Globalisering

Globalisering

Instructie

Structuur

Instructie voor het Gebruik van het Globalisering PDF-document

Doel: Dit document helpt je bij het begrijpen van de verschillende aspecten van globalisering. Het bevat uitleg, voorbeelden, en oefeningen om je kennis te testen.

Hoe te Gebruiken:

  1. Inleiding tot Globalisering:

    • Lees: Begin met de introductie en de geschiedenis van het woord 'globalisering'.
    • Begrijp: Zorg ervoor dat je begrijpt wat globalisering betekent en hoe het woord is ontstaan.
    • Noteer: Schrijf de belangrijkste punten op in je notitieboek.
  2. Voorbeelden van Globalisering bij Grote Bedrijven:

    • Lees: Bekijk de voorbeelden van Apple, McDonald's, Nike, Netflix, en Coca-Cola.
    • Analyseren: Denk na over hoe elk bedrijf profiteert van globalisering.
    • Oefen: Maak aantekeningen en bedenk eigen voorbeelden van globalisering in bedrijven.
  3. Globalisering in Nederland:

    • Lees: Begrijp de voordelen en nadelen van globalisering voor Nederland.
    • Discussieer: Bespreek in kleine groepjes de impact van globalisering op Nederland.
    • Noteer: Schrijf zowel positieve als negatieve effecten op.
  4. Wereldsystemen:

    • Lees: Bestudeer de geschiedenis van het wereldsysteem en de rol van kernlanden, semiperiferie en periferie.
    • Visualiseer: Maak een mindmap om de verbanden tussen deze concepten te begrijpen.
    • Oefen: Schrijf een korte uitleg van deze concepten in je eigen woorden.
  5. Global Village:

    • Lees: Leer over het concept van de Global Village en de invloed van technologie.
    • Reflecteer: Denk na over hoe technologie jouw leven globaliseert.
    • Noteer: Schrijf de voordelen en uitdagingen van de Global Village op.
  6. Technologische Ontwikkelingen:

    • Lees: Bekijk de invloed van technologische ontwikkelingen zoals spoorwegen, automobielen, snelwegen, containers en internet.
    • Oefen: Maak een tijdlijn van technologische ontwikkelingen en hun invloed op globalisering.
    • Bespreek: Bespreek in groepjes welke technologieën volgens jou de meeste impact hebben gehad.
  7. Rotterdamse Haven:

    • Lees: Bestudeer de rol van de Rotterdamse haven in de Nederlandse economie.
    • Analyseer: Begrijp de duurzame initiatieven en de aanpak van drugshandel in de haven.
    • Oefen: Schrijf een korte samenvatting van hoe de haven bijdraagt aan globalisering.
  8. Begrippenlijsten en Oefenlinkjes:

    • Leer: Gebruik de begrippenlijsten om belangrijke termen te leren.
    • Oefen: Maak gebruik van de oefenlinkjes voor extra practice.

Oefeningen en Toetsen:

  • Summatieve Toets: Maak de summatieve toets aan het begin van het document om je kennis te testen.
  • Oefentoets: Gebruik de oefentoets aan het einde van het document om je begrip verder te verdiepen.

Tips:

  • Neem de tijd om elke sectie grondig te lezen en te begrijpen.
  • Werk samen met klasgenoten om moeilijke concepten te bespreken en te verduidelijken.
  • Gebruik aantekeningen en samenvattingen om je voor te bereiden op toetsen.

Globalisering

Globalisering is het proces waarbij landen, bedrijven en mensen wereldwijd steeds meer met elkaar verbonden raken. Dit gebeurt op economisch, cultureel en technologisch gebied. Globalisering heeft veel verschillende aspecten, waaronder handel, communicatie, cultuuruitwisseling en migratie.

De geschiedenis van het woord

De term 'globalisering' wordt veel gebruikt om de groeiende interconnectie van de wereld op economisch, politiek, cultureel en technologisch gebied te beschrijven. Maar hoe is deze term ontstaan en hoe heeft het begrip zich door de jaren heen ontwikkeld?

Oorsprong van het woord

  1. Eerste gebruik:

    • De term 'globalisering' (in het Engels 'globalization') werd voor het eerst in de jaren zestig van de twintigste eeuw gebruikt. De exacte herkomst is onduidelijk, maar het werd gebruikt om de toenemende economische verbondenheid tussen landen aan te duiden.
  2. Etymologie:

    • Het woord 'globalisering' komt van het Engelse woord 'globalization', dat is afgeleid van 'global' (wereldwijd) en de suffix '-ization' (het proces van). Het beschrijft dus letterlijk het proces van wereldwijd worden.

Verdiepende informatie globalisering
Hier kan je nog meer informatie vinden over het woord globalisering, dit is geen toets stof maar wel super interessant!

Voorbeelden van Globalisering bij grote bedrijven

1. Apple

Wat doet Apple? Apple is een Amerikaans technologiebedrijf dat wereldwijd bekend is om zijn innovatieve producten zoals de iPhone, iPad en MacBook. Hoewel Apple in de Verenigde Staten is gevestigd, zijn hun producten een resultaat van een wereldwijd productieproces.

Hoe werkt globalisering hier?

