Pointillisme

Pointillisme

Introductie:

Wat is pointillisme?

 

Het pointillisme is een schildertechniek die in Frankrijk is ontstaan. Het woord pointillisme betekent letterlijk: Stippen naast elkaar zetten van een onvermengde kleur.In het pointillisme worden verfstippen in primaire kleuren op het doek aangebracht.De stippen worden meestal gezet op een witte achtergrond.De enige kleur waar soms mee gemengd wordt, is wit. Bij het pointillisme wordt de kleur zwart niet gebruikt.

Opdracht 1.

Schilderij 1
Schilderij 1

 

Deze opdracht gaat over de schilderstijl het pointillisme.
We gaan nu naar een paar schilderijen kijken.


Kijk naar het schilderij hiernaast. 
     
1.Wat valt je op bij dit schilderij?

2.Welke kleuren zie je op het schilderij?

Schilderij 2
Schilderij 2

Kijk naar schilderij 1 en 2.

3.Welk schilderij vind jij het duidelijkst?
Waarom?

4.Welk schilderij ziet er het vrolijkst uit?
Waarom?

                                      

Schilderij 3
Schilderij 3

                                            
Dit is het zelfde schilderij, alleen dan staat het schilderij veel verder weg. 
Je kan het nu veel beter zien!



                                              

 

 

 



                                                                          

Schilderij 4
Schilderij 4

Wat is pointillisme?

Je gaat nu leren wat pointillisme is.


Het pointillisme is een schildertechniek die vooral aan het eind van de 19e eeuw werd beoefend. Deze schildertechniek is in Frankrijk ontstaan.

Het woord pointillisme betekent letterlijk: stippen naast elkaar zetten van een onvermengde kleur. Dit is dan ook precies wat de kunstenaars van deze stijl doen; zij werken met kleine vlekjes of stippen naast elkaar.

In het pointillisme worden verfstippen in primaire kleuren op het doek aangebracht. De werking van de menselijke hersenen maakt dan dat er een secundaire kleur wordt waargenomen. Door bijvoorbeeld kleine rode en gele stippen naast elkaar te zetten wordt dit gezien als oranje.
De stippen worden meestal gezet op een witte achtergrond. Pointillistische schilderijen staan bekend door de zeer heldere, bijna lichtgevende, indruk die ze maken.

Kleurencirkel:

Dit is een kleurencirkel.


In de cirkel kan je zien welke kleuren je met elkaar moet mengen om een andere kleur te krijgen.
                                    
1. Primaire kleuren

dit zijn de basis kleuren, rood, blauw en geel. Deze staan in het midden van de kleurencirkel.

2.Secundaire kleuren
dit zijn kleuren die ontstaan wanneer je de primaire kleuren met elkaar gaat mengen, bijvoorbeeld oranje, groen en paars. Deze kleuren staan aan de buitenkant van de kleurencirkel.



De kleuren die de stipjes of vlekjes hebben, worden niet met elkaar gemend. De enige kleur waar soms mee gemend wordt, is wit. De stipjes worden vlak naast elkaar gezet. Wanneer je van een afstand naar het schilderij kijkt, lijkt het erop dat de kleuren zich mengen. Bij het pointillisme wordt de kleur zwart niet gebruikt.

 

De schilder moet tijdens het maken goed opletten hoe de lichtinval op het schilderij te zien is en ook hoe hij de kleuren gaat verdelen. Over de verdeling van de kleuren moet de schilder van te voren al heel goed nagedacht hebben.

Opdracht 2.

Puzzel

Onder aan de pagina staat een puzzel met vragen.
Het antwoord op de vraag bestaat uit één woord en die moet je invullen in de puzzel.
 

Als je de antwoorden goed hebt komt er in de balk van boven naar beneden een woord te staan. 
De antwoorden op de vragen kan je in de tekst hierboven vinden.

Teken de puzzel over op je blaadje/ computer en schrijf de antwoorden van de vragen in de hokjes.

In ieder hokje komt één letter te staan.
Een zwart vlakje betekend een spatie, daar moeten dus twee woorden staan. In de zwarte balk komt van boven naar beneden een woord te staan.

 Vragen
1.Wat voor soort kleuren uit de kleurencirkel gebruiken de pointillisten in hun schilderijen?

2. Hoe heet deze schilderstijl?

3. Pointillisten mengen maar met 1 kleur, welke kleur is dat?

4. Wat zetten pointillisten in hun schilderij dichtbij elkaar?

5. Welke kleur gebruiken pointillisten in hun schilderijen niet?

Het woord: ____________________________________
Het is een woord uit het Frans en betekend punt.

 

Druk het worddocument af zodat je de puzzel kan invullen.

Open bestand puzzel.docx

Opdracht 3.

Klik op de link hieronder.

Open bestand paint3.docx

Pointillisme schilders:

Klik op deze link hieronder.

Open bestand Schilders.docx

Vragen 1.

