Prowisedag Gespecialiseerd Onderwijs 2025: Digitale geletterdheid en EMB

Prowisedag Gespecialiseerd Onderwijs 2025: Digitale geletterdheid en EMB

Wat is emb.wikiwijs.nl?

Voorstellen

Een presentatie over de ontwikkelingen binnen digitale geletterdheid en leerroute 1 / EMB
Gespecialiseerd Onderwijsdag digitale geletterdheid
Donderdag 27-03-2025 te Budel

 

 

 

 

 

 

 

 

Angelique Vissers

Dennis Arnold

Leerkracht SO leerroute 1

Ergotherapeut

Leermiddelspecialist

 Ambassadeur

   

 

 

 

 

Inhoud van deze presentatie

  • Wat is emb.wikiwijs.nl?
  • Wat is digitale geletterdheid?
  • Digitale geletterdheid leerroute 1
  • Vertaling digitale geletterdheid EMB en LACCS
  • Interactief leren en verbanden leren leggen
  • Delen van informatie en overbrengen van een boodschap middels digitale technologie:
    • Hulpmiddelen bij communiceren
  • Afsluiting

Centrale plek waar je digitale leermiddelen kunt vinden voor leerroute 1

  • Je kunt vrij zoeken
  • Je kunt kunt zoeken op diverse onderwerpen

 

Centrale plek waar je digitale leermiddelen kunt delen voor leerroute 1

 

Links naar:

 

 

 

 

Wat is digitale geletterdheid?

Digitale geletterdheid betekent kennis hebben van digitale technologie en digitale media en beschikken over vaardigheden om deze te gebruiken. Het heeft ook betrekking op de wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving. En het gaat ook over het vermogen om je als individu aan te passen aan de digitale wereld en controle hierover te hebben.

De conceptkerndoelen digitale geletterdheid zijn opgeleverd en SLO verwacht de definitieve conceptkerndoelen voor deze leergebieden in de zomer van 2025 op te leveren.

Digitale geletterdheid doorkruist alle leergebieden bij o.a. het zoeken van betrouwbare informatie, omgang en communicatie via digitale kanalen. En tegelijkertijd heeft het ook eigenstandige doelen, zoals programmeren. SLO heeft gekozen voor het beschrijven van kerndoelen in een apart leergebied, zodat het de positie krijgt die nodig is om deze inhouden te verankeren in het onderwijsaanbod.

 

Overzicht domeinen en kerndoelen digitale geletterdheid

 

Digitale geletterdheid EMB en LACCS

Onze eerste gedachten

Is digitale geletterdheid van toepassing is voor de leerlingen in leerroute 1?

Hebben de leerlingen behoefte hebben aan digitale geletterdheid?

De leerlingen binnen leerroute 1 zijn door hun cognitieve beperking niet in staat kennis te hebben van digitale technologie en digitale media. We hebben echter ervaren dat leerlingen in leerroute 1 zeer geïnteresseerd zijn hierin. De beelden en geluiden spreken hen aan en zijn heel geduldig! De leerlingen binnen leerroute 1 hebben er geen kennis over, maar zijn dus wel gebruikers van digitale technologie en digitale media. Het is aan de begeleiders om te kiezen voor digitale materialen die eenvoudig of aangepast zijn in bediening en die tegen een stootje kunnen. Vaardigheden kunnen worden aangeleerd door voordoen, zelf ervaren, samen doen en herhaling.

Digitale geletterdheid heeft ook betrekking op de wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving. Middels digitale technologie kunnen leerlingen communiceren met mensen om hen heen. Denk aan hightech Ondersteunde Communicatie (OC) middelen oftewel ondersteunde communicatie waar je externe (technologische) hulpmiddelen of materialen bij gebruikt zoals toetsenborden, spraakcomputers en OC-apps voor mobiele apparaten (meestal een iPad).

Digitale geletterdheid gaat ook over het vermogen om je als individu aan te passen aan de digitale wereld en controle hierover te hebben. Helaas behoort dit niet tot de mogelijkheden van de leerlingen in leerroute 1. Behalve het juist aanbieden van digitale technologie en media is natuurlijk ook het kennen van de gevaren en het begrenzen hiervan belangrijk. Hier is dus wederom een taak voor de begeleiders weggelegd!