  • Productie: De onderdelen van een iPhone komen uit verschillende delen van de wereld. Bijvoorbeeld, de microchips komen vaak uit Zuid-Korea en Taiwan, het scherm uit Japan, en de montage vindt meestal plaats in China.
  • Verkoop: Apple verkoopt zijn producten in bijna elk land ter wereld, en hun marketingcampagnes zijn wereldwijd herkenbaar.
Apple logo
Apple logo

2. McDonald's

Wat doet McDonald's? McDonald's is een van de grootste fastfoodketens ter wereld, bekend om zijn hamburgers, frietjes en andere fastfoodproducten.

Hoe werkt globalisering hier?

  • Aanwezigheid: McDonald's heeft meer dan 38.000 vestigingen in meer dan 100 landen. Dit betekent dat je bijna overal ter wereld een Big Mac kunt eten.
  • Lokale Aanpassing: Hoewel de kernproducten overal hetzelfde zijn, past McDonald's zijn menu aan op de lokale smaken. Zo kun je in India de McAloo Tikki vinden (een burger met een aardappelpasteitje) en in Japan de Teriyaki Burger.
McDonalds logo
McDonalds logo

3. Nike

Wat doet Nike? Nike is een wereldwijd bekend sportmerk dat kleding, schoenen en sportaccessoires produceert.

Hoe werkt globalisering hier?

  • Productie en Distributie: Nike produceert zijn producten in meer dan 40 landen en heeft distributiecentra wereldwijd om ervoor te zorgen dat hun producten snel en efficiënt bij de klant terechtkomen.
  • Marketing: Nike's campagnes en sponsoringen van atleten zoals LeBron James en Serena Williams zijn wereldwijd bekend, wat bijdraagt aan hun wereldwijde merkherkenning.
Nike logo
Nike logo

4. Netflix

Wat doet Netflix? Netflix is een wereldwijd streamingplatform dat films, series en documentaires aanbiedt.

Hoe werkt globalisering hier?

  • Content: Netflix produceert en biedt content aan uit verschillende landen. Series zoals "La Casa de Papel" (Spanje), "Dark" (Duitsland) en "Sacred Games" (India) zijn wereldwijd populair.
  • Toegang: Met een Netflix-abonnement kun je overal ter wereld toegang krijgen tot hun uitgebreide bibliotheek, zolang je een internetverbinding hebt.
Netflix logo
Netflix logo

5. Coca-Cola

Wat doet Coca-Cola? Coca-Cola is een van de meest herkenbare frisdrankmerken ter wereld, bekend om zijn gelijknamige drankje en diverse andere frisdranken.

Hoe werkt globalisering hier?

  • Productie: Coca-Cola heeft bottelarijen in bijna elk land, wat betekent dat de drank lokaal wordt geproduceerd volgens een wereldwijd consistent recept.
  • Marketing en Branding: Coca-Cola’s marketingcampagnes zijn iconisch en vaak wereldwijd herkenbaar, zoals de kerstcampagnes met de bekende rode vrachtwagen.
Coca Cola logo
Coca Cola logo

Globalisering Nederland

Voordelen van Globalisering voor Nederland

  1. Economische Groei

    • Door globalisering kan Nederland profiteren van handel met andere landen. Dit zorgt voor economische groei en werkgelegenheid 
  2. Toegang tot Buitenlandse Producten

    • Dankzij globalisering kunnen Nederlanders genieten van een breed scala aan producten uit de hele wereld, van tropisch fruit tot elektronica.
  3. Culturele Diversiteit

    • Globalisering brengt mensen uit verschillende culturen samen, wat leidt tot een rijkere en meer diverse samenleving 
  4. Technologische Vooruitgang

    • Door internationale samenwerking en toegang tot buitenlandse innovaties kan Nederland profiteren van de nieuwste technologieën 

 

 

Nadelen van Globalisering voor Nederland

  1. Verlies van Lokale Cultuur

    • De invloed van buitenlandse cultuur kan leiden tot het verlies van Nederlandse tradities en gebruiken.
  2. Milieuproblemen

    • Door de toename van productie en transport neemt de milieubelasting toe. Dit kan leiden tot vervuiling en klimaatverandering.
  3. Economische Ongelijkheid

    • Globalisering kan leiden tot een grotere kloof tussen rijk en arm, zowel binnen Nederland als tussen landen. 
  4. Werkgelegenheid

    • Hoewel globalisering banen kan creëren, kan het ook leiden tot banenverlies in bepaalde sectoren door outsourcing en automatisering. 
Toekomst van Nederland?
Toekomst van Nederland?

CBS Globalisering

Het CBS doet onderzoek naar alles wat er in Nederland plaatsvindt, hoofdzakelijk de economie en andere cijfers worden verzameld en geanalyseerd. 

 

Het CBS heeft een speciaal dossier voor Globalisering, hierin staan allemaal subonderwerpen die iets met Globalisering te maken hebben, en met een onderzoek van het CBS. 


Als je later voor je PWS onderzoek gaat doen, of op de Universiteit extra bronnen zoekt zal je hier zeker terecht komen. In latere delen van deze WikiWijs pagina zal ik verwijzen naar bronnen uit dit dossier. Ben je nu al geïntresseerd dan staat hier onder de link die je naar deze pagina brengt.

CBS Globalisering
Hier de link naar het grote dossier, de tegels op de website leiden naar interessante onderzoeken.

Filmpjes!

Kennisclip begrip Globalisering

Begrippenlijst

Begrippen

  1. Globalisering: Het proces waarbij landen, bedrijven en mensen wereldwijd steeds meer met elkaar verbonden raken door handel, technologie, cultuur en politiek.

