Voeding - Brons - Voeding, Energie en jij

Voeding - Brons - Voeding, Energie en jij

Doel

Doel van de uitdaging

 

Alle uitdagingen

Aan het einde van deze lessenserie weet jij meer over hoe jij aan energie kunt komen. Hoeveel energie heb je nodig voor jouw sport en doormiddel van welke voedingsmiddelen verbeter jij dit?

Ontwikkeling

Brons
Eindtermen

0   Ik kan uitleggen waarvoor ik energie nodig heb.

0   Ik kan benoemen welk eten veel energie bevat.

0   Ik kan beschrijven of je voor mijn sport veel of weinig energie nodig bent.

0   Ik weet of ik voldoende energie eet.

 


Les 1:

- Leerlingen zoeken uit wat energie in eten is en waarvoor je het nodig hebt.

- Ze delen de informatie met klasgenoten (woordweb)

- Aan de hand van een quiz evalueren of het leerdoel gehaald is.

Voorbereidingsopdracht: Kijk thuis in de kast naar voedingsmiddelen en schrijf op hoeveel energie ze bevatten.(Minimaal 15 voedingsmiddelen)

Les 2:

- Hang een waslijn op in het lokaal. Je hangt van links (veel energie) naar rechts (weinig energie) de producten op met een post-it.

- Maak een top 5 van producten die je nu nog niet zo veel eet en die je vanaf vandaag wel van plan bent om te gaan eten.

- Bespreek met je buurman de top 5, vergelijk de antwoorden en bevraag elkaar waarom je daar voor hebt gekozen.

Les 3:

- Kaartjes maken met 10 sporten en 1 blanco kaartje voor het geval je eigen sport er niet tussen zit. Je legt de kaartjes op volgorde van hoeveel energie de sport kost (individueel).

- Peer assesment: je gaat met een klasgenoot in gesprek en legt aan elkaar uit waarom bij jou de volgorde op die manier is. Probeer samen tot een gezamenlijke volgorde te komen.

Wanneer?

Onderbouw klas 1

Periode B

Oriëntatie

Energie is belangrijk voor alles wat we doen, van sporten en bewegen tot leren en groeien. In deze opdrachten gaan we ontdekken hoe ons lichaam energie gebruikt en hoe we ervoor kunnen zorgen dat we genoeg energie binnenkrijgen. Je leert waarvoor je energie nodig hebt, welke voedingsmiddelen veel energie bevatten en hoeveel energie jouw lichaam nodig heeft, bijvoorbeeld voor de sport die je doet. Ook ga je nadenken over jouw eigen voeding en of je genoeg energie binnenkrijgt om gezond en actief te blijven. Door deze opdracht leer je meer over hoe je goed voor je lichaam kunt zorgen!

 

 

Uitdaging

Inleiding betreffende de uitdaging.

0   Ik kan uitleggen waarvoor ik energie nodig ben.

0   Ik kan benoemen welk eten veel energie bevat.

0   Ik kan beschrijven of je voor mijn sport veel of weinig energie nodig bent.

0   Ik weet of ik voldoende energie eet.

 

Alles wat je maakt/vindt, gebruikt zet jij voor jezelf in een powerpoint, collage, filmpje.

Stap 1

Les 1:

Voorbereidingsopdracht:

Ga op onderzoek uit. Je gaat onderzoeken waarin energie in eten zit en waarvoor heb je energie nodig?

Je startpunt kan zijn: Voedingscentrum.nl (link erin zetten en eventueel kijk bij dit kopje voor meer sturing)

 

Vervolgopdracht:

Maak een klassikale online woordweb (bijvoorbeeld mentimeter, lessonup). Leerlingen geven hierin aan wat zij er graag bij vinden horen.

 

Quiz:

Start de quiz hieronder om te kijken hoeveel jij weet over voeding en energie inname. Hoe je score bij en bespreek de vragen klassikaal na.

