Menu

Scheikunde examen VWO 2024 2e tijdvak met video-uitleg

Scheikunde examen VWO 2024 2e tijdvak met video-uitleg

Tenzij anders vermeld, is er sprake van standaardomstandigheden: T = 298 K en p = p0.

TCP en het aerotoxisch syndroom

Het aerotoxisch syndroom is een aandoening die in verband wordt gebracht met regelmatig vliegen.
Een van de mogelijke oorzaken van deze aandoening is verontreiniging van de lucht in het vliegtuig door minimale hoeveelheden tri-cresylfosfaat (TCP).
TCP wordt toegevoegd aan de smeerolie van straalmotoren en kan via kleine lekkages in de lucht van het vliegtuig terechtkomen.
In figuur 1 is de reactievergelijking gegeven van de vorming van TCP uit onder andere cresol.
 
 
De reactie in figuur 1 is slechts een voorbeeld. Het gebruikte cresol is namelijk een mengsel van drie structuurisomeren met dezelfde naam van de hoofdketen.

Het fosforatoom in TCP heeft een 4-omringing. De ruimtelijke verdeling van de atoombindingen rondom het fosforatoom is vergelijkbaar met die rondom een koolstofatoom met 4-omringing.

Een mogelijke oorzaak van de aandoening is een verandering in een belangrijk enzym in de lever. In de lever komt het enzym BChE voor, dat een rol speelt bij de hydrolyse van bepaalde esters.
Wanneer het lichaam TCP opneemt, wordt een van de isomeren van TCP in de lever omgezet tot stof A (zie figuur 2).
Vervolgens wordt in drie reacties een serine-eenheid van BChE omgezet tot een fosfoserine-eenheid. In het vervolg van deze opgave wordt de omgezette BChE aangeduid met BChE-P.

 

 

Reactie 2 begint met een aanval van de OH-groep van een serineeenheid op het fosforatoom in CBDP. Hierbij ontstaat onder meer stof X.

In een onderzoek kon de aanwezigheid van BChE-P in bloed worden aangetoond.

Men volgde hierbij de volgende stappen:
1 afname van bloed bij gezonde mensen en bij mensen met klachten
2 isolatie van BChE uit bloed waarin eventueel BChE-P voorkomt
3 hydrolyse van BChE; hierbij worden korte peptideketens gevormd

Van het mengsel van peptideketens afkomstig uit stap 3 werden vervolgens massaspectra gemaakt.

Uit de resultaten kon worden opgemaakt dat de omzetting van de serine-eenheid uitsluitend aantoonbaar is in peptideketen 1.


Phe – Gly – Glu – Ser – Ala – Gly – Ala – Ala – Ser                          (peptideketen 1)


In de massaspectra van zowel gezonde mensen als patiënten is bij m/z = 794 een piek te zien die afkomstig is van peptideketen 1.
Bij de ionisatie in de massaspectrometer wordt een H+-ion afgesplitst van de peptideketens die in stap 3 zijn gevormd.

video-uitleg

Colofon

Het arrangement Scheikunde examen VWO 2024 2e tijdvak met video-uitleg is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
Wouter Renkema
Laatst gewijzigd
2024-07-10 08:46:53
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

Dick Naafs heeft het arrangement gemaakt met de vragen en antwoorden. Wouter Renkema heeft alleen de video-uitleg erbij gezet.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Het vwo eindexamen scheikunde 2e tijdvak 2024 is verwerkt in een arrangement. Bij de beantwoording van de vragen is gebruik gemaakt van het correctievoorschrift van de CEVO.
Leerniveau
VWO 6; VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Scheikunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur 0 minuten
Trefwoorden
2024, aerotoxisch syndroom, afvalhout, distikstoftetra-oxide, distikstoftetraoxide, geosmine, herexamen, scheikunde, tcp, uitleg

Bronnen

Bron Type
video-uitleg
https://youtu.be/mH7Ja-DN6v0 		Video
video-uitleg
https://youtu.be/mH7Ja-DN6v0 		Video
video-uitleg
https://youtu.be/mH7Ja-DN6v0 		Video
video-uitleg
https://youtu.be/mH7Ja-DN6v0 		Video
videosamenvatting alle leerstof havo eindexamen scheikunde
https://youtu.be/OnZGLbYguBQ 		Video

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Naafs, Dick. (2024).

Scheikunde examen VWO 2024 2e tijdvak

https://maken.wikiwijs.nl/206957/Scheikunde_examen_VWO_2024_2e_tijdvak

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.