  2. Multinationale Onderneming (MNO): Een bedrijf dat in meerdere landen opereert en producten of diensten aanbiedt. Voorbeeld: Apple, Nike.

  3. Vrijhandel: Handel tussen landen zonder beperkingen zoals tarieven of quota. Vrijhandel bevordert de uitwisseling van goederen en diensten wereldwijd.

  4. Culturele Diversiteit: De aanwezigheid van verschillende culturen binnen een samenleving. Globalisering kan culturele diversiteit bevorderen door uitwisseling van tradities en gebruiken.

  5. Outsourcing: Het uitbesteden van bedrijfsactiviteiten naar andere landen om kosten te besparen. Bijvoorbeeld, productie verplaatsen naar een land met lagere arbeidskosten.

  6. Technologische Vooruitgang: Ontwikkelingen in technologie die wereldwijde communicatie en samenwerking vergemakkelijken, zoals het internet en mobiele telefoons.

  7. Wereldhandel: De uitwisseling van goederen en diensten tussen landen. Wereldhandel is een belangrijk onderdeel van globalisering.

  8. Culturele Globalisering: Het proces waarbij culturen wereldwijd met elkaar vermengd raken, vaak door media, reizen en migratie. Voorbeeld: de populariteit van Amerikaanse films in andere landen.

  9. Economische Globalisering: Het proces waarbij economieën van verschillende landen steeds meer geïntegreerd raken door handel, investeringen en kapitaalstromen.

  10. Internationale Organisaties: Organisaties die de samenwerking tussen landen bevorderen, zoals de Verenigde Naties (VN) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

  11. Glocalisatie: De aanpassing van wereldwijde producten of diensten aan lokale markten en culturen. Voorbeeld: McDonald's biedt verschillende menu's aan in verschillende landen.

  12. Global Village: Een term die beschrijft hoe de wereld door technologie steeds meer als een klein dorp voelt, waarin iedereen met elkaar verbonden is.

  13. Milieuvervuiling: De schadelijke effecten van globalisering op het milieu door toegenomen productie, transport en consumptie.

  14. Kennisuitwisseling: Het proces waarbij kennis en vaardigheden wereldwijd worden gedeeld, vaak via internationale samenwerking en communicatie.

  15. Economische Ongelijkheid: De ongelijke verdeling van welvaart en inkomen tussen verschillende landen of binnen een land, vaak versterkt door globalisering.

Linkjes om te oefenen

Quizlet oefening voor begrippen
Via deze link kom je op een pagina om de begrippen te oefenen

Blooket globalisering
Hier kan je met leuke vragen oefenen over Globalisering

Wereldsystemen

Het begrip 'wereldsystemen' is een belangrijk concept in de aardrijkskunde en helpt ons te begrijpen hoe landen en regio's wereldwijd economisch met elkaar verbonden zijn. Dit concept is nauw verbonden met globalisering en biedt inzicht in de manier waarop de wereld is georganiseerd in kernlanden, semiperiferie en periferie.

Geschiedenis van het Woord 'Wereldsystemen

Oorsprong in de Sociologie:

  • Het begrip 'wereldsystemen' werd in de jaren 1970 geïntroduceerd door de Amerikaanse socioloog Immanuel Wallerstein. Hij ontwikkelde de wereld-systeemtheorie om de economische en politieke relaties tussen landen te analyseren.

De geschiedenis van het wereldsysteem

Het wereldsysteem zoals we dat vandaag de dag kennen, is door de eeuwen heen gegroeid en geëvolueerd door een combinatie van economische, politieke en culturele factoren. Laten we eens kijken naar de belangrijkste periodes en gebeurtenissen die hebben bijgedragen aan de vorming van het huidige wereldsysteem.

1. De Opkomst van Europese Rijken (16e - 18e Eeuw)

Ontdekkingsreizen en Kolonisatie

  • In de 16e eeuw begonnen Europese landen zoals Spanje, Portugal, Nederland en Engeland met grote ontdekkingsreizen. Bekende ontdekkingsreizigers zoals Christoffel Columbus en Vasco da Gama verkenden nieuwe gebieden, wat leidde tot de vestiging van kolonies in Amerika, Afrika en Azië.
  • Voorbeeld: De Spaanse kolonisatie van Latijns-Amerika bracht enorme rijkdommen naar Spanje door de exploitatie van zilver- en goudmijnen.
De wereld in 1400
De wereld in 1400

Handelsnetwerken

  • Deze kolonies werden geïntegreerd in een wereldwijd handelsnetwerk. Europese landen exporteerden goederen zoals textiel en wapens naar hun kolonies en importeerden grondstoffen zoals suiker, tabak en specerijen.
  • Voorbeeld: De Nederlandse Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) werd een van de eerste multinationale ondernemingen en speelde een sleutelrol in de handel tussen Europa en Azië.
VOC Vaarroutes
VOC Vaarroutes

2. De Industriële Revolutie (18e - 19e Eeuw)

Technologische Innovaties

  • De industriële revolutie bracht enorme technologische innovaties, zoals de stoommachine, die de productiecapaciteit drastisch verhoogde en leidde tot de oprichting van fabrieken.
  • Voorbeeld: Groot-Brittannië werd het eerste geïndustrialiseerde land en domineerde de wereldhandel met zijn textiel- en ijzerindustrie.