 

Voorbereidingsopdracht volgende les:

Je kijkt thuis in de kast naar voedingsmiddelen. Je schrijft van minimaal 15 voedingsmiddelen het product op en hoeveel energie ze bevatten.

 

Oefening: Quiz

Start

Stap 2

Les 2 – Energie in Voeding: van Post-its tot Keuzes

Doel: Leerlingen krijgen inzicht in de energiewaarde van verschillende voedingsmiddelen, leren kritisch kijken naar wat ze eten en maken persoonlijke keuzes voor gezondere voeding.

Voorbereidingsopdracht (15-20 min)

1. Individueel:

  • Pak je lijst met 15 voedingsmiddelen erbij.

  • Schrijf elk voedingsmiddel op een aparte post-it.

2. Opstelling (door docent gekozen):

  • Klassikaal:

    • In het lokaal hangt een waslijn.

    • Leerlingen hangen hun post-its op volgorde van veel energie (links) naar weinig energie (rechts).

    • Bij dubbele producten worden post-its aan elkaar gehangen.

  • Duo:

    • Leerlingen leggen de post-its op tafel, ook van links (veel energie) naar rechts (weinig energie).

Let op – belangrijke nuance:

"Veel of weinig energie" zegt niet automatisch of een product gezond is of niet. Noten bevatten bijvoorbeeld veel energie, maar ook gezonde vetten. Komkommer bevat weinig energie, maar ook weinig voedingsstoffen. Denk dus verder dan alleen energie: kijk ook naar voedingswaarde, vezels, eiwitten en of het past in jouw dagmenu.

Vervolgopdracht (15-20 min)

1. Individueel:

  • Loop langs de waslijn (of bekijk je eigen indeling).

  • Kies 5 producten die je nu niet vaak eet, maar die je vanaf vandaag vaker wil eten.

  • Noteer deze top 5 met een korte motivatie:

    • Waarom wil je dit product vaker eten?

    • Maakt het veel uit of je hier (te) veel of (te) weinig van binnen krijgt?

    • Wat maakt het een goede keuze voor jou? Is dat alles voor de hoeveelheid energie die het bevat? Of spelen er meer zaken?

2. In tweetallen:

  • Bespreek je top 5 met je klasgenoot.

  • Stel elkaar vragen:

    • Waarom heb je juist die producten gekozen?

    • Hoe passen ze in jouw voedingspatroon?

    • Is het realistisch om ze vaker te eten?

Verwerking (in de les of als huiswerk)

  • Verwerk jouw top 5 en het gesprek met je klasgenoot in je eindproduct:

    • Presentatie, video of collage

  • Leg daarin uit:

    • Hoe je keuzes tot stand kwamen

    • Wat je geleerd hebt over energie, voedingswaarde, hoeveelheid en gezonde keuzes

    • Hoe je je eigen eetgedrag wilt verbeteren

 

Stap 3

Les 3 – Energiegebruik bij Sport: Van Inschatting tot Discussie

Doel: Leerlingen leren inschatten hoeveel energie verschillende sporten vergen en onderbouwen hun keuzes met argumenten. Ze oefenen in discussie en reflecteren op fysieke belasting.

Warming-up (10 min)

Klassikaal gesprek:

  • Kom terug op de vorige les.

  • Vraag: Is het gelukt om je top 5 van vorige week vaker te eten? Waarom wel of niet?

  • Laat een paar leerlingen hun ervaringen delen.

Voorbereidingsopdracht – Energie in Sport (15-20 min)

1. Opdrachtinstructie:

  • Er zijn 11 kaartjes met 10 verschillende sporten en één blanco kaartje voor een eigen sport.

Keuze docent:

  • Digitaal: Open het Word-bestand (link invoegen). Sleep de sporten in jouw eigen volgorde van minste energiegebruik naar meeste energiegebruik.

  • Fysiek: Gebruik de uitgeprinte kaartjes. Leg de sporten op volgorde van minst energiegebruik naar meest energiegebruik.

