar op een hele eenvoudige manier geoefend kan worden met onder andere woordjes leren. Thieme Meulenhoff heeft zelfs al zijn woordenlijsten die behoren bij de methodes van Engels, Duits en Frans, erop gezet.
Er is ook een speciale site van Wrts voor de mobiele telefoon. Ga met je mobiele telefoon naar http://m.wrts.nl. Op deze manier kun je begrippen en woordjes leren via je mobiel. Deze site heeft ook de mogelijkheid dat de woorden voorgelezen worden. Handig dus om een goede uitspraak te leren. Zie voor meer informatie ook het Arrangement over Overhoor programma's.
Oefening
Maak een account aan voor Wrts en plaats er een begrippenlijst in van de begrippen die je cursisten voor jouw vak moeten weten. Na deze les kun je iedere week een andere cursist de opdracht geven de belangrijkste begrippen uit de les in Wrts te plaatsen. Er is al een account aangemaakt waar je mee kan oefenen: wrtsnova@gmail.com met wachtwoord wrts2011. Voor Gezondheidszorg staan er al wat lijsten in.
Verder...
Waar kun je de mobiele telefoon nog meer voor gebruiken?
- Als agenda om huiswerk in te noteren
- Even snel iets opzoeken op Google, Wikipedia of in een woordenboek
- Als rekenmachine
- Mening vragen, stemmen, zie ook het onderwerp stemkastjes
- Stopwatch
- E-reader (doornemen van leerstof)
- Versturen van roosterwijzigingen
- QR codes scannen, zie ook dit artikel daarover
Apps voor het onderwijs
Voor de verschillende besturingssystemen zijn shops waar je apps kunt downloaden. Er zijn gratis apps maar ook apps waar je voor moet betalen.
Voor de meeste Smartphones zijn wel apps voor rekenen, het leren van Moderne vreemde talen of medische informatie.
Appstore voor de I-phone http://www.apple.com/nl/education/apps/
Marketplace voor de Windows telefoon: http://www.windowsphone.com/nl-NL/marketplace
Android market voor de Android telefoon: https://market.android.com/apps/EDUCATION
Blackberry: http://nl.blackberry.com/services/appworld/
Symbian (o.a. Nokia): http://www.symbian-freeware.com/
Eindopdracht
1. Welke afspraken hebben jullie over het telefoongebruik in de les?
Hebben jullie nog geen afspraken? Bespreek het dan met een klas. Hoe denken zij erover?
Bespreek het daarna in het team en probeer tot een overeenstemming te komen voor de hele afdeling.
2. Kies een toepassing waarbij je de mobiele telefoon inzet voor je lessen. Plaats een verslag van wat je gedaan hebt in je portfolio.
Bronnen
Digitale media van invloed op ontwikkeling jongeren (Kennisnet 2017)
https://www.kennisnet.nl/artikel/digitale-media-van-invloed-op-ontwikkeling-jongeren/
Leerling en leraar gebaat bij helder smartphonebeleid op school (Kennsinet 2019)
Leerling en leraar gebaat bij helder smartphonebeleid op school.
De les begint. Mobieltjes aan! (Oratie Fontys Hogescholen van Dr. P.A.M. Kommers, 2005)
http://users.edte.utwente.nl/kommers/oratie.pdf
Blog van Vincent Evers:
http://vincenteverts.blogspot.com/2010/10/13-jarigen-over-onderwijs-mobiele.html
Blog van Margreet van den Berg
http://ict-en-onderwijs.blogspot.com/2009/09/android-van-t-mobile.html
Blog van Wilfred Rubens:
http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/2011/06/hoe-je-de-mobiele-telefoon-in-het-onderwijs-kunt-inzetten-in.html
Blog van Netwijs
http://netwijs.blogspot.com/2011/06/mobieltjes-niet-verbannen-maar.html
25 interesting ways to use mobile phones in the classroom
https://docs.google.com/present/edit?id=0AclS3lrlFkCIZGhuMnZjdjVfODgzZnNucW5zZGM&hl=en_GB
Blogpost Contentgirls over QR codes in het onderwijs
http://www.contentgirls.nl/2011/10/qr-in-het-onderwijs/
PPSI over de gevaarlijke kanten van digitale media:
http://www.ppsi.nl/aps/PPSI/ongewenste+omgangsvormen/Digitale+media/
Internetrecht door Arnoud Engelfriet: Wat mag een docent met telefoons van leerlingen?
http://blog.iusmentis.com/2012/05/08/wat-mag-een-docent-met-telefoons-van-leerlingen/