Imperialisme

  • De behoefte aan grondstoffen en nieuwe markten leidde tot een nieuwe golf van kolonisatie, vooral in Afrika en Azië. Europese mogendheden verdeelden Afrika onderling op de Berlijnse Conferentie van 1884-1885.
  • Voorbeeld: België koloniseerde Congo en exploiteerde de rijkdommen, zoals rubber, op brute wijze, wat leidde tot grote winst voor België maar enorme leed voor de lokale bevolking.
Overzeese gebieden onder controle van Europese mogendheden
Overzeese gebieden onder controle van Europese mogendheden

3. De Twee Wereldoorlogen en Hun Gevolgen (20e Eeuw)

Economische Machtsverschuivingen

  • De twee wereldoorlogen hadden grote economische en politieke gevolgen. Na de Eerste Wereldoorlog en vooral na de Tweede Wereldoorlog verschoof de economische macht van Europa naar de Verenigde Staten.
  • Voorbeeld: Het Marshallplan na de Tweede Wereldoorlog hielp West-Europese landen te herstellen en versterkte de Amerikaanse economische dominantie.

De Koude Oorlog

  • Na de Tweede Wereldoorlog werd de wereld verdeeld in twee machtsblokken: het kapitalistische Westen onder leiding van de Verenigde Staten en het communistische Oosten onder leiding van de Sovjet-Unie. Dit beïnvloedde de wereldhandel en politieke allianties.
  • Voorbeeld: De oprichting van de NAVO en het Warschaupact, en de rivaliteit tussen de VS en de USSR beïnvloedden vele landen wereldwijd.
De verdeling van de invloedssferen tijdens de Koude Oorlog
De verdeling van de invloedssferen tijdens de Koude Oorlog

4. Globalisering en Neoliberalisme (Late 20e - 21e Eeuw)

Vrijhandel en Internationale Organisaties

  • Vanaf de jaren 1980 versnelde de globalisering door de liberalisering van handel en investeringen. Internationale organisaties zoals de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) speelden een cruciale rol in het bevorderen van vrijhandel.
  • Voorbeeld: China’s toetreding tot de WTO in 2001 markeerde een belangrijke stap in zijn integratie in de wereldeconomie.

Technologische Revolutie

  • De opkomst van het internet en moderne communicatietechnologieën versnelden de globalisering verder. Bedrijven konden nu wereldwijd opereren en consumenten konden producten van over de hele wereld kopen.
  • Voorbeeld: Bedrijven zoals Amazon en Alibaba groeiden uit tot wereldwijde e-commerce giganten, die goederen van overal ter wereld aanbieden.
Dit is een afbeelding met de zeeroutes van het grootste zeecontainer bedrijf ter wereld Maersk.
Dit is een afbeelding met de zeeroutes van het grootste zeecontainer bedrijf ter wereld Maersk.

Global Village in het wereldsysteem

Wat is de Global Village?

De term "Global Village" werd bedacht door de Canadese mediawetenschapper Marshall McLuhan in de jaren 1960. Hij voorspelde dat door nieuwe technologieën, zoals televisie en later het internet, de wereld zou veranderen in een groot dorp waarin iedereen gemakkelijk met elkaar kan communiceren, ongeacht de fysieke afstand.

Global Village en Nederland
Global Village en Nederland

Kenmerken van de Global Village:

  • Directe Communicatie: Dankzij technologieën zoals smartphones, sociale media en videobellen kunnen mensen over de hele wereld in real-time met elkaar communiceren.
  • Culturele Uitwisseling: Mensen kunnen films, muziek, en kunst uit verschillende landen gemakkelijk delen en ervaren, wat leidt tot een mix van culturen.
  • Economische Verbindingen: Bedrijven kunnen wereldwijd opereren, producten verkopen en diensten aanbieden, ongeacht waar ze zich bevinden.

Hoe Leven We in een Global Village?

Technologie en Communicatie

  • Smartphones en Internet: Denk aan hoe je elke dag je vrienden en familie kunt bellen of appen, zelfs als ze aan de andere kant van de wereld wonen. Apps zoals WhatsApp, Instagram en Snapchat maken het makkelijk om foto's, video's en berichten te delen.
  • Sociale Media: Platforms zoals TikTok, YouTube en Twitter stellen ons in staat om deel te nemen aan wereldwijde trends en om content te zien van mensen uit verschillende culturen en landen.

Culturele Invloeden

  • Muziek en Films: Dankzij streamingdiensten zoals Netflix en Spotify kun je genieten van muziek en films uit verschillende landen. Van K-pop en Bollywood-films tot Amerikaanse blockbusters, de keuze is eindeloos!
  • Eten en Mode: De global village beïnvloedt ook wat we eten en dragen. Denk aan sushi uit Japan, pizza uit Italië, en modetrends die van de catwalks in Parijs en New York naar winkels wereldwijd gaan.

Wereldwijde Economie

  • Online Winkelen: Platforms zoals Amazon en AliExpress maken het mogelijk om producten van over de hele wereld te kopen en binnen enkele dagen thuis te laten bezorgen.
  • Internationale Bedrijven: Grote bedrijven zoals Apple, Nike en McDonald's opereren wereldwijd, wat betekent dat je in bijna elk land een Big Mac kunt kopen of een iPhone kunt gebruiken.