Sporten:

  1. Skeleton

  2. Basketbal

  3. Voetbal

  4. 100 m hardlopen

  5. IJshockey

  6. Zwemmen

  7. Tennis

  8. Windsurfen

  9. Beachvolleybal

  10. Baanwielrennen

  11. Blanco kaartje (eigen sport invullen)

Vervolgopdracht – Peer Assessment (10-15 min)

In tweetallen:

  • Bespreek jouw volgorde met een klasgenoot.

  • Leg uit waarom je de sporten zo hebt gerangschikt.

  • Probeer samen tot één gezamenlijke volgorde te komen.

Klassikaal:

  • Deel eventueel de gezamenlijke volgordes en bespreek de verschillen.

  • Stimuleer discussie: waarom maken leerlingen verschillende inschattingen?

Extra uitdaging – Klassikale discussie (20-25 min)

Individuele voorbereiding:

  • Kies één sport uit de lijst (of je eigen sport).

  • Schrijf op waarom jij denkt dat dit de meest energie-intensieve sport is.

  • Denk aan:

    • Intensiteit

    • Duur

    • Spiergroepen

    • Techniek en mentale belasting

Opwarmronde:

  • Leerlingen lichten één voor één hun keuze toe.

  • Klasgenoten mogen vragen stellen of korte tegenargumenten geven.

Klassikale discussie:

  • Verdeel de klas in voorstanders en tegenstanders van een sport.

  • Voorbeeld: Voorstanders van skeleton verdedigen dat het veel energie kost; tegenstanders proberen dat tegen te spreken.

Discussievragen:

  • Wat maakt een sport fysiek uitdagend?

  • Kun je de energiebehoefte van een explosieve sport vergelijken met die van een duursport?

  • Welke rol speelt mentale inspanning in het energiegebruik?

Stemronde:

  • Stem op de sport die volgens de klas het meest energie kost.

  • Gebruik een bord of papier om stemmen bij te houden.

Reflectie:

  • Komt de uitkomst overeen met jouw verwachting?

  • Wat zegt dit over hoe we naar sporten en energiegebruik kijken?

  • Vraag: Hoe kan voeding helpen om deze sport vol te houden of beter te presteren?

Optioneel:

  • Nodig een sportdocent of coach uit om de discussie af te sluiten met zijn/haar visie.

Verwerking

  • Verwerk jouw sportkeuze, argumentatie en inzichten uit de discussie in je presentatie, collage of video.

  • Geef antwoord op: Waarom vind jij dat deze sport het meeste energie kost? Wat betekent dit voor je voeding en herstel?

Niveau behaald?

Heb jij de uitdaging gehaald:

0   Ik kan uitleggen waarvoor ik energie nodig ben.

0   Ik kan benoemen welke eten veel energie bevat.

0   Ik kan beschrijven of je voor mijn sport veel of weinig energie nodig bent.

0   Ik weet of ik voldoende energie eet.

 

  • Het arrangement Voeding - Brons - Voeding, Energie en jij is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    topsportonderwijs
    Laatst gewijzigd
    2025-09-15 10:08:17
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Brons (komt mogelijk overeen met wat leerlingen leren bij mens en natuur of biologie in de onderbouw) Vul hier zelf nog de juiste leerdoelen in..... Je kunt uitleggen wat voeding is. Je kunt uitleggen wat voedingsmiddelen en voedingsstoffen zijn. Je kunt uitleggen uit welke groepen stoffen voeding bestaat.
    Leerniveau
    VWO 2; VMBO theoretische leerweg, 1; HAVO 1; VMBO theoretische leerweg, 2; VWO 1; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    bouwstof, brandstof, eiwitten, energie, koolhydraten, mineralen, vetten, vitaminen, vocht, voedinsmiddel

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    EVOT Impuls Open Leermateriaal. (z.d.).

    Nieuwe template 2024 - Voeding - Brons

    https://maken.wikiwijs.nl/209959/Nieuwe_template_2024___Voeding___Brons

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Quiz

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van