Welke schilder schilderde van:

  • 1830-1903:
  • 1856-1910:
  • 1865-1916:
  • 1854-1926:
  • 1862-1926:
  • 1858-1941:
  • 1854-1929:
  • 1859-1891:
  • 1863-1935:

 

Vincent van Gogh

Bekijk het filmpje hieronder en maak de bijbehorende vragen.

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031127_vincentvangogh02

Letterlijke tekst uit de clip

Vincent van Gogh is nu een beroemd schilder. Als Vincent begint met schilderen woont hij in Noord-Brabant. Vincent wil vooral gewone mensen schilderen. In het begin werkt hij vooral met pen, houtskool en Oost-Indische inkt. Hij oefent veel. Van zijn broer Theo krijgt hij geld. Daardoor kan Vincent naar zijn neef in Den Haag. De kunstschilder Anton Mauve. Mauve geeft hem teken- en schilderlessen. Van hem leert Vincent met olieverf te werken.

Later gaat Vincent op het platteland wonen. Hij houdt van het boerenland en de eenvoudige mensen daar. Hij tekent de arme boeren, die zwaar werk verrichten. De kleine schetsen die hij buiten maakt, werkt hij thuis in zijn atelier uit. Hij schildert vooral in donkere aardekleuren.

Een schilderij waar hij erg zijn best op doet, is 'De aardappeleters'. Op het schilderij zie je vijf arme boeren die aardappels eten. Vincent wil met dit schilderij het arme bestaan van de boeren laten zien.

Dan vertrekt hij naar Parijs. Zijn broer Theo woont daar inmiddels. Vincent leert daar het werk van de Franse schilders kennen. Licht en kleur zijn belangrijk in hun werk. Vincent gaat ook zo schilderen. De donkere kleuren van vroeger veranderen in helder rood, blauw en geel. Van schilder Pissaro leert Vincent stipje voor stipje de kleuren naast elkaar schilderen. Vincent verandert de stippen al snel in strepen. Zijn schilderijen worden steeds kleuriger en helderder.

Na twee jaar Parijs vertrekt Vincent naar het zuiden van Frankrijk, naar het stadje Arles. Het is lente en de fruitbomen staan in bloei. Hij schildert prachtige boomgaarden. Hij schildert de korenvelden in heldere kleuren. Hij schildert de zon en de hemel fel geel, de aarde paars. De meeste schilderijen kun je nu bekijken in het Van Gogh museum in Amsterdam.

Vragen 2.

1. Waar is Vincent van Gogh begonnen met schilderen?

 2. Hoe heet de broer van Vincent?

 3. Met welke materialen werkt Vincent?

 4.In welke kleuren schildert Vincent in het begin graag?

 5. Wat schildert Vincent graag?

 6. Naar welke plaats vertekt Vincent?

 7. De kleuren waar hij in Parijs schilderde veranderde van donkere aarde kleuren naar......

 8. Van wie leerde Vincent stipjes schilderen?

 9. Waar veranderde Vincent de stipjes in?

10. Naar welke plaats verhuisde Vincent na Parijs?

 

Nu wereldberoemd, maar stierf arm

Bekijk het filmpje hieronder en maak de bijbehorende vragen.

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20031127_vincentvangogh01

Letterlijke tekst uit de clip

Het Van Gogh Museum in Amsterdam. In dit museum kun je bijna alle schilderijen van Vincent van Gogh bekijken. Die zijn nu veel geld waard. Maar toen Vincent zijn schilderijen maakte, wilde niemand ze hebben. Hij is geboren in Zundert in Noord-Brabant op 30 maart 1853 en groeit op in dit huis. Hij heeft één lievelingsbroer, Theo. Als Vincent bijna 16 is, gaat hij werken in de kunstwinkel van een rijke oom in Den Haag. Kunst en schilderijen interesseren hem. Maar Vincent vindt de schilderijen die hij moet verkopen niet mooi. Daarom wordt hij ontslagen. Vincent besluit zelf kunstenaar te worden. Hij verhuist naar Brabant.Hij wil vooral gewone mensen tekenen. Vincent houdt van het boerenland. Hij tekent de mensen op het platteland. De mensen die hij schildert zijn erg arm, maar Vincent zelf is nog armer. Hij kan zijn schilderijen niet verkopen. Hij tekent de mensen op het platteland. De mensen die hij schildert zijn erg arm, maar Vincent zelf is nog armer. Hij kan zijn schilderijen niet verkopen. Hij vertrekt naar Parijs, naar zijn broer Theo, die daar een kunsthandel heeft. In Parijs ontdekt Vincent een nieuwe manier van schilderen, met veel licht en kleur. Vincent gaat ook zo schilderen. Omdat hij nog steeds geen schilderijen verkoopt, wordt Vincent somber. Hij vertrekt naar Arles, een plaatsje in het zuiden van Frankrijk. Het is lente en de bomen staan in bloei. Vincent wordt weer wat vrolijker. Maar dat is van korte duur.