Voordelen van de Global Village

  • Toegankelijkheid: Informatie en cultuur zijn toegankelijker dan ooit. Je kunt leren over andere landen en culturen zonder je huis te verlaten.
  • Innovatie: Wereldwijde samenwerking leidt tot snellere innovaties en verbeteringen in technologie en wetenschap.
  • Verbinding: Mensen voelen zich meer verbonden met anderen wereldwijd, wat kan leiden tot meer begrip en samenwerking.

Uitdagingen van de Global Village

  • Culturele Homogenisering: De global village kan ook leiden tot een verlies van unieke lokale culturen en tradities doordat wereldwijde trends soms lokale gebruiken verdringen.
  • Digitale Kloof: Niet iedereen heeft gelijke toegang tot technologie, wat kan leiden tot ongelijkheid tussen verschillende regio's en bevolkingsgroepen.
  • Privacy en Veiligheid: Met de toename van digitale communicatie komen ook zorgen over privacy en cyberveiligheid.
CBS internationale goederen verdeling
CBS internationale goederen verdeling

Filmpjes!

Rapfilmpje over het centrum-periferie model

Mr chadd uitleg filmpje over de afhankelijkheids theorie

Begrippenlijst

Hieronder vind je een eenvoudige en korte begrippenlijst die helpt om de belangrijkste concepten van het wereldsysteem en de global village beter te begrijpen.

Wereldsysteem

  1. Wereldsysteem: Het netwerk van economische en politieke relaties tussen landen, vaak verdeeld in kernlanden, semiperiferie en periferie.

  2. Kernlanden: Economisch ontwikkelde landen met geavanceerde technologieën en sterke economieën. Voorbeelden zijn de Verenigde Staten, Duitsland en Japan.

  3. Semiperiferie: Landen die een middenpositie innemen tussen kernlanden en periferie. Ze hebben kenmerken van beide en fungeren vaak als bufferzone. Voorbeelden zijn Brazilië, Zuid-Afrika en China.

  4. Periferie: Economisch minder ontwikkelde landen die voornamelijk grondstoffen exporteren en afhankelijk zijn van kernlanden. Voorbeelden zijn veel landen in Afrika en sommige delen van Azië en Latijns-Amerika.

  5. Kolonisatie: Het proces waarbij een land gebieden in andere delen van de wereld bezet en bestuurt om economische voordelen te verkrijgen.

  6. Vrijhandel: Handel tussen landen zonder beperkingen zoals tarieven of quota.

  7. Globalisering: Het proces waarbij landen, bedrijven en mensen wereldwijd steeds meer met elkaar verbonden raken door handel, technologie, cultuur en politiek.

Global Village

  1. Global Village: Een term die beschrijft hoe technologie en globalisering de wereld kleiner hebben gemaakt, waardoor iedereen gemakkelijker met elkaar kan communiceren.

  2. Marshall McLuhan: Canadese mediawetenschapper die de term 'global village' bedacht in de jaren 1960.

  3. Technologische Vooruitgang: Ontwikkelingen in technologie, zoals het internet en mobiele telefoons, die communicatie en informatie-uitwisseling wereldwijd vergemakkelijken.

  4. Culturele Uitwisseling: Het proces waarbij culturen wereldwijd vermengd raken door media, reizen en migratie.

  5. Sociale Media: Online platforms zoals Facebook, Instagram en Twitter die mensen over de hele wereld met elkaar verbinden.

  6. Online Winkelen: Het kopen van producten via het internet van verkopers over de hele wereld. Voorbeelden zijn Amazon en AliExpress.

  7. Internationale Bedrijven: Bedrijven die wereldwijd opereren en producten of diensten aanbieden. Voorbeelden zijn Apple, Nike en McDonald's.

Linkjes om te oefenen

Overzicht met begrippen uitleg

Blooket meneer Nieboer
Meneer Nieboer heeft een Blooket gemaakt met goede vragen die zomaar ook toetsvragen kunnen zijn ;)

Technologische ontwikkelingen

Technologie heeft een enorme invloed gehad op de manier waarop de wereld functioneert en verbonden is. Dit geldt ook voor het vak aardrijkskunde, waar technologische ontwikkelingen hebben bijgedragen aan onze kennis en begrip van de wereld en de processen van globalisering. Laten we eens kijken naar enkele van de belangrijkste technologische innovaties en hun impact.

Over het land

1. Spoorwegen

Hoe het Begon

  • In de 19e eeuw revolutioneerden spoorwegen het transport door mensen en goederen snel over lange afstanden te verplaatsen. Dit maakte handel en reizen veel efficiënter.

Leuk Voorbeeld:

  • Trans-Siberische Spoorlijn: Deze beroemde spoorlijn verbindt Moskou met Vladivostok en strekt zich uit over meer dan 9.000 kilometer. Het is de langste spoorlijn ter wereld en maakt het mogelijk om door acht tijdzones te reizen.

 

Spoorlijn over het grootste continent ter wereld (EurAzie)
Spoorlijn over het grootste continent ter wereld (EurAzie)

Impact op Globalisering:

  • Spoorwegen verminderden de reistijd en transportkosten, waardoor landen makkelijker konden handelen en samenwerken.
Spoorkaart 2020 Nederland
Spoorkaart 2020 Nederland

2. Automobielen

Hoe het Begon

  • De uitvinding van de auto in de late 19e en vroege 20e eeuw veranderde de manier waarop mensen zich verplaatsten. Auto's maakten persoonlijk transport flexibel en toegankelijk.