Het LACCS-programma en Digitale Geletterdheid

Veel scholen voor Speciaal Onderwijs werken met het LACCS-programma voor de leerroute 1 leerlingen omdat het 'normale' aanbod vaak niet passend is voor deze leerlingen. Het LACCS-programma geeft begeleiders handvatten om te zorgen dat het goed voor elkaar is voor iedereen met EMB. Voor een goed leven moet het op vijf gebieden goed voor elkaar zijn: de LACCS-gebieden. Lichamelijk welzijn, alertheid, contact, communicatie en een stimulerende tijdsbesteding.

Er is een koppeling te maken tussen digitale geletterdheid en alle LACCS gebieden. Schermgebruik heeft invloed op de lichamelijk welzijn van leerlingen. Zo kan weinig buitenlicht en veel dichtbij kijken op langere termijn ernstige bijziendheid veroorzaken. Daarnaast kan een leerling met een lichamelijke beperking gebruik maken van aangepaste materialen zoals knoppen. Digitale apparaten hebben invloed op de alertheid / informatieverwerking. Soms kan het de leerlingen duizelen omdat er veel prikkels op ze af komen. Het kan anderzijds ook helpend zijn om leerlingen die 'indutten' alerter te maken. Elektronische hulpmiddelen kunnen tevens bijdragen aan het maken en verbeteren van contact tussen begeleiders. Middels digitale technologie kunnen leerlingen beter communiceren met mensen om hen heen. Digitale technologie en media kunnen een grote bijdrage leveren aan stimulerende tijdsbesteding voor de leerlingen.

bron: Koffie met een koekje, De Geeter en Munsterman
Bron: Koffie met een koekje, De Geeter en Munsterman
Bron: Koffie met een koekje, De Geeter en Munsterman

Conclusie

Na bestudering van de concept kerndoelen van SLO en het toetsen van onze ervaring met leerlingen in leerroute 1 hieraan, blijkt digitale geletterdheid aan te sluiten bij de behoefte van de doelgroep binnen leerroute 1.

Het is belangrijk dat begeleiders de leerlingen, op een verantwoorde manier, kennis laten maken met digitale technologie en media. Daarvoor is nodig dat de leerkrachten, onderwijsassistenten en onderwijsondersteuners digitaal vaardig zijn! Onze Wikiwijs pagina is een informatiebron voor begeleiders van leerroute 1 leerlingen en kan hopelijk helpend zijn bij het bepalen van het aanbod van digitale technologie en media aan deze kwetsbare groep leerlingen.

Interactief leren

Verbanden leren leggen

Casus nieuwe verbanden leren leggen

Comgames

Hulpmiddelen bij communiceren

Kerndoel 6, creëren met digitale technologie is zeker van toepassing op de leerlingen in mijn klas: Het gaat daarbij, volgens SLO, namelijk o.a. om het delen van informatie en overbrengen van een boodschap.

 

In mijn leerroute 1 groep met 8 leerlingen hebben 5 daarvan een OC-middel waarmee zij kunnen (leren) communiceren.

 

Arrangement Hulpmiddelen bij communiceren

Hulpmiddelen bij het maken van contact

Afsluiting

Wij hebben jullie nieuwe inzichten proberen te geven rondom leerroute 1 en digitale geletterdheid en hierbij praktische voorbeelden laten zien.

We kunnen hier nog uren over doorpraten en daarvoor staan we open.

Zijn er voor nu nog algemene vragen?

Wij ontvangen ook graag aanvullingen voor onze wikiwijs pagina!

We zijn op zoek naar enthousiaste mensen die mee willen blijven bouwen aan emb.wikiwijs.nl

  • Het arrangement Prowisedag Gespecialiseerd Onderwijs 2025: Digitale geletterdheid en EMB is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    (V)SO themapagina's
    Laatst gewijzigd
    2025-03-27 09:05:25
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Update ontwikkelingen digitale geletterdheid en leerroute 1 / EMB, gegevens tijdens de Prowisedag Gespecialiseerd Onderwijs 27 maart 2025.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    2025, digitaal, digitale, digitale geletterdheid, emb, geletterdheid, gespecialiseerd onderwijs, leerroute 1, ontwikkelingen, prowisedag

    Bronnen

    Bron Type
    Casus nieuwe verbanden leren leggen
    https://maken.wikiwijs.nl/215062/iXGO___Verbanden_leren_leggen     		Link
    Comgames
    https://www.comgames.be/index.php/nl/     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van