Vragen 3.

1.Waar kun je bijna alle schilderijen van Vincent van Gogh bekijken?

 2.Waar is Vincent geboren?

 3.Hoe oud is Vincent als hij in de kunstwinkel van zijn oom gaat werken?

 4.Wat Vincent leuk om te tekenen?

 5.Naar welke plaats vertekt Vincent als hij zijn schilderijen niet kan verkopen.

 6.Welke nieuwe manier van schilderen ontdekt Vincent?

 7.Naar welke plaats vertrekt Vincent als hij somber word?

 

 

Van Gogh lied

Van Gogh Lied

Letterlijke tekst uit de clip

Couplet 1
De kunstenaar Vincent van Gogh
De schilder die wanhopig zocht
Naar de liefde mooi en puur
In de mens en de natuur
Hij ging op zoek uit alle macht
Hij schilderde met grote kracht
Maar echt gelukkig was hij niet
Hij had veel zorgen en verdriet

Refrein
Geel en blauw en vermiljoen
Violet en helder groen
Kleuren spatten van het doek
Je bent in Frankrijk op bezoek. bij Vincent
Slaapkamer met stoel en bed
Een veelkleurig zelfportret
Zonnebloemen zo bekend
Kenners prijzen het talent……… van Vincent

Couplet 2
Zijn broer stond altijd voor hem klaar
Ze schreven brieven aan elkaar
Maar Vincent vond het leven hard
Hij was vaak eenzaam en verward
En rusteloos ging hij op reis
Hij woonde jaren in Parijs
In Arles is het gele huis
Dat was voor hem zijn laatste thuis

Refrein
Geel en blauw en vermiljoen
Violet en helder groen
Kleuren spatten van het doek
Je bent in Frankrijk op bezoek. bij Vincent
Slaapkamer met stoel en bed
Een veelkleurig zelfportret
Zonnebloemen zo bekend
Kenners prijzen het talent……… van Vincent

Couplet 3
Vincent van Gogh is nu beroemd
Zijn naam wordt overal genoemd
Zijn werk verkocht voor heel veel geld
Miljoenen worden neergeteld
Ja Vincent had een groot talent
Maar zelf had hij geen rooie cent
Al zo lang dood, Vincent van Gogh
Maar op zijn doeken leeft hij nog

Vragen 4.

Klik op de link hieronder.

Open bestand Vincent van Gogh.docx

Praktijk opdracht:

Opdracht

Nu word je een echte schilder en gaat zelf een pointillistische schilderij maken!

Wat heb je nodig:
- wattenstaafjes
- verf
- schaaltje voor de verf
- half A4tje papier
- potlood
- kranten
- schort

De kranten leg je onder je tekening zodat je tafel niet vies wordt. Op het schaaltje doe je een drupje verf met de kleuren die je nodig hebt.
De wattenstaafjes zijn je kwasten, één wattestaafje heeft twee kanten en kan je één wattestaafje dus voor 2 kleuren gebruiken.

Wat gaan we doen:
We gaan zelf een schilderij maken dat met puntjes wordt ingekleurd. De wattestaafjes zijn je kwasten, hiermee zet je puntjes op je tekening. De tekening is straks ingekleurd met stippen net zoals de schilderijen die je hebt gezien.

Let op:
Je mag de tekening niet inkleuren en je hebt geleerd dat pointilisten hun verf niet mengen, maar verschillende kleuren puntjes dichtbij elkaar zetten.

Volg de stappen:
1. Maak een tekening op het halve A4tje die goed is in te kleuren.
2. Pak nu de verf spullen en zet alles klaar wat je nodig hebt.
3. Doop de wattestaafjes in de verf en kleur je tekening met puntjes in.

Als je klaar bent ruim je de spullen op.
1. Leg je schilderij op een plekje waar het kan drogen.
2. Gooi de gebruikte wattestaafjes weg.
3. Spoel de kwasten af en het schaaltje af (en ruim ze op). 
4. Ruim de kranten op.

Succes!

 

Gallerij:

Als iedereen het pointillisme schilderij af heeft gaan wij in groepjes er over praten metelkaar. Daarna hangen wij ze op in het klaslokaal.

  • Het arrangement Pointillisme is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    Chandrika van der Meulen Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2012-11-08 14:09:31
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Pointillisme als schildertechniek Schilders door de jaren heen Van Gogh
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VWO 2; VO; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 1; HAVO 4; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 4; VWO 6; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 5; Praktijkonderwijs; VWO 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; HAVO 2; VMBO gemengde leerweg, 4; VWO 5; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    0 uur en 50 minuten
    Trefwoorden
    ckv, pointillisme, schilderen, stiptechniek, van gogh

    Bronnen

    Bron Type
    https://youtu.be/R50smf6xVNs
    https://youtu.be/R50smf6xVNs
    Video
    Van Gogh Lied
    http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20101215_vincentvangogh01
    Link