Leuk Voorbeeld:

  • Ford Model T: In 1908 introduceerde Henry Ford de Model T, de eerste betaalbare auto voor de gemiddelde Amerikaan. Deze auto maakte het mogelijk voor veel mensen om zich vrij te bewegen en bij te dragen aan economische groei.
Ford in zijn eerste auto
Ford in zijn eerste auto

Impact op Globalisering:

  • Auto's en vrachtwagens maakten het mogelijk om goederen snel en efficiënt over land te vervoeren, wat bijdroeg aan de uitbreiding van markten en de toename van internationale handel.
Snelwegen nu of in de toekomst?
Snelwegen nu of in de toekomst?

3. Snelwegen

Hoe het Begon

  • In de 20e eeuw werden uitgebreide snelwegnetwerken aangelegd, zoals het Amerikaanse Interstate Highway System en de Autobahn in Duitsland. Deze netwerken verbeterden de snelheid en efficiëntie van transport over land.

Leuk Voorbeeld:

  • Route 66: Een legendarische snelweg in de Verenigde Staten die van Chicago naar Los Angeles loopt. Het wordt vaak geassocieerd met avontuur en vrijheid, en speelde een rol in de economische ontwikkeling van de steden langs de route.
Route 66 die dwars door Amerika loopt
Route 66 die dwars door Amerika loopt

Impact op Globalisering:

  • Snelwegen verminderden transportkosten en reistijden, waardoor goederen sneller op hun bestemming aankwamen en handel tussen landen toenam.
Europese snelwegen kaart, we zijn enorm goed verbonden met de landen om ons heen
Europese snelwegen kaart, we zijn enorm goed verbonden met de landen om ons heen

4. Containers en Vrachtwagens

Hoe het Begon

  • De uitvinding van de container in de jaren 1950 vereenvoudigde de verzending van goederen. Containers kunnen gemakkelijk van schepen op vrachtwagens en treinen worden overgeladen.

Leuk Voorbeeld:

  • Containerhavens: Havens zoals de haven van Rotterdam zijn enorme knooppunten waar duizenden containers dagelijks worden verwerkt en naar bestemmingen over de hele wereld worden verzonden.

De uitvinding van de container, de vondst van de eeuw!

Impact op Globalisering:

  • Containers en vrachtwagens maakten het transport van goederen goedkoper en efficiënter, wat de wereldhandel sterk bevorderde.

Spelletje zeecontainers
Kijk hoeveel zeecontainers jij op 1 schip krijgt, sommige schepen in de Rotterdamse haven hebben wel 19.000 containers aan boord.

5. Internet en E-commerce

Hoe het Begon

  • Het internet werd in de jaren 1990 wijdverspreid en veranderde de manier waarop we informatie uitwisselen en zaken doen. E-commerce maakte het mogelijk om producten online te kopen en verkopen.

Leuk Voorbeeld:

  • Amazon: Wat begon als een online boekwinkel, groeide uit tot een wereldwijd platform waar je bijna alles kunt kopen. Amazon maakt het mogelijk om producten vanuit je huis te bestellen en binnen enkele dagen te ontvangen.

Filmpjes!

Graaf Geo rapfilmpje

Mr. Chadd uitleg filmpje

Begrippenlijst

Rotterdamse haven

De Rotterdamse haven, bekend als de "Gateway to Europe," is een bruisend knooppunt van wereldwijde handel en logistiek. Als grootste haven van Europa en een van de drukste ter wereld, speelt de haven een cruciale rol in het verbinden van continenten en het faciliteren van de internationale handel. De uitgestrekte havengebieden, waaronder de beroemde Maasvlakte en Europoort, bieden een indrukwekkend staaltje van moderne infrastructuur en innovatieve technologieën. Met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 14e eeuw, heeft de Rotterdamse haven zich voortdurend vernieuwd en uitgebreid, waardoor het een toonaangevend voorbeeld van maritieme efficiëntie en duurzaamheid is geworden. Van containerschepen die goederen uit alle hoeken van de wereld lossen tot hypermoderne terminals die bijdragen aan een naadloze logistieke keten, de Rotterdamse haven blijft het kloppende hart van de Europese maritieme industrie en een symbool van economische vitaliteit en vooruitgang.

TikTok over de haven
Bekijk op TikTok allerlei filmpjes over de haven!

Economisch en politiek

Economische en Politieke Invloed van de Rotterdamse Haven

De Rotterdamse haven is super belangrijk voor de economie van Nederland en zelfs heel Europa. Het is de grootste haven van Europa en een van de drukste havens ter wereld. Dit betekent dat er elke dag duizenden schepen aankomen en vertrekken met allerlei goederen zoals auto's, voedsel, kleding en olie. Doordat zoveel spullen via de haven komen, verdienen heel veel mensen hun geld met werken in of rondom de haven, zoals vrachtwagenchauffeurs, havenarbeiders en kantoormedewerkers.

Politiek gezien speelt de haven ook een grote rol. De overheid moet ervoor zorgen dat de haven goed beveiligd is tegen criminelen en dat alles veilig verloopt. Bovendien moet Nederland samenwerken met andere landen om de handel soepel te laten verlopen. Dit gebeurt via internationale afspraken en regels. 

Kortom, de Rotterdamse haven is een plek waar economie en politiek samenkomen en die zorgt voor veel werk en welvaart, niet alleen in Nederland maar ook ver daarbuiten.

Hoeveel moneys krijgen we van de haven?
Bekijk deze link om een artikel te lezen over hoe super veel geld er door de haven heen gaat!

Achterland

Het Achterland van de Rotterdamse Haven

De Rotterdamse haven is niet alleen belangrijk voor de stad zelf, maar ook voor het hele achterland. Het achterland is het gebied waar de goederen vanuit de haven naartoe worden vervoerd. Dit gebied strekt zich uit over heel Nederland en verder naar Duitsland, België, Frankrijk, en zelfs tot aan Zwitserland.

Als je bijvoorbeeld een nieuwe fiets bestelt die in China is gemaakt, komt deze waarschijnlijk eerst aan in de Rotterdamse haven. Vanaf daar wordt de fiets verder vervoerd via vrachtwagens, treinen of binnenschepen naar winkels en magazijnen in jouw stad. Zo werkt het ook met heel veel andere producten, zoals computers, speelgoed en voedsel.

Een concreet voorbeeld van hoe je dit terugziet, is de Betuweroute, een speciale goederenspoorlijn die direct van de haven naar Duitsland loopt. Hierdoor kunnen treinen snel en efficiënt grote hoeveelheden goederen naar het achterland brengen. Daarnaast zijn er tal van binnenvaartschepen die de rivieren op varen om spullen naar steden zoals Duisburg en Basel te brengen.

Een leuk voorbeeld is het transport van tulpenbollen. Veel tulpenbollen worden vanuit Nederland naar andere landen vervoerd via de Rotterdamse haven. Dit betekent dat de mooie tulpenvelden die je in de lente in Duitsland of Frankrijk ziet, mogelijk zijn dankzij de efficiënte logistiek van de haven.

Zo zorgt de Rotterdamse haven ervoor dat alles wat wij dagelijks nodig hebben, snel en veilig op de juiste plek terechtkomt, en draagt het bij aan de economische groei van een enorm gebied.

 

Het verzorgingsgebied van de haven
Het verzorgingsgebied van de haven

Duurzame haven

Duurzaamheid in de Rotterdamse Haven

De Rotterdamse haven zet zich sterk in voor duurzaamheid en het beschermen van het milieu. Dit is belangrijk omdat er elke dag veel schepen en vrachtwagens de haven in- en uitgaan, wat impact heeft op het milieu. Om deze impact te verminderen, zijn er verschillende groene initiatieven en technologieën ingevoerd.

Een van de grootste projecten is de Maasvlakte 2, een uitbreiding van de haven die speciaal is ontworpen met het oog op duurzaamheid. Hier worden geavanceerde technieken gebruikt om energie te besparen en vervuiling te verminderen. Zo zijn er windturbines geplaatst die schone energie opwekken voor de havenfaciliteiten.

Daarnaast maakt de haven gebruik van walstroom. Dit betekent dat schepen hun motoren uit kunnen zetten en gebruik kunnen maken van elektriciteit van de wal terwijl ze in de haven liggen. Dit vermindert de uitstoot van schadelijke stoffen en helpt de luchtkwaliteit te verbeteren.

Er worden ook steeds meer elektrische vrachtwagens en binnenvaartschepen ingezet. Deze voertuigen produceren geen uitlaatgassen, wat helpt om de CO2-uitstoot te verminderen. Verder werkt de haven samen met bedrijven aan innovaties zoals waterstof als brandstof voor schepen en voertuigen.

Een leuk voorbeeld van duurzaamheid in actie is het "Groene Schip" dat op biobrandstof vaart. Deze schepen gebruiken plantaardige olie in plaats van traditionele diesel, wat veel minder vervuilend is.

 

Handhaving en Controle

Om ervoor te zorgen dat alle duurzaamheidsmaatregelen effectief zijn, wordt er streng gehandhaafd en gecontroleerd in de Rotterdamse haven. Er zijn verschillende instanties die toezicht houden op de naleving van milieuregels en -voorschriften.

De Havenmeester speelt een centrale rol in de handhaving van deze regels. Zij controleren of schepen en bedrijven zich houden aan de milieuwetten en -voorschriften. Dit gebeurt door middel van inspecties en het monitoren van activiteiten in de haven.

Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van moderne technologieën zoals drones en sensoren om de lucht- en waterkwaliteit continu te meten. Deze technologieën helpen om snel te reageren op eventuele vervuiling en om ervoor te zorgen dat bedrijven zich aan de regels houden.

De haven werkt ook nauw samen met de Nederlandse overheid en internationale organisaties om de hoogste milieustandaarden te waarborgen. Regelmatige audits en rapportages zorgen ervoor dat alle duurzame initiatieven transparant en effectief zijn.

Zo zorgt de combinatie van strenge handhaving en innovatieve technologieën ervoor dat de Rotterdamse haven niet alleen streeft naar duurzaamheid, maar ook daadwerkelijk een schonere en groenere haven blijft.

Duurzame binnenschepen

Quizlet oefenen Rotterdamse haven
Leer begrippen over de haven!

Drugs in de haven

De Rotterdamse Haven en de Drugshandel

De Rotterdamse haven, als grootste haven van Europa, speelt een cruciale rol in de wereldwijde handel, maar is helaas ook een belangrijke toegangspoort voor de illegale drugshandel. De immense omvang en drukte van de haven maken het een aantrekkelijk doelwit voor drugssmokkelaars die proberen om cocaïne, heroïne en andere illegale substanties Europa binnen te krijgen.

Een recent voorbeeld hiervan is de onderschepping van een grote partij cocaïne, verstopt tussen een lading bananen afkomstig uit Zuid-Amerika. Dit illustreert hoe smokkelaars gebruik maken van legitieme goederen om hun activiteiten te verbergen. In 2023 werd in de haven van Rotterdam een recordhoeveelheid van 100 ton cocaïne onderschept, wat de complexiteit en omvang van het probleem benadrukt.

Niet alleen de Rotterdamse haven, maar ook andere grote Europese havens zoals die van Antwerpen en Hamburg kampen met vergelijkbare uitdagingen. De nabijheid en de nauwe samenwerking tussen deze havens betekenen dat ze gezamenlijk moeten optreden tegen de georganiseerde misdaad. Dit gebeurt onder meer door het delen van inlichtingen en het coördineren van veiligheidsmaatregelen.

Een concreet voorbeeld van deze samenwerking is het “Container Control Programme”, een initiatief van de Verenigde Naties en de Wereld Douane Organisatie. Dit programma helpt douane- en politieautoriteiten in verschillende havens om verdachte containers te identificeren en te inspecteren. Dankzij dit programma werd in 2022 in de haven van Antwerpen een partij van 11 ton cocaïne onderschept, die bestemd was voor de Rotterdamse haven.

De huidige aanpak van de drugshandel in de Rotterdamse haven is veelzijdig. Naast fysieke controles en technologische hulpmiddelen zoals scanners en sensoren, wordt er ook gebruik gemaakt van data-analyse om verdachte activiteiten op te sporen. Verder worden havenarbeiders en bedrijven actief betrokken bij de strijd tegen drugssmokkel door hen te trainen in het herkennen van verdachte gedragingen en situaties.

De samenwerking tussen de havens, de overheid en internationale organisaties is essentieel om deze illegale handel aan te pakken. Ondanks de voortdurende inspanningen blijft de strijd tegen de drugshandel een uitdagende en complexe taak, waarbij voortdurende innovatie en samenwerking cruciaal zijn voor succes.

Openbaar Ministerie vangt boeven
Samen met de politie en andere organisaties wordt veel, maar zeker nog niet alles onderschept in de havens.

Filmpjes

Begrippenlijst

Begrippenlijst: Rotterdamse Haven en Globalisering

 

Rotterdamse Haven: De grootste haven van Europa, gelegen in Rotterdam, en een belangrijk knooppunt voor internationale handel.

Globalisering: Het proces van toenemende wereldwijde verbondenheid en uitwisseling van goederen, diensten, informatie en cultuur.

Containerschip: Een groot schip dat speciaal is ontworpen om gestandaardiseerde containers te vervoeren, waardoor het transport van goederen over de hele wereld efficiënt is.

Logistiek: Het plannen, uitvoeren en beheren van de stroom van goederen, diensten en informatie van de bron naar de consument.

Import: Goederen en diensten die een land binnenkomen vanuit andere landen.

Export: Goederen en diensten die vanuit een land naar andere landen worden verzonden.

Infrastructuur: De basisvoorzieningen zoals wegen, spoorlijnen, havens en communicatie-netwerken die nodig zijn voor het functioneren van een economie.

Multimodaal Transport: Het gebruik van verschillende soorten transportmiddelen, zoals schepen, treinen en vrachtwagens, om goederen van de ene plaats naar de andere te vervoeren.

Hinterland: Het achterland van een haven, dat de regio omvat die economisch verbonden is met de haven en waarnaar goederen worden getransporteerd.

Vrijhandel: Handel tussen landen zonder douaneheffingen, quota of andere beperkingen, wat bijdraagt aan de globalisering.

Douane: De overheidsinstantie die toezicht houdt op de import en export van goederen, belastingen heft en zorgt voor naleving van regelgeving.

Logistiek Centrum: Een faciliteit waar goederen worden opgeslagen, gedistribueerd en vaak verwerkt voor verdere verzending.

Supply Chain (Toeleveringsketen): Het volledige netwerk van entiteiten, mensen, technologieën, activiteiten, informatie en middelen die betrokken zijn bij het verplaatsen van een product of dienst van leverancier naar klant.

Economische Impact: De invloed die de haven heeft op de lokale en nationale economie, waaronder werkgelegenheid en bijdrage aan het bruto binnenlands product (BBP).

Duurzaamheid: Praktijken en initiatieven die gericht zijn op het verminderen van de milieu-impact van havenactiviteiten, zoals het gebruik van walstroom en biobrandstoffen.

Havenmeester: De functionaris die verantwoordelijk is voor het beheer van de haven en het toezicht op de naleving van regels en veiligheid.

Maasvlakte: Een groot havengebied dat is gewonnen op de zee en onderdeel is van de Rotterdamse haven, ontworpen om de capaciteit en efficiëntie van de haven te vergroten.

Intermodaal Transport: Het gebruik van meerdere vormen van transport (zoals schepen, treinen en vrachtwagens) zonder de goederen in de containers te hoeven lossen.

Grensoverschrijdende Handel: De uitwisseling van goederen en diensten over nationale grenzen heen, een belangrijk onderdeel van globalisering.

Toets: Globalisering oefentoets

Start

De grote oefentoets!
Gebruik deze oefentoets om te oefenen voor het tentamen, je kan 13 punten halen. Vanaf 6 punten heb je een voldoende, succes!